tag:blogger.com,1999:blog-80626089411160458182024-03-05T19:32:01.896+07:00យើងជាខ្មែរ យើងចែករំលែក ដើម្បីភាពរីកចំរើនទាំងអស់គ្នា Edwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.comBlogger170125tag:blogger.com,1999:blog-8062608941116045818.post-54508172961220483642014-12-23T19:55:00.000+07:002014-12-23T20:19:01.214+07:00Norodom Sihanouk<h1 class="firstHeading" id="firstHeading" lang="en" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom-color: rgb(170, 170, 170); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; font-family: 'Linux Libertine', Georgia, Times, serif; font-size: 1.8em; font-weight: normal; line-height: 1.3; margin: 0px 0px 0.25em; overflow: visible; padding: 0px;">
<span style="color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 13px; line-height: 1.6;">From Wikipedia, the free encyclopedia</span></h1>
<div class="mw-body-content" id="bodyContent" style="color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 0.875em; line-height: 1.6; position: relative; z-index: 0;">
<div id="contentSub" style="color: #545454; font-size: 12px; line-height: 1.2em; margin: 0px 0px 1.4em 1em; width: auto;">
</div>
<div class="mw-jump" id="jump-to-nav" style="-webkit-user-select: none; height: 0px; margin-bottom: 1.4em; margin-top: -1.4em; overflow: hidden; zoom: 1;">
<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#mw-navigation" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;"></a><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#p-search" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;"></a></div>
<div class="mw-content-ltr" dir="ltr" id="mw-content-text" lang="en" style="direction: ltr;">
<div class="hatnote" style="font-style: italic; margin-bottom: 0.5em; padding-left: 1.6em;">
"Sihanouk" redirects here. For the province named after King Sihanouk, see <a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sihanoukville" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Sihanoukville">Sihanoukville</a>.</div>
<table class="infobox vcard" style="background-color: #f9f9f9; border-spacing: 3px; border: 1px solid rgb(170, 170, 170); clear: right; color: black; float: right; font-size: 12px; line-height: 1.5em; margin: 0.5em 0px 0.5em 1em; padding: 0.2em; width: 22em;"><tbody>
<tr><th class="fn" colspan="2" style="background-color: #ccbbee; font-size: 15px; text-align: center; vertical-align: top;">Norodom Sihanouk</th></tr>
<tr><td class="photo" colspan="2" style="text-align: center; vertical-align: top;"><a class="image" href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:Norodom_Sihanouk_(1983).jpg" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><img alt="Norodom Sihanouk (1983).jpg" data-file-height="2145" data-file-width="1609" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Norodom_Sihanouk_%281983%29.jpg/220px-Norodom_Sihanouk_%281983%29.jpg" height="293" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Norodom_Sihanouk_%281983%29.jpg/330px-Norodom_Sihanouk_%281983%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Norodom_Sihanouk_%281983%29.jpg/440px-Norodom_Sihanouk_%281983%29.jpg 2x" style="border: none; vertical-align: middle;" width="220" /></a></td></tr>
<tr><th colspan="2" style="background-color: #e4dcf6; text-align: center; vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_monarchs_of_Cambodia" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="List of monarchs of Cambodia">King of Cambodia</a></th></tr>
<tr><th scope="row" style="vertical-align: top;">Reign</th><td style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">25 April 1941 – 3 March 1955</span></td></tr>
<tr><th scope="row" style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Coronation" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Coronation">Coronation</a></th><td style="vertical-align: top;">3 May 1941</td></tr>
<tr><th scope="row" style="vertical-align: top;">Predecessor</th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sisowath_Monivong" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Sisowath Monivong">Sisowath Monivong</a></td></tr>
<tr><th scope="row" style="vertical-align: top;">Successor</th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Suramarit" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Norodom Suramarit">Norodom Suramarit</a></td></tr>
<tr><th scope="row" style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Prime_Minister_of_Cambodia" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Prime Minister of Cambodia">Prime Ministers</a></span></th><td style="vertical-align: top;"><div class="NavFrame collapsed" id="NavFrame1" style="border-collapse: collapse; border: none; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<div class="NavHead" style="background: transparent; font-weight: bold; height: 1.6em; position: relative; text-align: left;">
<i>See list</i><a class="NavToggle" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#" id="NavToggle1" style="background: none; color: #0b0080; font-size: 11px; font-weight: normal; position: absolute; right: 3px; text-decoration: none; top: 0px;">[show]</a></div>
</div>
</td></tr>
<tr><th scope="row" style="vertical-align: top;">Reign</th><td style="vertical-align: top;">24 September 1993 – 7 October 2004</td></tr>
<tr><th scope="row" style="vertical-align: top;">Coronation</th><td style="vertical-align: top;">24 September 1993</td></tr>
<tr><th scope="row" style="vertical-align: top;">Predecessor</th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Chea_Sim" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Chea Sim">Chea Sim</a> <small>(Regent)</small></td></tr>
<tr><th scope="row" style="vertical-align: top;">Successor</th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihamoni" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Norodom Sihamoni">Norodom Sihamoni</a></td></tr>
<tr><th scope="row" style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Prime_Minister_of_Cambodia" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Prime Minister of Cambodia">Prime Ministers</a></span></th><td style="vertical-align: top;"><div class="NavFrame collapsed" id="NavFrame2" style="border-collapse: collapse; border: none; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<div class="NavHead" style="background: transparent; font-weight: bold; height: 1.6em; position: relative; text-align: left;">
<i>See list</i><a class="NavToggle" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#" id="NavToggle2" style="background: none; color: #0b0080; font-size: 11px; font-weight: normal; position: absolute; right: 3px; text-decoration: none; top: 0px;">[show]</a></div>
</div>
</td></tr>
<tr><th colspan="2" style="background-color: #e4dcf6; text-align: center; vertical-align: top;"><div style="height: 4px; width: 257px;">
</div>
</th></tr>
<tr><th scope="row" style="vertical-align: top;">Spouse</th><td style="vertical-align: top;"><div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Monineath" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Norodom Monineath">Norodom Monineath</a></div>
<div class="NavFrame collapsed" id="NavFrame3" style="border-collapse: collapse; border: none; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<div class="NavHead" style="background: transparent; font-weight: bold; height: 1.6em; position: relative; text-align: left;">
<i>See list</i><a class="NavToggle" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#" id="NavToggle3" style="background: none; color: #0b0080; font-size: 11px; font-weight: normal; position: absolute; right: 3px; text-decoration: none; top: 0px;">[show]</a></div>
</div>
</td></tr>
<tr><th scope="row" style="vertical-align: top;">Issue</th><td style="vertical-align: top;"><div class="NavFrame collapsed" id="NavFrame4" style="border-collapse: collapse; border: none; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<div class="NavHead" style="background: transparent; font-weight: bold; height: 1.6em; position: relative; text-align: left;">
<span style="font-weight: normal;">14 children</span><a class="NavToggle" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#" id="NavToggle4" style="background: none; color: #0b0080; font-size: 11px; font-weight: normal; position: absolute; right: 3px; text-decoration: none; top: 0px;">[show]</a></div>
</div>
</td></tr>
<tr><td colspan="2" style="text-align: center; vertical-align: top;"><table class="infobox" style="border-collapse: collapse; border-spacing: 0px; border: none; clear: none; color: black; float: none; font-size: 12px; line-height: 1.5em; margin: 0px; padding: 0.2em; width: 252.09375px;"><tbody>
<tr><th colspan="2" style="vertical-align: top;">Full name</th></tr>
<tr><td class="nickname" colspan="2" style="padding-left: 0.7em; vertical-align: top;"><i>Preah Karuna Preah Bat Sâmdach Preah Norodom Sihanouk Preahmâhaviraksat</i></td></tr>
</tbody></table>
</td></tr>
<tr><th scope="row" style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Dynasty" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Dynasty">House</a></th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/House_of_Norodom" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="House of Norodom">House of Norodom</a></td></tr>
<tr><th scope="row" style="vertical-align: top;">Father</th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Suramarit" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Norodom Suramarit">Norodom Suramarit</a></td></tr>
<tr><th scope="row" style="vertical-align: top;">Mother</th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sisowath_Kossamak" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Sisowath Kossamak">Sisowath Kossamak</a></td></tr>
<tr><th scope="row" style="vertical-align: top;">Born</th><td style="vertical-align: top;">31 October 1922<br />
<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Phnom_Penh" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Phnom Penh">Phnom Penh</a>, <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/French_Protectorate_of_Cambodia" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="French Protectorate of Cambodia">Cambodia</a></td></tr>
<tr><th scope="row" style="vertical-align: top;">Died</th><td style="vertical-align: top;">15 October 2012 (aged 89)<br />
<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Beijing" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Beijing">Beijing</a>, <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/China" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="China">China</a></td></tr>
<tr><th scope="row" style="vertical-align: top;">Religion</th><td style="vertical-align: top;"><a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Theravada_Buddhism" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Theravada Buddhism">Theravada Buddhism</a></td></tr>
<tr><th scope="row" style="vertical-align: top;">Signature</th><td style="vertical-align: top;"><a class="image" href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:Signature_of_Norodom_Sihanouk.svg" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Norodom Sihanouk's signature"><img alt="" data-file-height="294" data-file-width="588" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Signature_of_Norodom_Sihanouk.svg/125px-Signature_of_Norodom_Sihanouk.svg.png" height="63" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Signature_of_Norodom_Sihanouk.svg/188px-Signature_of_Norodom_Sihanouk.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Signature_of_Norodom_Sihanouk.svg/250px-Signature_of_Norodom_Sihanouk.svg.png 2x" style="border: none; vertical-align: middle;" width="125" /></a></td></tr>
</tbody></table>
<table class="infobox vcard" style="background-color: #f9f9f9; border-spacing: 3px; border: 1px solid rgb(170, 170, 170); clear: right; color: black; float: right; font-size: 12px; line-height: 1.5em; margin: 0.5em 0px 0.5em 1em; padding: 0.2em; width: 22em;"><tbody>
<tr><th class="n" colspan="2" style="font-size: 16px; text-align: center; vertical-align: top;"><span class="fn">Norodom Sihanouk</span></th></tr>
<tr><td colspan="2" style="text-align: center; vertical-align: top;"><a class="image" href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:Norodom_Sihanouk_1956.jpg" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><img alt="Norodom Sihanouk 1956.jpg" class="thumbborder" data-file-height="287" data-file-width="230" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Norodom_Sihanouk_1956.jpg/220px-Norodom_Sihanouk_1956.jpg" height="275" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/89/Norodom_Sihanouk_1956.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/89/Norodom_Sihanouk_1956.jpg 2x" style="border: 1px solid rgb(221, 221, 221); vertical-align: middle;" width="220" /></a></td></tr>
<tr><th colspan="2" style="background-color: lavender; text-align: center; vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Prime_Ministers_of_Cambodia" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="List of Prime Ministers of Cambodia">1st</a> <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Prime_Minister_of_Cambodia" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Prime Minister of Cambodia">Prime Minister of Cambodia</a></th></tr>
<tr><td colspan="2" style="border-bottom-style: none; text-align: center; vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;"><b>In office</b></span><br />
17 November 1961 – 13 February 1962</td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Preceded by</span></th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Penn_Nouth" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Penn Nouth">Penn Nouth</a></td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Succeeded by</span></th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Nhiek_Tioulong" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Nhiek Tioulong">Nhiek Tioulong</a> <small>(acting)</small></td></tr>
<tr><td colspan="2" style="border-bottom-style: none; text-align: center; vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;"><b>In office</b></span><br />
10 July 1958 – 19 April 1960</td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Preceded by</span></th><td style="vertical-align: top;">Sim Var</td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Succeeded by</span></th><td style="vertical-align: top;">Pho Proeung</td></tr>
<tr><td colspan="2" style="border-bottom-style: none; text-align: center; vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;"><b>In office</b></span><br />
9 April 1957 – 7 July 1957</td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;">Monarch</th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Suramarit" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Norodom Suramarit">Norodom Suramarit</a></td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Preceded by</span></th><td style="vertical-align: top;">Sam Yun</td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Succeeded by</span></th><td style="vertical-align: top;">Sim Var</td></tr>
<tr><td colspan="2" style="border-bottom-style: none; text-align: center; vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;"><b>In office</b></span><br />
15 September 1956 – 15 October 1956</td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;">Monarch</th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Suramarit" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Norodom Suramarit">Norodom Suramarit</a></td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Preceded by</span></th><td style="vertical-align: top;">Khim Tit</td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Succeeded by</span></th><td style="vertical-align: top;">Sam Yun</td></tr>
<tr><td colspan="2" style="border-bottom-style: none; text-align: center; vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;"><b>In office</b></span><br />
1 March 1956 – 24 March 1956</td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;">Monarch</th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Suramarit" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Norodom Suramarit">Norodom Suramarit</a></td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Preceded by</span></th><td style="vertical-align: top;">Oum Chheang Sun</td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Succeeded by</span></th><td style="vertical-align: top;">Khim Tit</td></tr>
<tr><td colspan="2" style="border-bottom-style: none; text-align: center; vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;"><b>In office</b></span><br />
3 October 1955 – 5 January 1956</td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;">Monarch</th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Suramarit" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Norodom Suramarit">Norodom Suramarit</a></td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Preceded by</span></th><td style="vertical-align: top;">Leng Ngeth</td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Succeeded by</span></th><td style="vertical-align: top;">Oum Chheang Sun</td></tr>
<tr><td colspan="2" style="border-bottom-style: none; text-align: center; vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;"><b>In office</b></span><br />
7 April 1954 – 18 April 1954</td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Preceded by</span></th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Chan_Nak" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Chan Nak">Chan Nak</a></td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Succeeded by</span></th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Penn_Nouth" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Penn Nouth">Penn Nouth</a></td></tr>
<tr><td colspan="2" style="border-bottom-style: none; text-align: center; vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;"><b>In office</b></span><br />
16 June 1952 – 24 January 1953</td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Preceded by</span></th><td style="vertical-align: top;">Huy Kanthoul</td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Succeeded by</span></th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Penn_Nouth" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Penn Nouth">Penn Nouth</a></td></tr>
<tr><td colspan="2" style="border-bottom-style: none; text-align: center; vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;"><b>In office</b></span><br />
28 April 1950 – 30 May 1950</td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Preceded by</span></th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Yem_Sambaur" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Yem Sambaur">Yem Sambaur</a></td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Succeeded by</span></th><td style="vertical-align: top;">Sisowath Monipong</td></tr>
<tr><td colspan="2" style="border-bottom-style: none; text-align: center; vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;"><b>In office</b></span><br />
18 March 1945 – 13 August 1945</td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Preceded by</span></th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Prime_Minister_of_Cambodia" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Prime Minister of Cambodia">Position established</a></td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Succeeded by</span></th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Son_Ngoc_Thanh" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Son Ngoc Thanh">Son Ngoc Thanh</a></td></tr>
<tr><th colspan="2" style="background-color: lavender; text-align: center; vertical-align: top;">Leader of the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sangkum" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Sangkum">Sangkum Reastr Niyum</a></th></tr>
<tr><td colspan="2" style="border-bottom-style: none; text-align: center; vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;"><b>In office</b></span><br />
24 March 1955 – 18 March 1970</td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Preceded by</span></th><td style="vertical-align: top;">Position established</td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Succeeded by</span></th><td style="vertical-align: top;">None (<i>party dissolved</i>)</td></tr>
<tr><th colspan="2" style="background-color: lavender; text-align: center; vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_heads_of_state_of_Cambodia" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="List of heads of state of Cambodia">Head of State of Cambodia</a></th></tr>
<tr><td colspan="2" style="border-bottom-style: none; text-align: center; vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;"><b>In office</b></span><br />
14 June 1993 – 24 September 1993</td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Preceded by</span></th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Chea_Sim" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Chea Sim">Chea Sim</a><br />
<small style="font-size: 10px;">as Chairman of the Council of State</small></td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Succeeded by</span></th><td style="vertical-align: top;">Position abolished</td></tr>
<tr><td colspan="2" style="border-bottom-style: none; text-align: center; vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;"><b>In office</b></span><br />
20 June 1960 – 18 March 1970</td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Preceded by</span></th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Chuop_Hell" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Chuop Hell">Chuop Hell</a> <small>(acting)</small></td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Succeeded by</span></th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Cheng_Heng" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Cheng Heng">Cheng Heng</a><br />
<small style="font-size: 10px;">as President of the Khmer Republic</small></td></tr>
<tr><th colspan="2" style="background-color: lavender; text-align: center; vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_heads_of_state_of_Cambodia" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="List of heads of state of Cambodia">President of the State Presidium</a> of<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Democratic_Kampuchea" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Democratic Kampuchea">Democratic Kampuchea</a></th></tr>
<tr><td colspan="2" style="border-bottom-style: none; text-align: center; vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;"><b>In office</b></span><br />
17 April 1975 – 11 April 1976</td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Preceded by</span></th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sak_Sutsakhan" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Sak Sutsakhan">Sak Sutsakhan</a><br />
<small style="font-size: 10px;">as Chairman of the Supreme Committee</small></td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><span class="nowrap" style="white-space: nowrap;">Succeeded by</span></th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Khieu_Samphan" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Khieu Samphan">Khieu Samphan</a></td></tr>
<tr><th colspan="2" style="background-color: lavender; text-align: center; vertical-align: top;">Personal details</th></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;">Political party</th><td style="vertical-align: top;"><a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/FUNCINPEC" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="FUNCINPEC">FUNCINPEC</a> <small style="font-size: 10px;">(1981–1993)</small></td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;">Other political<br />
affiliations</th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sangkum" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Sangkum">Sangkum</a> <small style="font-size: 10px;">(1955–1970)</small><br />
<a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Independent_(politics)" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Independent (politics)">Independent</a> <small style="font-size: 10px;">(1945–1955)</small></td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Alma_mater" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Alma mater">Alma mater</a></th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Armoured_Cavalry_Branch_Training_School" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Armoured Cavalry Branch Training School">Armoured Cavalry Branch Training School</a></td></tr>
<tr><th style="vertical-align: top;">Profession</th><td style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Politician" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Politician">Politician</a>, <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Actor" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Actor">actor</a>, <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Author" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Author">author</a>, <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Film_director" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Film director">film director</a></td></tr>
</tbody></table>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
<b>Norodom Sihanouk</b> (<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Khmer_language" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Khmer language">Khmer</a>: នរោត្តម សីហនុ; 31 October 1922 – 15 October 2012) was the <a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/King_of_Cambodia" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="King of Cambodia">King of Cambodia</a> from 1941 to 1955 and again from 1993 to 2005. He was the effective ruler of Cambodia from 1953 to 1970. After his second abdication in 2004, he was known as "The King-Father of Cambodia" (<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Khmer_language" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Khmer language">Khmer</a>: <i>Preahmâhaviraksat</i>), a position in which he retained many of his former responsibilities as constitutional monarch.</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
The son of <a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/King_of_Cambodia" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="King of Cambodia">King</a> <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Suramarit" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Norodom Suramarit">Norodom Suramarit</a> and <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Queen_consort" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Queen consort">Queen</a> <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sisowath_Kossamak" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Sisowath Kossamak">Sisowath Kossamak</a>, Sihanouk held so many positions since 1941 that the <i><a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Guinness_Book_of_World_Records" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Guinness Book of World Records">Guinness Book of World Records</a></i> identifies him as the politician who has served the world's greatest variety of political offices.<sup class="reference" id="cite_ref-King_Father_Sihanouk_holds_ECCC_at_bay_1-0" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-King_Father_Sihanouk_holds_ECCC_at_bay-1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[1]</a></sup> These included two terms as king, two as sovereign prince, one as president, two as <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Prime_Minister_of_Cambodia" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Prime Minister of Cambodia">prime minister</a>, as well as numerous positions as leader of various <a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Government-in-exile" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Government-in-exile">governments-in-exile</a>. He served as puppet head of state for the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Khmer_Rouge" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Khmer Rouge">Khmer Rouge</a> government in 1975–1976.<sup class="reference" id="cite_ref-google_2-0" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-google-2" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[2]</a></sup></div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Most of these positions were only honorific, including the last position as constitutional king of Cambodia. Sihanouk's actual period of effective rule over <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Cambodia" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Cambodia">Cambodia</a> was from 9 November 1953, when Cambodia gained its independence from France, until 18 March 1970, when General <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Lon_Nol" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Lon Nol">Lon Nol</a> and the National Assembly deposed him.</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
</div>
<div class="toc" id="toc" style="background-color: #f9f9f9; border: 1px solid rgb(170, 170, 170); display: table; font-size: 13px; padding: 7px; zoom: 1;">
<div id="toctitle" style="direction: ltr; text-align: center;">
<br /></div>
<ul style="line-height: 1.6; list-style-image: none; list-style-type: none; margin: 0.3em 0px; padding: 0px;">
</ul>
</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
</div>
<h2 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom-color: rgb(170, 170, 170); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; color: black; font-family: 'Linux Libertine', Georgia, Times, serif; font-weight: normal; line-height: 1.3; margin: 1em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding: 0px;">
<span class="mw-headline" id="Early_life">Early life</span></h2>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Sihanouk received his primary education in a <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Phnom_Penh" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Phnom Penh">Phnom Penh</a> primary school. He pursued his secondary education in <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Ho_Chi_Minh_City" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Ho Chi Minh City">Saigon</a> at Lycée Chasseloup Laubat until his coronation and then later attended <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Armoured_Cavalry_Branch_Training_School" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Armoured Cavalry Branch Training School">Cavalry military school</a> in <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Saumur" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Saumur">Saumur</a>, France. When his maternal grandfather, <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sisowath_Monivong" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Sisowath Monivong">King Sisowath Monivong</a>, died on 23 April 1941, the Crown Council selected Prince Sihanouk as King of Cambodia. At that time, the <a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/French_Cambodia" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="French Cambodia">French protectorate of Cambodia</a> was part of <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/French_Indochina" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="French Indochina">French Indochina</a>, ruled by the Axis collaborationist <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Vichy_France" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Vichy France">Vichy government</a>. His coronation took place on 3 May 1941.<sup class="reference" id="cite_ref-3" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-3" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[3]</a></sup> In March 1945, the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Empire_of_Japan" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Empire of Japan">Empire of Japan</a>, which had occupied Cambodia but allowed the French colonial administration to remain, dissolved the colonial administration and <a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Second_French_Indochina_Campaign" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Second French Indochina Campaign">took control of French Indochina</a>. Under pressure from the Japanese, Sihanouk proclaimed Cambodia's independence. Unlike the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Empire_of_Vietnam" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Empire of Vietnam">Vietnamese Emperor</a> <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/B%E1%BA%A3o_%C4%90%E1%BA%A1i" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Bảo Đại">Bảo Đại</a>, Sihanouk was careful not to compromise himself too much in collaboration with Japan. The Japanese imposed <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Son_Ngoc_Thanh" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Son Ngoc Thanh">Son Ngoc Thanh</a> as foreign minister then, in August, as prime minister of Cambodia.<sup class="reference" id="cite_ref-montagnon_4-0" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-montagnon-4" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[4]</a></sup> After Japan's surrender, the French gradually retook control of French Indochina.</div>
<h2 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom-color: rgb(170, 170, 170); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; color: black; font-family: 'Linux Libertine', Georgia, Times, serif; font-weight: normal; line-height: 1.3; margin: 1em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding: 0px;">
<span class="mw-headline" id="Leadership_turmoil">Leadership turmoil</span></h2>
<h3 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom-style: none; color: black; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0px; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em;">
<span class="mw-headline" id="Prime_Minister">Prime Minister</span></h3>
<table class="metadata plainlinks ambox ambox-content ambox-Refimprove" role="presentation" style="background: rgb(251, 251, 251); border-color: rgb(170, 170, 170) rgb(170, 170, 170) rgb(170, 170, 170) rgb(242, 133, 0); border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 10px; font-size: 14px; margin: 0px 112.390625px;"><tbody>
<tr><td class="mbox-image" style="border: none; padding: 2px 0px 2px 0.5em; text-align: center;"><div style="width: 52px;">
<a class="image" href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:Question_book-new.svg" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><img alt="" data-file-height="204" data-file-width="262" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/thumb/9/99/Question_book-new.svg/50px-Question_book-new.svg.png" height="39" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/en/thumb/9/99/Question_book-new.svg/75px-Question_book-new.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/en/thumb/9/99/Question_book-new.svg/100px-Question_book-new.svg.png 2x" style="border: none; vertical-align: middle;" width="50" /></a></div>
</td><td class="mbox-text" style="border: none; padding: 0.25em 0.5em; width: 638px;"><span class="mbox-text-span">This section <b>needs additional citations for <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Verifiability" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Wikipedia:Verifiability">verification</a></b>. <span class="hide-when-compact">Please help <a class="external text" href="http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Norodom_Sihanouk&action=edit" style="background: none !important; color: #663366; padding: 0px !important; text-decoration: none;">improve this article</a> by <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Help:Introduction_to_referencing/1" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Help:Introduction to referencing/1">adding citations to reliable sources</a>. Unsourced material may be challenged and removed.</span> <small><i>(April 2014)</i></small></span></td></tr>
</tbody></table>
<div class="hatnote relarticle mainarticle" style="font-style: italic; margin-bottom: 0.5em; padding-left: 1.6em;">
Main articles: <a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Kingdom_of_Cambodia_(1953%E2%80%931970)" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Kingdom of Cambodia (1953–1970)">Kingdom of Cambodia (1953–1970)</a> and <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Cambodian_Civil_War" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Cambodian Civil War">Cambodian Civil War</a></div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Norodom Sihanouk became Cambodia's <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Prime_Ministers_of_Cambodia" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="List of Prime Ministers of Cambodia">first</a> Prime Minister in 1945, at the age of 22 years, 138 days.</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
After <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/World_War_II" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="World War II">World War II</a> and into the early 1950s, King Sihanouk's aspirations became much more nationalistic and he began demanding independence from the French colonists and their complete departure from <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Indochina" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Indochina">Indochina</a>. This echoed the sentiments of the other fledgling nations of French Indochina: the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/State_of_Vietnam" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="State of Vietnam">State of Vietnam</a>, the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/North_Vietnam" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="North Vietnam">Democratic Republic of Vietnam</a>, and the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Kingdom_of_Laos" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Kingdom of Laos">Kingdom of Laos</a>. He went into exile in Thailand in May 1953 because of threats on his life by the French and only returned when independence was won on 9 November 1953. Whilst independent, Cambodia retained an alliance with the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/French_Union" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="French Union">French Union</a>, until the end of the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/First_Indochina_War" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="First Indochina War">First Indochina War</a>and the subsequent official end of French Indochina.</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
On 2 March 1955, Sihanouk abdicated in favour of his father, established the <a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sangkum_Reastr_Niyum" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Sangkum Reastr Niyum">Sangkum Reastr Niyum</a> (People's Socialist Community) and took the post of <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Prime_Minister_of_Cambodia" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Prime Minister of Cambodia">Prime Minister</a> a few months later, after having obtained an overwhelming victory in the <a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Cambodian_parliamentary_election,_1955" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Cambodian parliamentary election, 1955">parliamentary elections</a>on September 1955.</div>
<div class="thumb tleft" style="clear: left; float: left; margin: 0.5em 1.4em 1.3em 0px; width: auto;">
<div class="thumbinner" style="background-color: #f9f9f9; border: 1px solid rgb(204, 204, 204); font-size: 13px; min-width: 100px; overflow: hidden; padding: 3px; text-align: center; width: 252px;">
<a class="image" href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:Mao_Sihanouk.jpg" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><img alt="" class="thumbimage" data-file-height="678" data-file-width="1119" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Mao_Sihanouk.jpg/250px-Mao_Sihanouk.jpg" height="151" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Mao_Sihanouk.jpg/375px-Mao_Sihanouk.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Mao_Sihanouk.jpg/500px-Mao_Sihanouk.jpg 2x" style="background-color: white; border: 1px solid rgb(204, 204, 204); vertical-align: middle;" width="250" /></a><br />
<div class="thumbcaption" style="border: none; font-size: 12px; line-height: 1.4em; padding: 3px; text-align: left;">
<div class="magnify" style="float: right; margin-left: 3px; margin-right: 0px;">
<a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:Mao_Sihanouk.jpg" style="-webkit-user-select: none; background: linear-gradient(transparent, transparent), url(data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%20standalone%3D%22no%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20viewBox%3D%220%200%2011%2015%22%20width%3D%2215%22%20height%3D%2211%22%3E%0A%20%20%20%20%3Cg%20id%3D%22magnify-clip%22%20fill%3D%22%23fff%22%20stroke%3D%22%23000%22%3E%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%3Cpath%20id%3D%22bigbox%22%20d%3D%22M1.509%201.865h10.99v7.919h-10.99z%22%2F%3E%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%3Cpath%20id%3D%22smallbox%22%20d%3D%22M-1.499%206.868h5.943v4.904h-5.943z%22%2F%3E%0A%20%20%20%20%3C%2Fg%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A); color: #0b0080; display: block; height: 11px; overflow: hidden; text-decoration: none; text-indent: 15px; white-space: nowrap; width: 15px;" title="Enlarge"></a></div>
Meeting in Beijing in 1956: from left <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Mao_Zedong" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Mao Zedong">Mao Zedong</a>, <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Peng_Zhen" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Peng Zhen">Peng Zhen</a>, Sihanouk, <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Liu_Shaoqi" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Liu Shaoqi">Liu Shaoqi</a>.</div>
</div>
</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
On 31 August 1959, <a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Ngo_Dinh_Nhu" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Ngo Dinh Nhu">Ngo Dinh Nhu</a>, the younger brother and chief adviser of South Vietnamese president <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Ngo_Dinh_Diem" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Ngo Dinh Diem">Ngo Dinh Diem</a>, failed in an attempt to assassinate Sihanouk. He ordered his agents to send parcel bombs to the Cambodian leader in retaliation for the foiled <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sam_Sary" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Sam Sary">Sam Sary</a> and <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Dap_Chhuon" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Dap Chhuon">Dap Chhuon</a> plots, in which Nhu was also a participant. Nhu strongly disagreed with Sihanouk's foreign policy and hoped, with Sihanouk eliminated, he could install <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Son_Ngoc_Thanh" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Son Ngoc Thanh">Son Ngoc Thanh</a> in Phnom Penh.<sup class="reference" id="cite_ref-5" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-5" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[5]</a></sup> Two suitcases were delivered to Sihanouk's palace, one addressed to the head of state, and the other to Prince Vakrivan, his head of protocol. The deliveries were labelled as originating from an American engineer who had worked in Cambodia and purported to contain gifts from Hong Kong. Sihanouk's package contained a bomb, but the other did not; however, Vakrivan opened both on behalf of the monarch, and he and a servant were killed instantly. The explosion happened adjacent to a room in the palace where Sihanouk's parents were present.<sup class="reference" id="cite_ref-o112_6-0" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-o112-6" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[6]</a></sup><sup class="reference" id="cite_ref-clymer_7-0" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-clymer-7" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[7]</a></sup></div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Following his father's death in 1960, Sihanouk won general election as head of state, but received the title of Prince rather than King. In 1963, he made a change in the constitution that made him head of state for life. While he was not king, he had created a constitutional office for himself that was exactly equal to that of the former kingship.</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
When the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Vietnam_War" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Vietnam War">Vietnam War</a> raged, Sihanouk promoted policies that he claimed to preserve Cambodia's neutrality and most importantly security. Pressures upon his government from all sides in the conflict were immense, and his overriding concern was to prevent Cambodia from being drawn into a wider regional war. In so doing he made difficult choices of alliances in pursuit of the least dangerous course of action, within a political environment where genuine neutrality was likely impossible at the time.</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
In the spring of 1965, he made a pact with the <a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/People%27s_Republic_of_China" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="People's Republic of China">People's Republic of China</a> and <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/North_Vietnam" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="North Vietnam">North Vietnam</a> to allow the presence of permanent North Vietnamese bases in eastern Cambodia and to allow military supplies from China to reach Vietnam by Cambodian ports. Cambodia and Cambodian individuals were compensated by Chinese purchases of the Cambodian rice crop at inflated prices. He also at this time made many speeches calling the triumph of communism in Southeast Asia inevitable and suggesting Maoist ideas were worthy of emulation.</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Sihanouk also developed a friendship with North Korean leader <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Kim_Il-sung" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Kim Il-sung">Kim Il-sung</a> as the two shared common views on opposing US foreign policy in Asia. They would remain extremely close until the latter's death in 1994, and during the years of exile in the 80s, divided his time between Beijing and Pyongyang.</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
In 1966 and 1967, Sihanouk unleashed a wave of political repression that drove many on the left out of mainstream politics. His policy of friendship with China collapsed due to the extreme attitudes in China at the peak of the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Cultural_Revolution" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Cultural Revolution">Cultural Revolution</a>. The combination of political repression and problems with China made his balancing act impossible to sustain. He had alienated the left, allowed the North Vietnamese to establish bases within Cambodia and staked everything on China's good will. On 11 March 1967, a revolt in <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Battambang_Province" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Battambang Province">Battambang Province</a> led to the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Cambodian_Civil_War" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Cambodian Civil War">Cambodian Civil War</a>.</div>
<h3 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom-style: none; color: black; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0px; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em;">
<span class="mw-headline" id="Deposition.2C_exile.2C_and_return">Deposition, exile, and return</span></h3>
<div class="thumb tleft" style="clear: left; float: left; margin: 0.5em 1.4em 1.3em 0px; width: auto;">
<div class="thumbinner" style="background-color: #f9f9f9; border: 1px solid rgb(204, 204, 204); font-size: 13px; min-width: 100px; overflow: hidden; padding: 3px; text-align: center; width: 252px;">
<a class="image" href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:1972_Norodom_Sianuk_visiting_Romania.jpg" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><img alt="" class="thumbimage" data-file-height="364" data-file-width="500" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/1972_Norodom_Sianuk_visiting_Romania.jpg/250px-1972_Norodom_Sianuk_visiting_Romania.jpg" height="182" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/1972_Norodom_Sianuk_visiting_Romania.jpg/375px-1972_Norodom_Sianuk_visiting_Romania.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7c/1972_Norodom_Sianuk_visiting_Romania.jpg 2x" style="background-color: white; border: 1px solid rgb(204, 204, 204); vertical-align: middle;" width="250" /></a><br />
<div class="thumbcaption" style="border: none; font-size: 12px; line-height: 1.4em; padding: 3px; text-align: left;">
<div class="magnify" style="float: right; margin-left: 3px; margin-right: 0px;">
<a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:1972_Norodom_Sianuk_visiting_Romania.jpg" style="-webkit-user-select: none; background: linear-gradient(transparent, transparent), url(data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%20standalone%3D%22no%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20viewBox%3D%220%200%2011%2015%22%20width%3D%2215%22%20height%3D%2211%22%3E%0A%20%20%20%20%3Cg%20id%3D%22magnify-clip%22%20fill%3D%22%23fff%22%20stroke%3D%22%23000%22%3E%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%3Cpath%20id%3D%22bigbox%22%20d%3D%22M1.509%201.865h10.99v7.919h-10.99z%22%2F%3E%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%3Cpath%20id%3D%22smallbox%22%20d%3D%22M-1.499%206.868h5.943v4.904h-5.943z%22%2F%3E%0A%20%20%20%20%3C%2Fg%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A); color: #0b0080; display: block; height: 11px; overflow: hidden; text-decoration: none; text-indent: 15px; white-space: nowrap; width: 15px;" title="Enlarge"></a></div>
Sihanouk visiting Romania in 1972, with Romanian President <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Nicolae_Ceau%C8%99escu" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Nicolae Ceaușescu">Nicolae Ceaușescu</a>(left) and <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Monineath" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Norodom Monineath">Queen Norodom Monineath</a>(center).</div>
</div>
</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
On 18 March 1970, while Sihanouk was visiting <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Moscow" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Moscow">Moscow</a>, Prime Minister <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Lon_Nol" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Lon Nol">Lon Nol</a>convened the National Assembly <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Cambodian_coup_of_1970" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Cambodian coup of 1970">which voted to depose Sihanouk</a> as head of state and gave Lon Nol <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/State_of_emergency" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="State of emergency">emergency powers</a>. Prince <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sisowath_Sirik_Matak" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Sisowath Sirik Matak">Sisowath Sirik Matak</a>, Sihanouk's cousin who had been passed over by the French government in 1941, retained his post as <a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Deputy_Prime_Minister" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Deputy Prime Minister">Deputy Prime Minister</a>. The new <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Khmer_Republic" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Khmer Republic">Khmer Republic</a> was immediately recognized by the United States. Soviet leaders immediately informed their guest of the bad news.</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
After he was deposed, Sihanouk fled to Beijing, formed the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/National_United_Front_of_Kampuchea" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="National United Front of Kampuchea">National United Front of Kampuchea</a> (Front Uni National du Kampuchéa – FUNK) and began to support the<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Khmer_Rouge" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Khmer Rouge">Khmer Rouge</a> in their struggle to overthrow the Lon Nol government in <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Phnom_Penh" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Phnom Penh">Phnom Penh</a>. He initiated the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/GRUNK" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="GRUNK">Gouvernement Royal d'Union Nationale du Kampuchéa</a> (Royal Government of the National Union of Kampuchea), which included Khmer Rouge leaders. After Sihanouk showed his support for the Khmer Rouge by visiting them in the field, their ranks swelled from 6,000 to 50,000 fighters. Many of the new recruits for the Khmer Rouge were apolitical peasants who fought in support of the King, not for communism, of which they had little understanding. King Sihanouk would later argue (1979) that the monarchy being abolished, he was only fighting for his country's independence, "even if [his] country had to be Communist."<sup class="reference" id="cite_ref-interviews_8-0" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-interviews-8" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[8]</a></sup> During Lon Nol's regime, Sihanouk mostly lived in exile in <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/North_Korea" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="North Korea">North Korea</a>, where a 60-room palatial residence, which even had a cinema, was built for him. He would return to his Pyongyang palace after the 1979 Vietnamese invasion. Sihanouk preferred to spend the winter months in North Korea as he found Beijing's air pollution unbearable in cold weather.<sup class="reference" id="cite_ref-atimes_9-0" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-atimes-9" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[9]</a></sup></div>
<h3 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom-style: none; color: black; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0px; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em;">
<span class="mw-headline" id="Khmer_Rouge_captivity">Khmer Rouge captivity</span></h3>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
When the Khmer Republic fell to the Khmer Rouge in April 1975, Prince Sihanouk became the symbolic head of state of the new régime while <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Pol_Pot" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Pol Pot">Pol Pot</a> held power. Sihanouk, whose desire was to be a retired country gentleman and perhaps 'a <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Public_relations" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Public relations">public relations</a> man for [his] country and have [...] jazz parties and do some filming'<sup class="reference" id="cite_ref-google1_10-0" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-google1-10" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[10]</a></sup> was to spend the next few years as a hostage of the Khmer Rouge. The next year, on 4 April 1976, the Khmer Rouge forced Sihanouk out of office again and into political retirement. During the Vietnamese invasion he was sent to New York to speak against Vietnam before the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/United_Nations" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="United Nations">United Nations</a>. After his speech, he sought refuge in China and in <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/North_Korea" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="North Korea">North Korea</a>.</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
The Vietnamese invasion of Cambodia in December 1978 ousted the Khmer Rouge. While welcoming the ousting of the Khmer Rouge government, Sihanouk remained firmly opposed to the Vietnamese-installed <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Heng_Samrin" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Heng Samrin">Heng Samrin</a> government of <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/People%27s_Republic_of_Kampuchea" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="People's Republic of Kampuchea">People's Republic of Kampuchea</a> (PRK). Hence, Sihanouk demanded Cambodia's seat in the UN be left vacant, since neither Pol Pot regime nor Heng Samrin represented the Khmer people.<sup class="reference" id="cite_ref-interviews2_11-0" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-interviews2-11" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[11]</a></sup> Although claiming to be wary of the Khmer Rouge and demanding that the Khmer Rouge representatives that still held Cambodia's UN seat be expelled,<sup class="reference" id="cite_ref-countrystudies_12-0" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-countrystudies-12" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[12]</a></sup> Sihanouk again joined forces with them in order to provide a united front against the Vietnamese occupation, some believe because of US pressure to work with the Khmer Rouge.<sup class="reference" id="cite_ref-yale_13-0" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-yale-13" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[13]</a></sup> In 1982 he moved completely into opposition against the Vietnam-supported government, becoming President of the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Coalition_Government_of_Democratic_Kampuchea" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Coalition Government of Democratic Kampuchea">Coalition Government of Democratic Kampuchea</a> (CGDK), which consisted of his own <a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A9e_Nationale_Sihanoukienne" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Armée Nationale Sihanoukienne">Armée Nationale Sihanoukiste</a> (ANS), <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Son_Sann" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Son Sann">Son Sann's</a> <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Khmer_People%27s_National_Liberation_Front" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Khmer People's National Liberation Front">Khmer People's National Liberation Front</a> (KPNLF), and the Khmer Rouge. The Vietnamese withdrew in 1989, leaving behind a pro-Vietnamese government under ex-Khmer Rouge cadre <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Hun_Sen" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Hun Sen">Hun Sen</a> to run the PRK.</div>
<h3 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom-style: none; color: black; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0px; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em;">
<span class="mw-headline" id="United_States_support">United States support</span></h3>
<div class="thumb tleft" style="clear: left; float: left; margin: 0.5em 1.4em 1.3em 0px; width: auto;">
<div class="thumbinner" style="background-color: #f9f9f9; border: 1px solid rgb(204, 204, 204); font-size: 13px; min-width: 100px; overflow: hidden; padding: 3px; text-align: center; width: 252px;">
<a class="image" href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:HM_Norodom_Sihanouk_with_U.S._President_Reagan_(1988).jpg" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><img alt="" class="thumbimage" data-file-height="504" data-file-width="696" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/HM_Norodom_Sihanouk_with_U.S._President_Reagan_%281988%29.jpg/250px-HM_Norodom_Sihanouk_with_U.S._President_Reagan_%281988%29.jpg" height="181" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/HM_Norodom_Sihanouk_with_U.S._President_Reagan_%281988%29.jpg/375px-HM_Norodom_Sihanouk_with_U.S._President_Reagan_%281988%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/HM_Norodom_Sihanouk_with_U.S._President_Reagan_%281988%29.jpg/500px-HM_Norodom_Sihanouk_with_U.S._President_Reagan_%281988%29.jpg 2x" style="background-color: white; border: 1px solid rgb(204, 204, 204); vertical-align: middle;" width="250" /></a><br />
<div class="thumbcaption" style="border: none; font-size: 12px; line-height: 1.4em; padding: 3px; text-align: left;">
<div class="magnify" style="float: right; margin-left: 3px; margin-right: 0px;">
<a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:HM_Norodom_Sihanouk_with_U.S._President_Reagan_(1988).jpg" style="-webkit-user-select: none; background: linear-gradient(transparent, transparent), url(data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%20standalone%3D%22no%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20viewBox%3D%220%200%2011%2015%22%20width%3D%2215%22%20height%3D%2211%22%3E%0A%20%20%20%20%3Cg%20id%3D%22magnify-clip%22%20fill%3D%22%23fff%22%20stroke%3D%22%23000%22%3E%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%3Cpath%20id%3D%22bigbox%22%20d%3D%22M1.509%201.865h10.99v7.919h-10.99z%22%2F%3E%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%3Cpath%20id%3D%22smallbox%22%20d%3D%22M-1.499%206.868h5.943v4.904h-5.943z%22%2F%3E%0A%20%20%20%20%3C%2Fg%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A); color: #0b0080; display: block; height: 11px; overflow: hidden; text-decoration: none; text-indent: 15px; white-space: nowrap; width: 15px;" title="Enlarge"></a></div>
Sihanouk with U.S. President <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Ronald_Reagan" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Ronald Reagan">Ronald Reagan</a> in the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Oval_Office" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Oval Office">Oval Office</a> of the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/White_House" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="White House">White House</a>, 1988.</div>
</div>
</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Despite his denunciations of American foreign policy and close ties with the US's sworn enemy in North Korea, Sihanouk did end up receiving a degree of support from Washington in the 1980s due to being an opponent of Vietnam and by proxy its Soviet ally. One of the Reagan Doctrine's principal architects, the <a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Heritage_Foundation" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Heritage Foundation">Heritage Foundation</a>'s <a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Michael_Johns_(business_executive)" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Michael Johns (business executive)">Michael Johns</a>, visited Sihanouk's forces in Cambodia in 1987, and returned to <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Washington,_D.C." style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Washington, D.C.">Washington</a> urging expanding U.S. support for the KPLNF and Sihanouk's resistance forces as a third alternative to both the Vietnamese-installed and supported Cambodian government and the Khmer Rouge, which was also resisting the government.<sup class="reference" id="cite_ref-johns_14-0" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-johns-14" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[14]</a></sup></div>
<h2 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom-color: rgb(170, 170, 170); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; color: black; font-family: 'Linux Libertine', Georgia, Times, serif; font-weight: normal; line-height: 1.3; margin: 1em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding: 0px;">
<span class="mw-headline" id="Restoration_as_King">Restoration as King</span></h2>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Peace negotiations between the CGDK and the PRK commenced shortly thereafter and continued until 1991 when all sides agreed to a comprehensive settlement which they signed in Paris. Prince Sihanouk returned once more to Cambodia on 14 November 1991 after 13 years in exile, accompanied by a squad of North Korean bodyguards.<sup class="reference" id="cite_ref-15" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-15" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[15]</a></sup></div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
In 1993, Sihanouk once again became King of Cambodia. But he was now past the age of 70 and his health starting to fail him, so he often spent time in China for medical treatment.</div>
<h2 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom-color: rgb(170, 170, 170); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; color: black; font-family: 'Linux Libertine', Georgia, Times, serif; font-weight: normal; line-height: 1.3; margin: 1em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding: 0px;">
<span class="mw-headline" id="Personal_life">Personal life</span></h2>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Sihanouk was interested in music; he composed and frequently performed songs in the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Khmer_language" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Khmer language">Khmer</a>, French, and English languages. He played the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Clarinet" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Clarinet">clarinet</a>, the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Saxophone" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Saxophone">saxophone</a>, the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Piano" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Piano">piano</a>and the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Accordion" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Accordion">accordion</a>. From an early age, he had a passion for cinema as well as art, theatre, and dance. He became a prodigious filmmaker, writing, directing (and acting in) many films which were largely fictional, always with an underlying theme of documenting life and historical events in Cambodia.<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="font-size: 11px; line-height: 1; white-space: nowrap;">[<i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Citation_needed" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Wikipedia:Citation needed"><span title="This claim needs references to reliable sources. (December 2012)">citation needed</span></a></i>]</sup></div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
His 1966 film <i>La Forêt Enchantée</i> ("The Enchanted Forest", "Prei Proseth" in Khmer) was entered into the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/5th_Moscow_International_Film_Festival" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="5th Moscow International Film Festival">5th Moscow International Film Festival</a> in 1967.<sup class="reference" id="cite_ref-Moscow1967_16-0" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-Moscow1967-16" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[16]</a></sup><sup class="reference" id="cite_ref-MTV_17-0" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-MTV-17" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[17]</a></sup></div>
<h2 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom-color: rgb(170, 170, 170); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; color: black; font-family: 'Linux Libertine', Georgia, Times, serif; font-weight: normal; line-height: 1.3; margin: 1em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding: 0px;">
<span class="mw-headline" id="Self-exile_and_abdication">Self-exile and abdication</span></h2>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
In 2004, the now 82-year old Sihanouk decided to move out of Cambodia, taking up residence in <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Pyongyang" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Pyongyang">Pyongyang</a>, North Korea,<sup class="reference" id="cite_ref-telegraph_18-0" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-telegraph-18" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[18]</a></sup> and later in Beijing, People's Republic of China. Citing reasons of ill health, he announced his abdication from the throne on 7 October 2004. Sihanouk was diagnosed with B-Cell <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Lymphoma" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Lymphoma">Lymphoma</a> in his <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Prostate" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Prostate">prostate</a> in 1993; the disease recurred in his stomach in 2005, and a new cancer was found in December 2008. Sihanouk also suffered from diabetes and hypertension.<sup class="reference" id="cite_ref-yahoo_19-0" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-yahoo-19" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[19]</a></sup></div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
The constitution of Cambodia has no provision for an abdication. <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Chea_Sim" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Chea Sim">Chea Sim</a>, the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/President_of_the_Senate" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="President of the Senate">President of the Senate</a>, assumed the title of <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Acting_(law)" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Acting (law)">acting</a> Head of State (a title he has held many times before), until the Throne Council met on 14 October and appointed <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihamoni" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Norodom Sihamoni">Norodom Sihamoni</a>, one of Sihanouk's sons, as the new king. The elderly Sihanouk was then proclaimed as<i>His Majesty The King Father of Cambodia</i>.</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Despite his illness, Sihanouk made his last public appearance in Phnom Penh on 30 October 2011, to celebrate his 89th birthday and 20th anniversary of his homecoming.<sup class="reference" id="cite_ref-BBC_death_20-0" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-BBC_death-20" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[20]</a></sup></div>
<h2 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom-color: rgb(170, 170, 170); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; color: black; font-family: 'Linux Libertine', Georgia, Times, serif; font-weight: normal; line-height: 1.3; margin: 1em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding: 0px;">
<span class="mw-headline" id="Death">Death</span></h2>
<div class="hatnote relarticle mainarticle" style="font-style: italic; margin-bottom: 0.5em; padding-left: 1.6em;">
Main article: <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Death_and_state_funeral_of_Norodom_Sihanouk" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Death and state funeral of Norodom Sihanouk">Death and state funeral of Norodom Sihanouk</a></div>
<div class="thumb tleft" style="clear: left; float: left; margin: 0.5em 1.4em 1.3em 0px; width: auto;">
<div class="thumbinner" style="background-color: #f9f9f9; border: 1px solid rgb(204, 204, 204); font-size: 13px; min-width: 100px; overflow: hidden; padding: 3px; text-align: center; width: 192px;">
<a class="image" href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:Ceremonie_cremation_Sihanouk_(3).JPG" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><img alt="" class="thumbimage" data-file-height="1600" data-file-width="1072" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Ceremonie_cremation_Sihanouk_%283%29.JPG/190px-Ceremonie_cremation_Sihanouk_%283%29.JPG" height="284" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Ceremonie_cremation_Sihanouk_%283%29.JPG/285px-Ceremonie_cremation_Sihanouk_%283%29.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Ceremonie_cremation_Sihanouk_%283%29.JPG/380px-Ceremonie_cremation_Sihanouk_%283%29.JPG 2x" style="background-color: white; border: 1px solid rgb(204, 204, 204); vertical-align: middle;" width="190" /></a><br />
<div class="thumbcaption" style="border: none; font-size: 12px; line-height: 1.4em; padding: 3px; text-align: left;">
<div class="magnify" style="float: right; margin-left: 3px; margin-right: 0px;">
<a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:Ceremonie_cremation_Sihanouk_(3).JPG" style="-webkit-user-select: none; background: linear-gradient(transparent, transparent), url(data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%20standalone%3D%22no%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20viewBox%3D%220%200%2011%2015%22%20width%3D%2215%22%20height%3D%2211%22%3E%0A%20%20%20%20%3Cg%20id%3D%22magnify-clip%22%20fill%3D%22%23fff%22%20stroke%3D%22%23000%22%3E%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%3Cpath%20id%3D%22bigbox%22%20d%3D%22M1.509%201.865h10.99v7.919h-10.99z%22%2F%3E%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%3Cpath%20id%3D%22smallbox%22%20d%3D%22M-1.499%206.868h5.943v4.904h-5.943z%22%2F%3E%0A%20%20%20%20%3C%2Fg%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A); color: #0b0080; display: block; height: 11px; overflow: hidden; text-decoration: none; text-indent: 15px; white-space: nowrap; width: 15px;" title="Enlarge"></a></div>
Norodom Sihanouk's royal crematorium</div>
</div>
</div>
<div class="thumb tright" style="clear: right; float: right; margin: 0.5em 0px 1.3em 1.4em; width: auto;">
<div class="thumbinner" style="background-color: #f9f9f9; border: 1px solid rgb(204, 204, 204); font-size: 13px; min-width: 100px; overflow: hidden; padding: 3px; text-align: center; width: 222px;">
<a class="image" href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:King_Norodom_Sihanouk%27s_funeral_procession_02.jpg" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><img alt="" class="thumbimage" data-file-height="613" data-file-width="1100" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/King_Norodom_Sihanouk%27s_funeral_procession_02.jpg/220px-King_Norodom_Sihanouk%27s_funeral_procession_02.jpg" height="123" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/King_Norodom_Sihanouk%27s_funeral_procession_02.jpg/330px-King_Norodom_Sihanouk%27s_funeral_procession_02.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/King_Norodom_Sihanouk%27s_funeral_procession_02.jpg/440px-King_Norodom_Sihanouk%27s_funeral_procession_02.jpg 2x" style="background-color: white; border: 1px solid rgb(204, 204, 204); vertical-align: middle;" width="220" /></a><br />
<div class="thumbcaption" style="border: none; font-size: 12px; line-height: 1.4em; padding: 3px; text-align: left;">
<div class="magnify" style="float: right; margin-left: 3px; margin-right: 0px;">
<a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:King_Norodom_Sihanouk%27s_funeral_procession_02.jpg" style="-webkit-user-select: none; background: linear-gradient(transparent, transparent), url(data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%20standalone%3D%22no%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20viewBox%3D%220%200%2011%2015%22%20width%3D%2215%22%20height%3D%2211%22%3E%0A%20%20%20%20%3Cg%20id%3D%22magnify-clip%22%20fill%3D%22%23fff%22%20stroke%3D%22%23000%22%3E%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%3Cpath%20id%3D%22bigbox%22%20d%3D%22M1.509%201.865h10.99v7.919h-10.99z%22%2F%3E%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%3Cpath%20id%3D%22smallbox%22%20d%3D%22M-1.499%206.868h5.943v4.904h-5.943z%22%2F%3E%0A%20%20%20%20%3C%2Fg%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A); color: #0b0080; display: block; height: 11px; overflow: hidden; text-decoration: none; text-indent: 15px; white-space: nowrap; width: 15px;" title="Enlarge"></a></div>
Back to homeland</div>
</div>
</div>
<div class="thumb tright" style="clear: right; float: right; margin: 0.5em 0px 1.3em 1.4em; width: auto;">
<div class="thumbinner" style="background-color: #f9f9f9; border: 1px solid rgb(204, 204, 204); font-size: 13px; min-width: 100px; overflow: hidden; padding: 3px; text-align: center; width: 222px;">
<a class="image" href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:King_Norodom_Sihanouk%27s_funeral_procession_01.jpg" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><img alt="" class="thumbimage" data-file-height="671" data-file-width="1100" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/King_Norodom_Sihanouk%27s_funeral_procession_01.jpg/220px-King_Norodom_Sihanouk%27s_funeral_procession_01.jpg" height="134" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/King_Norodom_Sihanouk%27s_funeral_procession_01.jpg/330px-King_Norodom_Sihanouk%27s_funeral_procession_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/King_Norodom_Sihanouk%27s_funeral_procession_01.jpg/440px-King_Norodom_Sihanouk%27s_funeral_procession_01.jpg 2x" style="background-color: white; border: 1px solid rgb(204, 204, 204); vertical-align: middle;" width="220" /></a><br />
<div class="thumbcaption" style="border: none; font-size: 12px; line-height: 1.4em; padding: 3px; text-align: left;">
<div class="magnify" style="float: right; margin-left: 3px; margin-right: 0px;">
<a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:King_Norodom_Sihanouk%27s_funeral_procession_01.jpg" style="-webkit-user-select: none; background: linear-gradient(transparent, transparent), url(data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%20standalone%3D%22no%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20viewBox%3D%220%200%2011%2015%22%20width%3D%2215%22%20height%3D%2211%22%3E%0A%20%20%20%20%3Cg%20id%3D%22magnify-clip%22%20fill%3D%22%23fff%22%20stroke%3D%22%23000%22%3E%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%3Cpath%20id%3D%22bigbox%22%20d%3D%22M1.509%201.865h10.99v7.919h-10.99z%22%2F%3E%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%3Cpath%20id%3D%22smallbox%22%20d%3D%22M-1.499%206.868h5.943v4.904h-5.943z%22%2F%3E%0A%20%20%20%20%3C%2Fg%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A); color: #0b0080; display: block; height: 11px; overflow: hidden; text-decoration: none; text-indent: 15px; white-space: nowrap; width: 15px;" title="Enlarge"></a></div>
Funeral procession</div>
</div>
</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Sihanouk had been receiving medical treatment in Beijing since January, 2012 for a number of health problems, including <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Colorectal_cancer" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Colorectal cancer">colon cancer</a>, <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Diabetes_mellitus" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Diabetes mellitus">diabetes</a>, and <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Hypertension" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Hypertension">hypertension</a>.<sup class="reference" id="cite_ref-NBC_death_21-0" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-NBC_death-21" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[21]</a></sup> He died of a heart attack in Beijing, on 15 October 2012, 16 days before what would have been his 90th birthday.<sup class="reference" id="cite_ref-BBC_death_20-1" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-BBC_death-20" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[20]</a></sup> State flags flew at<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Half-mast" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Half-mast">half-mast</a>, and <a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_kings_of_Cambodia" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="List of kings of Cambodia">King</a> <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihamoni" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Norodom Sihamoni">Norodom Sihamoni</a> and <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Prime_Minister_of_Cambodia" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Prime Minister of Cambodia">Prime Minister</a> <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Hun_Sen" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Hun Sen">Hun Sen</a> went to Beijing to bring home Sihanouk's body for a funeral at the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Royal_Palace,_Phnom_Penh" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Royal Palace, Phnom Penh">Royal Palace</a>.<sup class="reference" id="cite_ref-Xinhua_22-0" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-Xinhua-22" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[22]</a></sup></div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Prince <a class="new" href="http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Sisowath_Thomico&action=edit&redlink=1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Sisowath Thomico (page does not exist)">Sisowath Thomico</a>, Sihanouk's assistant and nephew, said "his death was a great loss to Cambodia," adding that Sihanouk had dedicated his life "for the sake of his entire nation, country and for the Cambodian people."<sup class="reference" id="cite_ref-NBC_death_21-1" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-NBC_death-21" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[21]</a></sup> <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Secretary-General_of_the_United_Nations" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Secretary-General of the United Nations">United Nations Secretary-General</a> <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Ban_Ki-moon" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Ban Ki-moon">Ban Ki-moon</a> also commented, acknowledging Sihanouk's "long dedication to his country and his legacy as a unifying national leader who is revered by Cambodians and respected internationally."<sup class="reference" id="cite_ref-NBC_death_21-2" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-NBC_death-21" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[21]</a></sup> After Sihanouk's death, the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/National_Television_of_Kampuchea" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="National Television of Kampuchea">National Television of Kampuchea</a> repeatedly screened a 30-minute documentary about his life.<sup class="reference" id="cite_ref-Xinhua_22-1" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-Xinhua-22" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[22]</a></sup> 100,000 Cambodians were expected to line the route from the airport to the Royal Palace for the return of Sihanouk's body, but state television broadcaster TVK later said about 1,200,000 people had turned out.<sup class="reference" id="cite_ref-NBC_death_21-3" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-NBC_death-21" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[21]</a></sup><sup class="reference" id="cite_ref-Cambodians_line_streets_to_see_ex-king.27s_body_23-0" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-Cambodians_line_streets_to_see_ex-king.27s_body-23" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[23]</a></sup> On November 28, 2012, King Father Norodom Sihanouk was anointed by Royal Decree of HM King Norodom Sihamoni with the title <i><b>Preah Karuna Preah Norodom Sihanouk Preah Borom Ratanakkot</b></i> (<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Khmer_language" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Khmer language">Khmer</a>: <span lang="km" xml:lang="km">ព្រះករុណាព្រះនរោត្តម សីហនុ ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ)</span> (literally meaning <i>The King who lies in the Diamond Urn</i>).</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
On 1 February 2013, crowds gathered on the streets of Phnom Penh to bid one last farewell to Sihanouk, as his body was carried through the city. Other foreign dignities also attended his cremation ceremony, including French Prime Minister <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Jean-Marc_Ayrault" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Jean-Marc Ayrault">Jean-Marc Ayrault</a>, Prince <a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Akishino" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Akishino">Akishino</a> of <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Japan" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Japan">Japan</a>, <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/China" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="China">China</a>'s <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Jia_Qinglin" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Jia Qinglin">Jia Qinglin</a>, Prime Minister <a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Nguyen_Tan_Dung" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Nguyen Tan Dung">Nguyen Tan Dung</a> of <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Vietnam" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Vietnam">Vietnam</a>, Prime Minister <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Yingluck_Shinawatra" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Yingluck Shinawatra">Yingluck Shinawatra</a> of <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Thailand" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Thailand">Thailand</a>, as well as US ambassador to Cambodia <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/William_E._Todd" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="William E. Todd">William E. Todd</a>, and many more.<sup class="reference" id="cite_ref-24" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-24" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[24]</a></sup> The body was brought to the Royal Palace, where it was cremated on 5 February 2013. Sihanouk's ashes were then submersed into the Mekong River.<sup class="reference" id="cite_ref-25" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-25" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[25]</a></sup></div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
After his death, Prime Minister <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Hun_Sen" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Hun Sen">Hun Sen</a> announced that a statue of Sihanouk would be made. It was inaugurated on 11 October 2013 with King Norodom Sihamoni and Queen-Mother <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Monineath" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Norodom Monineath">Norodom Monineath</a> present at the ceremony.<sup class="reference" id="cite_ref-26" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-26" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[26]</a></sup> The statue is located in Phnom Penh, near the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Independence_Monument_(Cambodia)" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Independence Monument (Cambodia)">Independence Monument</a>. The government also announced that October 15 will become an official public holiday as a mourning period of Norodom Sihanouk.</div>
<h2 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom-color: rgb(170, 170, 170); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; color: black; font-family: 'Linux Libertine', Georgia, Times, serif; font-weight: normal; line-height: 1.3; margin: 1em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding: 0px;">
<span class="mw-headline" id="Titles_and_styles">Titles and styles</span></h2>
<div class="thumb tleft" style="clear: left; float: left; margin: 0.5em 1.4em 1.3em 0px; width: auto;">
<div class="thumbinner" style="background-color: #f9f9f9; border: 1px solid rgb(204, 204, 204); font-size: 13px; min-width: 100px; overflow: hidden; padding: 3px; text-align: center; width: 252px;">
<a class="image" href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:Sihanouk_statue_at_night.jpg" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><img alt="" class="thumbimage" data-file-height="720" data-file-width="960" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Sihanouk_statue_at_night.jpg/250px-Sihanouk_statue_at_night.jpg" height="188" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Sihanouk_statue_at_night.jpg/375px-Sihanouk_statue_at_night.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Sihanouk_statue_at_night.jpg/500px-Sihanouk_statue_at_night.jpg 2x" style="background-color: white; border: 1px solid rgb(204, 204, 204); vertical-align: middle;" width="250" /></a><br />
<div class="thumbcaption" style="border: none; font-size: 12px; line-height: 1.4em; padding: 3px; text-align: left;">
<div class="magnify" style="float: right; margin-left: 3px; margin-right: 0px;">
<a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:Sihanouk_statue_at_night.jpg" style="-webkit-user-select: none; background: linear-gradient(transparent, transparent), url(data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%20standalone%3D%22no%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20viewBox%3D%220%200%2011%2015%22%20width%3D%2215%22%20height%3D%2211%22%3E%0A%20%20%20%20%3Cg%20id%3D%22magnify-clip%22%20fill%3D%22%23fff%22%20stroke%3D%22%23000%22%3E%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%3Cpath%20id%3D%22bigbox%22%20d%3D%22M1.509%201.865h10.99v7.919h-10.99z%22%2F%3E%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%3Cpath%20id%3D%22smallbox%22%20d%3D%22M-1.499%206.868h5.943v4.904h-5.943z%22%2F%3E%0A%20%20%20%20%3C%2Fg%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A); color: #0b0080; display: block; height: 11px; overflow: hidden; text-decoration: none; text-indent: 15px; white-space: nowrap; width: 15px;" title="Enlarge"></a></div>
Statue of Norodom Sihanouk in Phnom Penh.</div>
</div>
</div>
<div class="thumb tright" style="clear: right; float: right; margin: 0.5em 0px 1.3em 1.4em; width: auto;">
<div class="thumbinner" style="background-color: #f9f9f9; border: 1px solid rgb(204, 204, 204); font-size: 13px; min-width: 100px; overflow: hidden; padding: 3px; text-align: center; width: 222px;">
<a class="image" href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:Norodom_Sihanouk_1941_coronation.jpg" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><img alt="" class="thumbimage" data-file-height="272" data-file-width="380" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/thumb/d/dd/Norodom_Sihanouk_1941_coronation.jpg/220px-Norodom_Sihanouk_1941_coronation.jpg" height="157" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/en/thumb/d/dd/Norodom_Sihanouk_1941_coronation.jpg/330px-Norodom_Sihanouk_1941_coronation.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/en/d/dd/Norodom_Sihanouk_1941_coronation.jpg 2x" style="background-color: white; border: 1px solid rgb(204, 204, 204); vertical-align: middle;" width="220" /></a><br />
<div class="thumbcaption" style="border: none; font-size: 12px; line-height: 1.4em; padding: 3px; text-align: left;">
<div class="magnify" style="float: right; margin-left: 3px; margin-right: 0px;">
<a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:Norodom_Sihanouk_1941_coronation.jpg" style="-webkit-user-select: none; background: linear-gradient(transparent, transparent), url(data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%20standalone%3D%22no%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20viewBox%3D%220%200%2011%2015%22%20width%3D%2215%22%20height%3D%2211%22%3E%0A%20%20%20%20%3Cg%20id%3D%22magnify-clip%22%20fill%3D%22%23fff%22%20stroke%3D%22%23000%22%3E%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%3Cpath%20id%3D%22bigbox%22%20d%3D%22M1.509%201.865h10.99v7.919h-10.99z%22%2F%3E%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%3Cpath%20id%3D%22smallbox%22%20d%3D%22M-1.499%206.868h5.943v4.904h-5.943z%22%2F%3E%0A%20%20%20%20%3C%2Fg%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A); color: #0b0080; display: block; height: 11px; overflow: hidden; text-decoration: none; text-indent: 15px; white-space: nowrap; width: 15px;" title="Enlarge"></a></div>
Norodom Sihanouk's first coronation in May 1941.</div>
</div>
</div>
<table class="infobox vcard" style="background-color: #f9f9f9; border-spacing: 3px; border: 1px solid rgb(170, 170, 170); clear: right; color: black; float: right; font-size: 12px; line-height: 1.5em; margin: 0.5em 0px 0.5em 1em; padding: 0.2em; width: 22em;"><tbody>
<tr><th colspan="2" style="background-color: #ccbbee; color: #000066; font-size: 15px; font-weight: normal; text-align: center; vertical-align: top;"><span style="font-size: 12px;">Monarchical styles of</span><br />
<b>King Norodom Sihanouk</b></th></tr>
<tr><td colspan="2" style="text-align: center; vertical-align: top;"><a class="image" href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:Coat_of_arms_of_Cambodia.svg" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><img alt="Coat of arms of Cambodia.svg" data-file-height="595" data-file-width="520" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Coat_of_arms_of_Cambodia.svg/70px-Coat_of_arms_of_Cambodia.svg.png" height="80" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Coat_of_arms_of_Cambodia.svg/105px-Coat_of_arms_of_Cambodia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Coat_of_arms_of_Cambodia.svg/140px-Coat_of_arms_of_Cambodia.svg.png 2x" style="border: none; vertical-align: middle;" width="70" /></a></td></tr>
<tr><th scope="row" style="vertical-align: top;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Style_(manner_of_address)" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Style (manner of address)">Reference style</a></th><td style="vertical-align: top;"><a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/His_Royal_Majesty" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="His Royal Majesty">His Royal Majesty</a></td></tr>
<tr><th scope="row" style="vertical-align: top;">Spoken style</th><td style="vertical-align: top;">Your Royal Majesty</td></tr>
<tr><th scope="row" style="vertical-align: top;">Alternative style</th><td style="vertical-align: top;"><i>Sir</i></td></tr>
</tbody></table>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Following his abdication, Sihanouk's official title was <b>"Preah Karuna Preah Bat Sâmdach Preah Norodom Sihanouk Preahmâhaviraksat"</b> (<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Khmer_language" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Khmer language">Khmer</a>: ព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ព្រះមហាវីរក្សត្រ) or (ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ព្រះមហាវីរក្សត្រ ព្រះវររាជបិតាឯករាជ្យ បូរណភាពទឹកដី និងឯកភាពជាតិខ្មែរ) in English (His Majesty King Norodom Sihanouk The Great Heroic King King-Father of Khmer independence, territorial integrity and national unity).</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
The <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Literal_translation" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Literal translation">literal translation</a> of the title :</div>
<ul style="line-height: 1.6; list-style-image: url(data:image/png; margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Preah</i>— "Sacred"</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Karuna</i>— "Compassionate," referring to the Buddhist concept <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Karu%E1%B9%87%C4%81" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Karuṇā">Karuna</a></li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Bat</i>— "Foot," from <a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sanskrit_language" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Sanskrit language">Sanskrit</a> <i>Pāda.</i></li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Sâmdach</i>— "Lord" or "Excellency"</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Preah</i>— "Sacred"</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Norodom</i>— "Best quality among men," from Sanskrit <i>Uttam</i> ("best in quality") + <i>Nar</i> ("among men")</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Sihanouk</i>— "Jaws of the Lion," from Sanskrit <i>Siha</i> ("lion") + <i>Hanouk</i> ("jaws")</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Preahmâhaviraksat</i>— <i>Preah</i> ("sacred") + <i>Mâha</i> ("great") + <i>Vira</i> ("brave or eminent") + <i>Ksat</i> ("warrior or ruler")</li>
</ul>
<h2 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom-color: rgb(170, 170, 170); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; color: black; font-family: 'Linux Libertine', Georgia, Times, serif; font-weight: normal; line-height: 1.3; margin: 1em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding: 0px;">
<span class="mw-headline" id="Honours">Honours</span></h2>
<h3 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom-style: none; color: black; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0px; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em;">
<span class="mw-headline" id="Foreign_honours">Foreign honours</span></h3>
<ul style="line-height: 1.6; list-style-image: url(data:image/png; margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><span class="flagicon"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Spain" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Spain"><img alt="Spain" class="thumbborder" data-file-height="500" data-file-width="750" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Flag_of_Spain_%281945_-_1977%29.svg/23px-Flag_of_Spain_%281945_-_1977%29.svg.png" height="15" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Flag_of_Spain_%281945_-_1977%29.svg/35px-Flag_of_Spain_%281945_-_1977%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Flag_of_Spain_%281945_-_1977%29.svg/45px-Flag_of_Spain_%281945_-_1977%29.svg.png 2x" style="border: 1px solid rgb(221, 221, 221); vertical-align: middle;" width="23" /></a></span> : Grand Cross of the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Crosses_of_Military_Merit_(Spain)" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Crosses of Military Merit (Spain)">Order of Military Merit</a> in white (22.6.1956)<sup class="reference" id="cite_ref-27" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-27" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[27]</a></sup></li>
</ul>
<h2 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom-color: rgb(170, 170, 170); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; color: black; font-family: 'Linux Libertine', Georgia, Times, serif; font-weight: normal; line-height: 1.3; margin: 1em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding: 0px;">
<span class="mw-headline" id="Family">Family</span></h2>
<div class="thumb tright" style="clear: right; float: right; margin: 0.5em 0px 1.3em 1.4em; width: auto;">
<div class="thumbinner" style="background-color: #f9f9f9; border: 1px solid rgb(204, 204, 204); font-size: 13px; min-width: 100px; overflow: hidden; padding: 3px; text-align: center; width: 182px;">
<a class="image" href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:Queen_Norodom_Monineath.JPG" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;"><img alt="" class="thumbimage" data-file-height="360" data-file-width="259" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Queen_Norodom_Monineath.JPG/180px-Queen_Norodom_Monineath.JPG" height="250" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Queen_Norodom_Monineath.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Queen_Norodom_Monineath.JPG 2x" style="background-color: white; border: 1px solid rgb(204, 204, 204); vertical-align: middle;" width="180" /></a><br />
<div class="thumbcaption" style="border: none; font-size: 12px; line-height: 1.4em; padding: 3px; text-align: left;">
<div class="magnify" style="float: right; margin-left: 3px; margin-right: 0px;">
<a class="internal" href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:Queen_Norodom_Monineath.JPG" style="-webkit-user-select: none; background: linear-gradient(transparent, transparent), url(data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%20standalone%3D%22no%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20viewBox%3D%220%200%2011%2015%22%20width%3D%2215%22%20height%3D%2211%22%3E%0A%20%20%20%20%3Cg%20id%3D%22magnify-clip%22%20fill%3D%22%23fff%22%20stroke%3D%22%23000%22%3E%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%3Cpath%20id%3D%22bigbox%22%20d%3D%22M1.509%201.865h10.99v7.919h-10.99z%22%2F%3E%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%3Cpath%20id%3D%22smallbox%22%20d%3D%22M-1.499%206.868h5.943v4.904h-5.943z%22%2F%3E%0A%20%20%20%20%3C%2Fg%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A); color: #0b0080; display: block; height: 11px; overflow: hidden; text-decoration: none; text-indent: 15px; white-space: nowrap; width: 15px;" title="Enlarge"></a></div>
<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Monineath" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Norodom Monineath">Norodom Monineath</a></div>
</div>
</div>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
Sihanouk reportedly had several wives and concubines, producing at least fourteen children in a period of eleven years.<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="font-size: 11px; line-height: 1; white-space: nowrap;">[<i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Citation_needed" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Wikipedia:Citation needed"><span title="This claim needs references to reliable sources. (December 2012)">citation needed</span></a></i>]</sup> According to <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Time_(magazine)" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Time (magazine)">Time</a></i> (30 June 1956), however, his legal wives were Princess Samdech Norleak (married 1955) and Paule Monique Izzi (married 1955), who is a step-granddaughter of HRH Prince Norodom Duongchak of Cambodia and the younger daughter of Pomme Peang and her second husband, Jean-François Izzi, a banker. A profile of Sihanouk in <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/The_New_York_Times" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="The New York Times">The New York Times</a></i> (4 June 1993, page A8) stated that the King met Monique Izzi in 1951, when he awarded her a prize in a <a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Beauty_contest" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Beauty contest">beauty pageant</a>.</div>
<h2 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom-color: rgb(170, 170, 170); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; color: black; font-family: 'Linux Libertine', Georgia, Times, serif; font-weight: normal; line-height: 1.3; margin: 1em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding: 0px;">
<span class="mw-headline" id="Ancestry">Ancestry</span></h2>
<h2 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom-color: rgb(170, 170, 170); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; color: black; font-family: 'Linux Libertine', Georgia, Times, serif; font-weight: normal; line-height: 1.3; margin: 1em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding: 0px;">
<span class="mw-headline" id="Works"><i style="font-size: 0.875em; line-height: 1.6;"><br />The position of Cambodia in a dangerous world</i><span style="font-size: 0.875em; line-height: 1.6;"> San Francisco : </span><a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Asia_Foundation" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Asia Foundation">Asia Foundation</a><span style="font-size: 0.875em; line-height: 1.6;">, 1958</span>Works</span></h2>
<div class="references-small">
<ul style="line-height: 1.6; list-style-image: url(data:image/png; margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Speech delivered by His Royal Highness Prince Norodom Sihanouk, President of the Council of Ministers on the occasion of the inauguration of the Khmer-American Friendship Highway</i> Phnom-Penh, 1959</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Ideal, purpose and duties of the Khmer Royal Socialist Youth; interpretation and commentary of the statute of the K. R. S. Y.,</i> N.p., c.1960s</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Address of H.R.H. Norodom Sihanouk, Chief of State of Cambodia [at the] conference of heads of state or government of non-aligned countries.</i> New York: <a class="new" href="http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Permanent_Mission_of_Cambodia_to_the_United_Nations&action=edit&redlink=1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Permanent Mission of Cambodia to the United Nations (page does not exist)">Permanent Mission of Cambodia to the United Nations</a> 1961</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Address of H.R.H. Prince Norodom Sihanouk, Chief of State of Cambodia to the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Asia_Society" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Asia Society">Asia Society</a>.</i> New York: Permanent Mission of Cambodia to the United Nations 1961</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Address at the sixteenth session of the General Assembly of the United Nations</i> New York: Permanent Mission of Cambodia to the United Nations 1961</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Articles published in "Realités cambodgiennes" 22 June – 27 July 1962.</i> Washington, D. C., <a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Cambodia-United_States_relations" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Cambodia-United States relations">Royal Cambodian Embassy</a> 1961</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Speech by Prince Norodom Sihanouk, Head of State, at the opening of the sixth Asian Conference organized by the Society of Friends.</i> [Phnom-Penh] Information 1962</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Open letter to the international press</i> Phnom Penh: Imprimerie du Ministere de L'Information, 1964</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Interview with Prince Sihanouk.</i> with <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/William_Worthy" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="William Worthy">William Worthy</a> Phnom Penh: The Ministry of Information, 1965</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Are we "false neutrals"?: editorial in Kambuja review no. 16; 15 July 1966</i> Phnom Phen: Head of State's Cabinet, 1966</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>The failure experienced by the United States in their dealings with the "Third World," viewed in the light of Cambodia's own experience,</i> Phnom Penh? 1968</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Brief notes on national construction in Cambodia</i> Phnom Penh : Impr. Sangkum Reastr Niyum, 1969</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i><a class="external text" href="https://archive.org/details/MessageAndSolemnDeclarationOfSamdechNorodomSihanoukHeadOfStateOf" rel="nofollow" style="background-attachment: initial, initial; background-clip: initial, initial; background-image: linear-gradient(transparent, transparent), url(data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20width%3D%2210%22%20height%3D%2210%22%3E%3Cg%20transform%3D%22translate%28-826.429%20-698.791%29%22%3E%3Crect%20width%3D%225.982%22%20height%3D%225.982%22%20x%3D%22826.929%22%20y%3D%22702.309%22%20fill%3D%22%23fff%22%20stroke%3D%22%2306c%22%2F%3E%3Cg%3E%3Cpath%20d%3D%22M831.194%20698.791h5.234v5.391l-1.571%201.545-1.31-1.31-2.725%202.725-2.689-2.689%202.808-2.808-1.311-1.311z%22%20fill%3D%22%2306f%22%2F%3E%3Cpath%20d%3D%22M835.424%20699.795l.022%204.885-1.817-1.817-2.881%202.881-1.228-1.228%202.881-2.881-1.851-1.851z%22%20fill%3D%22%23fff%22%2F%3E%3C%2Fg%3E%3C%2Fg%3E%3C%2Fsvg%3E); background-origin: initial, initial; background-position: 100% 50%, 100% 50%; background-repeat: no-repeat, repeat; background-size: initial, initial; color: #663366; padding-right: 13px; text-decoration: none;">Message and solemn declaration of Samdech Norodom Sihanouk, Head of State of Cambodia (March 23, 1970).</a></i> [S.l.]: Royal Government of National Union of Cambodia; New York: <a class="new" href="http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Indochina_Solidarity_Committee&action=edit&redlink=1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Indochina Solidarity Committee (page does not exist)">Indochina Solidarity Committee</a>, 1970</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Prince Norodom Sihanouk of Cambodia talks to Americans, Sept.–Oct. 1970.</i> [n. p., 1970</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Message to American friends by Prince Norodom Sihanouk of Cambodia.</i> [n. p., 1970</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Letter of Samdech Norodom Sihanouk, Head of State of Cambodia, to their majesties and their excellencies the heads of government of non-aligned countries.</i> [n. p., 1970</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Cambodia today: an interview with Prince Norodom Sihanouk.</i> (with <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Ken_Coates" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Ken Coates">Ken Coates</a> and <a class="new" href="http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Chris_Farley_(journalist)&action=edit&redlink=1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Chris Farley (journalist) (page does not exist)">Chris Farley</a>) Nottingham, Eng.: <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell_Peace_Foundation" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Bertrand Russell Peace Foundation">Bertrand Russell Peace Foundation</a>, 1970</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Prince Norodom Sihanouk replies to Mr Norman Kirk M.P., Leader of the Opposition (New Zealand)</i> [New Zealand? : s.n., 1971</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Prince Norodom Sihanouk of Cambodia speaks; January–February 1971.</i> [S.l. : s.n., 1971</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Third World liberation: the key: speech to the Algiers summit conference</i> Nottingham, Eng.: Bertrand Russell Peace Foundation, 1973</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>My War with the CIA: the memoirs of Prince Norodom Sihanouk</i> "as related to <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Wilfred_Burchett" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Wilfred Burchett">Wilfred Burchett</a>" New York, <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Pantheon_Books" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Pantheon Books">Pantheon Books</a> 1973, (<a class="internal mw-magiclink-isbn" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/0713904496" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">ISBN 0-7139-0449-6</a>, <a class="internal mw-magiclink-isbn" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/0394485432" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;">ISBN 0-394-48543-2</a>)</li>
</ul>
</div>
<ul style="line-height: 1.6; list-style-image: url(data:image/png; margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>The Cambodian resistance</i> Auckland, <a class="new" href="http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Auckland_Vietnam_Committee&action=edit&redlink=1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Auckland Vietnam Committee (page does not exist)">Auckland Vietnam Committee</a>, 1973</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i><a class="external text" href="https://archive.org/details/StatementsByPrinceNorodomSihanouk1965-1973" rel="nofollow" style="background-attachment: initial, initial; background-clip: initial, initial; background-image: linear-gradient(transparent, transparent), url(data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20width%3D%2210%22%20height%3D%2210%22%3E%3Cg%20transform%3D%22translate%28-826.429%20-698.791%29%22%3E%3Crect%20width%3D%225.982%22%20height%3D%225.982%22%20x%3D%22826.929%22%20y%3D%22702.309%22%20fill%3D%22%23fff%22%20stroke%3D%22%2306c%22%2F%3E%3Cg%3E%3Cpath%20d%3D%22M831.194%20698.791h5.234v5.391l-1.571%201.545-1.31-1.31-2.725%202.725-2.689-2.689%202.808-2.808-1.311-1.311z%22%20fill%3D%22%2306f%22%2F%3E%3Cpath%20d%3D%22M835.424%20699.795l.022%204.885-1.817-1.817-2.881%202.881-1.228-1.228%202.881-2.881-1.851-1.851z%22%20fill%3D%22%23fff%22%2F%3E%3C%2Fg%3E%3C%2Fg%3E%3C%2Fsvg%3E); background-origin: initial, initial; background-position: 100% 50%, 100% 50%; background-repeat: no-repeat, repeat; background-size: initial, initial; color: #663366; padding-right: 13px; text-decoration: none;">Statements by Prince Norodom Sihanouk, 1965–1973</a></i> Washington, Embassy of the Khmer Republic, Press Sectin, 1973</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>War and hope: the case for Cambodia</i> New York, Pantheon Books 1980</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Prince Sihanouk on Cambodia: interviews and talks with Prince Norodom Sihanouk</i> (with <a class="new" href="http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Manola_Schier-Oum&action=edit&redlink=1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Manola Schier-Oum (page does not exist)">Manola Schier-Oum</a> and <a class="new" href="http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Peter_Schier&action=edit&redlink=1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Peter Schier (page does not exist)">Peter Schier</a>) Hamburg: <a class="new" href="http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Institut_f%C3%BCr_Asienkunde&action=edit&redlink=1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Institut für Asienkunde (page does not exist)">Institut für Asienkunde</a>, 1980</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>The Democratic People's Republic of Korea, seen by Norodom Sihanouk</i> Pyongyang: <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Foreign_Languages_Publishing_House" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Foreign Languages Publishing House">Foreign Languages Publishing House</a>, 1980</li>
</ul>
<h2 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom-color: rgb(170, 170, 170); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; color: black; font-family: 'Linux Libertine', Georgia, Times, serif; font-weight: normal; line-height: 1.3; margin: 1em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding: 0px;">
<span class="mw-headline" id="Cinematography">Cinematography</span></h2>
<div style="line-height: inherit; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
From an early age, Sihanouk had a passion for <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Filmmaking" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Filmmaking">cinema</a> as well as art, theater, and dance. He became a prodigious filmmaker, writing, directing, and acting in more than twenty movies and short films. Largely fictional, they contained an underlying theme of documenting life and historical events in Cambodia. His 1966 film <i>La Forêt Enchantée</i> ("The Enchanted Forest", "Robam Tepmonorom" in Khmer) was entered into the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/5th_Moscow_International_Film_Festival" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="5th Moscow International Film Festival">5th Moscow International Film Festival</a> in 1967.<sup class="reference" id="cite_ref-29" style="font-size: 11px; line-height: 1; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihanouk#cite_note-29" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[29]</a></sup></div>
<h3 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom-style: none; color: black; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0px; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em;">
<span class="mw-headline" id="Selected_filmography">Selected filmography</span></h3>
<ul style="line-height: 1.6; list-style-image: url(data:image/png; margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/See_Angkor_and_Die" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="See Angkor and Die">See Angkor and Die</a></i> (1993)</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/My_Village_at_Sunset" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="My Village at Sunset">My Village at Sunset</a></i> (1992)</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/An_Ambition_Reduced_to_Ashes" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="An Ambition Reduced to Ashes">An Ambition Reduced to Ashes</a></i> (1995)</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/The_Last_Days_of_Colonel_Savath" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="The Last Days of Colonel Savath">The Last Days of Colonel Savath</a></i> (1995)</li>
</ul>
<h3 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-bottom-style: none; color: black; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0px; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em;">
<span class="mw-headline" id="Documentaries">Documentaries</span></h3>
<ul style="line-height: 1.6; list-style-image: url(data:image/png; margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Cortège Royal</i> (1969)</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Cambodge 1965</i> (1965)</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><i>Norodom Sihanouk, Roi Cinéaste</i> (1997) by <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%A9d%C3%A9ric_Mitterrand" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Frédéric Mitterrand">Frédéric Mitterran</a></li>
</ul>
<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<ul style="line-height: 1.6; list-style-image: url(data:image/png; margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><table class="wikitable succession-box" style="background-color: #f9f9f9; border-collapse: collapse; border: 1px solid rgb(170, 170, 170); clear: both; color: black; font-size: 13px; margin: 0.5em auto;"><tbody>
<tr><th colspan="3" style="background-color: #f2f2f2; border-color: rgb(172, 231, 119) rgb(170, 170, 170) rgb(170, 170, 170); border-style: solid; border-width: 5px 1px 1px; padding: 0.2em; text-align: center;">Regnal titles</th></tr>
<tr style="text-align: center;"><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Preceded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sisowath_Monivong" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Sisowath Monivong">Sisowath Monivong</a></span></td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 277.6875px;"><b><a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/King_of_Cambodia" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="King of Cambodia">King of Cambodia</a></b><br />
1941–1955</td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Succeeded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Suramarit" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Norodom Suramarit">Norodom Suramarit</a></span></td></tr>
<tr style="text-align: center;"><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Preceded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Chea_Sim" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Chea Sim">Chea Sim</a><br /><small>(Chairman of the Council of State)</small></span></td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 277.6875px;"><b><a class="mw-redirect" href="http://en.wikipedia.org/wiki/King_of_Cambodia" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="King of Cambodia">King of Cambodia</a></b><br />
1993–2004</td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Succeeded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Sihamoni" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Norodom Sihamoni">Norodom Sihamoni</a></span></td></tr>
<tr><th colspan="3" style="background-color: #f2f2f2; border-color: rgb(204, 204, 255) rgb(170, 170, 170) rgb(170, 170, 170); border-style: solid; border-width: 5px 1px 1px; padding: 0.2em; text-align: center;">Political offices</th></tr>
<tr style="text-align: center;"><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Preceded by<br />
<span style="font-weight: bold;">New office</span></td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 277.6875px;"><b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Prime_Minister_of_Cambodia" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Prime Minister of Cambodia">Prime Minister of Cambodia</a></b><br />
1945</td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Succeeded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Son_Ngoc_Thanh" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Son Ngoc Thanh">Son Ngoc Thanh</a></span></td></tr>
<tr style="text-align: center;"><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Preceded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Yem_Sambaur" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Yem Sambaur">Yem Sambaur</a></span></td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 277.6875px;"><b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Prime_Minister_of_Cambodia" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Prime Minister of Cambodia">Prime Minister of Cambodia</a></b><br />
1950</td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Succeeded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a class="new" href="http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Krom_Luong_Sisowath_Monipong&action=edit&redlink=1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Krom Luong Sisowath Monipong (page does not exist)">Krom Luong Sisowath Monipong</a></span></td></tr>
<tr style="text-align: center;"><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Preceded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a class="new" href="http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Huy_Kanthoul&action=edit&redlink=1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Huy Kanthoul (page does not exist)">Huy Kanthoul</a></span></td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 277.6875px;"><b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Prime_Minister_of_Cambodia" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Prime Minister of Cambodia">Prime Minister of Cambodia</a></b><br />
1952–1953</td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Succeeded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Penn_Nouth" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Penn Nouth">Penn Nouth</a></span></td></tr>
<tr style="text-align: center;"><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Preceded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Chan_Nak" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Chan Nak">Chan Nak</a></span></td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 277.6875px;"><b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Prime_Minister_of_Cambodia" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Prime Minister of Cambodia">Prime Minister of Cambodia</a></b><br />
1954</td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Succeeded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Penn_Nouth" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Penn Nouth">Penn Nouth</a></span></td></tr>
<tr style="text-align: center;"><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Preceded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a class="new" href="http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Leng_Ngeth&action=edit&redlink=1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Leng Ngeth (page does not exist)">Leng Ngeth</a></span></td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 277.6875px;"><b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Prime_Minister_of_Cambodia" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Prime Minister of Cambodia">Prime Minister of Cambodia</a></b><br />
1955–1956</td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Succeeded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a class="new" href="http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Oum_Chheang_Sun&action=edit&redlink=1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Oum Chheang Sun (page does not exist)">Oum Chheang Sun</a></span></td></tr>
<tr style="text-align: center;"><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Preceded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a class="new" href="http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Oum_Chheang_Sun&action=edit&redlink=1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Oum Chheang Sun (page does not exist)">Oum Chheang Sun</a></span></td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 277.6875px;"><b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Prime_Minister_of_Cambodia" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Prime Minister of Cambodia">Prime Minister of Cambodia</a></b><br />
1956</td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Succeeded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a class="new" href="http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Khim_Tit&action=edit&redlink=1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Khim Tit (page does not exist)">Khim Tit</a></span></td></tr>
<tr style="text-align: center;"><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Preceded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a class="new" href="http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Khim_Tit&action=edit&redlink=1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Khim Tit (page does not exist)">Khim Tit</a></span></td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 277.6875px;"><b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Prime_Minister_of_Cambodia" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Prime Minister of Cambodia">Prime Minister of Cambodia</a></b><br />
1956</td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Succeeded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a class="new" href="http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=San_Yun&action=edit&redlink=1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #a55858; text-decoration: none;" title="San Yun (page does not exist)">San Yun</a></span></td></tr>
<tr style="text-align: center;"><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Preceded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a class="new" href="http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=San_Yun&action=edit&redlink=1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #a55858; text-decoration: none;" title="San Yun (page does not exist)">San Yun</a></span></td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 277.6875px;"><b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Prime_Minister_of_Cambodia" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Prime Minister of Cambodia">Prime Minister of Cambodia</a></b><br />
1957</td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Succeeded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sim_Var" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Sim Var">Sim Var</a></span></td></tr>
<tr style="text-align: center;"><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Preceded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sim_Var" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Sim Var">Sim Var</a></span></td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 277.6875px;"><b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Prime_Minister_of_Cambodia" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Prime Minister of Cambodia">Prime Minister of Cambodia</a></b><br />
1958–1960</td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Succeeded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a class="new" href="http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Pho_Proeung&action=edit&redlink=1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Pho Proeung (page does not exist)">Pho Proeung</a></span></td></tr>
<tr style="text-align: center;"><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Preceded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Norodom_Suramarit" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Norodom Suramarit">Norodom Suramarit</a></span></td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 277.6875px;"><b>Head of State of Cambodia</b><br />
1960–1970</td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Succeeded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Cheng_Heng" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Cheng Heng">Cheng Heng</a></span></td></tr>
<tr style="text-align: center;"><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Preceded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Penn_Nouth" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Penn Nouth">Penn Nouth</a></span></td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 277.6875px;"><b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Prime_Minister_of_Cambodia" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Prime Minister of Cambodia">Prime Minister of Cambodia</a></b><br />
1961–1962</td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Succeeded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Nhiek_Tioulong" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Nhiek Tioulong">Nhiek Tioulong</a></span></td></tr>
<tr style="text-align: center;"><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Preceded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sak_Sutsakhan" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Sak Sutsakhan">Sak Sutsakhan</a></span></td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 277.6875px;"><b>President of the State Presidium</b><br />
1975–1976</td><td rowspan="1" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); padding: 0.2em; width: 206.6875px;">Succeeded by<br />
<span style="font-weight: bold;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Khieu_Samphan" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Khieu Samphan">Khieu Samphan</a></span></td></tr>
</tbody></table>
</li>
</ul>
</div>
</div>
Edwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8062608941116045818.post-57400991152082122472013-10-25T11:42:00.000+07:002013-10-25T11:52:38.008+07:00មើល Apple បង្អួតពី iPad Air ជាមួយគ្នា<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Khmer; font-size: 14px; line-height: 25px; padding: 0px;">
បន្ទាប់បញ្ចប់នូវព្រឹត្តិការប្រកាសបង្ហាញផលិតផលថ្មីរបស់ Apple ដែលប្រព្រឹត្តិការកាលពីថ្ងៃទី 22 តុលាម៉ោង 10 ព្រឹកនៅ San Francisco សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលត្រូវជាម៉ោង 12 កណ្ដាលអាធ្រាត្រយប់មិញឆ្លងចូលថ្ងៃទី 23 តុលា នៅកម្ពុជានេះ។<span id="more-7571" style="margin: 0px; padding: 0px;"></span> ដោយបានបើកបង្ហាញវត្តមាន iPad ជំនាន់ថ្មីរបស់ខ្លួនចំនួនពីម៉ូដែលព្រមគ្នា គឺ iPad Air នឹង iPad mini 2 ខណៈដែលខុសពីការរំពឹងទុកថា iPad ទំហំ 9.7 អ៊ីង នឹងមានឈ្មោះថា iPad 5 ។</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Khmer; font-size: 14px; line-height: 25px; padding: 0px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Khmer; font-size: 14px; line-height: 25px; padding: 0px; text-align: center;">
<a href="http://soklyphone.com/wp-content/uploads/2013/10/0244.jpg" style="margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;"><img alt="02" class="alignnone size-full wp-image-7572" height="309" src="http://soklyphone.com/wp-content/uploads/2013/10/0244.jpg" style="border: none; margin: 0px; padding: 0px;" width="600" /></a></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Khmer; font-size: 14px; line-height: 25px; padding: 0px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Khmer; font-size: 14px; line-height: 25px; padding: 0px;">
iPad Air នេះត្រូវបានរចនាឡើងជាមួយនឹងរូបរាងថ្មី ស្រដៀងគ្នាទៅនឹង iPad mini នឹងមានកម្រាស់ស្តើងជាងមុនដល់ទៅ 20% នឹងមានទម្ងន់ស្រាលជាងមុន ពោលគឺចុះពី 653ក្រាម ទៅ 469 ក្រាម។ នឹងបំពាក់ដំណើរបន្ទះឈីបចំនួនពីប្រភេទព្រមគ្នា Apple A7 នឹង M7 motion co-processor ប៉ុន្តែពុំមានបំពាក់មុខងារ Touch ID ស្កេនស្នាមម្រាមដៃដូច iPhone 5S ដែលពាក្យចចាមរ៉ាមកន្លងមកនោះទេ។ ហើយឥឡូវនេះក្រុមហ៊ុន Apple ក៏បានបញ្ចេញវីដេអូ Promo បង្អួតពីរូបរាង iPad Air ជំនាន់ថ្មីរបស់ខ្លួនបូករួមនឹងដំណើរការប្រើប្រាស់ខាងក្នុងមួយចំនួនផងដែរ។</div>
Edwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8062608941116045818.post-25051190872191721952013-03-15T17:11:00.001+07:002013-03-15T17:11:19.753+07:00វេយ្យាករណ៍ភាសាខ្មែរ<br />
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<strong style="border: 0px; font-family: inherit; font-style: inherit; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">មាតិកា</strong></div>
<strong style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"></strong><div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<strong style="border: 0px; font-family: inherit; font-style: inherit; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">១ វាចាអ្នកនិពន្ធ<br />២ អំពីអក្សរ ឬអក្ខរៈ<br />២.១ ព្យញ្ជនៈ<br />២.២ ជើងព្យញ្ជនៈ<br />២.៣ ស្រៈពេញតួ<br />២.៤ ស្រៈនិស្ស័យ<br />២.៥ ការប្រើប្រាស់ជើងអក្សរ<br />២.៦ អំពីវគ្គ<br />២.៧ សំឡេងព្យញ្ជនៈ<br />២.៨ ព្យញ្ជនៈប្តូរសំឡេង<br />២.៩ ព្យញ្ជនៈផ្ញើជើង<br />២.១០ ព្យញ្ជនៈបន្ថែម<br />២.១១ សិថិល និង ធនិត<br />២.១២ ព្យញ្ជនៈគូ<br />២.១៣ កំណត់សម្គាល់ពីព្យញ្ជនៈឡាតាំង ដែលត្រូវនឹងព្យញ្ជនៈខ្មែរ<br />៣ វណ្ណយុត្តិ (Signe Diacritique)<br />៣.១ មូសិកទន្ត ឬធ្មេញកណ្ដុរ “ ៉ ”<br />៣.២ ត្រីស័ព្ទ ( ៊)[5]<br />៣.៣ រស្សសញ្ញា ឬបន្តក់ (់)<br />៣.៤ សំយោគសញ្ញា (័)<br />៣.៥ របាទ (៌)<br />៣.៦ អស្តា (៏)<br />៣.៧ ទណ្ឌឃាត ឬបដិសេធ (៍)<br />៣.៨ វិសជ៌នី (ះ) ឬរះមុខ<br />៣.៩ យុគលពិន្ទុ(ៈ) ឬហៅថា “ ចុចពីរ ” ក៏បាន [8]<br />៣.១០ រជ្ជុសញ្ញា ឬសហសញ្ញា (-) “Trait d’union”<br />៣.១១ កាកបាទ ឬជើងក្អែក (+)<br />៣.១២ លេខទោ (ៗ)<br />៤ ខណ្ឌសញ្ញា (Signes de ponctuation)<br />៤.១ ក្បៀស ( , ) ឬកណ្ដកសញ្ញា (La virgule)[9]<br />៤.២ ទ្វិពិន្ទុលេខ ឬ ចំណុចពីរគូស (៖)<br />៤.៣ បុច្ឆនសញ្ញា (?) (Point d’interrogation)<br />៤.៤ ឧទានសញ្ញា (!) (Point d’exclamation)<br />៤.៥ អញ្ញប្រកាស[14] ( “…” )<br />៤.៦ អព្ភន្តរសញ្ញា[15] (‘…’)<br />៤.៧ មច្ឆណ្ឌសញ្ញា ឬ ពងត្រី (…) (point de Suspension)<br />៤.៨ វង់ក្រចក ឬនខសញ្ញា ( )<br />៤.៩ វង់តង្កៀប [.....]<br />៤.១០ រ៉ាត់ ឬឃ្នាប ( } ឬ { ….} ) (Accolade)<br />៤.១១ បេយ្យាលៈ ឬ លៈ (៘)<br />៤.១២ ខណ្ឌ ឬ ខណ្ឌសញ្ញា (។)<br />៤.១៣ ខណ្ឌចប់ ( ៕ )<br />៤.១៤ អាទិសង្កេត ( . )<br />៤.១៥ កុក្កុដនេត្រ ឬ ភ្នែកមាន់ (៙)<br />៤.១៦ ខណ្ឌបរិយោសាន ឬ គោមូត្រ (។៚)<br />៤.១៧ អំពីលេខខ្មែរ<br />៤.១៨ ការចុះកាលបរិច្ឆេទ<br />៤.១៩ អំពីទម្រង់ផ្សេងៗ នៃអក្សរខ្មែរ ( Les différents types de caractères Khmers )<br />៤.២០ ការប្រើឈ្មោះខែតាមបែបបារាំង<br />៥ ពាក្យអញ្ញត្រស័ព្ទ (Les mots exceptionnels)<br />៥.១ អក្សរកាត់<br />៥.២ ឋានៈរបស់ពាក្យ<br />៦ បន្ថែម<br />៧ ឯកសារពិគ្រោះ</strong></div>
<span style="background-color: white; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px;"></span><div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
———————————————————————<br />វាចាអ្នកនិពន្ធ</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
មុនដំបូងខ្ញុំគិតថាសរសេរអំពី “វិធីសរសេរតែងនិពន្ធ” ដោយសង្ខេបប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែពេលក្រោយមក អស់លោកជាអ្នកផ្ដួចផ្ដើមគំនិត លោកមានសំណូមពរ សូមឲ្យបន្ថែមសេចក្ដីណែនាំមួយចំនួនទាក់ទងទៅនឹងវេយ្យាករណ៍ផង នោះទើបខ្ញុំក៏ពិចារណាទៅឃើញថា ប្រសិនបើមិនចេះ ឬចេះវេយ្យាករណ៍ស្ទើរៗ សើៗ ញ្រលៗ នោះ ការសរសេរតែងនិពន្ធ ប្រាកដជាមានចំណុចខ្វះខាតច្រើនមិនខាន ។ ដូច្នេះខ្ញុំក៏យល់ស្រប ហើយសម្រេចបញ្ចូលចំណុចសំខាន់ៗ មួយចំនួននៃចំណេះខាងវេយ្យាករណ៍ខ្មែរ នៅភាគខាងដើមនៃសៀវភៅនេះ ។ ធ្វើដូច្នេះ ដោយចង់រំលឹកអ្នកចង់ចេះសរសេរតែងនិពន្ធទាំងឡាយ មិនឲ្យមើលស្រាលចំណេះខាងវេយ្យាករណ៍ ប្រសិនបើគេចង់សរសេរឲ្យបានល្អ ។ លុះកាលណាអ្នកអាន ឬអ្នកសិក្សាចាប់បាននូវផ្នែកសំខាន់ៗនៃវេយ្យាករណ៍ ធ្វើឲ្យគេទទួលបាននូវពន្លឺ និងគោលការណ៍នៃការតែងនិពន្ធហើយនោះ ទើបខ្ញុំជួយឲ្យអស់លោកទៅជួបនឹងចំណេះដឹងជាសារវន្តទាក់ទងដល់ការសរសេរតែងនិពន្ធ ។ ដើម្បីកុំឲ្យសៀវភៅនេះក្រាស់ពេក ហើយដោយយល់ឃើញថា វេយ្យាករណ៍ខ្មែរនេះ មានរៀមច្បងមួយចំនួនបានសរសេរលម្អិតហើយនោះ ដូច្នេះខ្ញុំគ្រាន់តែសូមជួយរំលឹកតែត្រង់ផ្នែកសំខាន់ខ្លះ ដែលអ្នកសរសេរតែងនិពន្ធត្រូវដឹងដោយខានពុំបាន ។ ឯនៅភាគទី II នេះទៀតសោត ក៏ខ្ញុំពុំបានធ្វើឲ្យមានការលម្អិតពិស្ដារជ្រៅជ្រះប៉ុន្មានទេ ។ សំខាន់គឺគ្រាន់តែលើកមកបង្ហាញត្រួសៗនូវចំណុចចាំបាច់ខ្លះ ដើម្បីផ្ដល់ជូនអ្នកអាន អ្នកសិក្សានូវសញ្ញាណស្តីពីរបៀបសរសេរតែងនិពន្ធ ។ របៀប និងវិធីសរសេរមានច្រើនណាស់… ។ អស់លោកត្រូវខំព្យាយាមអានសៀវភៅគ្រប់ប្រភេទឲ្យបានច្រើនទាំងបុរាណ ទាំងទំនើប ទាំងកំណាព្យកម្រងកែវ និងអត្ថបទសម្រាយធម្មតា… ។ អរគុណដែលបានចាប់អារម្មណ៍ចំពោះមុខវិជ្ជានេះ ។ សូមជូនពរការខិតខំសិក្សាទទួលបានលទ្ធផលល្អ ។<br />មៀច ប៉ុណ្ណ</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
អំពីអក្សរ ឬអក្ខរៈ</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
អក្សរ តាមពាក្យសំស្រ្កឹត មានន័យថា ទន់ភ្លន់ អាចបត់បែនបាន អាចយកទៅច្នៃបាន តាមការផ្សំជាមួយស្រៈ តាមការប្រកបជាមួយនឹងព្យញ្ជនៈមួយទៀត ឬតាមការផ្សំជាមួយជើងអក្សរណាមួយ ។ អក្សរ ឬអក្ខរៈ អាចហៅបានម្យ៉ាងទៀតថា “វណ្ណៈ” មានចែកជាបីក្រុមគឺ ៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ព្យញ្ជនៈ មាន ៣៣ តួ ។<br />ស្រៈពេញតួ ១២ តួ ។<br />ស្រៈនិស្ស័យពីមុនមាន ២១ តែត្រូវបន្ថែម ៧ ទៀតបានទៅជា ២៨ តួ បើគិតទាំងសំឡេង ។ តែបើគិតតែរូបមាន ២៧ តួ ព្រោះស្រៈ (អ) មាននៅគ្រប់ព្យញ្ជនៈទាំងឃោសៈទាំងអឃោសៈ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ព្យញ្ជនៈ</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ព្យញ្ជនៈទាំង ៣៣ តួ ត្រូវរាប់តាមលំដាប់ពីដើមដល់ចប់៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
កខគឃង ចឆជឈញ ដឋឌឍណ តថទធន បផពភម យរលវ សហឡអ<br />ជើងព្យញ្ជនៈ</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ព្យញ្ជនៈប្រៀបបាននឹងមនុស្សដែរ គឺមានសក់ (៊) មានតួខ្លួន (ក) មានជើង (្ក) ។ រូបនៃជើងព្យញ្ជនៈមានទ្រង់ទ្រាយដូចគ្នានឹងតួអង្គព្យញ្ជនៈដែរ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែតូចជាងតួ និងពុំមាន”សក់”ទេ ។ ខាងក្រោមនេះ គឺជើងព្យញ្ជនៈ (Consonnes souscrites) ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
្ក ្ខ ្គ ្ឃ ្ង , ្ច ្ឆ ្ជ ្ឈ ្ញ , ្ដ ្ឋ ្ឌ ្ឍ ្ណ , ្ត ្ថ ្ទ ្ធ ្ន , ្ប ្ផ ្ព ្ភ ្ម , ្យ ្រ ្ល ្វ ្ស ្ហ ្ឡ ្អ</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
របៀបសរសេរ ជើងព្យញ្ជនៈ ភ្ជាប់ជាមួយតួព្យញ្ជនៈ ដូចខាងក្រោម ៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ក្ខខ្ខគ្គឃ្ឃង្ង ច្ចឆ្ឆជ្ជឈ្ឈញ្ញ ដ្តឋ្ឋឌ្ឌឍ្ឍណ្ណ ត្តថ្ថទ្ទធ្ធន្ន ប្បផ្ផព្ពភ្ភម្ម យ្យរ្រល្លវ្វ ស្សហ្ហឡ្ឡអ្អ<br />ស្រៈពេញតួ</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
អ្នកប្រាជ្ញជំនាន់មុនចែងថា ស្រៈពេញតួមាន ១៥ តួ ដោយរាប់យក អ អា មកបញ្ចូលផង ។ ប៉ុន្តែអ្នកប្រាជ្ញបច្ចុប្បន្នលោកដកយក “អ” និង “អា” នេះចេញពីប្រព័ន្ធស្រៈពេញតួ ព្រោះលោកយល់ថា “អ” គឺជាព្យញ្ជនៈ ដែលត្រូបរាប់បញ្ចូល ទៅក្នុងក្រុមព្យញ្ជនៈ ទាំង៣៣ តួនោះវិញ ។ ឯ “អា” គឺតួព្យញ្ជនៈបំបែក យកតួ “ អ” មកផ្សំជាមួយស្រៈ “ ា ” ដូច្នេះស្រៈពេញតួបច្ចុប្បន្ននេះ មានតែ ១៣តួទេ គឺ ឥ ឦ ឧ ឩ ឪ ឫ ឬ ឭ ឮ ឯ ឰ ឱ ឳ ។ ចំពោះអស់លោកអ្នកប្រាជ្ញខ្លះទៀតយល់ថា ក្នុងចំណោមស្រៈពេញតួទាំង១៣នេះ ស្រៈ ឩ គេមិនសូវប្រើទេ ដូច្នេះ គួររាប់យកត្រឹមតែ ១២ តួវិញ ព្រោះសព្វថ្ងៃគេប្រើស្រៈពេញតួ ឩ នេះតែពាក្យ “ព្រះឩរូ” មួយម៉ាត់គត់ ដែលមាននៅក្នុងពាក្យ “ រាជស័ព្ទ ” មានន័យថា “ ភ្លៅស្ដេច ” ។<br />ស្រៈនិស្ស័យ</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
គឺតួអក្សរ ដែលជាទីពឹងពាក់អាស្រ័យនៃព្យញ្ជនៈ ។ បើសរសេរតែរូបវាដាច់តែឯងនោះ នឹងពុំមានន័យប្រាកដប្រជាថាយ៉ាងណាៗនោះឡើយ ។ ដូចជាស្រៈ ា ស្រៈ ៅ មានតែរូប និងសំឡេងផ្សំ តែពុំមានសារៈអ្វីទេ ។ ស្រៈនិស្ស័យមាន ២១ តួតាមការកំណត់របស់ក្បួនពីមុននោះគឺ ្ ា ិ ី ឹ ឺ ុ ូ ួ ើ ឿ ៀ េ ែ ៃ ោ ៅ ុំ ំ ាំ ះ ។ ប៉ុន្តែអស់លោកអ្នកអក្សរសាស្រ្តក្រោយមកសន្មតថា មានតែ២០តួវិញ ព្រោះថា ស្រៈ(អ) មានតែសំឡេងតែគ្មានរូប មិនគួរនឹងរាប់បញ្ចូលទេ ។ ស្រៈ(អ) នេះមានបង្កប់នៅគ្រប់ព្យញ្ជនៈទាំងអស់ ទោះជាឃោសៈក្តី អឃោសៈក្តី ប៉ុន្តែប្រសិនបើគេយកទៅផ្សំជាមួយនឹងព្យញ្ជនៈសំឡេងឃោសៈ គេអានតាមសំឡេងព្យញ្ជនៈ ឃោសៈ គឺសំឡេង(អ៊) ឧទាហរណ៍ ងា ងិ ងី ញោ ញៅ ទុំ ទាំ ទះ…. ។ បើផ្សំជាមួយនឹងព្យញ្ជនៈអឃោសៈ វាមានសំឡេង (អ) ដូចជា កា កី កោ ចូ ចើ ចេ ចែ ចៃ ចោ… ។ ចំពោះស្រៈ ួ ឿ និង ៀ ទោះគេយកទៅផ្សំនឹងព្យញ្ជនៈ ឃោសៈក្តី អឃោសៈក្តី វានៅតែមានសូរសំឡេង “អួ” (អឿ-អៀ) ដូចគ្នា នេះវាជាករណីលើកលែងសម្រាប់ស្រៈនិស្ស័យរបស់ខ្មែរយើង ។ រីឯស្រៈ៤ទៀតដូចជា ស្រៈ ុះ ិះ ោះ វិញនោះ កាលពីមុនលោកមិនយកមករាប់បញ្ចូលក្នុងស្រៈនិស្ស័យទេ ។ ប៉ុន្តែនៅពេលក្រោយមក ដោយបានពិនិត្យឃើញថា មានពាក្យជាច្រើន ដែលត្រូវការប្រើស្រៈទាំងនេះ នៅក្នុងពាក្យខ្មែរជាចាំបាច់នោះ ទើបលោកអ្នកប្រាជ្ញជាន់ក្រោយ ក៏បានសម្រេចបញ្ចូលបន្ថែមស្រៈទាំង៤នេះ ហើយស្រៈនិស្ស័យក៏បានកើនដល់ (២១-១)+៤ = ២៤ ហើយបើបន្ថែមស្រៈ ឹះ ,ស្រៈ ើះ, ស្រៈែះ ពីលើស្រៈនិស្ស័យដែលធ្លាប់ឃើញមាននៅក្នុងវចនានុក្រមសម្ដេច ជួន ណាត ក្ដី ក្នុងអត្ថបទនានាក្ដីទៀតនោះ ស្រៈនិស្ស័យអាចកើនឡើងដល់ ២៦ ឬ ២៧ [1] ។<br />ការប្រើប្រាស់ជើងអក្សរ</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ដោយហេតុថា មានករណីដោយឡែកខ្លះ ដែលពាក់ព័ន្ធទៅនឹងជើងអក្សរព្យញ្ជនៈខ្មែរយើងនោះ ខ្ញុំសូមអនុញ្ញាតជម្រាបថា ៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ក/ ជើង “ត្ត” និងជើង “ដ្ដ” មានរូបរាងដូចគ្នាអាចច្រឡំ ព្រោះការប្រើប្រាស់កន្លងមក ហាក់ដូចជាច្របូកច្របល់បន្តិច ដូចជាពាក្យ ស្ដូកស្ដឹង, ផ្តិល(ទឹក), ផ្ដាច់ផ្តិល ។ ប៉ុន្តែអ្នកប្រាជ្ញបានកំណត់ប្រើជើង(ត្ត) នៅផ្ញើពីក្រោមអក្សរ (ន) វាមានសំឡេងជាជើង(ត្ត)ទាំងអស់ដូចជា ប៉ុន្តែ, កន្តែរ៉ែ, កន្តាំង, អន្តរាយ, បន្តិចបន្តួច ។ល។ លើកលែងតែពាក្យ ៥ ម៉ាត់ចេញ ដែលជើង (្ត) យកទៅផ្ញើនឹង (ន) ទៅជាមានសំឡេង“ដ”នោះគឺ សន្តោស, សន្តាន, ចិន្តា, អន្តរធាន, វេស្សន្ដរ ។ ប៉ុន្តែបើជើង (្ត) នៅផ្ញើនៅពីក្រោមតួព្យញ្ជនៈ (ណ) វិញនោះ វាមានសំឡេងជា “ដ” វិញ ដូចជា សណ្តែក, សណ្ដាន់, កណ្ដៀវ, កណ្ដុរ, កណ្ដាល, អណ្តូង, អណ្តើក[2] ។ល។<br />ខ/ ចំពោះជើង “ញ” បើកាលណាត្រូវយកជើង (ញ) ទៅផ្ញើនឹងព្យញ្ជនៈ (ញ) នោះ អក្សរ(ញ)ខាងលើត្រូវកំបុតជើង (ខ្នែង ្ញ) ។ រីឯជើង(ញ)ដែលយកទៅផ្ញើនឹងតួ (ញ) នោះ មានសិទ្ធិអាចរក្សាជើង ( ខ្នែង ញ្ញ) នេះបាន ។ ឧទាហរណ៍ បញ្ញើក្អែក, បញ្ញត្តិ, អនុញ្ញាត, កញ្ញា, សញ្ញា ។<br />គ/ ជើង ឡ មិនដែលប្រើទេ<br />ឃ/ ជើង (្ព) និងជើង (្វ) អាចប្រើចូលគ្នាបាន ដោយយកជើង (្វ) ទៅផ្ញើពីក្រោមព្យញ្ជនៈ (ព) ដូចជា និញ្វន ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
សូមគូសបញ្ជាក់ថា<br />បុព្វបុរសយើងផ្លាស់ប្តូរ (ពៈ) ជា (វៈ) គឺប្រើជាមួយគ្នាជំនួសគ្នាបាន ប៉ុន្តែគេមិនអាចយកជើង (ព) ទៅផ្ញើនឹងតួ (វ) ឡើយ ។<br />អំពីវគ្គ</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
១-វគ្គ (ក) កខគឃង<br />២-វគ្គ (ច) ចឆជឈញ<br />៣-វគ្គ (ដ) ដឋឌឍណ<br />៤-វគ្គ (ត) តថទធន<br />៥-វគ្គ (ប) បផពភម</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ឯតួអក្សរទាំង៨តួដែលសល់ពីវគ្គទាំង៥ខាងដើមនោះ លោកហៅថា សេសវគ្គ បានដល់ ៖ យ រ ល វ ស ហ ឡ អ ។<br />សំឡេងព្យញ្ជនៈ</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ព្យញ្ជនៈ ៣៣ តួនេះ ចែកចេញសំឡេងជាពីរប្រភេទគឺ អឃោសៈ បានដល់ព្យញ្ជនៈដែលមានសំឡេងតូចស្រួយ មិនលាន់ឮគឹកកង មានដូចជា កខ ចឆ ដឋណ តថ បផ សហឡអ (១៥ តួ ) ។ ឃោសៈ ៖ ពួកព្យញ្ជនៈដែលមានសំឡេងធំគ្រលរ គឹកកង ដូចជា គឃង ជឈញ ឌឍ ទធន ពភម យរលវ (១៨ តួ)។ ព្យញ្ជនៈសំឡេងឃោសៈ ប្រទាញស្រៈនិស្ស័យ ឲ្យឮសូរគ្រលរគឹកកងដូចវាដែរ ។<br />ព្យញ្ជនៈប្តូរសំឡេង</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ដើម្បីមានពាក្យប្រើប្រាស់គ្រប់គ្រាន់ ទៅតាមពាក្យទាំងប៉ុន្មានក្នុងភាសាខ្មែរយើង បុព្វបុរសយើងបានកែច្នៃ បំប្លែងសំឡេងព្យញ្ជនៈខ្លះៗពីឃោសៈទៅជាសំឡេងអឃោសៈ ដោយយកសញ្ញាមូសិកទន្ត “ ៉ ” មកដាក់សម្លាប់ពីលើ ,ឧ. ង៉, ញ៉, ប៉, ម៉, យ៉, រ៉, វ៉ (៧ តួ) ។ រីឯសញ្ញាត្រីសព្ទ (៊) នេះ លោកយកទៅដាក់ពីលើព្យញ្ជនៈអឃោសៈមួយចំនួនបំប្លែងសំឡេង ឲ្យទៅជាឃោសៈវិញ ដូចជា ៖ ប៊, ស៊, ហ៊, អ៊, ( ៤ តួ ) ។<br />កំណត់សម្គាល់<br />អក្សរដែលដាក់សញ្ញាត្រីសព្ទ (៊) ហើយបើកាលណាមកជួបប្រទះនឹងស្រៈ ិ ី ឹ ឺ ើនោះគេផ្លាស់ត្រីស័ព្ទចេញហើយដាក់ (ុ) ជំនួសវិញចៀសវាងការទើសទែងដូចជាពាក្យ ស៊ី ហ៊ឺហា ។ ឯពាក្យសម្លាប់ដោយធ្មេញកណ្ដុរ ក៏យក(ុ) មកជំនួសមូសិកទន្តដែរ ដូចពាក្យ ប៉ិន ប៉ិច[3] ។<br />ករណីពិសេស ក្នុងការសរសេរពាក្យ “ ប៊ិច ” ឈ្មោះ “ ប៊ិម ” គេមិនអាចអនុវត្តក្បួនខាងដើមនោះបានឡើយ ព្រោះបើយកស្រៈ “ ុ ” មកប្រើតាមក្បួនខាងលើ វាអាចច្រឡំនឹងពាក្យ “ ប៉ិច ” (ប៉ិចពន្លក) ឬទឹក “ ប៉ិម ” ហៀបនិងហូរចូលទូក ។<br />ព្យញ្ជនៈផ្ញើជើង</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ផ្ញើជើង គឺជាវិធីយកជើងព្យញ្ជនៈមួយ ទៅផ្សំជាមួយនឹងព្យញ្ជនៈមួយទៀត ដើម្បីបង្កើតបានជាសំឡេងផ្សំពីរបញ្ចូលគ្នា ឲ្យលាន់ឮក្នុងព្យាង្គតែមួយ ។ នៅក្នុងភាសាខ្មែរយើង សម្បូរពាក្យដែលផ្សំសំឡេងពីររួមបញ្ចូលមកតែមួយព្យាង្គ សម្រាប់អាននិយាយចេញមកភ្ជាប់គ្នាដូចជាសំឡេងភ្លោះ ។<br />ឧទាហរណ៍<br />ក+្ប = ក្ប មានក្នុងពាក្យ “ ក្បាល ”<br />ខ+្ស = ខ្ស មានក្នុងពាក្យ “ ខ្សត់ ”<br />● របៀបយកជើងទៅផ្ញើ (ផ្សំ) ជាមួយព្យញ្ជនៈ “គោល” គឺព្យញ្ជនៈមានឋានៈជាម្ចាស់មានរបៀបប្លែកគ្នា ៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ក-យកជើងផ្សំដាក់ពីក្រោមតួព្យញ្ជនៈគោល ៖ ខ្លី, ឆ្មា ។<br />ខ-យកជើងផ្សំដាក់ពីឆ្វេងតួព្យញ្ជនៈ ៖ ស្រែ ។<br />គ-យកជើងផ្សំដាក់ពីក្រោមនិងខាងស្តាំ ៖ សង្ឃ, អភិវឌ្ឍ, សប្បាយ, រក្សា ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ព្យញ្ជនៈបន្ថែម</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ដើម្បីអាចសម្របតម្រូវជាមួយសំណូរម្យ៉ាងតាមបែបសូរសៀងជាភាសាបរទេស ដែលយើងតែងតែខ្ចីយកមកប្រើខ្លះៗ មានភាសាបារាំង អង់គ្លេស…. គេយកតួព្យញ្ជនៈមកផ្សំជាមួយជើងព្យញ្ជនៈ ដូចជាពាក្យ guitare= ហ្គីតារ, frein ហ្រ្វាំង, café =កាហ្វេ, George Cœdès= ហ្ស៊ក សេដែស[4] ។ល។<br />សិថិល និង ធនិត</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ក/ សិថិល គឺព្យញ្ជនៈដែលមានសំឡេងស្រាលប្រមូលផ្តុំចេញសំឡេងដាច់តែមួយ ពុំមានខ្យល់ផ្សំពីព្យញ្ជនៈណាផ្សេង ៖ ក គ ច ជ ដ ឌ ត ទ ប ព ។<br />ខ/ ធនិត រាល់ព្យញ្ជនៈដែលមានគួបផ្សំដោយសំឡេង “ ហ ” មានដូចជា ខ< ក+ហ; ឆ< ច+ហ; ឋ< ដ+ហ; ថ< ត+ហ; ផ< ប+ហ; ឃ < គ+ហ; ឈ < ជ+ហ៊ ; ឍ < ឌ+ហ៊; ធ < ទ+ហ៊; ភ ភ័យ, ជយ > ជ័យ, នយ > ន័យ, អាស្រយ > អាស្រ័យ[6], អាលយ > អាល័យ ។<br />ខ/ សញ្ញានេះក៏ប្រើលើពាក្យខ្មែរខ្លះ ដែលមានសំឡេងស្ទើរស្រៈ “ អ ” និង ស្រៈ “ អា ” ដើម្បីឲ្យមានសូរសំឡេងមួយត្រូវចំនឹងសំឡេងពិតនៃពាក្យនោះ គឺ ញ័រ, ជ័រ, ទំព័រ… ។<br />គ/ សម្រាប់ប្រើសម្រួលសំឡេងក្លាយពីពាក្យបរទេសខ្លះៗ ដូចជា ដុកទ័រ, ប៉ាស្ទ័រ, អាំងហ្សេនីញ័រ, កុំព្យូទ័រ, ត្រាក់ទ័រ [7]។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
របាទ (៌)</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
វណ្ណយុត្តិនេះ ជាតំណាងអក្សរ “ រ ” ដែលគេកាត់យកក្បាលខាងលើរបស់វា មករក្សាទុកធ្វើជាសញ្ញារបាទ (៌) ។ គេប្រើវណ្ណយុត្តិនេះ សម្រាប់ដាក់លើពាក្យដែលក្លាយមកពីភាសាសំស្រ្កឹត ដើម្បីសម្រួលសំឡេងអានតាមបែបសំឡេងខ្មែរ ។ គេកត់សម្គាល់ថា ពាក្យបាលីណា ដែលសរសេរតម្រួតនោះ កាលណាយើងសរសេរជាពាក្យសំស្រ្កឹតក្លាយខ្មែរ គេត្រូវដាក់ (៌) របាទនេះជំនួសវិញ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
អស្តា (៏)</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
វណ្ណយុត្តិនេះ គឺមានទ្រង់ទាយជាលេខ ៨ ប៉ុន្តែបង្រួញឲ្យតូច ដើម្បីងាយយកមកដាក់លើព្យញ្ជនៈ “ ក ” និង “ ដ ” ដែលជានិបាតស័ព្ទ ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ខ្ញុំក៏ទៅ, អ្នកក៏ទៅ, ទោះបីយ៉ាងណាក៏ដោយ …។ ក្រៅពីនេះគេប្រើលេខអស្តា សម្រាប់ដាក់លើពាក្យឧទានស័ព្ទខ្លះ ជាពាក្យភ្ញាក់ ស្ងើច រំភើប… ឱហ្ន៏ នុ៎ះហ្ន៏ ។<br />ទណ្ឌឃាត ឬបដិសេធ (៍)</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
វណ្ណយុត្តិនេះ មានរូបសណ្ឋានដូចសក់លេខ “ ៩ ” ។ គេប្រើទណ្ឌឃាត ដើម្បីដាក់លើអក្សរព្យញ្ជនៈណា ដែលគេមិនអាន ប៉ុន្តែគេត្រូវតែរក្សាទុកព្យញ្ជនៈនោះជាចាំបាច់ ក្នុងន័យរក្សាអក្ខរាវិរុទ្ធរបស់ពាក្យ និងជាគ្រឿងសម្គាល់ជាតិស័ព្ទរបស់ពាក្យ ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ទូរទស្សន៍, ប្រយោជន៍, គមនាគមន៍, ព្រឹត្តិការណ៍, ពាក្យពេចន៍, វេយ្យាករណ៍, ត្រ័យរតន៍ ។ គេច្រើនប្រើទណ្ឌឃាតលើពាក្យក្លាយពីបាលីនិងសំស្រ្កឹត ។ សញ្ញានេះ ក៏យកមកប្រើចំពោះពាក្យខ្ចីពីបរទេសខ្លះ សម្រាប់រក្សាលំនាំអក្ខរាវិរុទ្ធដើមរបស់ពាក្យទាំងនោះ ដូចជា ស៊ីម៉ងត៍, អេដស៍, អាល់ប៊ែរត៍…។<br />វិសជ៌នី (ះ) ឬរះមុខ</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
គេប្រើសញ្ញានេះ សម្រាប់ប្រកបជំនួសខ្យល់ “ ហ ” ជាពាក្យកាត់កំបុតខ្លី ហើយអានដោយបើកចំហមាត់ដូចជា តិះ, រិះ, ចុះ, ចង្កើះ (ចង្កឹះ) ឈ្មោះ, ទះ, ដោះដូរ, លោតផ្លោះ ។ល។ វាមានសូរសំឡេងស្រដៀងនឹងពាក្យដែលប្រកបនឹងព្យញ្ជនៈ “ ស ” ដែរ ។<br />យុគលពិន្ទុ(ៈ) ឬហៅថា “ ចុចពីរ ” ក៏បាន [8]</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
គេប្រើវណ្ណយុត្តិនេះសម្រាប់ ៖ ដាក់នៅចុងពាក្យមានកំណើតពីបាលី ឬសំស្រ្កឹត ដែលមានសូរ “ អាក់ ” ឬ “ អ៊ាក់ ” ដូចជា លោភៈ, មោហៈ, ទោសៈ…</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
● ចំណាំ ៖ បើពាក្យទាំងនេះនៅខាងដើមគេ ដូចជា ពលកម្ម, វណ្ណកម្ម សច្ចភាព, ខេមរភាសា នោះគេមិនចាំបាច់ដាក់យុគលពិន្ទុទេ ព្រោះពាក្យទាំងនេះជាសមាសនាម ។<br />● លើកលែងតែពាក្យ ៖ គណៈ ដែលទោះបីវានៅដើមគេ ឬកណ្តាលគេក្តី ក៏ត្រូវតែប្រើយុគលពិន្ទុជាដរាប ឧទាហរណ៍ គណៈប្រតិភូ, គណៈកម្មការ, គណៈសង្ឃ, គណៈរដ្ឋមន្រ្តី, គណៈប្រធានរដ្ឋ… ព្រោះថាក្នុងពាក្យទាំងនេះ “គណៈ” មិនចូលក្នុងសមាសនាមតាមក្បួនខ្នាតវេយ្យាករណ៍បាលី ។<br />● លើកលែងតែពាក្យ ៖ គណបក្ស, គណនា, គណនេយ្យ… ដែលគេមិនត្រូវប្រើយុគលពិន្ទុទេ ។<br />● រីឯពាក្យ ៖ កាលៈទេសៈ គេត្រូវប្រើយុគលពិន្ទុកទាំងពីរម៉ាត់តែម្តង ។ ក៏ប៉ុន្តែ បើគេសរសេរពាក្យនេះ “ បញ្រ្ចាស ” មកវិញ “ ទេសកាល ” នោះ គេមិនត្រូវប្រើយុគលពិន្ទុឡើយ ។<br />● ក្នុងសម័យនេះ គេយកយុគលពិន្ទុមក ប្រើក្លាយក្នុងឃ្លាប្រយោគខ្លះដែរ សម្រាប់រាប់រាយឈ្មោះអ្វីៗ ដូចពាក្យថា ទង់ជាតិបារាំងមាន ៣ ពណ៌គឺ ៖ ស, ខៀវ, ក្រហម ។ ប៉ុន្តែជាទូទៅ អ្នកនិពន្ធទាំងឡាយតែងតែប្រើ “ទ្វិពិន្ទុលេខ” ក្នុងករណីរៀបរាប់, ឧទ្ទេស បង្ហាញ… ព្រោះការប្រើសញ្ញាខណ្ឌបែបនេះត្រឹមត្រូវ និងសមហេតុសមផលជាង ។ យើងនឹងបានឃើញព្រមទាំងអធិប្បាយពន្យល់ អំពីខណ្ឌសញ្ញានេះនៅទំព័រខាងមុខ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
រជ្ជុសញ្ញា ឬសហសញ្ញា (-) “Trait d’union”</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ជាសញ្ញាបន្ទាត់ផ្ដេកខ្លីសម្រាប់ប្រើប្រាស់បានច្រើនយ៉ាងនៅក្នុងការសរសេរអត្ថបទ ឬតែងនិពន្ធជាដើម ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ក/សម្រាប់បំបែកព្យាង្គនៃពាក្យមួយ កុំឲ្យអានច្រឡំជាប្រកប នាំឲ្យខុសពាក្យដូចជា ទូក-ង, កុក-ស, សម្បុរ-ស,ខ្សែ-ក…។<br />ខ/សម្រាប់តភ្ជាប់ពាក្យមួយ ដែលសរសេរមិនទាន់ចប់នៅចុងទំព័រ ហើយត្រូវត្រឡប់មកសរសេរនៅដើមបន្ទាត់វិញ ។<br />គ/ សម្រាប់ភ្ជាប់ពាក្យមួយដែលដាច់គ្នា ដើម្បីតម្រូវចាប់ចុងចួនក្នុងកំណាព្យ ។<br />ឃ/ សម្រាប់បញ្ជាក់អំពីការផ្លាស់ប្តូរឃ្លាសន្ទនានៃតួពីរ ឬច្រើននាក់ ។<br />ង/ សម្រាប់សម្គាល់នូវការរៀបរាប់ ជាលំដាប់លំដោយ អំពីគំនិត ឬចំណុចប្លែកៗ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
កាកបាទ ឬជើងក្អែក (+)</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
គឺជាបន្ទាត់ខ្លីពីរ មួយផ្តេកមួយទៀតបញ្ឈរ គូសកាត់ខ្វែងគ្នាចំពាក់កណ្តាល ។ គេប្រើវណ្ណយុត្តិនេះ សម្រាប់ដាក់លើពាក្យឧទានស័ព្ទខ្លីៗមួយចំនួន ដែលមានសូរសៀងបង្អូស ឬត្អូញថ្ងូរ ដូចជាពាក្យ ចា៎ះ ! បា៎ទ ! ណា៎ ! ហ្ន៎, នុ៎ះ, ណ៎ះ, អូ៎, អ្ហា៎… ។ ខាងផ្នែកនព្វន្ត គេប្រើសញ្ញាជើងក្អែកជាសញ្ញាបូក, ឧទាហរណ៍ ៖ ១៥+៣៨ ។<br />លេខទោ (ៗ)</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
សញ្ញានេះគេប្រើសម្រាប់</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ក/- ផ្ទួនពាក្យដែលតម្រូវឲ្យថា ឬអានពីរដង,<br />ខ/- សម្រាប់បញ្ជាក់អំពីចំនួនច្រើន ឬ ពហុវចនៈ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ចំណាំ ៖ មិនមែនកំណត់ថា គ្រប់តែពាក្យដែលត្រូវថាឬអានពីរដងនោះ ត្រូវតែដាក់លេខទោទាំងអស់នោះ ទេ ។ ពាក្យបាលីខ្លះដែលយកមកប្រើក្នុងភាសាខ្មែរ ដូចជា នានា ធម្មសង្វេគ គេត្រូវសរសេរពាក្យ “នានា” នេះត្រួតគ្នាពីរដង ដោយគោរពទៅតាមវិធានបាលី ។ ដូចជាពាក្យថា ឯហិមម…? ។ បើប្រើជាមួយគុណនាម និយាយអំពីពណ៌នោះ ពាក្យស្ទួនដោយប្រើលេខទោ ចង់បញ្ជាក់អំពីប្រភេទពណ៌ ដោយឡែកៗរបស់វត្ថុ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ចំពោះពាក្យខ្មែរខ្លះ ដែលមានសំឡេងដដែលៗពីរដងដូចជាបបរ កករ ត្រូវតែសរសេរពីរដងជាន់គ្នាដូច្នេះជាដរាប ។ ហាមដាច់ខាត មិនឲ្យសរសេរ បរៗ, ករៗ, បែបនេះឡើយ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
លេខទោប្រើក្នុងករណីបញ្ជាក់ និងប្រៀបធៀប ។<br />លេខទោប្រើជាមួយពាក្យមួយព្យាង្គ ។<br />លេខទោប្រើជាមួយពាក្យពីរម៉ាត់ ។<br />លេខទោប្រើជំនួសពាក្យបីម៉ាត់ឬច្រើនព្យាង្គ ។<br />ចំណាំ ៖ លេខទោមិនអាចប្រើផ្ទួនបាននៅខាងចុងពាក្យពិពណ៌នា អំពីរូបរាងមនុសឬសត្វ ដូចជា កូនគោនេះធាត់ទ្រលុកលុក មុខឡើងកំប្លង់ប្លង់ដូចវង់ចន្រ្ទា ។ ស្គមកំព្រឹងព្រឹង ។<br />មិនត្រូវប្រើលេខទោនេះក្នុងករណីប្រើពាក្យដដែលច្រើនដង</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ខណ្ឌសញ្ញា (Signes de ponctuation)</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ខណ្ឌសញ្ញា គឺជាសញ្ញាមានរូបភាពប្លែកៗ សម្រាប់ប្រើក្នុងការសរសេរអត្ថបទផ្សេងៗ ដើម្បីសម្គាល់លក្ខណៈ ទម្រង់បែបបទ ដែលជាលំនាំឲ្យងាយយល់ ឲ្យអានបានត្រឹមត្រូវ ។<br />ក្បៀស ( , ) ឬកណ្ដកសញ្ញា (La virgule)[9]</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
សញ្ញានេះ ប្រើសម្រាប់ញែកពាក្យក្នុងប្រយោគឲ្យដាច់ពីគ្នា ទោះពាក្យរៀបរាប់នោះ ជានាមក្តី ជាគុណនាមក្តី ជាកិរិយាស័ព្ទក្តី ។ គួរកត់សម្គាល់ថា ការប្រើក្បៀសក្នុងការសរសេររបស់ខ្មែរយើង ក៏ប្រហាក់ប្រហែលនឹងការប្រើក្បៀសរបស់លោកខាងលិចដែរ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ក/ ការប្រើក្បៀសក្នុងការពិពណ៌នា រៀបរាប់ជំពូកនាម<br />ខ/ ការពិពណ៌នារៀបរាប់អសាធារណនាម<br />គ/ ការពិពណ៌នារៀបរាប់គុណនាម<br />ឃ/ ការពិពណ៌នារៀបរាប់កិរិយាស័ព្ទ</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
● កំណត់សម្គាល់ នៅក្នុងឃ្លាប្រយោគបរទេសដូចជា ភាសាបារាំង អង់គ្លេស អេស្ប៉ាញ៉ុលជាដើមនោះ ប្រយោគល្បះណាដែលខ្មែរយើងត្រូវប្រើដកឃ្លា គេប្រើក្បៀសទាំងអស់ ។ នេះអាចជាទម្លាប់ភាសាគេ ឬក៏ធ្វើទៅតាមការតម្រូវចាំបាច់ នៃក្បួនវេយ្យាករណ៍ របស់គេ ។<br />អត្ថបទខ្មែរយើងពីបុរាណ ដែលចារនៅលើក្រាំងក្ដី សាស្ត្រាស្លឹករឹតក្ដី នៅក្នុងឃ្លាប្រយោគទាំងអស់នោះ ពុំដែលមានប្រើក្បៀសទាល់តែសោះ ។ យើងកត់សម្គាល់ឃើញថា ចាប់តាំងពីប្រទេសយើង ឋិតក្រោមរបបអាណានិគមបារាំងមក ប្រហែលដោយសារបានទទួលឥទ្ធិពល ពីរបៀបរបបសរសេរបែបបារាំង យើងក៏ចាប់ផ្ដើមប្រើក្បៀសជារៀងរហូតមក ។ ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី យើងសង្កេតឃើញមានទំនោរពីរគឺ ៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ក/-ប្រភេទជនដែលបានរៀនសូត្រចេះដឹងជ្រៅជ្រះភាសាបារាំង ច្រើនសរសេរប្រើក្បៀស ។<br />ខ/-ប្រភេទជនដែលចេះតែភាសាខ្មែរ ក៏ទទួលយកទម្លាប់មត៌កពីបុព្វបុរសជាន់ដើម ហើយសរសេរឥតប្រើក្បៀសទេ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
និយាយរួមមក ការប្រើដកឃ្លា ជំនួសក្បៀស ឬប្រើដកឃ្លាផង និងប្រើក្បៀសផង គឺមិនមានអ្វីប្លែកគ្នាខ្លាំងពេកនោះទេ ។ ប៉ុន្តែការប្រើក្បៀស វាមានចរិតច្បាស់លាស់ប្រាកដប្រជាជាង[10] ។<br />ទ្វិពិន្ទុលេខ ឬ ចំណុចពីរគូស (៖)</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
សញ្ញាដែលមានគំនូសផ្តេកនៅខណ្ឌចន្លោះសូន្យពីរ លើមួយក្រោមមួយនេះ គេប្រើសម្រាប់ ៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ក/ ដាក់នៅចុងបញ្ចប់នៃប្រយោគ ក្នុងន័យកត់ត្រាសម្តីរបស់បុគ្គលណាមួយ ដែលគេស្រង់យកមកដាក់ក្នុងសញ្ញាអញ្ញប្រកាស(“ ”) គេកត់សម្គាល់ឃើញថា សញ្ញាបែបនេះ ច្រើនតែប្រើក្នុងទម្រង់រចនាបថប្រយោគពណ៌នាក្នុងរឿងព្រេង, រឿងនិទាន, ការនិយាយប្រាប់គ្នាពីហេតុការណ៍អតីតកាល ។ល។<br />ខ⁄ សម្រាប់ដាក់នៅចុងប្រយោគណា ដែលត្រូវបន្តទៅដល់ការរៀបរាប់ ដោយចាត់ជាពួក, ជាផ្នែក ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
សម្គាល់ ៖ មិនត្រូវច្រឡំយុគលពិន្ទុ (ៈ) ជាមួយនិងទ្វិពិន្ទុលេខ (៖) ទេ ។ យុគលពិន្ទុ គ្រាន់តែចុចចំណុចពីរលើក្រោមប៉ុណ្ណោះ, រីឯទ្វិពិន្ទុលេខ គឺមានសូន្យលើ ( ° ) សូនក្រោម (°) ហើយមានរជ្ជុសញ្ញាខណ្ឌចំកណ្តាល គឺយ៉ាងនេះ (៖) ។ សព្វថ្ងៃនេះ យើងឃើញគេប្រើយុគលពិន្ទុតាមបែបអឺរ៉ុប ជំនួសទ្វិពិន្ទុលេខ ដោយមកពីទម្រង់ពុម្ពអក្សរលីម៉ុន (font Limon) ពុំមានសញ្ញាទ្វិពិន្ទុលេខ ក៏តាំងតែយកយុគលពិន្ទុមកប្រើជំនួសឲ្យតែបានៗ សិន រង់ចាំអ្នកបច្ចេកទេសរកឃើញសញ្ញាទ្វិពិន្ទុលេខ នោះនឹងយកមកប្រើឲ្យបានត្រឹមត្រូវតាមវិធានវេយ្យាករណ៍។<br />ប៉ុន្តែគេអាចប្រើយុគលពិន្ទុបាន នៅក្នុងទម្រង់លិខិតខ្លះៗដូចជា កម្មវត្ថុ[11] ៖ ស្នើសុំអាហារូបករណ៍ទៅសិក្សានៅប្រទេសជប៉ុនយោងៈ លិខិតលេខ… ចុះថ្ងៃទី….<br />កំណត់សម្គាល់អំពីការប្រើ ឬមិនប្រើយុគលពិន្ទុនៅពីមុខពាក្យ “ថា” ៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ក/ មិនប្រើយុគលពិន្ទុ ចំពោះតែពាក្យ “ថា[12]” ណាដែលជានិបាតស័ព្ទ ដែលអាចប្រៀបនឹងភាសាបារាំងថា “Que” បានដល់ពាក្យដែលត្រូវកត់ត្រាសម្តីមិនផ្ទាល់របស់តួអង្គ មាននិយាយក្នុង“ Style indirect ” របស់ភាសាបារាំង ដូចជាពាក្យ ៖ ពោលថា, និយាយថា, ទំនាយទាយថា, តិះដៀលថា, ជេរថា, ប្រាប់ថា… ពាក្យទាំងនេះ គេមិនត្រូវប្រើដាក់យុគលពិន្ទុ (ៈ) ពីមុខទេ ។<br />ខ/ ត្រូវប្រើយុគលពិន្ទុ គេប្រើសញ្ញាយុគលពិន្ទុ (ៈ[13]) ក្នុងករណីកត់ត្រាពាក្យសម្តីផ្ទាល់របស់អ្នកនិពន្ធ ត្រូវគ្នានឹងទម្រង់របស់ភាសាបារាំងថា (Style direct) ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
បុច្ឆនសញ្ញា (?) (Point d’interrogation)</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ជាសញ្ញាប្រើសម្រាប់ដាក់ពីខាងក្រោយពាក្យ, ឃ្លា, ល្បះ ចោទសួរជានិច្ច ។ នៅក្នុងពាក្យ, ល្បះ, ឃ្លា, ប្រយោគដែលចោទសួរ គេតែងប្រើជាចាំបាច់នូវពាក្យ ឬរូបមន្តផ្សេងមានជាអាទិ៍៖ តើ, ព្រោះអ្វី, ហេតុអ្វី, ដូចម្តេច, (ក៏, ឬ, បានជា…) យ៉ាងម៉េចក៏…, អ្វីទៅ, ស្អីគេ, អង្កាល់, កាលណា, … ។ល។ ពាក្យសម្រាប់សួរអាចនៅដើមឃ្លា ឬ នៅចុងឃ្លាក៏បាន ។ ជួនកាលគេមិនចាំបាច់ ប្រើពាក្យសួរ គេគ្រាន់តែដាក់បុច្ឆនសញ្ញាទៅក៏បានដែរ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ល្បះ, ឃ្លា, ពាក្យសំណួរខ្លីៗ ៖ ឃ្លានអ្វី? ម៉េចក៏យំ? ទៅសាលា? ដើរ? ជិះកង់ ?<br />គប្បីកត់សម្គាល់ថា សំណួរដដែលគ្រាន់តែផ្លាស់ប្តូរដាក់ពាក្យណាមុន ពាក្យណាក្រោយ ក៏ឲ្យន័យ ឬ រំលេចន័យខុសគ្នាដែរ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ក្រៅពីនេះ រាល់សំណួរដែលសុទ្ធតែមានបុច្ឆនសញ្ញានៅចុងល្បះដូចគ្នានេះ អាចមានន័យខុសប្លែកគ្នា ទៅតាមសំឡេងលើកដាក់ថ្នាក់ថ្នម គំហកកំហែង អង្វរករលន់តួ ។<br />មានបុច្ឆនសញ្ញមួយបែបទៀត ដែលច្រើនឃើញប្រើនៅក្នុងរូបគំនូរកំប្លែង (Caricature) ។<br />ឧទានសញ្ញា (!) (Point d’exclamation)</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
សញ្ញាបង្គោលបញ្ឈរដែលមានចំណុច (!) មួយនៅពីក្រោមនេះ គេប្រើសម្រាប់ដាក់នៅពីក្រោយ ពាក្យ ឃ្លា ល្បះ ភ្ញាក់ផ្អើលតក់ស្លុត ស្ងើច ភ័យ អាសន្ន ខ្លាច បញ្ជាដាច់ខាត បែបន់ អធិដ្ឋាន សម្រែកជយឃោស គំរាមកំហែង ។ ជួនកាលគេក៏ប្រើឧទានសញ្ញាជាមួយនឹងឃ្លា កំហឹង បន្ទោស ឬ ជេរផងដែរ ។<br />អញ្ញប្រកាស[14] ( “…” )</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
គឺជាសញ្ញាឃ្នាបម្យ៉ាង ដែលនៅខាងដើមមានរាងកោងខ្វឹកកួចពីរឡើងទៅលើ ឯខាងចុងជាសញ្ញាខ្វឹកពីររាងកោង កួចទម្លាក់ចុះក្រោម ។ គេប្រើសញ្ញានេះសម្រាប់៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ក/ គាប ឬកត់ត្រាដកស្រង់សេចក្តីសំខាន់របស់ជនណាម្នាក់ ទុកជាសេចក្តីពិសេសដោយឡែក ជាការរំលេច ឬបញ្ជាក់ឲ្យប្លែកពីន័យរបស់បរិបទ ។<br />ខ/ ដកស្រង់គំនិត, សម្តីរបស់តួអង្គណាមួយក្នុងរឿង ។<br />គ/ ដកស្រង់តួអង្គណាមួយ ដែលមានកិត្តិស័ព្ទល្បីល្បាញ<br />ឃ/ ដកស្រង់សេចក្តីឬអត្ថន័យមានលក្ខណៈលេចធ្លោ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
អព្ភន្តរសញ្ញា[15] (‘…’)</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
សញ្ញានេះ ខុសប្លែកពីអញ្ញប្រកាស ដោយប្រើតែខ្វឹកសញ្ញាមួយនៅខាងដើម និងក្បៀសសញ្ញាមួយនៅខាងចុង ។ របៀបប្រើនសអព្ភន្តរសញ្ញាខុសគ្នាបន្តិច ពីសញ្ញាអញ្ញប្រកាស ដោយប្រើអព្ភន្តរសញ្ញាជាឃ្នាបពាក្យឋិតនៅក្នុងរង្វង់ផែនពាក្យ ដែលដាក់ឃ្នាបដោយសញ្ញាអញ្ញប្រកាស ។<br />សូមអនុញ្ញាតជម្រាបថា៖ នៅក្នុងសៀវភៅឯកសារជាទូទៅ គេកម្រឃើញអ្នកនិពន្ធប្រើសញ្ញានេះណាស់ ។ ជួនកាលគេប្រើអព្ភន្តរសញ្ញា ឬអញ្ញប្រកាស ក្នុងគោលដៅតែមួយដូចគ្នា ។ នៅក្នុងសៀវភៅវេយ្យាករណ៍របស់លោក ពូវ អ៊ុម លោកចាត់ទុកអព្ភន្តរសញ្ញាថា ជាសញ្ញាអញ្ញប្រកាស ( សៀវភៅវេយ្យាករណ៍ ពូវ អ៊ុម ទំព័រ ៨ ) ចំណែកនៅក្នុងវចនានុក្រមសម្តេចជួនណាត ទំព័រ ១៦៥៦-៥៧ វិញ ក៏បង្ហាញអព្ភន្តរសញ្ញា “ ….” មានរូបសណ្ឋានយ៉ាងនេះដែរ ។ លោកបានពន្យល់ពាក្យអព្ភន្តរសញ្ញាយ៉ាងនេះថា ៖ ពាក្យសន្មតហៅវណ្ណយុត្តិ ដែលពួកវេយ្យាករណ៍បណ្ឌិតក្នុងប្រទេសអឺរ៉ុប បង្កើតឡើងសម្រាប់ប្រើរាំងពាក្យ ឬសេចក្តីមានរូបសណ្ឋានពីរបែបគឺ (“…”) ឬ («…»)[16] ។<br />ដូច្នេះ ដោយយល់ឃើញថា កិច្ចការសរសេរតែងនិពន្ធនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ មានសភាពល្អិតល្អន់ស៊ីជម្រៅ និងហ្មត់ចត់ យើងគួរតែបញ្ចូលអព្ភន្តរសញ្ញា ដែលមានរូបសណ្ឋានបែបនេះ ( ‘… ’ ) មកប្រើបន្ថែមទៀត ដោយបំបែកចេញពីអញ្ញប្រកាស ( “…” ) ។<br />មច្ឆណ្ឌសញ្ញា ឬ ពងត្រី (…) (point de Suspension)</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ជួនកាលគេហៅថា (ចំណុចរាយ) ផងក៏មាន ។ សញ្ញាដែលមានចំណុចបីបន្តបន្ទាប់ជាប់គ្នានេះ សម្រាប់សម្គាល់ប្រយោគណាមួយ ដែលនៅមានសេចក្តីបន្តទៀត ប៉ុន្តែអ្នកសរសេរបានផ្អាកបញ្ឈប់លែងពណ៌នា ដោយដាក់សញ្ញាពងត្រីនេះ ប្រាប់ជាដំណឹង ។ របៀបប្រើពងត្រីមានបែបផែនប្លែកៗដូចតទៅ ៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ក/ ជាសញ្ញាកាត់ពាក្យសម្តីគូសន្ទនាម្នាក់ ដែលកំពុងនិយាយឲ្យដាច់កណ្តាលឃ្លា ។<br />ខ/ ជាសញ្ញាសម្រាប់ផ្អាកពាក្យសម្តី មិនចង់និយាយបន្តដោយទុកឲ្យគូសន្ទនាយល់ ឬ ក៏បង្កប់ទុកនូវពាក្យគំរាមកំហែង ពាក្យបណ្តាសា… ។ <br />គ/ ផ្អាកសេចក្តីត្រឹមប៉ុណ្ណឹងសិន ឬស្លេះទុក ដោយមិនចង់ឲ្យសេចក្តីមានន័យដូចគ្នានេះ វែងអន្លាយពេក ។<br />ឃ/ សម្រាប់ប្រាប់អំពីពាក្យឃ្លា ដែលបាត់រលុបមានសេចក្តីមិនច្បាស់ ដកយកចេញពីសិលាចារឹកជាដើម ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
វង់ក្រចក ឬនខសញ្ញា ( )</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
បានជាគេឲ្យឈ្មោះដូច្នេះ ព្រោះវាមានសណ្ឋានរាងកោងដូចវង់ក្រចកយើងពិតៗ ។ គេប្រើសញ្ញាវង់ក្រចកសម្រាប់ ៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ក/ គាបពាក្យ ឬសេចក្ដី ដែលគេចង់ពន្យល់ន័យ ។<br />ខ/ គាបពាក្យដែលសរសេរជាអក្សរកាត់ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
វង់តង្កៀប [.....]</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
នៅក្នុងភាសាខ្មែរគេមិនស្រូវប្រើសញ្ញាវង់តង្កៀបនេះទេព្រោះយើងមានវណ្ណយុត្តិ និងខណ្ឌសញ្ញាយ៉ាងច្រើន សមស្របនឹងប្រើក្នុងអត្ថបទជាភាសាខ្មែរគ្រប់គ្រាន់អស់ហើយ ។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងការគណនាលេខផ្នែកពីជគណិត(Algèbre) យើងយកមកប្រើតាមពួកអឺរ៉ុប ។<br />រ៉ាត់ ឬឃ្នាប ( } ឬ { ….} ) (Accolade)</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
សញ្ញានេះ ខ្មែរខ្លះហៅថា ពុកមាត់មេអំបៅ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ក/ នៅក្នុងមុខវិជ្ជាពីជគណិត របៀបប្រើឃ្នាប ឬរ៉ាត់មានន័យដូចគ្នា នឹងការប្រើតង្កៀប ឬវង់ក្រចកដែរ ។ គេតែងតែប្រើរ៉ាត់មួយសម្រាប់បើក ( { ) និងរ៉ាត់មួយទៀតសម្រាប់បិទ ( } ) គឺបែបនេះ {…..} ។<br />ខ/ រ៉ាត់បើក និងរ៉ាត់បិទនេះ ប្រើសម្រាប់គាបពាក្យពីរ ឬច្រើនជាការសម្គាល់ថា ពាក្យទាំងនោះមានមុខងាររួមដូចគ្នា មិនបាច់សរសេរដដែលច្រើនដងនាំខាតពេល ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
បេយ្យាលៈ ឬ លៈ (៘)</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
គេមិនសូវអានថា បេយ្យាលៈទេ ព្រោះវែងពេក គេអានកាត់យកតែខាងចុងត្រង់សូរថា ឡាក់, ឡៈ សរសេរថា ៖ (។ល។) ត្រូវនឹងពាក្យបារាំងថា (et cetera) សរសេរអក្សរកាត់ថា (etc.) ។ គេប្រើសម្រាប់បំព្រួញសេចក្តីឯណានីមួយ ឬការរៀបរាប់ដែលវែងឲ្យនៅខ្លី ដោយគិតថា អ្នកអានក៏ដឹងថា នៅមានពាក្យ និងសេចក្តីអ្វីខ្លះទៀត ។<br />ខណ្ឌ ឬ ខណ្ឌសញ្ញា (។)</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
គេប្រើសញ្ញាខណ្ឌនេះ សម្រាប់រាំងខាំងប្រយោគ ឬសង្កាត់នៃសេចក្តីនីមួយៗ ឲ្យដាច់ស្រឡះពីគ្នា ។ កាលណាប្រយោគមួយចាប់សេចក្តីហើយ គេត្រូវដាក់សញ្ញា (។) នេះ មុននឹងបន្តទៅប្រយោគមួយទៀត ។ ខណ្ឌសញ្ញា ធ្វើឲ្យគេងាយយល់ អាចញែកសេចក្តីពីប្រយោគមួយទៅប្រយោគមួយ មិនឲ្យច្រឡំន័យ នាំច្របូកប្របល់ ។ ហើយនៅចន្លោះ ខណ្ឌសញ្ញា ការដកឃ្លា ក៏ជួយសម្រួលឲ្យអ្នកអានងាយយល់ ងាយចាប់សេចក្តីបាន ។ មានតែការប៉ិនប្រសប់របស់អ្នកសរសេរតែងនិពន្ធទេ ដែលអាចយល់ដឹងដល់ការចាំបាច់នៃការដកឃ្លា ការដាក់ខណ្ឌសញ្ញាឲ្យបានត្រឹមត្រូវទេ ទើបធ្វើឲ្យអត្ថបទមានតម្លៃ មានន័យគួរជាទីចាប់អារម្មណ៍ ។<br />ប៉ុន្តែកាលណាគេត្រូវប្តូរគំនិតចូលទៅវគ្គ ឬកថាខណ្ឌថ្មីនោះ គេត្រូវដាក់សញ្ញាខណ្ឌទៅចុងបញ្ចប់ប្រយោគ រួចហើយត្រូវចាប់សរសេរដោយចុះទៅបន្ទាត់ថ្មី ជាមួយនឹងការចោលលំហបន្តិចដែលគេតែងនិយមហៅថា ខណ្ឌ ចុះបន្ទាត់ឬចោលបន្ទាត់ និងចាប់ដើមបន្ទាត់ (នេះជាការប្រាប់ដំណឹងរបស់អ្នកហៅសរសេរតាមសូត្រ )<br />ខណ្ឌចប់ ( ៕ )</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ជាសញ្ញាសម្រាប់ដាក់បញ្ចប់អត្ថបទ ឬរឿងមួយតែត្រឹមនេះពុំមានតសេចក្តី ឬរឿងរ៉ាវទៅមុខទៀតឡើយ ។<br />អាទិសង្កេត ( . )</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
គឺជាចំណុចមួយដែលដាក់ពីមុខអក្សរ ដែលគេសរសេរកាត់ដូចជា ស.រ.អា. (សហរដ្ឋអាមេរិក), អ.ស.ប. (អង្គការសហរប្រជាជាតិ) គ.ជ.ប. (គណៈកម្មការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត) ជួនកាលគេប្រើអាទិសង្កេត ដើម្បីដាក់ពីមុខលេខរៀង មាតិកាដែលរៀបរាប់ចំណងជើងរង (Sous-titre) ដូចជា ៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
មង្គលការ អបមង្គល<br />ស្វាស្អប់ចេក ក្អែកស្អប់ពងមាន់<br />ចង់រត់ចេញពីសង្គម…</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ជួនកាលក្នុងករណីដូចខាងលើនេះ គេប្រើរជ្ជុសញ្ញា (-) ខ្លះ ៗ ដែរ ។<br />កុក្កុដនេត្រ ឬ ភ្នែកមាន់ (៙)</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
បុព្វកវីនិពន្ធខ្មែរធ្លាប់ប្រើសញ្ញានេះ សម្រាប់ចាប់ផ្តើមសរសេរអត្ថបទ ឬសេចក្តីរឿងអ្វីមួយ ដើម្បីកំណត់ទុកជាចំណុចចាប់ផ្តើម ។ តែពេលបច្ចុប្បន្ននេះ អ្នកនិពន្ធ កវីលែងប្រើសញ្ញានេះហើយ ។ ជាពិសេសនៅពេលចាប់ផ្តើមសរសេរកំណាព្យ នោះកវីបុរាណយើងច្រើនប្រើសញ្ញា (៙) ដូច្នេះ ។ បច្ចុប្បន្ននេះ មានកវីសម័យទំនើបខ្លះក៏ផ្តើមប្រើសញ្ញាផ្នែកមាន់ ដែលមានក្បៀសពីរនេះ នៅពេលចាប់ផ្តើមបើកបទកំណាព្យ ។<br />ខណ្ឌបរិយោសាន ឬ គោមូត្រ (។៚)</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
គឺជាសញ្ញាយកតាមរូបសណ្ឋានដាននោមគោ ដែលនោមផងដើរផង បណ្តាលឲ្យមានរាងក្ងិក្ងក់បែបនេះ ហើយខ្មែរបុរាណក៏សន្មតយកមកធ្វើជាសញ្ញាខណ្ឌបញ្ចប់ ដែលហៅតាមពាក្យបាលីថា “គោមូត្រ” គឺនោមគោដូច្នេះទៅ ។ ចាស់បុរាណលោកប្រើខណ្ឌបរិយោសាន ឬ បរិយាន ឬគោមូត្រនេះ សម្រាប់បញ្ជាក់សេចក្តីនិយាយពីរឿងរ៉ាវអ្វីមួយឬអត្ថបទ បទបាទបាលីគាថាណាមួយ ។ សព្វថ្ងៃនេះ អ្នកនិពន្ធមួយចំនួន បានប្រើសញ្ញាពីរគឺ៖ ឬមួយ ៕ ឬមួយ ។៚ ។ ការប្រើគោមូត្រនេះ គឺចង់រក្សាសម្បត្តិវប្បធម៌ពីបុរាណឲ្យនៅគង់វង្ស ។យើងឃើញអ្នកកាសែតមួយចំនួន មានប្រើសញ្ញាគោមូត្រផងដែរ ៕៚<br />អំពីលេខខ្មែរ</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
តាំងពីយូរមកហើយ ខ្មែរយើងប្រើលេខ ព្រមជាមួយនឹងការបង្កើតតួអក្សរ សម្រាប់ចារឹក និងកត់ត្រាហេតុការណ៍ផ្សេងៗ ។ លេខមានសារៈសំខាន់ ជាពិសេសក្នុងការកត់ត្រាចំនួនលុយកាក់ គោក្របី ស្រែភ្លឺ ខ្ញុំកំដរ… ។ កត់ត្រា អាយុ (ចំនួនឆ្នាំ) ដែលខ្លួនរស់នៅកត់ត្រាចំនួនប្រាក់ ដែលគេមកខ្ចីបុល… ។<br />នៅពេលបច្ចុប្បន្ន លេខត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់គណនាលុយកាក់ថវិកាចំណូលចំណាយ ។ ពិសេសស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុ, ស្ថាប័នសេដ្ឋកិច្ច, ធនាគារ, ពាណិជ្ជកម្ម ត្រូវការប្រើប្រាស់តួលេខជាចម្បងបំផុត ។ ព្រោះតែ “លេខ” មានតួនាទីសំខាន់នៅក្នុងសង្គមនេះហើយ ទើបមានពាក្យស្លោកមួយឃ្លាចែងថា៖“សម្តីជាឯក លេខជាទោ អក្សរជាត្រី ” តាំងពីសម័យដើមមកទល់ពេលនេះ ទម្រង់បែបផែនលេខដែលខ្មែរយើងប្រើប្រាស់មាន៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ក/ លេខទំនើបដែលខ្មែរយើងប្រើសព្វថ្ងៃគឺ ៖ 0, ១, ២, ៣, ៤, ៥, ៦, ៧, ៨, ៩ ។<br />ខ/ លេខអារ៉ាប់ ៖ 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 ។ ស្ទើរតែនៅលើសកលលោក គេប្រើលេខនេះ ទុកដូចជាលេខអន្តរជាតិទៅហើយ ។<br />គ/ លេខខ្មែរបុរាណ</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
លេខប្រភេទនេះ មានតែពួក “ ហោរា ” (Astrologue) ប៉ុណ្ណោះ ដែលប្រើក្នុងការទស្សន៍ទាយ ជោគតារាសីឲ្យមនុស្សទូទៅ និងទស្សន៍ទាយមើលសុខទុក្ខ, ព្រឹត្តិការណ៍, ទឹកភ្លៀង ឬកេណ្ឌធារាសាស្រ្តផលាផលប្រចាំឆ្នាំ សម្រាប់ចុះផ្សាយក្នុងមហាសង្រ្កាន្ត ។ គេរាប់លេខនេះថា ៖ ឯក, ទោ, ត្រី, ចត្វា, បញ្ច, ឆ, ស័ប្ត, អដ្ឋ, នព, សំរិទ្ធិ ។ សូមបង្ហាញជូននូវរូបសញ្ញានៃលេខខ្មែរបុរាណដូចជា៖ ៰, ៱, ៲, ៳, ៴, ៵, ៶, ៷, ៸, ៹ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ឃ/លេខរ៉ូម៉ាំង (Chiffre romain) ច្រើនសរសេរ ៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
នៅលើមុខនាឡិកាប៉ោលព្យួរជញ្ជាំង<br />សម្រាប់កត់ត្រា ភាគ, ជំពូក, ផ្នែក, នៃអត្ថបទ ឯកសារសៀវភៅផ្សេងៗ ។ខាងក្រោមនេះ គឺរូបសញ្ញាតួនៃលេខរ៉ូម៉ាំង I, II, III, IV, V, VI, VII, VIII, IX, X [17]។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
នៅកម្ពុជាយើង គេប្រើទាំងអស់ លេខទាំងប៉ុន្មានដែលបានបង្ហាញជូនខាងលើ ។ លើកលែងតែអស់លោក“ហោរា” ទេ ដែលប្រើលេខខ្មែរបុរាណ ក្នុងការគណនាទស្សន៍ទាយ តាមលេខអត្តៈទស្សន៍ទាយ ជោគជតារាសី ។<br />ការចុះកាលបរិច្ឆេទ</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ការចុះកាលបរិច្ឆេទមានតួនាទីសំខាន់ជាចម្បង ព្រោះតាមរយៈកាលបរិច្ឆេទ គេអាចដឹងអំពីកាលវេលា ដែលព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្រ្តនានាបានកើតឡើង ។ ឧ. កាលបរិច្ឆេទនៃការឡើងសោយរាជ្យនៃស្តេចអង្គណាមួយ, កាលបរិច្ឆេទនៃការកសាងប្រាសាទ… កាលបរិច្ឆេទនៃជ័យជម្នះរបស់ជាតិយើង ទៅលើគូសត្រូវ កាលបរិច្ឆេទនៃការចាកចោលក្រុងអង្គរ… កាលបរិច្ឆេទនៃការផ្លាស់ប្តូររាជធានី ។ល។ នៅក្នុងគ្រួសារមួយ ការសាងសង់ផ្ទះថ្មី ក៏មានចារឹកកាលបរិច្ឆេទទុកជាសម្គាល់ សម្រាប់ឲ្យសមាជិកគ្រួសារជំនាន់ក្រោយៗបានដឹង។ នៅតាមចេតិយ ម៉ុងបញ្ចុះសព ក៏គ្រួសារនីមួយៗ តែងតែសរសេរឈ្មោះ បុគ្គលជាសាច់ញាតិដែលស្លាប់ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ការចុះកាលបរិច្ឆេទតាមបែបបុរាណ</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ចាប់ពីរវាងសតវត្សទី១៦ រហូតមកទល់ដើមសម័យភ្នំពេញបុព្វបុរសយើងប្រើរបៀបម្យ៉ាង សម្រាប់ធ្វើជារូបមន្តនៃការចុះកាលបរិច្ឆេទ ។ គោលសំខាន់នៃរូបមន្តនោះ គឺលោកដាក់សញ្ញាខណ្ឌ (។) ទុកជាគោលសម្រាប់ធ្វើស្នូលកណ្តាល ។ យើងឃើញការចុះកាលបរិច្ឆេទរបៀបនេះ នៅលើចេតិយ នៅលើសំណង់ផ្សេងៗ ខាងពុទ្ធសាសនា ជាពិសេស យើងឃើញនៅគ្រប់តែសន្លឹកខាងដើមបំផុត ឬសន្លឹកចុងបញ្ចប់នៃសាស្រ្តាសឹ្លករឹត ។ ឧទាហរណ៍៖ ថ្ងៃអង្គារ ១១ កើត ពិសាខ ព.ស. ២៥៤៩ គ.ស. ២០០៥ នោះគេសរសេរបែបនេះវិញ ៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ព.ស. ២៥៤៩<br />៣ ᧫ ៦ ឆ្នាំមមែ ____________<br />គ.ស. ២០០៥</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
នេះគឺជារបៀបចុះកាលបរិច្ឆេទបែបសង្ខេបខ្លី ។ ខ្ញុំគ្រាន់តែសូមជម្រាបថា ដើម្បីចេះចុះកាលបរិច្ឆេទរបៀបបុរាណនេះ គេត្រូវចេះចាំថ្ងៃទាំង ៧ ឲ្យស្ទាត់ គឺ អាទិត្យ (លេខ១) ច័ន្ទ (លេខ២) អង្គារ (លេខ៣) ពុធ (លេខ៤) ប្រហស្បតិ៍ (លេខ៥) សុក្រ (លេខ៦) សៅរ៍ (លេខ៧) ។ រួចហើយត្រូវចេះ រាប់ខែចន្ទគតិឲ្យស្ទាត់ ដោយដាក់លេខឲ្យខែនីមួយៗផងគឺ៖ មិគសិរ (លេខ១) បុស្ស (លេខ២) មាឃ (លេខ៣) ផល្គុន (លេខ៤) ចេត្រ (លេខ៥) ពិសាខ (លេខ៦) ជេស្ឋ (លេខ៧) អាសាឍ (លេខ៨) ស្រាពណ៍ (លេខ៩) ភទ្របទ (លេខ១០) អស្សុជ (លេខ១១) កត្តិក (លេខ១២) ។ ការគិត ខ្នើត រនោច គឺលោកកំណត់ឲ្យដាក់ខ្នើតនៅខាងលើសញ្ញាខណ្ឌ, ឲ្យដាក់រនោចនៅខាងក្រោមសញ្ញាខណ្ឌ ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ថ្ងៃសៅរ៍ ៣ រោច ខែ អាសាឍ គ.ស. ២០០១ ព.ស. ២៥៤៨ ត្រូវសរសេរដូចខាងក្រោម ៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ព.ស. ២៥៤៨<br />៧᧳៨ ឆ្នាំឆ្លូវ ____________<br />គ.ស. ២០០៤</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
អំពីទម្រង់ផ្សេងៗ នៃអក្សរខ្មែរ ( Les différents types de caractères Khmers )</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
អក្សរខ្មែរ មានទ្រង់ទ្រាយច្រើនបែប, មានដូចជា ៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ក/ អក្សរជ្រៀង (Ecriture penchée) ៖ អក្សរជ្រៀង គឺជាអក្សរដៃ (manuscrit) មានជំហររាងទ្រេតទៅមុខ ។ ប៉ុន្តែ គេកម្រឃើញទម្រង់អក្សរ សរសេរទ្រេតទៅខាងឆ្វេងណាស់ (ទ្រេតទៅក្រោយ) ។<br />ខ/ អក្សរត្រង់ (Eeriture droite) ៖ គឺជាទម្រង់អក្សរ ដែលគេសរសេរ ឲ្យមានជំហរត្រង់ ទៅលើតាមទំនងបន្ទាត់បញ្ឈរ (vertical) ។<br />គ/ អក្សរមូល[18] ៖ គឺជាប្រភេទអក្សរ ដែលមានទម្រង់មូល ។ គេច្រើនសរសេរអក្សរមូល នៅក្នុងសៀវភៅធម៌ ជាភាសាបាលី ឬ សំស្រ្កឹត ។ ម្យ៉ាងទៀត ការសរសេរមន្តអាគមគាថា លើកន្សែងយ័ន្តលើអាវតេជះ សាក់លើខ្លួនប្រាណ, ក៏គេនិយមប្រើអក្សរមូលដែរ ។ នៅទូទាំងស្រុកសៀម(ថៃ) កាលណាគេសរសេរបាលីគាថា មន្តអាគម គឺគេសរសេរអក្សរមូលខ្មែរទាំងអស់ ។ គេនិយមយល់ថា កាលណាគេសរសេរអក្សរ (សៀម) នៅលើយ័ន្ត មន្តអាគមគាថា នោះមិនពូកែសក្តិសិទ្ធិ ដូចសរសេរអក្សរមូលខ្មែរទេ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ករណីលើកលែង<br />ប៉ុន្តែដោយឡែក ហើយនេះជាករណីពិសេស ដែលជាទម្លាប់របស់ខ្មែរយើងស្រាប់ផង នៅលើស្លាក (Enseigne) យីហោផ្ទះជំនួញ ស្លាករបស់មន្ទីរក្រសួងនានា ឈ្មោះចំណងជើងសៀវភៅឈ្មោះអ្នកនិពន្ធ… នោះគេច្រើនតែសរសេរអក្សរមូលផងដែរ ។ ឧទាហរណ៍ ៖រោងចក្រម៉ុងហួត, ក្រសួងឧស្សាហកម្ម រ៉ែ និង ថាមពល, វចនានុក្រមបារាំង-ខ្មែរ ដោយលោក តិប យក់, ថាវ-គន្ធ សម ថាំង… ។ល។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ឃ/ អក្សរខម[19] មានទម្រង់ទ្រង់ទ្រាយមូល ប្រហាក់ប្រហែលនឹងអក្សរមូលដែរ ប៉ុន្តែមានចំណុចប្លែកគ្នាខ្លះៗ ដូចជា៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
អក្សរ “ក” មានពីរជាន់ ជើងបីបែបនេះ “ក” ។<br />គ្រប់តួអក្សរ ច្រើនតែមានងៀងជ្រុងបន្តិច នៅត្រង់ចុងមុម ។<br />អក្សរ “ឞ ” មានបន្ទាត់ វះពោះភ្ជាប់ពីម្ខាងដល់ម្ខាង “ម”[20] ។<br />ស្រៈ “ ែ ” មានទម្រង់បែបនេះ “ែ”[21]</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
គេប្រើសរសេរអក្សរ ខម ប្រហាក់ប្រហែលគ្នានឹងអក្សរមូលដែរ តែមិនសរសេរក្នុងយ័ន្ត គាថាទេ ។ គេច្រើនសសេរចុះចំណងជើងសៀវភៅ , ចំណងជើងអត្ថបទ , ឈ្មោះជំពូក, វគ្គ, ផ្នែកនៃសៀវភៅមួយ ។ ដោយចង់ថែរក្សាទម្រង់អក្សរ បន្សល់ទុកមកដោយបុព្វបុរសខ្មែរ គេចម្លងគំរូអក្សរខមនេះ ពីសិលាចារឹក ក្រោយអង្គរខ្លះ ពីសាស្រ្តាស្លឹករឹតខ្លះ រក្សាទុកជាកេរមត៌កខាងអក្សរសាស្រ្ត កុំឲ្យបាត់បង់ ។<br />ការប្រើឈ្មោះខែតាមបែបបារាំង</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
តាំងពីប្រទេសយើងឋិតនៅក្រោមរដ្ឋការអាណាព្យាបាលបារាំងមក ក្រៅពីប្រើកាលបរិច្ឆេទតាមបែបចន្ទគតិ ខ្មែរយើងប្រើកាលបរិច្ឆេទបែបសុរិយគតិតាមបារាំង ព្រោះរដ្ឋការរបស់បារាំងនិងខ្មែរយើង មានការប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាជាប្រចាំ ។ ម្យ៉ាងទៀតឥទ្ធិពលបារាំង ទាំងនយោបាយ និងវប្បធម៌ តែងតែគ្របសង្កត់មកលើយើងជានិច្ច ។ សូមជម្រាបបញ្ជាក់ថា បារាំងពុំមានប្រើឈ្មោះឆ្នាំ ជូត, ឆ្លូវ, ខាល, ថោះ, រោង…. ដូចយើងទេ គឺគេប្រើឆ្នាំតាមគ្រិស្តសករាជ ។<br />ឧទាហរណ៍៖ គ្រិស្តសករាជ ២០០៧ ។ ក្រៅពីប្រើឆ្នាំតាមគ្រិស្តសករាជ បារាំងប្រើខែសុរិយគតិដូចជា Janvier (ហ្សង់វីយេ), Février (ហ្វេវ្រីយេ), Mars (ម៉ាស់), Avril (អាវ្រីល), Mai (ម៉េ), Juin (យូវ៉ាំង), Juillet (ស៊ូយ៉េត), Août (អ៊ូត), Septembre (សេបតមប្រិ៍), Octobre (អុកតូប្រិ៍), Novembre (ណូវ៉មប្រិ៍) និង Décembre (ដេសមប្រិ៍) ។<br />ក្រោយមក ក្នុងរវាងបណ្តាឆ្នាំ ទសវត្សទី៦០ គណៈកម្មការវប្បធម៌ជាតិ បានបង្កើតឈ្មោះ ខែសុរិយគតិទាំង១២ ជាភាសាបាលីជំនួសខែសុរិយគតិបារាំង ដូចខាងក្រោមនេះ ៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
១- Janvier = យ៉ាំងវីយេ = មករា<br />២- Février = ហ្វេវ្រីយេ = កុម្ភៈ<br />៣- Mars = ម៉ារ្ស = មីនា<br />៤-Avril =អាវ្រីល= មេសា<br />៥- Mai = ម៉េ = ឧសភា<br />៦- Juin = យូវ៉ាំង = មិថុនា<br />៧- Juillet = ស៊ូយេត= កក្កដា<br />៨- Août = អ៊ូត = សីហា<br />៩- Septembre =សេបតមប្រិ៍=កញ្ញា<br />១០- Octobre = ឧកតូប្រិ៍=តុលា<br />១១- Novembre=ណូវ៉មប្រិ៍=វិច្ឆិកា<br />១២- Décembre= ដេសមប្រិ៍ =ធ្នូ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
នេះជាដំណាក់កាលនៃការវិវត្តន៍របស់ភាសា និងអក្សរសាស្រ្តខ្មែរយើង ក្នុងជំហានថ្មីមួយទៀត ។ ប៉ុន្តែ សូមជម្រាបថា ឈ្មោះខែថ្មីរបស់ខ្មែរយើង ដែលយកមកជំនួសខែសុរិយគតិបារាំង(ឬសកល) នេះពុំអាចយកទៅប្រើប្រាស់ក្នុងផ្នែកហោរាសាស្រ្តសម្រាប់ទស្សន៍ទាយ ជោគជតារាសី គ្រោះកាច គ្រោះជា… បាននោះឡើយ ។ ហោរាខ្មែរនៅតែប្រើខែខាងចន្ទគតិ សម្រាប់គន់គូរដដែលដូចជា</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
មិគសិរ= លេខ ១<br />បុស្ស = លេខ ២<br />មាឃ= លេខ ៣<br />ផល្គុន = លេខ ៤<br />ចេត្រ = លេខ ៥<br />ពិសាខ = លេខ ៦</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ជេស្ឋ = លេខ ៧<br />អាសាឍ = លេខ ៨<br />ស្រាពណ៍= លេខ ៩<br />ភទ្របទ = លេខ ១០<br />អស្សុជ = លេខ ១១<br />កក្តិក = លេខ ១២</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ពាក្យអញ្ញត្រស័ព្ទ (Les mots exceptionnels)</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
គឺជាពាក្យមានលក្ខណៈពិសេស ខុសប្លែកពីពាក្យឯទៀតៗដោយ អក្ខរាវិរុទ្ធមិនចំណុះនិងសូរសំឡេង។<br />ឧទាហរណ៍</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
អ្នក= អានថា =“នាក់” សរសេរជា អ + ្ន + ក=អនក=អ្នក=នាក់ ។<br /> អញ=អានថា =“អាញ់” សរសេរជា =អញ ។<br /> (ខាង)លិច(ទិស) អានថា=“ឡិច” សរសេរជា =លិច ទិសដែលព្រះអាទិត្យលិច ។<br /> មាតា=អានថា =“មាដា” សរសេរជា =មាតា= ត> ដ; បាលីមាតា(មា+តា) អានជាសំឡេងខ្មែរ=ម៉ែ ។<br /> មណ្ឌប. ន. អានថា មាន់ដប់ = វិមាន, រោង ។<br /> ភ្នំព្រះសុមេរុ = អានថា “ព្រះសុម៉ែ” ភ្នំខ្ពស់ជាងគេក្នុងលោក ។<br /> ខេត្ត = អានថា “ខែត” មកពីបាលី ខេត្ត=ស្រែ ។<br /> វិសេស= អានថា “វិសែស” មកពីបាលី វិសេស= ភាពប្លែក ។<br /> សេពគប់= អានថា “សែបគប់” ទាក់ទងរាប់រក; បាលីក្លាយខ្មែរ ។<br /> តេមិយៈ= អាថា “ឌីម៉ែ ឬ ព្រះឌីម៉ែ” រឿងទី ១ ក្នុងទសជាតក; … ។<br /> តេជោ= អានថា “ដែជោ” មកពីបាលី “តេជ”= អំណាច ។<br /> បណ្ឌិត=ហៅក្លាយជា “អន្ទិត” មកពីពាក្យបាលី=ជនអ្នកមានប្រាជ្ញា ។<br /> បេតី= អានថា “ប៉ែតី”, ក្លាយមកពី “បីតិ” ។<br /> ចេតិយ= អានថា “ចែដី” មកពីពាក្យបាលី=ទីដែលគេគោរពបូជា ។<br /> ចេស្តា= អានថា “ចែស្តា” មកពីសំស្រ្កឹត=សង្វាតប្រឹងប្រែង ។<br /> ចេតនា= អានថា “ចែតាណា” មកពីបាលី= ផ្តួចគិត, ផ្តោតចិត្ត ។<br /> ព្រះធរណី= អានថា “ព្រះធរនី” មកពីបាលី,សំស្រ្កឹត= ផែនដី[22] ។<br /> ប្រពៃណី= អានថា “ប្រពៃនី[23]” មកពីបាលី= ទំនៀម, ពូជពង្ស ។<br /> អនុលោម= អានថា “អនុឡោម” មកពីបាលី= បណ្តោយតាម, យល់តាម ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ខ្ញុំស្រង់ពាក្យ “អញ្ញត្រស័ព្ទ” ខ្លះៗប៉ុណ្ណេះ យកបង្ហាញជូនអស់លោក គ្រាន់បានជាគំរូប៉ុណ្ណោះ ។ នៅមានពាក្យប្រភេទនេះច្រើនទៀត ។ សូមអស់លោកជួយស្រាវជ្រាវបន្ថែម តាមការគួរ ។<br />សង្កេត ៖ ក្នុងចំណោមអញ្ញត្រស័ព្ទទាំងអស់នេះ យើងសង្កេត ឃើញមានលក្ខណៈពិសេស ៥ យ៉ាងគឺ ៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
១-ពាក្យទាំងនេះ ច្រើនតែក្លាយមកពីពាក្យបាលី និងសំស្ក្រឹត ។<br />២-យកសំឡេង “ ដ ” មកជំនួស សំឡេង “ ត ” ; ឧ. បីដា ‹ បិតា ។<br />៣-យកស្រៈ “ ែ ” មកជំនួសស្រៈ “ េ ” ឧ. ចែដី ‹ ចេតិយ ។<br />៤-យកព្យញ្ជនៈសំឡេង “ អ៊ ” មកជំនួសព្យញ្ជនៈសំឡេង “ អ ” ; ឧ. ព្រះធរនី ‹ ព្រះធរណី, ប្រពៃនី ‹ ប្រពៃណី ។<br />៥-យក្យព្យញ្ជនៈសំឡេង “ អ ” មកជំនួសព្យញ្ជនៈសំឡេង “ អ៊ ” ឧ.ទិសខាងឡិច …។ បាតុភូតអញ្ញត្រស័ព្ទ គឺជា “សោភ័ណភាសា” ដែលទាំងអ្នកអក្សរសាស្រ្ត ទាំងមហាជនព្រមព្រៀងគ្នាប្រឌិតឡើង សម្រាប់សម្រួលការនិយាយស្តី ឲ្យស្រួលមាត់ ។ រីឯការសរសេរវិញ ត្រូវតែគោរពអក្ខរាវិរុទ្ធដោយអនុលោមទៅតាមជាតិសព្ទ(Etymologie) របស់ពាក្យ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
អក្សរកាត់</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
នៅក្នុងការសរសេរអត្ថបទផ្សេងៗ ជួនកាលគេសរសេរពាក្យនៅក្នុងឃ្លាណាមួយដោយប្រើពាក្យពេញលេញទាំងស្រុងតែម្ដង ។ ឧ. អង្គការសុខភាពពិភពលោក (O.M.S.) ។<br />ជួនកាលក្នុងកាលៈទេសៈខ្លះទៀត ដោយគេចង់ចំណេញពេល ចំណេញក្រដាស គេតែងតែរិះរកវិធីបំព្រួញសង្ខេបពាក្យពេញលេញនោះឲ្យខ្លី ប៉ុន្តែនៅតែរក្សាបានអត្ថន័យខ្លឹមសារវាទាំងស្រុងដដែល ។<br />ឧទាហរណ៍</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
អង្គការសហប្រជាជាតិ រួមមកនៅត្រឹម អ. ស. ប.<br />សហរដ្ឋអាមេរិក ស. រ. អា.<br />គណកម្មាធិការជាតិភាសាខ្មែរ គ. ជ. ភ. ខ.<br />សេចក្ដីជូនដំណឹង ស. ជ. ណ.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
វិធី៖ គេជ្រើសយកព្យញ្ជានៈក្នុងពាក្យណាមួយធ្វើជាគោល ។ ពាក្យគោលនៅក្នុងឃ្លាណាមួយនោះ ត្រូវបានកំណត់ជ្រើសរើសយកមកដាក់តម្រៀបជាបន្តបន្ទាប់រហូតដល់អស់ពាក្យគោល ដូចមានបញ្ជាក់ជូននៅក្នុងឧទាហរណ៍ខាងលើស្រាប់ ។ <br />ឋានៈរបស់ពាក្យ</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ក/ ចំពោះព្រះសង្ឃ និងព្រះរាជា</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ដើម្បីរាប់កំណត់ចំនួន ព្រះរាជានោះ គេប្រើពាក្យភ្ជាប់ថា “អង្គ” ៖ ឧ. ព្រះមហាក្សត្រា ក្សត្រី យាងចូលប្រថាប់ក្នុងរាជរោងមាន ១៧ អង្គ ។<br />ដើម្បីកំណត់ចំនួនព្រះសង្ឃ គេប្រើពាក្យភ្ជាប់ថា “អង្គ” ៖ ឧ.ក្នុងពិធីចម្រើនព្រះបរិត្តបុណ្យទក្ខិណានុប្បទាននេះ គេនិមន្តព្រះសង្ឃ ១០ “អង្គ” ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
បញ្ជាក់ ៖ ពាក្យសង្ឃស័ព្ទនិងរាជស័ព្ទ មួយចំនួន គឺជាន់គ្នាតែមួយប្រើពាក្យដូចគ្នា ដូចករណីខាងលើជាភស្តុតាងស្រាប់ ។ ព្រះរាជាឈឺ និងព្រះសង្ឃឈឺ គេអាចហៅថា “ អាពាធ ” ដូចគ្នាបាន តែចំពោះព្រះរាជា មានពាក្យម្យ៉ាងទៀតថា “ ប្រឈួន ” ។<br />ខ្មែរយើងប្រើពាក្យពិសេសៗ សម្រាប់តម្រូវនឹងឋានៈមនុស្សក្នុងសង្គម ។ ដូច្នេះ ព្រះសង្ឃ និងព្រះរាជា ជាជនមានឋានៈខ្ពស់ក្នុងសង្គម ដែលគេអាចសន្មតថា ជា “ ឧត្តមភេទ” ដូច្នេះត្រូវតែមានពាក្យខ្ពង់ខ្ពស់យកមកប្រើ ឲ្យត្រូវទៅតាមឋានៈនាទី ក្នុងសង្គមដូចជម្រាបខាងលើ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ខ/ ចំពោះមនុស្សដែលមានឋានន្តរសក្តិខ្ពង់ខ្ពស់</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ដើម្បីកំណត់ចំនួនមនុស្សមានយសសក្តិខ្ពង់ខ្ពស់វិញ គេប្រើពាក្យ “រូប” ៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ឧ. នៅក្នុងពិធីសម្ពោធការដ្ឋាន នៅខេត្តកំពង់ចាម មានអស់លោករដ្ឋមន្រ្តី តំណាងរាស្រ្ត ចូលរួមប្រមាណ ៣០ រូប ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
គ/ ចំពោះមនុស្សសាមញ្ញធម្មតា</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ក្នុងការរាប់កំណត់ចំនួនមនុស្សសាមញ្ញធម្មតា គេភ្ជាប់ពាក្យ “នាក់” ៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ឧ. នៅក្នុងពិធីបុណ្យ សុំទឹកភ្លៀងនៅទីទួលអ្នកតាដើមពោធិ៍ មានមនុស្សប្រុសស្រី ក្មេងចាស់ចំនួនប្រមាណជាង៥០០ នាក់ ចូលរួម ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ឃ/ ចំពោះសត្វទូទៅ</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ក្នុងការគិតគន់គណនាចំនួនសត្វទូទៅ គេតែងប្រើពាក្យ “ក្បាល” ៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ឧ. គេពិឃាតគោ និងជ្រូកអស់ចំនួន ៤ ក្បាល ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
តែដោយឡែក, បើចំពោះសៀវភៅវិញ ក៏គេហៅថា “ក្បាល” សៀវភៅ ១០ ក្បាល (ដែរ) ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ង/ ចំពោះវត្ថុផ្សេងៗ</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ផ្ទះ គេប្រើពាក្យ “ ខ្នង ” យកមកភ្ជាប់ពីក្រោយ ឧ. ផ្ទះ ៣ ខ្នង ។<br />អិដ្ឋ គេប្រើពាក្យ “ ដុំ ” យកមកភ្ជាប់ពីក្រោយ ឧ. អិដ្ឋ ២០០ ដុំ ។<br />ក្បឿង គេប្រើពាក្យ “ សន្លឹក ” យកមកភ្ជាប់ពីក្រោយ ឧ.ក្បឿង ៥០០០ សន្លឹក ។<br />សង្កសី គេប្រើពាក្យ “ សន្លឹក ” យកមកភ្ចាប់ពីក្រោយ ឧ. ស័ង្កសី ៧០ សន្លឹក ។<br />ក្តារ គេប្រើពាក្យ “ សន្លឹក ” យកមកភ្ជាប់ពីក្រោយ ឧ. ក្តារ ១៨០ សន្លឹក ។<br />ក្រដាស គេប្រើពាក្យ “ សន្លឹក ” យកមកភ្ជាប់ពីក្រោយ ឧ. ក្រដាស ១០០០ សន្លឹក ។<br />គ្រឿងឈើធ្វើសំណង់ គេប្រើពាក្យ “ ផ្លាន ” យកមកភ្ជាប់ពីក្រោយ រនូត, រត, ប្រម៉េ, ផ្ទោង ៤០ ផ្លាន ។<br />រថយន្ត, កប៉ាល់,ទូក គេប្រើពាក្យ “ គ្រឿង ” យកមកភ្ជាប់ពីក្រោយ ឧ. រថយន្ត ៣ គ្រឿង ។ ឧ. កប៉ាល់ ២ គ្រឿង ។ ឧ. ទូក ៥ គ្រឿង ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ច/ ចំពោះរុក្ខជាតិ</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ដំណាំដើមឈើធំៗ គេប្រើពាក្យ “ ដើម ” យកមកភ្ជាប់ពីក្រោយ ៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ឧ. ខ្នុរ ៣០ ដើម ដូង ៥០ ដើម ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ឆ/ ចំពោះសត្វទូទៅ</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ដើម្បីរាប់កំណត់ចំនួនសត្វសម្រាប់ទឹម, គេតែងយកពាក្យ “ នឹម” មកភ្ជាប់ពីក្រោយ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ជ/ ចំពោះដំណាំវារ, ទ្រើងតូចតាច</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ដើម្បីគណនាចំនួនដំណាំប្រភេទនេះ គេប្រើពាក្យ “គុម្ព”មកភ្ជាប់ពីក្រោយ ។ ឧ. កសិករគំរូនៅភូមិសំរោង បានដាំដំណាំបន្លែជាច្រើន សម្រាប់លក់ និងសម្រាប់បរិភោគក្នុងគ្រួសារដូចជា ៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ត្រឡាច ២០ គុម្ព ។<br />ស្ពៃខ្មៅ ១០០ គុម្ព ។<br />ខាត់ណា ៥០ គុម្ព ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ឈ/ ចំពោះដំណាំយកស្លឹក, ផ្លែ, ជាវល្លិ៍</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ក្នុងការគណនារាប់ដំណាំប្រភេទនេះ គេប្រើពាក្យ “ជន្លង់”ពីខាងក្រោយ ៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ឧ. ពូឡាយ ហាក់ ដែលមានចម្ការប្រភេទដីក្រហម, គាត់ដាំម្រេច៥០០ ជន្លង់ ដីមួយងារនៅខាងក្រោយផ្ទះ, គាត់ដាំ ម្លូក្រហម ២០ ជន្លង់ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ញ/ ចំពោះសម្លៀកបំពាក់ ឬវត្ថុផ្សេងៗទៀត</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
បើរាប់ខោមួយ អាវមួយ ឬសំពត់មួយ អាវមួយ, គេថា “ប្រដាប់” ៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
គឺខោអាវ, សំពត់អាវ ១ ប្រដាប់ ។<br />ឬខោអាវ ១ កុំប្លេ ។<br />បើរាប់ ឬគណនាសំពត់ គេប្រើពាក្យ “ក្បិន” គឺ សំពត់ ១ ក្បិន ។<br />បើរាប់កំណត់ទំហំល្មម កាត់ខោអាវបានគេថា“អាវ” ឧ. កំណាត់ ១ អាវ ។<br />បើរាប់គណនាស្បែកជើង, គេប្រើពាក្យ “សម្រាប់” ឧ. ស្បែកជើង ១ សម្រាប់ ។<br />បើរាប់គណនាសង្រែក, គេប្រើពាក្យ “សម្រាប់” ឧ. សង្រែក ១ សម្រាប់ ។<br />បើរាប់គណនាចង្កឹះ, គេប្រើពាក្យ “គូ” ឧ. ចង្កឹះ ១ គូ ។<br />បើរាប់ ឬគណនាខ្សែវិញ គេភ្ជាប់ពាក្យ “កន្ទុយ” ពីខាងក្រោយ ឧ. ខ្សែគោ ១ កន្ទុយ ។<br />បើរាប់ ឬគណនាចានវិញ គេភ្ជាប់ពាក្យ “ស្រាក់ ឬឡូ” ពីខាងក្រោយ ៖ ឧ. ចាន ១ ស្រាក់ ឬ ចាន ១ ឡូ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ដ/ ចំពោះផ្លែឈើ</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
បើរាប់ ឬគណនាផ្លែឈើ, គេភ្ជាប់ពាក្យ ជាច្រើនប្រភេទដូចខាងក្រោម ៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
បើផ្លែឈើ ៤ គេថា ផ្លែឈើ “១ ដំប” ។<br />បើផ្លែឈើ ៤០ គេថា ផ្លែឈើ “១ ផ្លូន” ។<br />បើផ្លែឈើ ៤០០ គេថា ផ្លែឈើ “១ ស្លឹក” ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
របៀបរាប់សំណាប ដែលដកចងជាកណ្តាប់បម្រុងយកទៅស្ទូង ក៏គេគិតជា “ដំប”, “ផ្លូន”, “ស្លឹក”, ដូចផ្លែឈើដែរ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
បើរាប់ផ្លែស្លា គេគិតជា “ដៃ” ក្នុង ១ ដៃមាន ១០ ផ្លែ (ស្លា) ។<br />បើរាប់ម្លូ គេគិតជា “ស្នើ” ក្នុង១ស្នើ មាន ១០ សន្លឹក (ម្លូ) ឬគេគិតជា “ត្របក” ក្នុង ១ ត្របកមាន ២០ សន្លឹក (ម្លូ) ។<br />បើរាប់ដូង គេគិតជា “ធ្លាយ” គឺចង្កោមផ្លែដូងដែលចេញពី ទងមួយ ។<br />បើរាប់ស្លា គេគិតជា “ស្មែង” គឺចង្កោមផ្លែស្លាដែលចេញពីទងមួយ ៖ ឧ. ដូង ១ ធ្លាយ, ស្លា ១ ស្មែង ។<br />បើរាប់សម្លៀកបំពាក់ ដែលគេវេច គេហៅថា ១ ឬ ២ បង្វេច ។<br />បើរាប់សម្លៀកបំពាក់ ដែលគេវេចល្មមស្ពាយបាន គេហៅថា ១ ឬ ២ សម្ពាយ ។<br />បើរបស់អ្វីដែលគេយកមកឆ្វាយបានគេហៅថាខ្សែមួយ ចង្វាយ ។<br />បើរបស់អ្វីដែលគេយកមកយួរបាន គេហៅថា មួយ យួរ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ឋ/ ការវាស់ពេលវេលាតាមបែបបុរាណ</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
កាលដើមឡើយ ខ្មែរយើងពុំទាន់មានវិធី ឬឧបករណ៍សម្រាប់វាស់ពេល (លម្អិតខ្លី) ដូចគ្រាបច្ចុប្បន្នឡើយ ។ ហេតុនេះ ចាស់បុរាណ លោកកំណត់ពេលវែងខ្លីតាមរយៈការបង្កើតពាក្យផ្សេងៗ ហើយពាក្យខ្លះ នៅតែប្រើរហូតមកទល់សព្វថ្ងៃ មានដូចជា ៖</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
យាម៖ ក្នុង ២៤ ម៉ោង លោកចែកជា ៦ ឬ ៨ យាម ក្នុងមួយយាមៗ មានប្រមាណពី ៣ ម៉ោង ទៅ ៤ ម៉ោង ។ គេគិតរាប់យាម១ ចាប់ពីថ្ងៃរះ គិតជាយាម៣ ឬយាម ៤ នៅពេលថ្ងៃលិច ។ ក្នុង ១ យប់ គិតជា ៤ យាម គឺពីព្រលប់គិតជាយាម ៤… ដល់ភ្លឺ គិតជាយាម ៨ ។<br />ខួប៖ ការគិតអាយុក្មេង គេរាប់ពីខែ ដែលវាកើត រហូតមួយជុំ ដល់ថ្ងៃដដែលនេះវិញ គេហៅថាមួយខួបគឺត្រូវជា ១២ ខែ ។ ឧ. បើក្មេងកើតនៅ ថ្ងៃ ២ កើត ខែមាឃ….. លុះដល់វិលមួយជុំខួបមកដល់ថ្ងៃ ២ កើត ខែ មាឃ នេះ គេសន្មតថា ក្មេងនេះ អាយុបាន ១ ខួបហើយ ។ ការរាប់ឆ្នាំកំណើត ខ្មែរយើងមិនគិតតាមពុទ្ធសករាជឬគ្រិស្តសករាជទេ គឺកំណត់តាមឆ្នាំទាំង ១២ គឺ ឆ្នាំជូត, ឆ្លូវ, ខាល, ថោះ, រោង, ម្សាញ់, មមី, មមែ, វក, រកា, ច, កុរ ។ ក្នុង ១ ជុំ ខួបមាន ១២ ឆ្នាំ … ។<br />មួយសន្ទុះ៖ គឺជារយៈពេលជាកំណត់មួយ អាចស្មានបានប្រហែលជា ១ ម៉ោង ។ ឧ. ដើរបានមួយសន្ទុះ ក៏ចូលដល់ព្រៃធំមួយ…. ។<br />មួយបោក៖ គឺជារយៈពេលជាកំណត់មួយ ប្រមាណជាកន្លះម៉ោង ។ ឧ. ដេកបានមួយបោក ភ្ញាក់ឡើងភ្លឺល្មម ។<br />មួយបារី៖ គឺជារយៈពេលប្រមាណ ១៥ នាទី ។ ឧ. ច្រកថ្នាំចំនួនពេល ១ បារី អ្នកជំងឺក៏ដឹងខ្លួនវិញ ។<br />មួយសាបស្លា៖ រយៈពេលប្រហែល ២០ នាទី ។ ឧ. ចម្ងាយផ្លូវពីភូមិ ធ្លកទ្រេតទៅ ឈើទាលជ្រំ គេត្រូវដើរ តែ១ សាបស្លា ប៉ុណ្ណោះ នឹងបានទៅដល់ហើយ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ចំណាំ៖ ពេល ១ បារី គឺរយៈពេល ដែលគេជក់ថ្នាំអស់ ១ បារី ឯពេល ១ សាបស្លា គឺរយៈពេលដែលអ្នកស៊ីស្លា កំណត់ថាស្លាសាបអស់រសជាតិ ត្រូវខ្ជាក់ចោលកាកស្លាហើយ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
មួយស្រឡេត៖ គឺរយៈពេលខ្លី ប្រមាណ ៥ ទៅ ១០ នាទី ។ ឧ. ធ្មេចមួយស្រឡេតទៅ ក៏យល់សប្តិឃើញដំរីដេញ… ។<br />មួយភ្លែត៖ ស្មើនឹងរយៈពេល ៥ នាទី ។ ឧ. កុំតាមម៉ែអី ម៉ែទៅតែមួយភ្លែតនឹងវិលមកវិញហើយ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
បន្ថែម</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
[1] ទស្សនៈលោកសាស្ត្រាចារ្យ មីស្ហែល ឫទ្ធី អង់តែល្ម ៖ មានស្រៈ ៥ ទៀត ពោលគឺ ាះ (ឧ. ច៎ាះ, អាះ) ីះ (ឧ. យីះ !) ឺះ (ឧ. អឺះ, អ៊ឺះ, វ៉ឺះ, បឺះ ៗ ! ទឺះ ៗ !) ៀះ (ឧ. វៀះវៀន) និង េះ (ឧ. ចេះ) ។<br />-> ចំពោះស្រៈ ួ ឿ និង ៀ ជាមួយនឹងព្យញ្ជនៈអឃោសៈនិងឃោសៈ ខ្មែរយើងបញ្ចេញសំឡេងដូចគ្នាមែន តែជនជាតិខ្មែរនៅខេត្តចន្ទបុរី (សព្វថ្ងៃនៅប្រទេសសៀម) និងនៅតំបន់ភ្នំក្រវាញ កាលណាថា កួរ និង គួរ, កឿ និង គឿ, ហើយនិង កៀ និង គៀ នៅតែបញ្ចេញសំឡេងមិនដូចគ្នាទេ ពីព្រោះជាមួយនឹងព្យញ្ជនៈអឃោសៈ បញ្ចេញសំឡេងស្រាល (ឬហៅ សំឡេងតូច) ហើយជាមួយព្យញ្ជនៈឃោសៈ បញ្ចេញសំឡេងធ្ងន់ (ឬសំឡេងធំ) ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
[2] ទស្សនៈលោកសាស្ត្រាចារ្យ មីស្ហែល ឫទ្ធី អង់តែល្ម ៖ ពាក្យ សន្តោស, សន្តាន, ចិន្តា និង អន្តរធាន ត្រូវសរសេរនឹង ន្ត ដើម្បីរក្សាជាតិសព្ទ ព្រោះជាពាក្យមកពីសំស្ក្រឹត-បាលី ។ ពីដើម ខ្មែរយើងធ្លាប់មានជើង “ដ” មានរូបសណ្ឋានដូចខ្លួនអក្សរ ដ តែបាត់សក់ សម្រាប់តែពាក្យសំស្ក្រឹត-បាលី ។ ជើងនេះ ខ្ញុំបាទប្រទះឃើញក្នុងសិលាចារឹកនគរវត្តសម័យក្រោយអង្គរ ឧទាហរណ៍ ក្នុងសិលាចារឹកលេខ ១ និង ៣ (សូមមើល សិលាចារឹកនគរវត្ត និង បទានុក្រម រៀបរៀងដោយមហាពិទូរក្រសេម ភ្នំពេញ ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ បោះពុម្ពលើកទី២ គ.ស. ១៩៥៨ ព.ស. ២៥០១ ទំព័រទី ១២៦, ១៤០, ១៤១) និងក្នុងទស្សនាវដ្តី កម្ពុជសុរិយា លេខដំបូង ៗ លោកបានសរសេរពាក្យ « ទស្សនាវដ្តី » នឹងជើង ដ ពុំមែនជាជើង ត ទេ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
[3] ទស្សនៈលោកសាស្ត្រាចារ្យ មីស្ហែល ឫទ្ធី អង់តែល្ម ៖ សរសេរ ត្រីស័ព្ទ ខ្ញុំបាទយល់ស្របជាមួយលោក តែក្នុងវចនានុក្រមខ្មែរ សរសេរថា ត្រីសព្ទ វិញ ។ តែត្រង់មេពាក្យ សព្ទ សរសេរថា សព្ទ ឬ ស័ព្ទ ។ ខ្ញុំបាទមិនដឹងជាអក្ខរាវិរុទ្ធណាត្រូវជាង ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
[4] ទស្សនៈលោកសាស្ត្រាចារ្យ មីស្ហែល ឫទ្ធី អង់តែល្ម ៖ ស្រៈ œ ក្នុងភាសាបារាំងសែស ច្រើនអានថា េ មិនមែនជា ឺ ។ ក្នុង វចនានុក្រមខ្មែរ របស់ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ លោកបានសរសេរឈ្មោះនេះថា ហ្ស៊ក សេដែស ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
[5] ទស្សនៈលោកសាស្ត្រាចារ្យ មីស្ហែល ឫទ្ធី អង់តែល្ម ៖ សរសេរ ត្រីស័ព្ទ ខ្ញុំបាទយល់ស្របជាមួយលោក តែក្នុងវចនានុក្រមខ្មែរ សរសេរថា ត្រីសព្ទ វិញ ។ តែត្រង់មេពាក្យ សព្ទ សរសេរថា សព្ទ ឬ ស័ព្ទ ។ ខ្ញុំបាទមិនដឹងជាអក្ខរាវិរុទ្ធណាត្រូវជាង ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
[6] ទស្សនៈលោកសាស្ត្រាចារ្យ មីស្ហែល ឫទ្ធី អង់តែល្ម ៖ “អាសយ” ជាពាក្យបាលី ក្លាយជា “អាស័យ” តាមអក្ខរាវិរុទ្ធខ្មែរ ។ រីឯ “អាស្រ័យ” វិញ ជាពាក្យក្លាយមកពីសំស្ក្រឹត “អាឝ្រយ” (និងតួ ឝ ដែលខ្មែរយើងហៅថា ស-គ) ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
[7] ទស្សនៈលោកសាស្ត្រាចារ្យ មីស្ហែល ឫទ្ធី អង់តែល្ម ៖ ័រ ក្នុងភាសាខ្មែរមាត្រដ្ឋាន (ភាសាខ្មែរស្តង់ដារ) មានតែជាមួយនឹងព្យញ្ជនៈឃោសៈ ដូចលោកបានសរសេរ ។ តែខ្ញុំបាទឃើញថា សព្វថ្ងៃនេះ (តាមពិត គឺតាំងពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៦០) គេច្រើនសរសេរនឹងព្យញ្ជនៈអឃោសៈវិញ ។ ឧ. ប័រ (ខ្លាញ់ទឹកដោះគោ) ទោះជាក្នុងវចនានុក្រមខ្មែរ លោកថា ត្រូវសរសេរ ប៊័រ ; បៀរម៉ាកអានឆ័រ ; សារព័ត៌មានកំបូដស័រ ។ ខ្ញុំបាទគិតថា គួរតែរំឭកកូនខ្មែរឲ្យសរសេរ ប៊័រ អានឈ័រ និងកំបូដស៊័រ វិញ ព្រោះថា ក្នុងគ្រាមភាសាខ្មែរមួយចំនួន ឧទាហរណ៍នៅស្រុករវៀងក្នុងខេត្តព្រះវិហារ ឬនៅខេត្តសុរិន្ទ ខ្ញុំបាទបានឮបងប្អូនខ្មែរ មិនច្រឡំ ័រ និង ៊័រ ឡើយ ។ ឧទាហរណ៍ គេថា « អ័រ-ក » (អារ់ក គឺ អារ-ក) ហើយពាក្យថា អ័រ គេបញ្ចេញសម្លេងខ្លី (អារ់) ខុសពី “អារ” (ឧ. ប្រពន្ធអារ) មានសូរសម្លេងវែង ។ ពាក្យទាំងនេះ ឮ “រ” ប្រកបយ៉ាងច្បាស់ ។ « ធ្វើការ » គេនិយាយថា « ធ្វើការ » (ឮទាំងស្រៈអាវែង និង រ ប្រកប) ខុសពី « មេឆ្កែក័រ (ការ់) កូន » (គឺ មេឆ្កែការកូន) ហើយខុសពី « ម៉ែមានគ័ភ៌ » (ឮថា គ័រ) គឺថា “ការ” “ក័រ” និង “គ័រ” មានសំឡេងខុសគ្នានៅក្នុងខេត្តទាំងនោះ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
[8] ទស្សនៈលោកសាស្ត្រាចារ្យ មីស្ហែល ឫទ្ធី អង់តែល្ម ៖ យុគលពិន្ទុ មានប្រើក្នុងពាក្យខ្មែរមួយចំនួនតូច ដូចជា រយៈ ហេៈ ឬ ហែៈ (សូរលាន់មាត់) អ៊ីថាៈ វូមវៈ ! អ្ហាៈ ! និងពាក្យមួយមកពីចិន ៖ ប៉ិកួៈ (ដំឡូងរលួស) (នេះគឺជាអក្ខរាវិរុទ្ធរបស់វចនានុក្រមខ្មែរ តែខ្ញុំបាទឃើញថា គេច្រើនសរសេរ ប៉ិគក់ វិញ ក្នុងសៀវភៅធ្វើម្ហូប) ។ ក្នុងវចនានុក្រមខ្មែរ លោកហៅយុគលពិន្ទុថា ជាវណ្ណយុត្តិ តែក្នុងវិស័យភាសាសាស្ត្រ ខ្ញុំបាទយល់ថា អាចទុកថា នៅក្នុងចំណោមស្រៈ ឬ ស្រៈនិង ក ប្រកប វិញ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
[9] ទស្សនៈលោកសាស្ត្រាចារ្យ មីស្ហែល ឫទ្ធី អង់តែល្ម ៖ គួរសរសេរ កណ្កកសញ្ញា វិញ ទោះជាអានថា កណ្តក់ ក៏ដោយ ព្រោះ កណ្តក ជាពាក្យបាលី មានន័យថា បន្លា ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
[10] ទស្សនៈលោកសាស្ត្រាចារ្យ មីស្ហែល ឫទ្ធី អង់តែល្ម ៖ រឿងក្បៀសជារឿងសំខាន់បំផុត បើនិយាយពីរឿងតួលេខ ដែលគួរតែយកមកពិភាក្សា ដោយហេតុតែ ពីមុន ខ្មែរយើងបានទទួលឥទ្ធិពលពីបារាំងសែសយ៉ាងខ្លាំងក្លា ។ « ពីរកន្លះ » យើងសរសេរថា ២,៥ តាមទម្លាប់បារាំង (ប្រើក្បៀស) ។ តែសព្វថ្ងៃ ឥទ្ធិពលបរទេសមកពីអាមេរិកាំងវិញ ហើយពួកអាគាំងសរសេរថា ២.៥ (ប្រើចំណុច) ។ សព្វថ្ងៃ ឃើញថា មានពួកក្មេង ៗ និយមសរសេរដូចអាមេរិកាំងដែរ ។ « បីពាន់ » អាមេរិកាំង (ឬពួកអង់ក្លូសាក់សុងជាទូទៅ) សរសេរជាលេខថា ៣,០០០ (សៀមក៏សរសេរដូច្នេះដែរ ៖ ๓,๐๐๐) ឯបារាំងវិញ សរសេរថា ៣ ០០០ (ដាក់ចន្លោះភ្ជាប់ក្រោយពីខ្ទង់ពាន់) ឬ ៣០០០ ឬ ៣.០០០ ក៏បាន ។ ខ្មែរធ្លាប់ធ្វើតាមបារាំងយូរមកហើយ ជាងមួយសតវត្ស តែត្រូវសម្រេចចិត្ត យករបៀបណា របស់អាមេរិកាំង ឬ របស់បារាំង ?</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
[11] ទស្សនៈលោកសាស្ត្រាចារ្យ មីស្ហែល ឫទ្ធី អង់តែល្ម ៖ តាមយោបល់ខ្ញុំបាទ ទោះជាមានគេនិយមសរសេរ “កម្មវត្ថុៈ” “យោងៈ” ។ល។ នេះគួរមិនទុកថា ត្រឹមត្រូវ ទេ ព្រោះធ្វើឲ្យច្រឡំតួនាទីរបស់យុគលពិន្ទុនិងទ្វិពិន្ទុលេខ ។ គួរសរសេរ “កម្មវត្ថុ” ៖ “យោង” ៖ វិញ ព្រោះសព្វថ្ងៃ យើងមានយូនីកូដខ្មែរ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
[12] ទស្សនៈលោកសាស្ត្រាចារ្យ មីស្ហែល ឫទ្ធី អង់តែល្ម ៖ តាមយោបល់ខ្ញុំបាទ កូនសិស្សខ្មែរ ដែលរៀនក្បួនខ្នាតអក្ខរាក្រមនិងវេយ្យាករណ៍ខ្មែរ មិនអាចយល់កថាខណ្ឌខាងលើ ព្រោះពួកគេមានភាសាខ្មែរជាភាសាកំណើត ហើយមិនចេះភាសាបារាំង ព្រោះហេតុថា ភាសាបារាំង ពុំសូវមានអ្នកណារៀនសព្វថ្ងៃនេះ ។ មានតែមនុស្សដែលបានទទួលការអប់រំនៅសម័យអាណាព្យាបាល ឬ សង្គមនិយម ដែលអាចយល់បាន ។ ហើយបើសិនជាត្រូវការខណ្ឌសញ្ញា គួរប្រើទ្វិពិន្ទុលេខ (ចំណុចពីរគូស ៖) ជំនួសយុគលពិន្ទុ (ៈ) វិញ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
[13] ទស្សនៈលោកសាស្ត្រាចារ្យ មីស្ហែល ឫទ្ធី អង់តែល្ម ៖ ខ្ញុំគិតថា គួរប្រើ (៖) វិញ ព្រោះមានចុចពីរក្នុងពាក្យថា អ៊ីថាៈហើយ អាចនាំឲ្យមានការយល់ច្រឡំ ។ ឧ. « ឯងថា មិនឲ្យគ្នាទៅអ៊ីថាៈ បានជាគ្នាមិនទៅ ! » ។[14] ទស្សនៈលោកសាស្ត្រាចារ្យ មីស្ហែល ឫទ្ធី អង់តែល្ម ៖ លោក នួន ប៊ុត ហៅសញ្ញានេះថា វិឡារសញ្ញា, អញ្ញប្រកាស ឬ កោណសញ្ញា ហើយសរសេរថា « » មានឈ្មោះដូចគ្នា ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
[15] ទស្សនៈលោកសាស្ត្រាចារ្យ មីស្ហែល ឫទ្ធី អង់តែល្ម ៖ លោក នួន ប៊ុត ហៅសញ្ញានេះថា អន្តរសញ្ញា ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
[16] ទស្សនៈលោកសាស្ត្រាចារ្យ មីស្ហែល ឫទ្ធី អង់តែល្ម ៖ ប្រការនេះជាការពិបាកនិងស្មុគស្មាញបន្តិចដូចលោកបានយកមកពិភាក្សា ព្រោះខ្ញុំឃើញថា អ្នកប្រាជ្ញខ្មែរទាំងឡាយ មិនប្រើឈ្មោះដូចគ្នាទេ ។ ឧទាហរណ៍ លោក នួន ប៊ុត ហៅ “ ” និង « » ថា វិឡារសញ្ញា ហើយថា ហៅថា អញ្ញប្រកាស ក៏បាន ។ រួចលោកថា « នឹងហៅថា កោណសញ្ញា ដើម្បីឲ្យស្រួលចំណាំកុំឲ្យច្រឡំគ្នាបាន » ។ ភាសាបារាំង គេហៅសញ្ញា « » នេះថា វិឡារសញ្ញាបារាំងសែស និង “ ” ថា វិឡារសញ្ញាអង់គ្លេស អាចប្រើទាំងពីរបាន តែវិឡារសញ្ញាអង់គ្លេសទុកជាសញ្ញារង គឺមានតួនាទីខុសគ្នាបន្តិច ។ ឧ. « អ្នកកាន់បេឡា បាននិយាយមកកាន់ខ្ញុំថា ៖ “សូមមើល ‘ប៉ាស់ស្ព័រ’ របស់លោកបន្តិច ។” ខ្ញុំក៏ហុចលិខិតឆ្លងដែនរបស់ខ្ញុំឲ្យគាត់ » ។ សញ្ញា « » នេះ ពួកអង់គ្លេសនិងអាមេរិកាំងមិនដែលប្រើឡើយ ប្រើតែ “ ” ប៉ុណ្ណោះ ។ សូមអ្នកប្រាជ្ញខ្មែរនៅពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ មេត្តាដាក់ឈ្មោះខុសគ្នាឲ្យខណ្ឌសញ្ញាទាំង ៣ យ៉ាងនេះ ពោលគឺ « », “ ” និង ‘ ’ កុំឲ្យកូនខ្មែរច្រឡំ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
[17] ទស្សនៈលោកសាស្ត្រាចារ្យ មីស្ហែល ឫទ្ធី អង់តែល្ម ៖ លេខរ៉ូម៉ាំងមានតួច្រើនទៀត ព្រោះមិនអនុវត្តតាមរបាប់ទសភាគ ហើយលេខរ៉ូម៉ាំងពុំមានលេខសូន្យ ។ តួលេខដទៃទៀត គឺ ៖ L (៥០) C (១០០) D (៥០០) M (១០០០) ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
[18] ទស្សនៈលោកសាស្ត្រាចារ្យ មីស្ហែល ឫទ្ធី អង់តែល្ម ៖ កាលខ្ញុំបាទបានរៀនអក្សរខ្មែរ ខ្ញុំបាទក៏ឮគ្រូ ៗ របស់ខ្ញុំបាទហៅអក្សរបែបនេះថា អក្សរមូល (ហើយខ្ញុំបាទកត់សម្គាល់ថា សព្វថ្ងៃនេះ ក្មេង ៗ ជាច្រើនមិនស្គាលឈ្មោះនេះ ហៅថា អក្សរឆ្លាក់វិញ) ។ តែតាមការស្រាវជ្រាវរបស់ខ្ញុំបាទ ហៅអក្សរបែបនេះថា អក្សរមូល ក៏ជាការច្រឡំដែរ ។ ទោះបីជាតួអក្សរមានរាងមូលមែនក៏ដោយ តាមពិតគឺជាអក្សរខម ។ ក ខ គ ឃ ង នេះ គឺជាអក្សរខម មិនមែនជាអក្សរមូលទេ ។ នៅស្រុកសៀម គេប្រើអក្សរបែបនេះក្នុងសាស្ត្រាស្លឹករឹត និងក្រាំង (សព្វថ្ងៃនេះ មានមនុស្សតិចណាស់ ដែលចេះអាន ព្រោះស្តេចសៀមនៅចុងសតវត្សទី ១៩ ដើម ស.វ. ទី ២០ ចង់ផ្សព្វផ្សាយតែអក្សរសៀម ដោយយកលេសថា ជាអក្សរពិបាករៀន និងពិបាកប្រើក្នុងការបោះពុម្ពសៀវភៅ តែតាមទស្សនៈខ្ញុំបាទ គឺមកពីទស្សនៈជាតិនិយម ដែលបានលេចឡើងនៅសម័យនោះ) ។ ដូចលោកមានប្រសាសន៍ ក្នុងសម័យបច្ចុប្បន្ន សៀមនៅតែប្រើអក្សរបែបនេះសម្រាប់សរសេរគាថាលើយ័ន្ត្រ ឬ សាក់លើខ្លួនមនុស្ស ព្រោះជាតួអក្សរស័ក្តិសិទ្ធិ ។ រីឯអក្សរសៀមវិញ គ្រាន់តែជាអក្សរសម្រាប់ផែនដី កិច្ចការរាជការនិងរដ្ឋបាលប៉ុណ្ណោះ ទោះបីជាព្រះត្រៃបិដកជាភាសាបាលី គេសរសេរជាអក្សរសៀមវិញ ។ ពីដើម សៀមមិនដែលសរសេរគាថាបាលី ឬ ពុទ្ធវចនាជាភាសាបាលី ជាអក្សរសៀមឡើយ ។ សៀមហៅអក្សរបែបនេះថា អក្សរខម ព្រោះខម គឺជាជនជាតិខ្មែរ ។ សៀមហៅខ្មែរសម័យអង្គរថា ខម ៗ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
[19] ទស្សនៈលោកសាស្ត្រាចារ្យ មីស្ហែល ឫទ្ធី អង់តែល្ម ៖ ក ខ គ ឃ ង នេះ គឺជាអក្សរមូល មិនមែនជាអក្សរខមទេ ។ ខ្ញុំបានមើលគម្ពីរសៀមជាភាសាសៀមនិងបាលី តែសរសេរជាអក្សរខម (អក្សរខ្មែរ) (រហូតដល់ចុង ស.វ. ទី ១៩ សៀមសរសេរសៀវភៅទេសន៍ភាសាសៀមជាអក្សរខម) ។ ក្នុងសាស្ត្រាទាំងនេះ ខ្ញុំបាទមិនដែលឃើញសៀមសរសេរ ក មានរូបសណ្ឋានជា ក ឬ ង ជា ង ឡើយ ។ គេសរសេរដូចតទៅជានិច្ច ៖ ក និង ង ។ ខ្ញុំបាទបានសាកសួរនិស្សិតជាតិដាណឺម៉ាកម្នាក់ សព្វថ្ងៃ កំពុងធ្វើសរណាស្រាវជ្រាវស្តីពីរឿង ព្រះមាល័យ របស់សៀម ជាភាសាសៀម តែសរសេរជាអក្សរខ្មែរ ។ គាត់បានប្រាប់ខ្ញុំថា គាត់បានអានក្រាំងនិងសាស្ត្រាស្លឹករឹតច្រើនច្បាប់ ច្រើនខ្សែ មកពីប្រទេសសៀម បានប្រទះឃើញ តួ ក តែម្តងគត់ ក្នុងឃ្លាចុងបញ្ចប់រឿងមួយ (សរសេរជាភាសាសៀម) ។ ចំណែកឯរបៀបសរសេរតួ ក ខ គ ឃ ង ខ្ញុំបាទបានប្រទះឃើញជាញឹកញាប់បំផុតក្នុងសាស្ត្រាស្លឹករឹត វាន និងសៀវភៅសរសេរដែលពួកបារាំងបាននាំមកប្រើនៅប្រទេសកម្ពុជានៅចុងសតវត្សទី ១៩ ។ ដែលអ្នកប្រាជ្ញសព្វថ្ងៃ ច្រឡំអក្សរមូលនិងអក្សរខម ខ្ញុំបាទគិតថា មានមូលហេតុ ២ ។ ទី ១ នៅប្រទេសកម្ពុជា អក្សរខមមានប្រជាប្រិយភាពខ្លាំងនៅ ស.វ. ទី ២០ ហើយគេបានយកអក្សរនេះសម្រាប់យីហោ ស្លាក ។ល។ ទី ២ ដល់ពេលយកបែបអក្សរនេះ ធ្វើជាសំណអក្សរពុម្ព គេបានធ្វើឲ្យតួអក្សរបែបនេះ មានរាងថ្លោស និងមូលទៀត ។ ឯអក្សរមូលវិញ គេមិនបានធ្វើឲ្យសំណពុម្ពមានរាងថ្លោស ។ ម្យ៉ាងទៀត គេបានធ្វើឲ្យមានរូបជ្រុងបន្តិច ។ដែលខ្ញុំបានរៀបរាប់នេះ ប្រហែលជាការយល់ខុសពីខ្ញុំបាទ តែខ្ញុំបាទបានប្រមូលឯកសារជាភស្តុតាង ដែលខ្ញុំបានស្កេន និងសូមជូនក្នុងឯកសារមួយទៀត ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
[20] ទស្សនៈលោកសាស្ត្រាចារ្យ មីស្ហែល ឫទ្ធី អង់តែល្ម ៖ ឞ តួនេះ ពុំមែនជាព្យញ្ជនៈ ម (ម) ទេ គឺជាតួព្យញ្ជនៈ ឞ (ហៅ សប) ជាព្យញ្ជនៈសម្រាប់តែភាសាសំស្ក្រឹត ពុំមានក្នុងភាសាបាលីនិងខ្មែរទេ ។ ភាសាសំស្ក្រឹតមានព្យញ្ជនៈ “ស” បីតួ (បញ្ចេញសម្លេងខុសគ្នា) គឺ ឝ (ហៅ សក) ឞ (ហៅ សប) និង ស (អាចហៅ សល) បាន ។ រីឯភាសាបាលី មានតែតួ ស ប៉ុណ្ណោះ ។ ខ្មែរធ្លាប់ប្រើ ឝ និង ឞ តាំងពីសម័យមុនអង្គររហូតដល់សម័យក្រោយអង្គរ ។ ឧ. សូមមើល សិលាចារឹកនគរវត្ត និង បទានុក្រម រៀបរៀងដោយមហាពិទូរក្រសេម ភ្នំពេញ ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ បោះពុម្ពលើកទី ២ គ.ស. ១៩៥៨ ព.ស. ២៥០១ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
[21] ទស្សនៈលោកសាស្ត្រាចារ្យ មីស្ហែល ឫទ្ធី អង់តែល្ម ៖ នៅក្នុងសៀវភៅបោះពុម្ពផ្សាយនៅស្រុកខ្មែររហូតដល់សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ស្រៈ ែ នេះ ក៏មានរូបសណ្ឋានដូចនេះ ែ ផងដែរ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
[22] ទស្សនៈលោកសាស្ត្រាចារ្យ មីស្ហែល ឫទ្ធី អង់តែល្ម ៖ នៅភាគកណ្តាលនៃប្រទេសកម្ពុជា គេបញ្ចេញសម្លេងថា ព្រះធរនី តែនៅសុរិន្ទ គេបញ្ចេញសម្លេងថា ព្រះធរណី មិនបញ្ចេញសម្លេងថា ព្រះធរនី (ហើយចំពោះខ្មែរសុរិន្ទ សម្លេងនេះមិនមែនជាឥទ្ធិពលសៀម ព្រោះសៀមមិនអាចបញ្ចេញខ្យល់ ី (អី) ដូចខ្មែរទេ ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
[23] ទស្សនៈលោកសាស្ត្រាចារ្យ មីស្ហែល ឫទ្ធី អង់តែល្ម ៖ ក្នុងចម្រៀងមួយចំនួន ខ្ញុំបាទបានឮគេថា ប្រពៃណី តាមអក្ខរាវិរុទ្ធ ទោះជាខ្មែរភាគច្រើនថា ប្រពៃនី ដូចលោកមានប្រសាសន៍ ។ </div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #707070; font-family: 'Droid Sans', Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 21px; margin-bottom: 1.154em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
Source : SOMBOKREAN</div>
Edwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8062608941116045818.post-22863892216972390942013-03-12T09:55:00.003+07:002013-03-12T09:55:52.699+07:00វិធីជំនះភាពភ័យខ្លាចក្នុងការបរាជ័យ<br />
<div style="background-color: white; font-family: Hanuman, Tahoma, sans-serif; font-size: 18px; text-align: justify;">
<img src="http://www.health.com.kh/upload/tip(1).jpg" style="background-color: transparent;" /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Hanuman, Tahoma, sans-serif; font-size: 18px; text-align: justify;">
ភាពបរាជ័យគឺជាអ្វីដែលមនុស្សគ្រប់រូបនឹងជួបប្រទះក្នុងពេលណាមួយនៃជីវិតរបស់ពួកគេ។ មនុស្សមួយចំនួនមានភាពភ័យខ្លាចនឹងការបរាជ័យហើយភាពភ័យខ្លាចនេះច្រើនតែប៉ះពាល់ដល់ជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគេ។ ប៉ុន្តែមានវិធីមួយចំនួនដែលមនុស្សម្នាក់អាចធ្វើបានដើម្បីជំនះភាពភ័យខ្លាចក្នុងការបរាជ័យនោះ។</div>
<div style="background-color: white; font-family: Hanuman, Tahoma, sans-serif; font-size: 18px; text-align: justify;">
១. ចូរទទួលស្គាល់ពីភាពភ័យខ្លាចនោះ។ ការទទួលស្គាល់ថាមនុស្សម្នាក់មានភាពភ័យខ្លាចគឺជាជំហានសំខាន់បំផុតក្នុងការជំនះពីភាពភ័យខ្លាច។ ប៉ុន្តែវាក៏ប្រហែលជាជំហានដែលពិបាកបំផុតសម្រាប់មនុស្សមួយចំនួន។<br />២. ចូរស្វែងរកជំនួយពីអ្នកជំនាញ។ វាពិបាកណាស់ក្នុងការព្យាយាមជំនះភាពភ័យខ្លាចតែម្នាក់ឯង។ ជំនួយពីអ្នកជំនាញអាចមានដូចជាពេទ្យចិត្តសាស្ត្រពេទ្យវិកលចរិកឬអ្នកផ្តល់ប្រឹក្សា។<br />៣. ចូរនិយាយជាមួយនឹងអ្នកជំនាញ។ ចូរបើកចំហរនិងស្មោះត្រង់ជាមួយនឹងអារម្មណ៍របស់អ្នក។ ការលាក់បាំងពីពត៌មានអាចរារាំងការជំនះភាពភ័យខ្លាចរបស់អ្នក។<br />៤. ចូរអនុវត្តតាមគម្រោងព្យាបាលដែលគ្រូពេទ្យផ្តល់ឲ្យអ្នក។ អ្នកប្រហែលជាត្រូវលេបថ្នាំសរសេរកំណត់ហេតុឬគម្រោងព្យាបាលផ្សេងៗទៀតដែលគ្រូពេទ្យផ្តល់ឲ្យ។<br />៥. ចូរព្យាយាមធ្វើការជំនះភាពភ័យខ្លាចនេះរៀងរាល់ថ្ងៃ។ ភាពប្រាកដប្រជាគឺមានសារសំខាន់ណាស់។ ប្រសិនបើអ្នកមិនមានភាពម៉ឺងម៉ាត់ក្នុងការបំបាត់ភាពភ័យខ្លាចទេនោះអ្នកនឹងមិនអាចជំនះវាបានឡើយ។<br />៦. ចូរគិតពីភាពវិជ្ជមាន។ ទីណាដែលមានការតាំងចិត្តទីនោះនឹងមានដំណោះស្រាយ៕<br /></div>
<span class="showdate" style="background-color: white; color: #999999; font-family: Hanuman, Tahoma, sans-serif; font-size: 15px; text-align: justify;">អត្ថបទស្រាវជ្រាវ និង ប្រែសម្រួលដោយ កញ្ញាសុភាវី</span>Edwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8062608941116045818.post-44509247898310368612013-03-11T19:01:00.000+07:002013-03-11T19:01:00.184+07:00ប្រយោជន៍របស់ទឹកឃ្មុំ និង វិធីសាស្ត្រចិញ្ចឹមឃ្មុំ<br />
<img align="left" src="http://www.cen.com.kh/images/general_knowledge/agriculture/bee_big.jpg" style="background-color: white; border: none; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 0px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px 10px 0px 0px;" /><span style="background-color: white; color: red; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px;"></span><span style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px;">ឃ្មុំគឺជាសត្វល្អិតម្យ៉ាងដែលផលិតទឹកឃ្មុំហើយអាចឲ្យមនុស្សយើងបរិភោគបាន ។ គេបានដឹងថាឃ្មុំបានផលិតទឹកឃ្មុំតាំងតែពី មួយរយសាមសិបលានឆ្នាំមុនមកម្ល៉េះ និងរហូតមកដល់ពេលនេះ ។ បច្ចុប្បន្ននេះទឹកឃ្មុំត្រូវបានគេប្រមូលដោយវិធី ២យ៉ាងគឺ :</span><br />
<div class="txt_indent" style="background-color: white; color: red; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
+ ប្រមូលយកពីក្នុងព្រៃ</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; color: red; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
+ ប្រមូលយកពីកន្លែងដែលគេចិញ្ចឹម</div>
<span style="background-color: white; color: red; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px;">-</span><span style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px;"> ជាទូទៅគេតែងមានជំនឿថា ទឹកឃ្មុំដែលប្រមូលបានមកពីក្នុងព្រៃតែងតែមានគុណភាពល្អជាង ទឹកឃ្មុំដែលគេប្រមូលបានមកពីកន្លែងដែលគេចិញ្ចឹម ។ ត្រង់បញ្ហានេះនៅមិនទាន់មានការអះអាងណាមួយឲ្យបានស៊ីជម្រៅទៅលើប្រភេទទឹកឃ្មុំទាំងពីរប្រភេទនេះនៅឡើយទេ ប៉ុន្តែអ្វីដែលគេបានដឹងនោះគឺ ប្រយោជន៍ដ៏សំខាន់របស់ទឹកឃ្មុំ និងមុខរបរចិញ្ចឹមឃ្មុំ ដែលគេអាចប្រមូលប្រាក់យ៉ាងច្រើនពីពលកម្មរបស់សត្វឃ្មុំ ។</span><div class="txt_indent" style="background-color: white; color: red; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
តើទឹកឃ្មុំមានប្រយោជន៍អ្វីខ្លះ ?</div>
<span style="background-color: white; color: red; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px;">* </span><span style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px;">ទឹកឃ្មុំគឺជាស្ករដែលមានលក្ខណៈជាធម្មជាតិ មានរសជាតិឆ្ងាញ់ពិសា សម្បូរណ៍ទៅដោយកាបូហាយដ្រេត (Cabohydrates) ជាសារធាតុម្យ៉ាងផ្តល់នូវកម្លាំង និងថាមពលដល់រាងកាយរបស់មនុស្សយើង ។ ក្រៅពីនេះគេបានរកឃើញថាទឹកឃ្មុំមានប្រសិទ្ធភាពយ៉ាងខ្ពស់បំផុតក្នុងការផ្តល់កម្លាំងភ្លាមៗដល់រាងកាយ កាត់បន្ថយនូវការនឿយហត់របស់សាច់ដុំ ជាពិសេសវាមានប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើនដល់អ្នកដែលធ្វើការងារដោយប្រើកម្លាំងដូចជា អ្នកកីឡាជាដើម ។ ទឹកឃ្មុំនៅបានចាត់ទុកថាជាអ្នកជួយការពារកុំឲ្យហត់នឿយខ្លាំងសំរាប់អ្នកកីឡា អ្នកហាត់ប្រាណ ដោយវាបឺតស្រូបយកសារធាតុម្យ៉ាងហៅថា គ្លូកូស (Glucose) អាចឲ្យខ្លួនប្រាណយើងបឺតស្រូបយកបានយ៉ាងឆាប់រហ័ស បន្ទាប់មកវាជួយបង្កើនកម្លាំងឲ្យយើងបានភ្លាមៗ ឯចំណែកសារធាតុម្យ៉ាងទៀតហៅថាហ្វ្រាក់តូស (Fractose) ធ្វើការយឺតៗប៉ុន្តែបន្តផ្តល់ឲ្យយើងនូវកំលាំងពលំជាប់ជាបន្ត ។ ក្រៅពីនេះគេបានរកឃើញទៀតថាទឹកឃ្មុំ មានចំណែកជួយគ្រប់គ្រងជាតិស្ករក្នុងរាងកាយយើងបានល្អប្រសើរជាងសារធាតុផ្សេងៗទៀត ។</span><br style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: white; color: red; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px;">*</span><span style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px;"> សូមសាកល្បងធ្វើដូចខាងក្រោនេះ :</span><br style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: white; color: red; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px;"> ១.</span><span style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px;"> មុនពេលចេញទៅហាត់ប្រាណសូមពិសារទឹកឃ្មុំចំនួន១ ស្លាបព្រាបាយសិន ឬអាចមុនពេលចេញទៅធ្វើការក៏បាន ។</span><br style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: white; color: red; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px;"> ២.</span><span style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px;"> ក្នុងករណីខ្លះ ពេលយើងភ្ញាក់ឡើងពីដំណេកនៅពេលព្រឹកយើងមានអារម្មណ៍ហត់នឿយ អស់កម្លាំង សូមយកទឹកឃ្មុំមកលាបលើចំណិតនំប៉័ងជំនួសស្ករ ឬលាយទឹកឃ្មុំនៅក្នុងតែរួចពិសារ វានឹងជួយសំរួលឲ្យយើងមានកម្លាំងល្អប្រសើរមកវិញភ្លាមៗ ។</span><br style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: white; color: red; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px;"> ៣.</span><span style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px;"> បើសិនជាកូនចៅរបស់យើងពេលត្រឡប់មកពីសាលាវិញមានអាការៈហត់នឿយ ល្ហិតល្ហៃ សូមយកទឹកឃ្មុំឲ្យកូនក្មេងទទួលទានជាមួយនំ ឬនំប៉័ង នោះវានឹងមានកំលាំងល្អប្រសើរឡើងវិញជាមិនខាន ។</span><br style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px;" /><div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ក្រៅពីជួយរក្សានិងបង្កើតកំលាំងឲ្យយើង ទឹកឃ្មុំគឺជាអ្នកជួយរួមចំណែកការពារប្រព័ន្ធប្រឆាំងរបស់រាងកាយយើងទប់ទល់ជាមួយជំងឺនិងមេរោគផ្សេងៗបានយ៉ាងល្អ ជួយដល់ការរំលាយអាហាររបស់ក្រពះ ជួយផ្សះដំបៅ និងកែកុនបញ្ហាផ្សេងៗទៀតរបស់រាងកាយយើង ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
នៅរៀងរាល់ព្រឹកសូមលាយទឹកឃ្មុំមួយចំណែក ទឹកក្រូចឆ្មាមួយចំណែកស្មើគ្នា ក្នុងទឹកក្តៅមួយពែង ដើម្បីសម្រួលឲ្យដល់រាងកាយរបស់យើង និងជួយធ្វើឲ្យអារម្មណ៍ស្រស់ថ្លាព្រមគ្នា ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ទឹកឃ្មុំនៅអាចយកមកលាបព្យាបាលការប្រេះបបូរមាត់ ដំបៅហើម អ្នកចំរៀងភាគច្រើនបានពិសារទឹកឃ្មុំ ឬលាយទឹកឃ្មុំជាមួយទឹកក្តៅពិសារ មុនពេលឡើងច្រៀងដើម្បីសម្រួលដល់បំពង់កឲ្យមានភាពសើមមិនស្ងួតកពេលច្រៀង ។ ទឹកឃ្មុំត្រូវបានគេយកទៅផ្សំជាមួយរូបមន្តផ្សេង ដោយគិតទាំងគ្រឿងមុខម្ហូប គ្រឿងសំអាង សាប៊ូដុះខ្លួន នំ ៘</div>
<div class="txt_title" style="background-color: white; border-bottom-color: rgb(0, 153, 204); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 2px; color: #0099cc; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 20px; line-height: 26px; margin-bottom: 10px; padding: 10px 0px; text-align: center;">
វិធីសាស្ត្រនៃការចិញ្ចឹមឃ្មុំ</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ឃ្មុំគឺជាសត្វល្អិតម្យ៉ាងដែលផលិតទឹកឃ្មុំ ក្រៅពីឃ្មុំគឺនៅមានសត្វល្អិតម្យ៉ាងទៀតដែលផលិតទឹកឃ្មុំដែរ ហើយខ្មែរយើងនិយមហៅថា �ពង្រួត� វាមានរូបរាងតូចជាងឃ្មុំច្រើន ហើយវាច្រើនយករន្ធឈើប្រហោងធំៗធ្វើជាសំបុករបស់វា ខុសពីសត្វឃ្មុំដែលកកើតសំបុកតាមមែកឈើ ឬតាមអាគារលំនៅដ្ឋាន ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
នៅក្នុងប្រទេសជឿនលឿនមួយចំនួនគេបានចិញ្ចឹមឃ្មុំជារបៀបមួយប្លែកពីធម្មតា គឺធ្វើនៅប្រអប់ឡាំង ក្រដាស ឬឈើសម្រាប់ឲ្យឃ្មុំកកើតជាសំបុករបស់វា ។ ក្រៅពីនេះ នៅតាមចំការមួយចំនួនម្ចាស់ចំការបានចិញ្ចឹមឃ្មុំនៅក្នុងចំការរបស់ខ្លួនដើម្បីទាញយកផលប្រយោជន៍ ២ យ៉ាងគឺ :</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; color: red; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
- ទីមួយ : ឲ្យឃ្មុំជួយបង្កាត់លំអងញីឈ្មោលរបស់ដំណាំដើម្បីឲ្យវាមានផ្លែផ្កាច្រើន</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; color: red; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
- ទីពីរ : គេបានទទួលទឹកឃ្មុំពីឃ្មុំដែលគេបានចិញ្ចឹមនោះ</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ក្រៅពីប្រយោជន៍ទាំងពីរខាងលើនេះ ឃ្មុំអាចនៅជួយកាត់បន្ថយបាននូវការយាយីពីសំណាក់សត្វល្អិតផ្សេងៗទៀតពេលដំណាំចេញផ្កា ប៉ុន្តែប្រការនេះមិនទាន់មានការអះអាងណាមួយឲ្យបានជាក់លាក់នៅឡើយទេ ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ដោយហេតុថាតម្លៃទឹកឃ្មុំនៅលើទីផ្សារមានតម្លៃថ្លៃ ដូចនេះហើយទើបមានមនុស្សជាច្រើនមានបំណងស្វែងយល់ពីវិធីចិញ្ចឹមឃ្មុំ ប៉ុន្តែនៅពុំទាន់មានឯកសារ ឬសៀវភៅណាមួយនិយាយពីវិធីចិញ្ចឹមឃ្មុំនេះនៅឡើយទេ ហេតុនេះអត្ថបទមេរៀនស្តីពីការចិញ្ចឹមឃ្មុំនេះ អាចជាជំនួយស្មារតីមួយសំរាប់អ្នកដែលមានបំណងចង់ចិញ្ចឹមឃ្មុំ ។</div>
<div class="txt_title1" style="background-color: white; color: #cb5ceb; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 12pt; line-height: 26px; padding: 0px;">
១- ទីតាំង</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ដើម្បីឲ្យការចិញ្ចឹមឃ្មុំ អាចប្រព្រឹត្តទៅបានល្អយើងត្រូវមានទីតាំងមួយសមស្រប ឆ្ងាយពីភូមិឋាន អាចជាដីចំការ ដីទំនេរទុកចោលដែលមិនមានការរំខានពីមនុស្សម្នាផ្សេងៗ ។ នៅលើទីតាំងដីនេះ បើសិនជាយើងអាចដាំបន្ថែមនូវដើមឈើមួយចំនួនដែលសម្បូរណ៍ផ្កា ដូចជា លឿងរាជ្យ អង្កាញ់ អូយម៉ូយ ឬដើមឈើណាដែលមានផ្កាច្រើន ពីព្រោះផ្កាឈើទាំងនោះគឺជាការទាក់ទាញមួយ ហើយក៏ជាអ្វីដែលឃ្មុំត្រូវការផងដែរ ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ទីតាំងដីសំរាប់ចិញ្ចឹមឃ្មុំនោះ ពុំចាំបាច់មានទំហំធំពេកទេ ប៉ុន្តែបើសិនជាមានទំហំធំក៏ជាការប្រសើរដែរ ។ ទំហំដីដែលយើងត្រូវការគឺអាចអាស្រ័យទៅលើចំនួនសំបុកឃ្មុំ ដែលត្រូវចិញ្ចឹមនិងការដែលយើងអាចគ្រប់គ្រងវាបាន ។ ក្នុងករណីខ្លះ ការជ្រើសរើសទីតាំងបានល្អដូចជា នៅក្បែរព្រៃ និងក្បែរចំការធំៗ អាចជួយបង្កើនប្រសិទ្ធភាពដល់ការចិញ្ចឹមឃ្មុំ ឲ្យដំណើរការទៅបានល្អប្រើសើរដែរ ។</div>
<div class="txt_title1" style="background-color: white; color: #cb5ceb; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 12pt; line-height: 26px; padding: 0px;">
២- ពូជឃ្មុំសម្រាប់យកមកចិញ្ចឹម</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ឃ្មុំមានច្រើនពូជ គឺឃ្មុំធំជាប្រភេទឃ្មុំដែលស្ថិតនៅក្នុងព្រៃធំៗ ឃ្មុំមួយពួកទៀតដែលមានមាឌតូចជាងបន្តិចក្រៅពីនេះគេឃើញមានឃ្មុំមួយប្រភេទទៀតដែលយើងនិយមហៅថាឃ្មុំអាចម៍ឆ្កែ វាច្រើនមានទំហំតូចៗ គេច្រើនឃើញឃ្មុំប្រភេទនេះនៅតាមព្រៃរបោះ គុម្ពត្រែង ឬតាមទីវាលទំនាបលិចទឹកនានា ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ប្រភេទឃ្មុំដែលយើងអាចយកមកចិញ្ចឹម គឺជាពពួកឃ្មុំដែលមានសំបុកខ្នាតមធ្យម ដែលឧស្សាហ៍បានឃើញនៅតាមដើមឈើ ឬចំការពីព្រោះឃ្មុំប្រភេទនេះវាមិនសូវបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់យើង, មានការងាយស្រួលក្នុងការគ្រប់គ្រង ម្យ៉ាងទៀតយើងងាយស្រួលរកពូជផង ។</div>
<img align="left" src="http://www.cen.com.kh/images/general_knowledge/agriculture/bee_big1.jpg" style="background-color: white; border: none; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 0px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px 10px 0px 0px;" /><div class="txt_title1" style="background-color: white; color: #cb5ceb; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 12pt; line-height: 26px; padding: 0px;">
៣- ប្រភេទប្រអប់សម្រាប់ចិញ្ចឹម</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ប្រអប់សំរាប់ធ្វើជាសំបុកឲ្យឃ្មុំស្នាក់នៅគេច្រើនធ្វើពីឈើ ឬដែកបន្ទះសង្ក័សីជាសំបកខាងក្រៅ ប៉ុន្តែសម្រាប់ប្រទេសយើង, យើងមិនអាចធ្វើពីសង្ក័សីបានទេ ពីព្រោះប្រទេសយើងក្តៅ ។</div>
<div class="txt_title1" style="background-color: white; color: #cb5ceb; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 12pt; line-height: 26px; padding: 0px;">
៤- ចំណីរបស់ឃ្មុំ</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
យើងពុំចាំបាច់ត្រូវដាក់ចំណីឲ្យវាស៊ីដូចជាការចិញ្ចឹមជ្រូក មាន់ ទានោះឡើយ អ្វីដែលយើងត្រូវការចាំបាច់នោះគឺ កូនអាងទឹកមួយមានទឹកស្អាត សម្រាប់ឲ្យឃ្មុំផឹក និងចានទឹកស្ករ មួយចំនួនសំរាប់ទាក់ទាញកុំឲ្យឃ្មុំនោះ បោះបង់សំបុកចោលទៅរកកន្លែងថ្មីទៀត ។</div>
<div class="txt_title1" style="background-color: white; color: #cb5ceb; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 12pt; line-height: 26px; padding: 0px;">
៥- ការថែរក្សាឃ្មុំ និងការត្រួតពិនិត្យ</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
សំបុកឃ្មុំទាំងអស់ត្រូវមានការត្រួតពិនិត្យជាប់ជាប្រចាំ យ៉ាងហោចណាស់ឲ្យបានចំនួន ៣ ដង ក្នុងមួយសប្តាហ៍ដែរ ដើម្បីឲ្យដឹងពីស្ថានភាពរបស់ឃ្មុំនោះវាមានសកម្មភាពយ៉ាងណា ។</div>
<div class="txt_title1" style="background-color: white; color: #cb5ceb; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 12pt; line-height: 26px; padding: 0px;">
៦- សម្ភារៈត្រូវការចាំបាច់សម្រាប់ការចិញ្ចឹមឃ្មុំ</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ក្នុងករណីដែលយើងត្រូវធ្វើវាជារបៀបអាជីវកម្ម យើងប្រហែលជាត្រូវទាមទារឲ្យមានសំលៀកបំពាក់សំរាប់ការពារខ្លួនកុំឲ្យឃ្មុំទិច ស្រោមដៃក្រាស និងស្បែកជើង ។ ក្រៅពីនេះគឺមានតែឧបករណ៍សម្រាប់កៀបយកទឹកឃ្មុំ ពីព្រោះការច្របាច់ដោយដៃពុំអាចយកទឹកឃ្មុំចេញអស់បានទេ ។</div>
<span style="background-color: white; color: red; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px;"> * ជាបឋម : (មុនចាប់ផ្តើមចិញ្ចឹម)</span><span style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px;"> មុនពេលចាប់ផ្តើមចិញ្ចឹមសូមធ្វើប្រអប់សំបុកឃ្មុំឲ្យបានតាមចំនួនដែលយើងត្រូវការសិន ចំនួនសំបុកច្រើនប៉ុន្មាននោះគឺអាស្រ័យទៅលើធនធាន និងបំណងប្រាថ្នា ។ ប្រអប់នីមួយៗត្រូវមានលក្ខណៈត្រឹមត្រូវតាមគំនូរដែលបានភ្ជាប់មកជាមួយ ។ ឈើក្តារដែលយើងយកមកប្រើអាចជាក្តារកុំផ្លាកេក៏បាន ជាបន្ទះក្តារធម្មតាក៏បានទៅតាមការចូលចិត្ត ។</span><br style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: white; color: red; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px;"> *</span><span style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px;"> ក្រៅពីនេះយើងនៅត្រូវការ ក្រមួនឃ្មុំមួយចំនួនសំរាប់យកមកធ្វើជាពុម្ពរន្ធសំបុកឃ្មុំ ពុម្ពនេះនៅប្រទេសគេមានលក់សំរាប់អ្នកចិញ្ចឹមឃ្មុំ ប៉ុន្តែយើងអាចធ្វើដោយខ្លួនឯងបានដោយការគូរ ឬធ្វើជាពុម្ពចាក់ ។</span><br style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px;" /><div class="txt_title1" style="background-color: white; color: #cb5ceb; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 12pt; line-height: 26px; padding: 0px;">
៧- សំបុកឃ្មុំ</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
យើងនឹងមានការលំបាកក្នុងការស្វែងរកសំបុកឃ្មុំ ដើម្បីយកពូជមកផ្សាំបង្កើតជា សំបុកសិប្បនិមិត្តរបស់យើង ។ ក្រៅពីដើររកដោយខ្លួនឯងយើងអាចសាកសួរអ្នកដែលមានជំនាញខាងរកឃ្មុំឲ្យគេរកមកឲ្យយើង ឬយើងអាចទៅជាមួយគេក៏បាន ។</div>
<img align="right" src="http://www.cen.com.kh/images/general_knowledge/agriculture/bee_big2.jpg" style="background-color: white; border: none; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 0px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px 0px 0px 10px;" /><div class="txt_title1" style="background-color: white; color: #cb5ceb; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 12pt; line-height: 26px; padding: 0px;">
៨- វិធីនៃការនាំយកឃ្មុំមកផ្សាំចិញ្ចឹម</div>
<span style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px;"> - ត្រូវមានធុងស្អាតមួយ (ធុងស្ពេត្រូ)</span><br style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px;"> - ទឹកស្ករចំនួន ២ លីត្រ ស្ករ ១ គីឡូក្រាម លាយទឹក ១ លីត្រ</span><br style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px;"> - ប្រដាប់សម្រាប់បាញ់ទឹកស្ករ (សូមប្រើធុងបាញ់ថ្នាំ) ប៉ុន្តែទឹកស្ករត្រូវមានចំនួនច្រើនបន្តិចបើប្រើធុងបាញ់ថ្នាំ ។</span><br style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px;"> - សំណាញ់ក្រឡាញឹកសំរាប់គ្របមាត់ធុង</span><br style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px;"> - កៅស៊ូរឹតសំរាប់រឹតសំណាញ់ភ្ជាប់មាត់ធុង</span><br style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px;"> - សំលៀកបំពាក់ការពារខ្លួនកុំឲ្យឃ្មុំទិច</span><br style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px;"> - ហាមប្រើផ្សែងភ្លើងជាដាច់ខាត</span><br style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px;" /><div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ខណ:រកឃើញសំបុកឃ្មុំហើយ យើងត្រូវធ្វើយ៉ាងណាឲ្យអាចព្យួរធុងស្ពេត្រូពីខាងក្រោមសំបុកឃ្មុំ ដើម្បីត្រងយកទឹកឃ្មុំបាន ប្រការនេះត្រូវធ្វើដោយប្រយ័ត្នប្រយែងក្នុងករណីដែលវាស្ថិតនៅក្នុងទីមួយខ្ពស់ ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
រកវិធីចងធុងពីក្រោមសំបុកឲ្យជាប់ល្អ បន្ទាប់មកចាប់ផ្តើមបាញ់ទឹកស្ករលើសំបុកឃ្មុំស្រាលៗ រហូតសព្វជុំវិញសំបុក ។ សត្វឃ្មុំពេលត្រូវទឹកស្ករស្អិតវាពុំអាចហើរបានឡើយ សត្វឃ្មុំនឹងធ្លាក់ចូលមកក្នុងធុង ដែលដាក់ត្រងនៅខាងក្រោម ។ ព្យាយាមបាញ់សាចទឹកស្ករលើឃ្មុំរហូតឃ្មុំលែងអាចហើរកើត យើងអាចអារកាត់យកទាំងបង្គងឃ្មុំ ឬយកតែឃ្មុំក៏បាន ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ឃ្មុំដែលយើងយកបានមកហើយ ត្រូវប្រញាប់រួសរាន់លាយទឹកស្ករ ១ ផ្នែក ទឹកឃ្មុំ ១ ផ្នែកដាក់ក្នុងចានរួចលាបតាមបន្ទះសំបុកសិប្បនិមិត្ត ក្រៅពីនេះដាក់ចានល្បាយទឹកឃ្មុំនៅត្រង់មាត់រន្ធ (កុំឲ្យបិទផ្លូវចេញចូលរបស់រន្ធឲ្យសោះ) ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ចំពោះឃ្មុំដែលប្រមូលបានមកនោះត្រូវដាក់ចូលទៅក្នុងសំបុកសិប្បនិមិត្ត រួចបន្សល់ខ្លះទៀតឲ្យវាចូលតាមរន្ធពីខាងក្រោមប្រអប់សំបុក បើសិនជាសំណាងល្អ ឃ្មុំនឹងបង្កើតមេមួយថ្មី (ស្តេចញី) តែបើសំណាងគ្មាននោះឃ្មុំនឹងហើរចេញអស់ ឬមិនបង្កើតមេថ្មីឡើយ ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ហេតុនេះយើងត្រូវតាមដានមើលរាល់ថ្ងៃពីសកម្មភាពរបស់វាសូមកុំបារម្ភពីទឹកស្ករដែលស្អិតជាប់លើខ្លួនវាមិនយូរប៉ុន្មាន គ្នាវានិងបឺតស្រូបយកទឹកស្ករនោះអស់គ្មានសល់ទេ ។ ក្នុងករណីដែលឃ្មុំបានបញ្ចេញមេថ្មី នោះមានន័យថាយើងធ្វើកិច្ចការនេះបានជោគជ័យហើយ ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ខាងលើនេះគឺគ្រាន់តែជាការសង្ខេបចំពោះការចាប់ផ្តើមចិញ្ចឹមឃ្មុំគ្រាដំបូងប៉ុណ្ណោះ ។</div>
<br style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px;" /><div class="txt_title" style="background-color: white; border-bottom-color: rgb(0, 153, 204); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 2px; color: #0099cc; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 20px; line-height: 26px; margin-bottom: 10px; padding: 10px 0px; text-align: center;">
ជីវិតរបស់សត្វឃ្មុំ</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
អ្វីដែលយើងគួរដឹងជាបឋមមុនពេលចាប់ផ្តើមចិញ្ចឹមឃ្មុំគឺ ជីវិតរស់នៅរបស់សត្វឃ្មុំ ។ សកម្មភាពរបស់សត្វឃ្មុំដែលប្រព្រឹត្តទៅជាប្រចាំថ្ងៃទាំងអស់នេះគឺជាភាពចាំបាច់ណាស់សម្រាប់អ្នកដែលចិញ្ចឹមឃ្មុំ បើយើងមិនបានដឹងពីសត្វនេះនិងជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់វាទេ នោះការចិញ្ចឹមឃ្មុំរបស់យើងក៏ពុំសូវទទួលបានផលដែរ ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ឃ្មុំគឺជាសត្វដែលរស់នៅជាហ្វូង អាចមានដល់បីម៉ឺនទៅមួយលានក្បាលឬអាចច្រើនជាងនេះ សម្រាប់ហ្វូងឃ្មុំដែលធំ ។ ទោះបីជាយើងមិនអាចយល់បានទាំងស្រុងនៃសកម្មភាពរបស់វាក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែយើងអាចយល់បានថាវាបានធ្វើអ្វីខ្លះហើយពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ។</div>
<div class="txt_title1" style="background-color: white; color: #cb5ceb; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 12pt; line-height: 26px; padding: 0px;">
១- ពួកឃ្មុំសកម្ម : (ពួកអ្នកធ្វើការ)</div>
<img align="left" src="http://www.cen.com.kh/images/general_knowledge/agriculture/bee_big3.jpg" style="background-color: white; border: none; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 0px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px 10px 0px 0px;" /><div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ភាគច្រើននៃឃ្មុំក្នុងសំបុកគឺពួកអ្នកសកម្ម (អ្នកធ្វើការ) ពួកអ្នកធ្វើការទាំងនេះ អាចមានចំនួនជាច្រើនសែនក្បាល ពួកវាធ្វើការដោយពុំគិតពីតម្លៃរបស់ខ្លួនវាឡើយ គឺអ្វីៗដែលពួកវាធ្វើគឺដើម្បីតែក្រុមហ្វូងនៃសង្គមរបស់វាតែប៉ុណ្ណោះ ។ គ្រប់ឃ្មុំនៅក្នុងសំបុកធ្វើអ្វីៗដើម្បីគ្នាទៅវិញទៅមក អាចនិយាយបានថា ពួកវាគឺជាម៉ាស៊ីនមានជីវិតក៏ថាបាន ពីព្រោះឃ្មុំនិមួយៗមានកិច្ចការត្រូវធ្វើរហូតដល់វាងាប់ ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ពួកឃ្មុំធ្វើការទាំងនេះ មានកិច្ចការធ្វើទៅតាមអាយុរបស់ពួកវា ។ ពពួកដែលទើបញាស់ថ្មី (ទើបពេញរូបរាង) ត្រូវធ្វើការនៅក្នុងសំបុកដូចជា ផ្តល់ចំណីនិងថែរក្សាកូនឃ្មុំតូចៗ មើលថែរក្សាពង ទទួលយកលំអងផ្កា និងទឹកដមផ្កាមកថែរក្សាទុក ពីពួកឃ្មុំដែលចេញស្វែងរកចំណីនៅក្រៅសំបុក ។ ក្រៅពីកិច្ចការទាំងនេះ ពួកវានៅមានកិច្ចការផ្សេងទៀតដែលត្រូវធ្វើគឺ សំអាតសំបុកនិងមើលការខុសត្រូវជាទូទៅនៃសំបុក ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
<span style="color: red; margin: 0px; padding: 0px;">សូមបញ្ជាក់ : </span>ពួកវាធ្វើកិច្ចការទាំងនេះក្នុងទីងងឹតសូន្យ, ក្នុងពេលយប់ឬថ្ងៃ ប៉ុន្តែគ្មានពន្លឺចូលដល់ខាងក្នុងនៃសំបុកឡើយ ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
នៅពេលពួកឃ្មុំជំទង់ៗទាំងនេះកាន់តែមានអាយុច្រើន ពួកគេនឹងលែងធ្វើការនៅផ្នែកខាងក្នុងសំបុកហើយ គឺពួកគេនឹងចេញមកធ្វើការនៅផ្នែកមាត់ច្រកចូលសំបុកវិញ ។ ពពួកឃ្មុំធ្វើការទាំងនេះនៅតែបំពេញការងារដូចពេលមុនដដែលគឺ ទទួលយកទឹកដមនិងលំអងផ្កាពីពពួកឃ្មុំដែលបានចេញស្វែងរកពីខាងក្រៅ ។ ក្រៅពីនេះពួកវាត្រូវយាមការពារសំបុក និងលៃធ្វើយ៉ាងណាឲ្យមានខ្យល់ចេញចូលក្នុងសំបុកបាន ។ នៅពេលអាយុរបស់វាចូលដល់សប្តាហ៍ទី ៣ ពួកវានឹងចាប់ផ្តើមរៀនហើរក្រឡឹងជុំវិញសំបុក ដើម្បីពង្រឹងស្លាបរបស់វា រួមទាំងរៀនសំគាល់ពីទីតាំងរបស់សំបុកដែលពួកវារស់នៅ ។ បន្ទាប់ពីស្គាល់ទីតាំងរបស់សំបុកច្បាស់លាស់ហើយ ពួកវានឹងហើរចេញក្រៅសំបុកដើម្បីទៅក្រេបទឹកដមផ្កានិងលំអងផ្កានៅទីឆ្ងាយៗរហូតដល់រាប់គីឡូម៉ែត្រពីសំបុកដែលពួកវារស់នៅ វាហើរស្វែងរកផ្កាឈើគ្រប់យ៉ាងទោះនៅទីណាក៏ដោយឲ្យតែពួកវាអាចរកបាន ។ពួកវាធ្វើបែបនេះជារៀងរាល់ថ្ងៃ ក្នុងមួយថ្ងៃៗពួកវាហើរចុះពីផ្កាមួយទៅផ្កាមួយរហូតដល់រាប់ពាន់ផ្កាក្នុងថ្ងៃតែមួយ ។ គឺពពួកឃ្មុំនេះហើយដែលបានជួយធ្វើឲ្យដំណាំគ្រប់យ៉ាងមានផ្លែផ្កាសម្រាប់ចិញ្ចឹមដល់មនុស្សយើង ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ក្នុងរយៈពេលពីរសប្តាហ៍នៃជីវិតចុងក្រោយរបស់វា វាបានហើរស្វែងរកលំអងផ្កានិងទឹកដមផ្ការហូតដល់ 6400 គីឡូម៉ែត្រ បន្ទាប់ពីការហើរអស់រយៈពេលប៉ុណ្ណឹង ស្លាបរបស់វានឹងសឹករិចរិលលែងអាចហើរឆ្ងាយបានទៀត ។ វានឹងហើរចេញពីសំបុកនេះក៏ព្រោះតែវាលែងមានតម្លៃសម្រាប់ហ្វូងរបស់វានឹងសំបុករបស់វាទៀត បន្តិចក្រោយមកវាក៏ស្លាប់ទៅ នេះគឺជាជីវិតរបស់សត្វឃ្មុំ ។</div>
<div class="txt_title1" style="background-color: white; color: #cb5ceb; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 12pt; line-height: 26px; padding: 0px;">
២- មេឃ្មុំញី : (គេហៅឃ្មុំញីថាជាស្តេចឃ្មុំញី) </div>
<img align="right" src="http://www.cen.com.kh/images/general_knowledge/agriculture/bee_female.jpg" style="background-color: white; border: none; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 0px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px 10px 0px 0px;" /><div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ឃ្មុំញីមានរូបរាងខុសពីឃ្មុំទាំងពួងនៅក្នុងសំបុក វាមានមាឌធំជាងគេ ខ្លួនវែងជាងគេ និងគ្មានសម្បុរណ៍ខ្មៅនៅខាងចុងគូថរបស់វាឡើយ ។ ឃ្មុំញីគឺជាម៉ាស៊ីនបង្កើតកូនយ៉ាងអស្ចារ្យ ។ ឃ្មុំញីត្រូវបានជ្រើសរើសតាំងតែពីទើបនៅជាពង ឬនៅជាកូនដង្កូវតូចនៅឡើយ ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ពពួកឃ្មុំដែលរក្សាសំបុកបានធ្វើការសង្កេតទៅលើពងនិងទៅលើកូនឃ្មុំមួយចំនួន ដើម្បីជ្រើសរើសថាតើពងឬកូនឃ្មុំមួយណាដែលនឹងត្រូវបំប៉នអាហារពិសេសដើម្បីឲ្យក្លាយទៅជាឃ្មុំញីសំរាប់បន្តពូជបន្ត ។ ការជ្រើសរើសរកឃ្មុំញីថ្មី គឺដោយសាកត្តាមួយចំនួនដូចជា ឃ្មុំញីបច្ចុប្បន្នងាប់ដោយប្រការណាមួយ មិនមានសមត្ថភាពផលិតពងបានច្រើន ឬហ្វូងឃ្មុំទាំងនេះនឹងបំបែកខ្លួនទៅបង្កើតសំបុកមួយថ្មីទៀត អាចថាបណ្តាលមកពីកត្តាផ្សេងៗទៀតក៏សឹងមាន ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
យើងអាចសំគាល់ថាជាឃ្មុំញីបានដោយរូបរាងរបស់វា រូបរាងរបស់ឃ្មុំញីគឺ មានពណ៌សម្បុរភ្លាវជាងឃ្មុំធម្មតា ពណ៌បង្កង់ឆ្នូតនៅលើពោះរបស់វាមើលពុំសូវឃើញច្បាស់ កន្លែងសម្គាល់មួយទៀតនោះគឺ នៅលើផ្នែកក្បាលរបស់វាមានទីទំពែកមួយត្រង់ពីក្រោយក្បាល ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ត្រង់ទីឆកទំពែកនេះគឺជាកន្លែងតែមួយដែលជើងទាំងប្រាំមួយ និងស្លាបបួនរបស់វាដុះចេញមក ។ អ្នកចិញ្ចឹមឃ្មុំភាគច្រើន (ស្ទើរតែទាំងអស់) បានចុចដៅពណ៌សំគាល់ឃ្មុំញីនេះដើម្បីឲ្យងាយស្រួលចំណាំ គេអាចប្រើទឹកថ្នាំលាបក្រចកចុចសំគាល់ត្រង់កន្លែងឆកទំពែកនោះ ធ្វើដូច្នេះគេអាចដឹងថាតើឃ្មុំញីនេះមានសកម្មភាពបែបណា, វាស្លាប់ត្រូវជំនួសដោយមេញីថ្មី ឬវាអាចរស់នៅរហូតដល់ទីបំផុត ។ ការគូសចុចពណ៌សំគាល់នេះក៏ជាទង្វើមួយសំរាប់អ្នកចិញ្ចឹមឃ្មុំដែរ ពីព្រោះគេអាចដឹងថារយៈពេលយូរប៉ុន្មានទៅដែលឃ្មុំញីនេះអាចរស់នៅបាន ។ គេតែងកត់ត្រាទុកពណ៌របស់វា ថ្ងៃវាចាប់ផ្តើមសកម្មភាព ដោយគណនាតាមលេខកូដពីសំបុកមួយទៅសំបុកមួយទៀត បានន័យថាឃ្មុំញីនីមួយៗមានលេខសំគាល់របស់វាទៅតាមពណ៌ ដោយមានសរសេរចុះថ្ងៃ ខែ យ៉ាងច្បាស់លាស់ ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ឃ្មុំញីជាធម្មតាត្រូវបានគេផ្តល់ឲ្យវានូវអាហារពិសេសម្យ៉ាងហៅថា ហ្គេ្លនដូល្លារ ឬ រ៉ូយ៉ាល់ចែល្លី (Glandular or Royal Jelly) តាំងតែពីនៅជាពងឬកូនឃ្មុំ (រូបជាដង្កូវ) រន្ធរបស់ឃ្មុំញីត្រូវបានបិទការពារដោយពពួកឃ្មុំធ្វើការ និងត្រូវបានការពារយ៉ាងប្រយ័ត្នប្រយែងបំផុតរហូតដល់ ១៦ ថ្ងៃក្រោយមកទើបឃ្មុំញីនេះទម្លុះមាត់រន្ធចេញមកខាងក្រៅ ហើយក្លាយទៅជាស្តេចឃ្មុំញីដោយស្វ័យប្រវត្តិ ។ បន្ទាប់ពីបានចេញពីរន្ធមករួចហើយ ឃ្មុំញីនេះពេញរូបរាងអាចមានសមត្ថភាពដោយគ្នា (បង្កាត់ពូជ) បានក្នុងរវាងតែប៉ុន្មានថ្ងៃបន្ទាប់ប៉ុណ្ណោះ ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
បីថ្ងៃបន្ទាប់ពីចេញពីរន្ធមកឃ្មុំញីនេះនឹងហើរចេញពីសំបុកដោយមានណាត់គ្នាជាមួយឃ្មុំឈ្មោលចំនួនប្រហែលពី ១០ ទៅ ១២ ក្បាល (ឃ្មុំឈ្មោលនេះភាសាអង់គ្លេសហៅថា ដ្រូន (DRONE)) វាបង្កាត់គ្នាជាមួយឃ្មុំឈ្មោលទាំងចំនួន ១០ ឬ ១២ ក្បាលនេះរួចរាល់នៅក្នុងផ្ទៃលំហររួចទើបហើរចូលសំបុកវិញ (សូមបញ្ជាក់ថាវាបង្កាត់គ្នាគឺក្នុងពេលកំពុងតែហើរនេះតែម្តង) ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
តែគួរអនិច្ចាចំពោះឃ្មុំឈ្មោលទាំងនោះ បន្ទាប់ពីបានបង្កាត់រួចនោះប្រដាប់បន្តពូជរបស់វានឹងត្រូវបណ្តាច់ចេញពីខ្លួនរបស់វា បន្ទាប់មកវាក៏ស្លាប់ភ្លាមដែរ ។ ប្រដាប់បន្តពូជនោះមានផ្ទុកទៅដោយមេជីវិតរបស់ឃ្មុំឈ្មោលសំរាប់ការបន្តពូជ ។ ឃ្មុំឈ្មោលដែលបង្កាត់ពូជជាមួយឃ្មុំញីនេះជាបន្តនឹងជួយរុញប្រដាប់ពូជរបស់ឃ្មុំឈ្មោលមុនឲ្យចូលជ្រៅទៅក្នុងថែមទៀត ហើយការនេះចេះបន្តរហូតគ្រប់ចំនួនឃ្មុំឈ្មោលទាំងអស់ដែលឃ្មុំញីបានណាត់ចេញឲ្យទៅបង្កាត់ពូជ ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ឃ្មុំញីមានកន្សោមបន្តពូជយ៉ាងពិសេសម្យ៉ាងអាចរក្សាមេជីវិតរបស់ឃ្មុំឈ្មោលបានជាច្រើនឆ្នាំទៅមុខរហូតដល់ប្រាំឆ្នាំ ឃ្មុំញីនេះទៀតសោតអាចបង្កើតពងបានចំនួនពី ១៥០០ ទៅ ២៥០០ ពងក្នុង១ ថ្ងៃ រហូតដល់រយៈពេល ៥ ឆ្នាំដែរ ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
រាល់ពេលដែលឃ្មុំញីរំកិលខ្លួនពីទីមួយទៅទីមួយតែងតែមានពពួកឃ្មុំមួយក្រុមហៅថាអង្គរក្ស (អាមាត្យ) នៅហ៊ុំព័ទ្ធជុំវិញឃ្មុំញីនេះជានិច្ចដើម្បីការពារផ្តល់ចំណីនិងជួយរាល់កិច្ចការរបស់ឃ្មុំញីនោះ មិនតែប៉ុណ្ណោះគឺក្រុមឃ្មុំអាមាត្យ (ជំនួយការពិសេស) ទាំងនេះមានភារៈមួយទៀតគឺជួយបង្ហើរក្លិនរបស់ឃ្មុំញីទៅកាន់គ្រប់ទីកន្លែងនៃសំបុកទាំងមូល ដើម្បីឲ្យឃ្មុំឯទៀតបានស្គាល់និងបើកផ្លូវឲ្យឃ្មុំញីនេះផ្លាស់ប្តូទីកន្លែងបានស្រួល ។ ពួកឃ្មុំជំនួយការពិសេសទាំងនេះមិនត្រឹមតែជួយនូវកិច្ចការរបស់ឃ្មុំញីតែប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែពួកវានៅបានបបោសអង្អែលថ្នាក់ថ្នមឃ្មុំញីនេះ ។ មានពពួកឃ្មុំធ្វើការមួយចំនួនតែងមានប្រាថ្នាបានប៉ះពាល់ឃ្មុំញីនេះ និងជួយឃ្មុំញីជាបន្ថែមថែមទៀត ដើម្បីឲ្យការផលិតពងរបស់ឃ្មុំញីអាចប្រព្រឹត្តទៅបានដោយគ្មានបញ្ហា ។</div>
<div class="txt_title1" style="background-color: white; color: #cb5ceb; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 12pt; line-height: 26px; padding: 0px;">
៣- ឃ្មុំឈ្មោល</div>
<img align="left" src="http://www.cen.com.kh/images/general_knowledge/agriculture/bee_male.jpg" style="background-color: white; border: none; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 0px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px 10px 0px 0px;" /><div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ក្នុងសំបុកឃ្មុំមួយមានឃ្មុំឈ្មោលត្រឹមតែប៉ុន្មានរយប៉ុណ្ណោះ ។ ពពួកឃ្មុំឈ្មោលទាំងនេះពុំមានប្រយោជន៍អ្វីសំខាន់ចំពោះហ្វូងឃ្មុំឡើយ ពួកវាគ្មានធ្វើអ្វីទាំងអស់ ក្រៅតែពីរង់ចាំបង្កាត់ពូជជាមួយឃ្មុំញីក្នុងករណីដែលឃ្មុំញីថ្មីត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងគ្រាអាសន្នប៉ុណ្ណោះ ។ ពួកឃ្មុំឈ្មោលទាំងនេះពុំមានទ្រនិចសំរាប់ទិចទេ ហើយរូបកាយរបស់ពួកវាក៏ពុំស្អាតគ្មានអនាម័យល្អ ដោយពួកវាដើរចុះឡើងក្នុងសំបុកជាមួយលាមកជាប់ខ្លួន ពពួកឃ្មុំធ្វើការរក្សាសំបុកតែងតែជួយសំអាតតាមក្រោយពួកឃ្មុំឈ្មោលទាំងនោះ និងធានាឲ្យបានថាសំបុកឃ្មុំទាំងមូលគ្មានមេរោគឬអ្វីអាក្រក់កើតឡើងបានឡើយ ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ពួកឃ្មុំឈ្មោលទាំងនេះមានរូបរាងធំជាងពួកឃ្មុំដែលជាអ្នកធ្វើការរហូតពីរដងមានរូបកាយធាត់ទ្រលុក មានដុះរោមតាមខ្លួន ។ មានរឿងចម្លែកមួយដែលតែងតែកើតឡើងនារដូវស្លឹកឈើជ្រុះគឺពួកឃ្មុំធ្វើការតែងសម្លឹងរកមើលឃ្មុំឈ្មោលណាមួយដែលធាត់ធំជាងគេរួចនាំគ្នាខាំពាំឃ្មុំឈ្មោលនោះទំលាក់ចោលទៅដី ទោះបីឃ្មុំឈ្មោលនោះព្យាយាមហើរត្រឡប់មកចូលក្នុងសំបុកវិញយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ពុំអាចចូលវិញបានដែរ វានឹងត្រូវរារាំងដោយពពួកឃ្មុំការពារសំបុកទប់ស្កាត់មិនឲ្យវាចូលមកវិញបានឡើយ ។ បន្ទាប់ពីព្យាយាមចូលមកក្នុងសំបុកវិញមិនបានឃ្មុំឈ្មោលនេះនឹងហើរចេញទៅរកសំបុកណាផ្សេងរួចរកណាត់ជួបជាមួយឃ្មុំញីដើម្បីបង្កាត់ពូជ ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ឃ្មុំឈ្មោលអាចរស់នៅមានជីវិតបានចំនួនមួយឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ ចំណែកពពួកឃ្មុំធ្វើការមានអាយុត្រឹម ៥ សប្តាហ៍ បន្ទាប់មកវានឹងត្រូវស្លាប់ ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ឥឡូវនេះយើងបានដឹងពីសង្គមជីវិតរបស់ហ្វូងសត្វឃ្មុំហើយ បញ្ហាសំខាន់ជាងគេបំផុតសម្រាប់ឲ្យការចិញ្ចឹមបានទទួលជោគជ័យល្អគឺការសង្កតតាមដានសកម្មភាពរបស់ពពួកឃ្មុំញី ទាំងសកម្មភាពនៅក្នុងនិងក្រៅសំបុករបស់វា (សំបុកយើងធ្វើមិនមែនសំបុកឃ្មុំវាធ្វើទេ) ប្រការដែលយើងបានដឹងពីសកម្មភាពរបស់វាអាចជួយយើងឲ្យកាន់តែយល់ច្បាស់ពីសង្គមរបស់វានិងវិធីរក្សាវា សម្រាប់បន្តពូជទៅមុខទៀត ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
គេបានរកឃើញទឹកឃ្មុំដែលដក់នៅក្នុងគុជទឹក ហើយត្រូវបានគេសន្មត់ថាវាមានអាយុកាលប្រមាណជា ៤៥ លានឆ្នាំមកហើយ តាមការរកឃើញនេះ គេអាចស្មានដឹងថា ឃ្មុំអាចកើតមានតាំងតែពី ២០០ លានឆ្នាំមុនម្ល៉េះ ដូចនេះហ្វូងឃ្មុំបានជួយឲ្យរុក្ខជាតិទាំងឡាយនាគ្រានោះមានផ្លែផ្លាហើយបន្តធ្វើការងារនេះរហូតមកទល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះទៀត ពួកវាគឺជាអ្នកជួយឲ្យយើងទាំងអស់គ្នារស់រានមានជីវិបាន នោះក៏ព្រោះតែចំការច្បារដំណាំ ស្រូវ និងរុក្ខជាតិផ្សេងៗទៀតឲ្យផលដល់យើងដែលកើតឡើងពីសកម្មភាពរបស់ឃ្មុំនេះឯង ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ដូចនេះការជួយចិញ្ចឹមឃ្មុំគឺជាវិធីមួយជួយរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ដល់វិស័យកសិកម្ម ជួយបង្កើនទិន្នផល ជួយបង្កើនចំណូលដល់កសិករ និងជួយរួមចំណែកឲ្យមនុស្សយើងរស់បានរហូតមកដល់ពេលនេះ បើសិនជាគ្មានពួកវាទេម្ល៉េះសមយើងក៏នឹងពុំមានជីវិតបានដែរ ពីព្រោះតែដំណាំមិនអាចបញ្ចេញផ្លែផ្កាបានគ្រប់គ្រាន់តាមសេចក្តីត្រូវការ ។</div>
<div class="txt_indent" style="background-color: white; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
សូមឲ្យគ្រប់គ្នាចាត់ទុកឃ្មុំថាជាអាហាររបស់យើង, ចំនួនឃ្មុំច្រើនកាលណាភោគផលរបស់យើងដូចជាដំណាំនិងឲ្យផលច្រើនឡើងថែមទៀតដែរ ហេតុនេះសូមនាំគ្នាជួយចិញ្ចឹមឃ្មុំឲ្យបានច្រើនឡើង ដើម្បីជាប្រយោជន៍នៃយើងទាំងអស់គ្នា ៕CEN</div>
Edwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8062608941116045818.post-32853138832036204732013-03-11T18:58:00.000+07:002013-03-11T18:58:04.612+07:00ធ្វើដូចម្តេចពេលក្រហាយដៃដោយសារម្ទេស<br />
<div class="body_left clearfix" style="float: left; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px; padding: 0px 0px 10px 10px; width: 647px;">
<div class="l" style="background-image: url(http://www.cen.com.kh/images/main/dot.gif); background-position: 0% 50%; background-repeat: no-repeat repeat; margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="r" style="background-image: url(http://www.cen.com.kh/images/main/dot.gif); background-position: 100% 50%; background-repeat: no-repeat repeat; margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="a" style="background-image: url(http://www.cen.com.kh/images/main/con_left.gif); background-position: 0% 0%; background-repeat: no-repeat no-repeat; margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="b" style="background-image: url(http://www.cen.com.kh/images/main/con_right.gif); background-position: 100% 0%; background-repeat: no-repeat no-repeat; margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="c" style="background-image: url(http://www.cen.com.kh/images/main/con_l_b.gif); background-position: 0% 100%; background-repeat: no-repeat no-repeat; margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="d" style="background-image: url(http://www.cen.com.kh/images/main/con_r_b.gif); background-position: 100% 100%; background-repeat: no-repeat no-repeat; margin: 0px; padding: 0px;">
<div style="margin: 0px; padding: 10px;">
<img align="left" src="http://www.cen.com.kh/images/general_knowledge/knowledge/Red-Chili_cen.jpg" style="border: none; clear: both; font-size: 0px; margin: 0px; padding: 5px 8px 0px 0px;" /><div class="de_text_des" style="line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 30px;">
ស្ត្រីមេផ្ទះមួយចំនួន បន្ទាប់ពីហាន់ម្ទេសរួច អាចមានអារម្មណ៍ក្រហាយដៃ ជាពិសេសនៅបរិវេណចុងម្រាមដៃ តែមិនដឹងធ្វើយ៉ាងណាឱ្យបាត់។ វិធីងាយៗ ដើម្បីបំបាត់ គឺអ្នកគួរយកអំបិល មកលាបលើចុងដៃ និងដុសទៅដុសមក រហូតទាល់តែបាត់ក្តៅ។ វិធីមួយទៀត គឺប្រើម្សៅហុយលាបខ្លួន ឬម្សៅមី ដែលអ្នកយកមកចម្អិនអាហារ មកលាបនិងដុសទៅដុសមក រហូតទាល់តែភាពក្រហាយថយចុះ៕ CEN</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="body_right" style="float: left; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px 0px 0px 10px; padding: 0px 0px 10px; width: 315px;">
</div>
Edwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8062608941116045818.post-65789905557188744982013-03-06T11:31:00.003+07:002013-03-06T11:31:44.974+07:00ប្រត្តិនៃទីក្រុងអយុធ្យា អតីតខេត្តខ្មែរនៅសម័យអង្គរ (ភាគ ១)<span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ជាទូទៅអ្នកប្រវត្តិវិទូថៃ និងអឺរ៉ុបដែលសរសេរអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រថៃ ពួកគេភាគច្រើនបានសន្និដ្ឋានដោយភ័ន្តច្រឡំថា ទីក្រុងអយុធ្យា ដែលត្រូវបានស្ថាបនាឡើងក្នុងឆ្នាំ ១៣៥០ នៃគ.ស ដោយព្រះបាទអ៊ូថង, ស្តេចថៃដំបូង ដោយគ្រាន់តែសំអាងលើច្បាប់ព្រះរាជ ពង្សាវតារក្រុងអយុធ្យា ដែលលាយឡំទៅដោយរឿងនិទាន ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ការសន្និដ្ឋានបែបនេះ ជាការខុសឆ្គងមួយដោយមូលហេតុមួយចំនួន ដែលយើងនឹងរៀបរាប់ដូចខាងក្រោមនេះ ។ ព្រោះវាបាននាំឲ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់ប្រវត្តិសាស្ត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;">បើពិនិត្យលើស្ថានភាពជាក់ស្តែង គេអាចទទួលស្គាល់ថា ៖ បុព្វបុរសខ្មែរដែលបានរស់នៅក្នុងតំបន់នេះ បានមើលឃើញថា តំបន់នេះ គឺជាតំបន់យុទ្ធសាស្ត្រប្រកបដោយកិត្យានុពល និងវិបុលភាពដ៏ សំខាន់បំផុត ។ ដោយហេតុថា តាំងតែដើមសម័យប្រវត្តិសាស្ត្រ ជាពិសេស សម័យនគរភ្នំ តំបន់នេះជាតំបន់ឆ្លងកាត់ដែលផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹង ទីក្រុងនានាមួយចំនួនទៀត និងចក្រភពអង្គរ ដូចវត្តមានរបស់បុរាណវត្ថុ ជាសក្ខី កម្មស្រាប់ ។ មួយវិញទៀត បុរាណវត្ថុដែលគេបានជួបប្រទះ ក្នុងតំបន់នេះ ពុំមានលក្ខណៈជាវត្ថុសិល្បៈថៃឡើយ ហើយលើសពីនេះទៅទៀត មានអាយុកាល ច្រើនជាងសិល្បៈថៃ ។</span><br />
<div style="background-color: #fafdfd; border: 2px solid rgb(204, 204, 204); font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 1px; text-align: center; width: 634px;">
<img alignment="" alt="" border="" hspace="" src="http://www.cen.com.kh/images/culture/all_images/cen_cul_his_1_07_12_12.jpg" style="border: none; font-size: 0px; margin: 0px; padding: 0px;" vspace="" /><span style="color: #990000; font-size: x-small; margin: 0px; padding: 0px;"><b style="margin: 0px; padding: 0px;">វត្តមហាយានហ៊ុំព័ទ្ធ ប្រាសាទខ្មែរ ខ្មែរធ្វើអំពីថ្មភក់និងបាយក្រៀម (ថត ១៩៨៤)</b></span></div>
<br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែង ការរកឃើញនូវព្រះពុម្ពខ្មែរធ្វើអំពីដីដុត បែបមហាយានក្នុងរាជរបស់ស្តេចព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ នៃគ.ស រវាងឆ្នាំ ១៩៧០ និង១៩៨១ និងសំណល់ស្ថាបត្យកម្មខ្មែរ ដែលជាសិល្បៈខ្មែរ ស្ថិតក្នុងរចនាប័ថ្មបាយ័ន ពីចុងសតវត្សរ៍ទី ១២ ដើមសតវត្សរ៍ទី ១៣ បង្ហាញបញ្ជាក់ថា នៅទីនេះបានចាប់ពន្លកក្រោយពីទទួលជ័យជំនះលើខ្មែរដោយកម្លាំងអាវុធ ។ ពោលគឺក្រោយពីជនជាតិថៃបានដណ្តើម បានព្រះរាជធានីនេះពីខ្មែរ ។ ដូចនេះចំពោះយើង ឆ្នាំ ១៣៥០ ពុំមែនជាឆ្នាំដែលជនជាតិថៃបានស្ថាបនាទីក្រុងអយុធ្យានោះទេ ក៏ប៉ុន្តែជាឆ្នាំដែល ខេត្តនេះបានប្រែក្លាយទៅជាទឹកដី របស់ថៃដូចមូលហេតុដែលទើបតែអធិប្បាយនេះ ។ នេះគឺមានន័យថាជនជាតិថៃបានច្បាំងឈ្នះខ្មែរ ហើយក៏ បានកាន់កាប់ខេត្តនេះទៅ ដែលធ្លាប់ជាមណ្ឌលសេដ្ឋកិច្ច និង វប្បធម៌ដ៏សំខាន់ ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><center style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;">
<div style="border: 2px solid rgb(204, 204, 204); margin: 0px; padding: 1px; width: 500px;">
<img alignment="" alt="" border="" hspace="" src="http://www.cen.com.kh/images/culture/all_images/cen_cul_his_2_07_12_12.jpg" style="border: none; font-size: 0px; margin: 0px; padding: 0px;" vspace="" /><span style="color: #990000; font-size: x-small; margin: 0px; padding: 0px;"><b style="margin: 0px; padding: 0px;">ចម្លាក់ព្រះពុទ្ធរូប, ទ្វារបាល (សារមន្ទីរជាតិអយធ្យា, ថត ១៩៩៥)</b></span></div>
</center>
<br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> តាមពិត ខេត្តអយុធ្យាគឺជាខេត្តមួយរបស់ចក្រភពខ្មែរដែលត្រូវបានប្រសូតឡើងតាំងតែសម័យមុនអង្គរម្ល៉េះ ហើយខេត្តនេះត្រូវបាន អភិវឌ្ឍន៍រហូតដល់សម័យអង្គរ ដែលជាសម័យកាលមួយដ៏រុងរឿងថ្កុំថ្កើងក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ ។ សូមជម្រាបផងដែរថា ក្នុងបរិបទនេះហើយ ដែលខេត្តនេះត្រូវបានទទួលការយកចិត្តទុក ដាក់ពីអាជ្ញាធរខ្មែរ ជាពិសេសក្នុងរជ្ជកាលរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ ។ តួយ៉ាង ស្តេចអង្គនេះ បានពង្រីកពង្រឹងអំណាចរបស់ទ្រង់ដោយមាន ការសាងសង់អរោគ្យសាលា ឬមន្ទីរពេទ្យដ៏ធំមួយ ជាភស្ថុតាងស្រាប់ ដែលក្រោយមកបាន ក្លាយទៅជាវត្តមហាថ៉ាត របស់ថៃ ។ </span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;">មួយវិញទៀត គប្បីត្រូវជ្រាបថា លក្ខណៈនៃព្រះពុទ្ធសាសនានៅក្នុងតំបន់អយុធ្យានាសម័យនោះ បើយោងតាមការសិក្សាវិភាគ ប្រហែលជាមានប្រភពមកពីប្រទេសទីបេ ។ សូមជម្រាបថា កត្តាជាសត្យានុម័ត ដែលបានផ្តល់លទ្ធភាពនៃការលេចធ្លោនៃអយុធ្យា គឺភូមិ សាស្ត្រតំបន់ដែលប្រកបដោយអំណោយផលធម្មជាតិ រួមផ្សំនឹងធនធានគ្រប់ប្រភេទ ខាងសម្ភារៈ និងបញ្ញាញាណ ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><div style="background-color: #fafdfd; border: 2px solid rgb(204, 204, 204); font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 1px; text-align: center; width: 634px;">
<img alignment="" alt="" border="" hspace="" src="http://www.cen.com.kh/images/culture/all_images/cen_cul_his_3_07_12_12.jpg" style="border: none; font-size: 0px; margin: 0px; padding: 0px;" vspace="" /><span style="color: #990000; font-size: x-small; margin: 0px; padding: 0px;"><b style="margin: 0px; padding: 0px;">បំណែកសសរពេជ្រពុំទាន់ឆ្លាក់រួច និង សន្លឹកសីមាតុបតែងកំពូលប្រាសាទ នៅសារមន្ទីរជាតិនៅអយុធ្យា (ថត ១៩៧៥)</b></span></div>
<br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> មិនគួរឲ្យសង្ស័យឡើយ នៅលើទឹកដីខ្មែរនេះ ក៏ដូចជានៅលើទីតាំងផ្សេងៗនៃចក្រភពកម្ពុទេស ហេតុដែលសិល្បៈខ្មែរនាសម័យនេះ មានលក្ខណៈជាមហាយាន គឺបណ្តាលមកពីស្តេចជ័យវរ្ម័នទី៧ ទ្រង់បានឈ្វេងយល់ថា លទ្ធិសាសនានេះ ដែលមានការប្រើមន្តអាគមគាថា ពុំធ្លាប់មានពីមុនមក អាចជាមធ្យោបាយមួយដ៏ស័ក្តិសិទ្ធិជាទីបំផុត ដើម្បីផ្សះផ្សារជាតិ និងធ្វើឲ្យជនជាតិខ្មែរមានជំនឿលើវាសនាខ្លួនឡើងវិញ ។ គឺក្នុងបរិបទនេះហើយបានជាស្តេចអង្គនេះ បានស្ថាបនាមន្ទីរពេទ្យមួយនៅទីនោះ ដែលក្រោយមកក៏បានក្លាយទៅ ជាចេតិយ៍វត្តមហាធាតុ ថៃបច្ចុប្បន្ន ។ ក៏ប៉ុន្តែជាអកុសល ទីក្រុងអយុធ្យាក៏ដូចព្រះចេតីយនេះត្រូវបានកងទ័ពភូមាដុតបំផ្លាញ នៅចុងស.ត ទី ១៨ ហើយបន្ទាប់មក ព្រះរាជធានីថៃក៏បានផ្លាស់ទីតាំងទៅតំបន់បាងកកសព្វថ្ងៃនេះ ដែលមានចម្ងាយប្រមាណជា ៥៣ គីឡូពីព្រះរាជធានីចាស់ ។ </span><span style="background-color: #fafdfd; color: #990000; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;">(ម.ត្រាណេ))) CEN</span>Edwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8062608941116045818.post-24322261568671989362013-03-06T11:29:00.001+07:002013-03-06T11:29:26.758+07:00ព្រះនាម និងបច្ឆាមរណនាម របស់ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរសម័យអង្គរ<span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;">ព្រហ្មញ្ញសាសនា និង ព្រះពុទ្ធសាសនាដែលមានដើមកំណើត នៅប្រទេសឥណ្ឌាបានផ្សព្វផ្សាយចូលមកដល់ប្រទេសកម្ពុជាដំបូងគេ ពេលកម្ពុជាមានឈ្មោះថា ក្រុងភ្នំ ឬនគរភ្នំ នាដើមសតវត្សរ៍ទី១នៃគ្រិស្តសករាជ។ សាសនាធំទាំងពីរខាងលើនេះ បានជះឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងក្លាបំផុតមកលើសង្គម និងផ្នត់គំនិតខ្មែរក្នុងឋានៈជា សាសនារបស់រដ្ឋ។ ដូច្នេះហើយ ទើបព្រះមហាក្សត្រខ្មែរនាសម័យបុរេអង្គរ (មុនអង្គរ) និងអង្គរដែលគ្រប់គ្រងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាយើងចាប់តាំងពីដើមសន្តតិវង្សមក បានប្រើព្រះនាម និងបច្ឆាមរណនាមខុសពីគ្នា ហើយស្ថានភាពនៅស្ថិតស្ថេររហូតដល់សព្វ ថ្ងៃនេះ។ </span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> វាមិនមែនជារឿងអាថ៌កំបាំងអ្វីទេ ដែលគេបានដឹងថា ចាប់តាំងពីដើម សម័យប្រវត្តិសាស្ត្រនៃកម្ពុជា ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរបានប្រើព្រះនាមចំនួនបីយ៉ាងតិច មុនពេលឡើងសោយរាជសម្បត្តិ ពេលសោយរាជ្យ និងក្រោយពេលសោយរាជសម្បត្តិ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ដោយយកសិលាចារឹកជាគោលសំអាង ពេលដែលព្រះមហាក្សត្រខ្មែរនៅសោយរាជសម្បត្តិនៅឡើយ គេច្រើនមិនដាក់ព្រះនាមស្តេចប៉ុន្មានទេ ក៏ប៉ុន្តែក្រោយពីទ្រង់ចូលទីវង្គតទៅគេច្រើនដាក់មរណនាមទៅវិញ។</span><br />
<div style="background-color: #fafdfd; border: 2px solid rgb(204, 204, 204); float: left; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px 15px 0px 0px; padding: 0px; text-align: center; width: 400px;">
<img alignment="" alt="" border="" hspace="" src="http://www.cen.com.kh/images/culture/all_images/cen_cul_1_5_10_12.jpg" style="border: none; font-size: 0px; margin: 0px; padding: 0px;" vspace="" /><span style="color: #990000; margin: 0px; padding: 0px;"><b style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="font-size: x-small; margin: 0px; padding: 0px;">ព្រះបាទសូរិយវរ្ម័នទី ២ ដែលមានបច្ឆាមរណនាមថា ព្រះបរមវិស្ណុលោក ។ចម្លាក់នៅប្រាសាទអង្គរវត្ត</span></b></span></div>
<span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ដូចសម័យបុរេអង្គរ ដែរព្រះមហាក្សត្រខ្មែរនាសម័យអង្គរពីដើមសតវត្សរ៍ទី៩រហូតដល់ទី១៤ នៃគ្រិស្តសករាជបានបន្សល់ទុកជាកេរ នូវផ្ទាំងសិលាចារឹកជាច្រើនដែលជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃប្រវត្តិសាស្ត្រជាតិយើង ។ តាមសិលាចារឹកខ្មែរទាំងនោះ ដែលសរសេរជាភាសាសំស្ក្រឹត បាលី និងភាសាខ្មែរ គួបផ្សំនឹងកំណត់ហេតុរបស់ចិន ឬអ្នកដំណើរអារ៉ាប់ និង អីរ៉ុប គេអាចដឹងអំពីភូមិសាស្ត្របុរាណ ស្ថានភាពនយោបាយ និងកម្រិតវប្បធម៌ របស់ដូនតាយើងពីសម័យកាលមួយទៅសម័យកាលមួយទៀត។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងបញ្ហាព្រះនាម និងបច្ឆាមរណនាមនៃព្រះមហាក្សត្រ នាសម័យអង្គរ ដែលមានរយៈពេលដ៏យូរប្រមាណ៦០០ឆ្នាំ បើយោងតាមការស្រាវជ្រាវរបស់លោកវង់ សុធារ៉ា យើងអាចដឹងថា នាសម័យបុរាណនោះស្តេចខ្មែររមែងតែងមានព្រះនាម និងបច្ឆាមរណនាមខុសៗពីគ្នា ហើយទង្វើនេះរមែងតែងពាក់ព័ន្ធទៅនឹងនិន្នាការលម្អៀងទៅខាងជំនឿសាសនា។ ដោយសារ ខ្វះព័ត៌មានពីសិលាចារឹក យើងគ្រាន់តែដឹងនូវកាលបរិច្ឆេទជាគោលៗតែប៉ុណ្ណោះ ដោយផ្ទៀងផ្ទាត់នឹងលទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវថ្មីថ្មោង។ ប៉ុន្តែសង្ឃឹមថា ការស្រាវជ្រាវ ទៅថ្ងៃអនាគតអាចនឹងបំពេញ ឬកែតម្រូវរាល់កង្វះខាតដែលមានជាក់ជាមិនខាន។ ទោះជាយ៉ាងណា ព័ត៌មាននេះជាពន្លឺមួយដែលអាចផ្តល់ឱ្យយើងនូវទិន្នន័យទាក់ទិន ទៅនឹងភូមិសាស្ត្រជាប្រវត្តិសាស្ត្រ និង ប្ញសកែវនៃវប្បធម៌អារ្យធម៌ខ្មែរ ព្រមទាំងលក្ខណៈជំនឿសាសនាមួយចំនួននាសម័យកាលមួយដែលមាតុភូមិកម្ពុជា មានកិត្តិស័ព្ទដ៏ល្បីល្បាញជាងគេក្នុងឧបទ្វីបឥណ្ឌូចិន។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> មួយ-ព្រះមហាក្សត្រ ទី១ គឺ ព្រះបាទជ័យវម៌ទី២ (វរ្ម័ន) (៨០២-៨៥០ គ្រិស្តសករាជ ឬហៅថាគ.ស)។ ពេលដែលព្រះអង្គកំពុងសោយរាជ្យ ព្រះអង្គមានព្រះនាមថា ធូលីព្រះបាទ ធូលីជើង ព្រះកម្រតេងអញ ស្រីជ័យវម៌ទេវៈ។ រីឯបច្ឆាមរណនាមវិញគឺ ព្រះបាទបរមេស្វរៈ តំណាងឱ្យព្រះឥសូរ ឬឥស្វរៈ គឺស្តេចអង្គនេះហើយដែលបាន លើកសករាជសម័យអង្គរ ដោយព្រះអង្គបានបង្កើតនូវលទ្ធិទេវរាជ ដើម្បីលើកឋានៈរបស់ព្រះមហាក្សត្រស្មើនឹងឋានៈរបស់ព្រះអាទិទេព។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ពីរ-ព្រះបាទជ័យវម៌ទី៣ (៨៥០-៨៧៧គ្រិស្តសករាជ) មុនពេលសោយរាជសម្បត្តិ ព្រះអង្គ មានព្រះនាមថា ជ័យវិធន ហើយនៅពេលសោយរាជសម្បត្តិមានព្រះនាមថា ធូលីព្រះបាទ ធូលីជើងព្រះកម្រតេងស្រីជ័យ វម៌ទេវៈ។ រីឯនាមព្រះបាទវិស្ណុលោក គឺជាបច្ឆាមរណនាមរបស់ព្រះអង្គ ឈ្មោះនេះបង្ហាញថា ស្តេចនេះគោរពព្រះវិស្ណុ។ ព្រះបរមរាជវាំងរបស់ទ្រង់ គឺស្ថិតនៅត្រង់កន្លែងប្រាសាទព្រៃមន្ទីរ សព្វថ្ងៃនៅខេត្តសៀមរាប។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> បី-ព្រះបាទឥន្ទ្រវម៌ទី១ (៨៧៧-៨៨៩គ្រិស្តសករាជ) មានបច្ឆាមរណនាមថា ព្រះបាទឦសានស្វរលោក។ ព្រះនាមនៅពេលព្រះអង្គសោយរាជសម្បត្តិ គឺធូលីព្រះបាទ ធូលី ជើងព្រះកម្រតេង អញស្រិន្ទ្រវម៌ទេវៈ។ ព្រះបច្ឆាមរណនាមចង្អុលបង្ហាញថា ស្តេចអង្គនេះគោរពបូជាព្រះឥសូរៈ ឬព្រះឥស្វរៈ ប្រកបដោយព្រះនេត្រភ្លឺថ្លាដូចផ្កាឈូក និងត្រចះត្រចង់ដូចព្រះឥន្ទ្រ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> បួន-ព្រះបាទយសោវម៌ទី១ (៨៨៩-៩១០គ្រិស្តសករាជ) មានបច្ឆាមរណនាមថា ព្រះបាទបរមសិវលោក។ ព្រះនាមនៅពេលដែលសោយរាជសម្បត្តិ គឺធូលីព្រះបាទធូលីជើងព្រះកម្រតេងអញ ស្រីយសោវម៌ទេវៈ។ ដូចខាងលើគេដឹងថា ព្រះបរមនាមរបស់ព្រះអង្គ គឺព្រះបាទបរមសិវលោក ដែលបញ្ជាក់ អំពីនិន្នាការជំនឿសាសនារបស់ព្រះអង្គលើព្រះសិវៈ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ប្រាំ-ព្រះបាទហស៌វម៌ទី១ (៩១០-៩២២គ្រិស្តសករាជ) ដែលមាន ព្រះនាមនៅពេលសោយរាជសម្បត្តិថា ធូលីព្រះបាទ ធូលីជើងព្រះកម្រតេងអញ ស្រីហស៌វម៌ទេវៈ។ រីឯបច្ឆាមរណនាម របស់ទ្រង់គឺព្រះបាទរុទ្រលោក ។ព្រះបច្ឆាមរណនាមនេះបង្ហាញឱ្យដឹងថា ព្រះអង្គបូជាព្រះរុទ្រ ដែលជាឈ្មោះមួយរបស់ព្រះសិវៈ ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ប្រាំមួយ-ឦសានវម៌ទី២ (៩២៥-៩២៨គ្រិស្តសករាជ) មានបច្ឆាមរណនាមរបស់ទ្រង់ គឺព្រះបាទបរមរុទ្រលោក ដែលបញ្ជាក់ឱ្យឃើញថា ព្រះអង្គកាន់ព្រហ្មញ្ញសាសនានិកាយឥសូរ ឬ ព្រះរុទ្រ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ប្រាំពីរ-ព្រះបាទជ័យវម៌ទីបួន (៩២១-៩៤១គ្រិស្តសករាជ) មានបច្ឆាមរណនាមថា ព្រះបាទបរមសិវបទ។ ព្រះមហាក្សត្រនេះ មានព្រះនាមថា ធូលីព្រះបាទ ធូលីជើងព្រះកម្រ តេងអញជ័យវម៌ទេវៈ នៅពេលព្រះអង្គសោយរាជសម្បត្តិលើរាជបល្ល័ង្ក។ មុនសោយរាជសម្បត្តិ ព្រះរាជាអង្គនេះ គឺជាព្រះអង្គម្ចាស់ ឬឧបយុវរាជ នៅ កោះកេរនៅឡើយ។ ក្នុងឱកាសដ៏មហានក្ខត្តប្ញក្ស នៃការតាំងទីក្រុងថ្មី ក្នុងព្រះ នាមជាស្តេចត្រាញ់នៅឡើយ ព្រះអង្គបានសាងសង់ប្រាសាទធំកោះកេរ ដោយយកនរសិង្ហជានិមិត្តរូបនៃឥទ្ធិពលក្នុងការបើករាជ្យរបស់ទ្រង់។ នរសិង្ហទាំងនោះ នៅលើកំពូលប្រាសាទថ្ម មានប្រាំពីរថ្នាក់កម្ពស់ជិត៤០ម៉ែត្រ រាងជាសាជីជ្រុង ស្ថិតក្នុងឥរិយាបថឈរ សម្តែងប្ញទ្ធិអំណាចរបស់ខ្លួន ដៃលើកទ្រព្រះសិវលិង្គត្រីភូវនេស្វរៈ ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ប្រាំបី-ព្រះបាទស្រីសិង្ហវម៌ គេនៅតែមិនទាន់ដឹងច្បាស់ថា តើព្រះបាទជយវម៌ទីបួន ត្រូវជាព្រះបាទស្រីជ័យសិង្ហវម៌ ឬទេ? ក៏ប៉ុន្តែគេត្រូវបញ្ចូលព្រះនាម ព្រះមហាក្សត្រនេះ ក្នុងបញ្ជីឈ្មោះនៃព្រះរាជាខ្មែរបុរាណ ដែលបានសោយរាជ្យសម្បត្តិនៅក្នុងចក្រភពកម្ពុជទេស ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> តាមសិលាចារឹកថ្មីមួយ កាអា លេខ១៧៨(Ka១៧៨) នៅតំបន់ស្រែ អម្ពិលដែលបានរកឃើញដោយលោកសាស្ត្រាចារ្យ យាង វីរបុត្រ នៅឆ្នាំ២០០៥ គេឃើញមានព្រះនាមព្រះមហាក្សត្រស្រីជ័យសិង្ហវម៌ ដែលព្រះ អង្គមិនទាន់ក្លាយជាព្រះមហាក្សត្រ ក្នុងនាមព្រះអង្គជាមហាមន្ត្រីមួយរូប ឯឋានន្តរនាមរបស់ទ្រង់គឺកម្តែងអញ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ព្រះនាមព្រះមហាក្សត្រអង្គនេះ ក៏ត្រូវបានគេរកឃើញដែរ នៅលើ សិលាចារឹកចំនួនពីរទៀត សរសេរជាភាសាសំស្ក្រឹត និងភាសាខ្មែរបុរាណ នៅក្នុងប្រទេសសៀមសព្វថ្ងៃ គឺកាលេខ ៤០៤ និងកាអាលេខ ១៧៧ (K ៤០៤ និង Ka គា ១៧៧ )។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> សូមបញ្ជាក់ផងដែរថា ផ្ទាំងសិលាចារឹក កាលេខ ១៧៨ ត្រូវបាន ចារឡើងនៅឆ្នាំ៨៧៥សករាជ ត្រូវនឹង ឆ្នាំ៩៥៣ នៃគ្រិស្តសករាជ។ ស្ថិតនៅ រវាងរជ្ជកាលរបស់ព្រះបាទជ័យវម៌ទី បួន និងរជ្ជកាលរបស់ព្រះបាទរាជេន្ទ្រវម៌។ នេះជាវិភាគទានព័ត៌មានមួយថ្មី ក្នុងការកែតម្រូវ ផ្នែកដែលមានការ ខ្វះខាតពីមុនកន្លងមកក្នុងការសន្និដ្ឋាន។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> តាមខ្លឹមសារនៃចំណែកសិលាចារឹក កាលេខ ១៧៧ ព្រះអង្គបានចែក អំណោយដល់ប្រជារាស្ត្រនៅទីក្រុងសុរៈបុរី ហើយបានត្រាស់បញ្ជាឱ្យពល ទាហានជីកស្រះទឹកមួយយ៉ាងធំនៅក្បែរអាសនៈ មួយដែលគេគោរពសក្ការៈព្រះសិវលិង្គ ដើម្បីសុភមង្គល និងសេចក្តីសុខស្ងប់ស្ងាត់របស់ប្រជារាស្ត្រ មិនថាអ្នកមាន ឬអ្នកក្រនោះ ឡើយ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ប្រាំបួន-ព្រះបាទ ហស៌វម៌ទីពីរ (៩៤១-៩៤៤ គ.ស) ដែលមានបច្ឆាមរណនាមថា ព្រះព្រហ្មលោក និងធូលីព្រះបាទធូលីជើងព្រះកម្រតេងអញ ស្រីហស៌វម៌ទេវៈ។ បច្ឆាមរណនាមនេះសឱ្យឃើញថា ព្រះអង្គគោរពសក្ការ បូជាព្រះព្រហ្ម។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ដប់-ព្រះបាទរាជេន្ទ្រវម៌ (៩៤៤-៩៦៨ គ្រិស្តសករាជ) ដែលមានព្រះនាមថា ព្រះបាទគរភ៌េស្វរៈ មុនពេលឡើងសោយរាជសម្បត្តិ ស្តេចអង្គនេះ ដូចស្តេចមុនៗដែរ មានបច្ឆាមរណនាមថា ព្រះបាទសិវលោក ដែលប្រាប់ឱ្យដឹងថា ព្រះអង្គគោរពបូជាព្រះ សិវៈ។ នៅពេលដែលព្រះអង្គសោយរាជសម្បត្តិ ព្រះអង្គមានព្រះនាមថា ធូលីព្រះបាទធូលីជើងព្រះកម្រតេងអញ ស្រីរាជេន្ទ្រវម៌ទេវៈ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ដប់មួយ-ព្រះបាទជ័យវម៌ទីប្រាំ (៩៦៨-១០០១គ្រិស្តសករាជ) នៅ ពេលសោយរាជ្យមានព្រះនាមថា ធូលី ព្រះបាទធូលីជើងព្រះកម្រតេងអញស្រី ជ័យវម៌ទេវៈ។ បច្ឆាមរណនាមរបស់ ទ្រង់គឺព្រះបាទបរមវិរលោក នេះបញ្ជាក់ឱ្យដឹងថា ព្រះបាទជយវម៌ទីប្រាំ ទ្រង់កាន់លទ្ធិព្រហ្មញ្ញសាសនា។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ដប់ពីរ-ព្រះបាទឧទយាទិត្យវម៌ទីមួយ ឬព្រះបាទឧទយាទិត្យវម៌ទេវៈ (១០០១-១០០២ គ្រិស្តសករាជ) មានព្រះនាមថា ធូលីព្រះបាទធូលីជើងព្រះកម្រតេងអញ ស្រីឧទយាទិត្យវម៌ទេវៈ នៅពេលព្រះអង្គសោយរាជសម្បត្តិ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ដប់បី-ព្រះបាទជ័យវិរវម៌ (១០០២-១០១០ គ្រិស្តសករាជ) ព្រះនាម នៅពេលសោយរាជសម្បត្តិរបស់ទ្រង់ គឺធូលីព្រះបាទ ធូលីជើងព្រះកម្រតេងអញ ស្រីជ័យវម៌ទេវៈ ឬវិរវម៌ទេវៈ។ ព្រះនាមស្តេចនេះ គ្មានក្នុងបញ្ជីស្តេចខ្មែររបស់លោក ហ្សក សឺដេស ទេ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ដប់បួន-ព្រះបាទសុរ្យវម៌ទីមួយ (១០០២-១០៥០ គ្រិស្តសករាជ) មាន ព្រះនាមពេលឡើងសោយរាជសម្បត្តិថា ធូលីព្រះបាទ ធូលីជើងព្រះកម្រតេងអញ ស្រីសុរ្យវម៌ទេវៈ។ បច្ឆាមរណនាមរបស់ព្រះមហាក្សត្រអង្គនេះ គឺព្រះបាទបរមនិវាណបទ ឬព្រះបាទបរម និព្វានបទ។ ព្រះមហាក្សត្រអង្គនេះ គោរពលទ្ធិព្រហ្មញ្ញសាសនា ដោយ ហេតុថា ពាក្យនិព្វាននៅទីនេះពុំមែនមានន័យតែចំពោះលទ្ធិពុទ្ធសាសនាទេ ក៏ប៉ុន្តែក្នុងលទ្ធិព្រាហ្មណ៍ក៏មានដែរ ដែលមានអត្ថន័យដូចគ្នា។ ព្រះអង្គកាន់និកាយព្រះសិវៈ នៅក្នុងរជ្ជកាលរបស់ទ្រង់ បានសាងប្រាសាទបន្ទាយទ័ពនៅស្រុក ថ្មពួកខេត្តបន្ទាយមានជ័យ នេះបើតាមសិលាចារឹក កាអាលេខ ៦៧ នៅឆ្នាំ ១០៤៧ គ្រិស្តសករាជ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ដប់ប្រាំ-ព្រះបាទហស៌វម៌ទីបី ឬ ព្រះបាទសទាសិវបទ (១០៦៦-១០៨០ គ្រិស្តសករាជ) នៅពេលគ្រងរាជ្យ ព្រះអង្គមានព្រះនាមថា ធូលីព្រះបាទធូលី ជើងព្រះកម្រតេអញ ស្រីហស៌វម៌ទេវៈ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ដប់ប្រាំមួយ-ព្រះបាទនប្ញបតិន្ទ្រវម៌ ឬ ព្រះស្រីនប្ញបតិន្ទ្រវម៌ (១០៨០-១១១៣ គ្រិស្តសករាជ) ស្តេចអង្គនេះពេលឡើងសោយរាជសម្បត្តិ បានយកព្រះនាមថា ព្រះបាទកម្រតេងអញ ស្រីនប្ញបតិន្ទ្រវម៌។ តាម លោក វង់ សុធារ៉ា បានអះអាងថា ស្តេចអង្គនេះពុំបានទទួលរាជាភិសេកសោយរាជសម្បត្តិជាផ្លូវការទេ ដោយសារព្រះអង្គជាអតីតរាជបុរោហិតរបស់ ព្រះបាទហស៌វម៌ទីបី និង បានក្លាយទៅជាបុរោហិតរបស់ព្រះបាទជ័យវម៌ទីប្រាំមួយ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ដប់ប្រាំពីរ-ព្រះបាទជ័យវម៌ទីប្រាំមួយ (១០៨០-១១០៧ គ្រិស្តសករាជ) ដែល មានព្រះនាមនៅពេលសោយរាជ្យថា ធូលីព្រះបាទ ធូលីជើងព្រះកម្រតេងអញ ស្រីជ័យវម៌ទេវៈ។ បច្ឆាមរណនាមរបស់ទ្រង់ គឺព្រះបាទបរមកៃវល្យបទ ដែលបង្ហាញថា ស្តេចអង្គនេះកាន់សាសនាព្រាហ្មណ៍។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> សូមបញ្ជាក់ផងដែរថា បើគេសំអាងទៅលើសិលាចារឹកនៃប្រាសាទភ្នំវ៉ាន់ឬទេវាស្រមសមយុគនៅជិតទីក្រុងពិមាយ ខេត្តនគររាជសីមា យើងឃើញថា ព្រះអង្គពិតជាបានសោយរាជសម្បត្តិមុនឆ្នាំ១០៨២ នៃគ្រិស្តសករាជ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ដប់ប្រាំបី-ព្រះបាទធរណិន្ទ្រវម៌ទីមួយ (១១០៧-១១១៣គ្រិស្តសករាជ) បាន យកព្រះនាម នៅពេលសោយរាជសម្បត្តិថា ធូលីព្រះបាទធូលីជើងព្រះ កម្រតេងអញស្រីធរណិន្ទ្រវម៌ទេវៈ។ បច្ឆាមរណនាមរបស់ទ្រង់ គឺព្រះបាទ បរមនិស្កលបទ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ដប់ប្រាំបួន-ព្រះបាទសុរ្យវម៌ទីពីរ (១១១៣-១១៥០គ្រិស្តសករាជ) បាន យកព្រះនាមថា ធូលីព្រះបាទធូលីជើងព្រះកម្រតេងអញស្រីសុរ្យវម៌ទេវៈ។ បច្ឆាមរណនាមរបស់ព្រះមហាក្សត្រអង្គនេះ គឺបរមវិស្ណុលោក ដែលជាព្រះ នាមមហាក្សត្រស្ថាបនិកប្រាសាទអង្គរវត្ត (អង្គរតូច) និងប្រាសាទភ្នំព្រះវិហារជាដើម។ នេះបង្ហាញឱ្យដឹងថា ព្រះអង្គគោរពនិកាយព្រះវិស្ណុ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ម្ភៃ-ព្រះបាទធរណិន្ទ្រវម៌ទីពីរ (១១៥០-១១៦៥គ្រិស្តសករាជ) មាន បច្ឆាមរណនាមថា ព្រះបាទមហាបរមនិវ៌្វានបទ។ គេពុំទាន់រកឃើញព្រះនាម របស់ទ្រង់ជាភាសាខ្មែរនៅឡើយទេ ថ្វីត្បិតតែមានសិលាចារឹកបានពិពណ៌នា អំពីប្រវត្តិរបស់ទ្រង់ក៏ដោយ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ម្ភៃពីរ-ព្រះបាទស្រីយសោវម៌ទីពីរ ឬ ព្រះបាទស្រីយសោវម៌ទេវៈ (១១?-១១៦៥ គ្រិស្តសករាជ)។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ម្ភៃពីរ-ព្រះបាទត្រីភូវនាទិត្យវម៌ (១១៦៥-១១៧៧គ្រិស្តសករាជ) ព្រះបាទត្រីភូវនាទិត្យវម៌ទេវៈ មានព្រះនាមនៅពេលសោយរាជសម្បត្តិថា ធូលី ព្រះបាទធូលីជើងព្រះកម្រតេងអញស្រីត្រីភូវនាទិត្យវម៌ទេវៈ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ម្ភៃបី-ព្រះបាទជ័យវម៌ទីប្រាំពីរ (១១៨១-១២១៨គ្រិស្តសករាជ) ព្រះអង្គមានបច្ឆាមរណនាមថា ព្រះបាទមហាបរមសោគត។ ព្រះមហាវរក្សត្រ អង្គនេះដែលកាន់លទ្ធិព្រះពុទ្ធសាសនា មហាយានបានរំដោះប្រទេសកម្ពុជាពី នឹមឈ្លានពានចម្ប៉ា ហើយបានសាងសង់សមិទ្ធផលជាច្រើននៅក្នុងចក្រភពអង្គរ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ម្ភៃបួន-ព្រះបាទឥន្ទ្រវម៌ទីពីរ (១២២០-១២៤៣គ្រិស្តសករាជ) ឬ ព្រះបាទស្រីន្ទ្រវម៌ទេវៈ ព្រះអង្គជាព្រះរាជបុត្រមួយព្រះអង្គ ក្នុងចំណោម ព្រះរាជបុត្រជាច្រើនរបស់ព្រះបាទជ័យវម៌ទីប្រាំពីរ ព្រះអង្គបានធ្វើជាទេសាភិបាល លើប្រទេសចម្ប៉ា (ចាម)។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ម្ភៃប្រាំ-ព្រះបាទជ័យវម៌ទីប្រាំបី (១២៤៣-១២៩៥គ្រិស្តសករាជ) មាន ព្រះនាមនៅពេលសោយរាជសម្បត្តិថា ធូលីព្រះបាទធូលីជើងព្រះកម្រតេងអញ ស្រីជ័យវម៌ទេវៈ ហើយបច្ឆាមរណនាមរបស់ទ្រង់ គឺព្រះបាទមរមេស្វរបទ។ ស្តេចអង្គនេះបានមានប្រតិកម្មប្រឆាំង នឹងលទ្ធិព្រះពុទ្ធសាសនាដោយបាន បំផ្លិចបំផ្លាញនូវព្រះបដិមាជាច្រើនអង្គ ដូចជាការរកឃើញបំណែករូបតំណាង ពុទ្ធអង្គយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់នៅប្រាសាទបន្ទាយក្តី និងប្រាសាទព្រះខ័នជាសក្ខីភាពស្រាប់។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ម្ភៃប្រាំមួយ-ព្រះបាទស្រិន្ទ្រវម៌ (១២៩៥-១៣០៧គ្រិស្តសករាជ) ឬព្រះបាទស្រីស្រិន្ទ្រវម៌ទេវៈ មានព្រះនាមនៅពេលសោយរាជសម្បត្តិថា ព្រះបាទកម្រតេងស្រីវម៌ទេវៈ។ ស្តេចអង្គនេះ កាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាលទ្ធិហីនយាន ប្រើភាសាបាលីជាយាន ដែលត្រូវបានចារឡើងនៅប្រាសាទគោកស្វាយចកនៅឆ្នាំ ១៣០៨គ្រិស្តសករាជ (កាលេខ ៧៥)។ </span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> ម្ភៃប្រាំពីរ-ព្រះបាទស្រិន្ទ្រជ័យវម៌ (១៣០៧-១៣២៧គ្រិស្តសករាជ) ឬ ព្រះបាទស្រីជ័យវម៌ទេវៈ។ ព្រះបាទជ័យវម៌ទីប្រាំបួន (១៣២៧-១៣៥៣ គ្រិស្តសករាជ) ដែលជាស្តេចចុងក្រោយបង្អស់នៃវង្សវរ្ម័ន ឬ វម៌ នាសម័យអង្គរ ដ៏មហារុងរឿងថ្កើងថ្កានមានបច្ឆាមរណនាមថា ព្រះបាទជ័យវម៌បរមេស្វរៈ។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> គប្បីរំលឹកឡើងវិញដែរថា ពាក្យ វរ្ម័ន ឬ វម៌ ខាងលើនេះ ដែលត្រូវបាន ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរប្រើប្រាស់សម្រាប់តាំងវង្សត្រកូលរបស់ទ្រង់ តាំងពី សម័យនគរភ្នំមកម្ល៉េះ ( ព្រះបាទ ជ័យវម៌) ត្រូវបានបន្តរហូតដល់សម័យក្រោយអង្គរ។ ឧទាហរណ៍ដ៏ជាក់ស្តែងមួយ គឺពាក្យ វម៌ ឬ ពម៌ ដែលគេសរសេរច្រឡំថា ពណ៌ទៅវិញ ត្រូវបានព្រះរាជាខ្មែរនាសម័យលង្វែក ប្រើប្រាស់នៅឡើយ ដូចជាព្រះនាមរបស់ ព្រះបាទសុរិយោពណ៌ (សុរិយាវម៌) ជា សក្ខីភាពស្រាប់។</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;">ជាទីបញ្ចប់ សូមបញ្ជាក់ថា តាមការស្រាវជ្រាវខាងលើនេះ ទោះបីជាបញ្ជីព្រះនាម និង បច្ឆាមរណនាមនៃព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ នាសម័យអង្គរ ត្រូវបានចងក្រងសឹងតែគ្រប់ចំនួនក៏ដោយ ប៉ុន្តែគប្បីយើងត្រូវធ្វើការស្រាវជ្រាវជាបន្តទៅទៀត។ ដោយហេតុថា នៅមានព្រះនាមរបស់ស្តេចខ្មែរមួយចំនួន ដែលគេពុំទាន់ឃើញមានបច្ឆាមរណនាមចារលើសិលាចារឹក ឬក៏ត្រូវបានបញ្ចូលក្នុងបញ្ជីខាងលើនេះនៅឡើយ៕F</span><br style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;" /><span style="background-color: #fafdfd; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px;"> </span><span style="background-color: #fafdfd; color: #990000; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 25px; margin: 0px; padding: 0px;">(ម.ត្រាណេ)))</span><br />
CENEdwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8062608941116045818.post-27215538752453943652012-12-06T14:39:00.001+07:002012-12-06T14:39:15.016+07:00កម្មវិធីទទួលភ្ញៀវទី២លាននាក់របស់ព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិអង្គរសៀមរាប<iframe width="560" height="315" src="http://www.youtube.com/embed/XKErj4dPvyA" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>Edwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8062608941116045818.post-12700801014574904832012-11-03T13:35:00.003+07:002012-11-03T13:35:55.892+07:00បរមគ្រូដ៏ល្បីល្បាញបំផុត របស់ចិន "ខុងជឺ"<br />
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">ខុងជឺ</strong> គឺជាបុគ្គលមាន ឥទ្ធិពលផ្នែកគំនិត ប្រាជ្ញាដ៏សំខាន់បំផុត របស់ចិន និងត្រូវគេទទួលស្គាល់ ថាជាអ្នក ប្រាជ្ញដ៏ល្បីល្បាញ ម្នាក់លើលោក ។ ពេញ មួយជីវិតរបស់ខ្លួន ខុងជឺបានខំប្រឹងប្រែង ទូន្មានប្រៀនប្រដៅ មនុស្សឲ្យប្រព្រឹត្ត អំពើសុចរិត ប្រកាន់យកគោលការណ៍ គ្រប់គ្រងដែលត្រឹមត្រូវ យុត្តិធម៌ និងបង្រៀន មនុស្សឲ្យចេះរកក្តីសុខ ក្នុងជីវិតបច្ចុប្បន្នជាជាង គិតទៅដល់ជាតិមុខ ។ ដំបូន្មានរបស់ ខុងជឺ គឺជាពុទ្ធិផ្នែក ទស្សនវិជ្ជា និងជា គតិធម៌ ស៊ីជម្រៅដែលបានចាក់ឫសយ៉ាង ជ្រៅទៅក្នុងផ្នត់គំនិត របស់ជនជាតិចិន អស់ រយៈកាលរាប់ពាន់ឆ្នាំ មកហើយ និងដែលពួកគេបាន នាំគ្នា គោរព ប្រតិបត្តិយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួន អំពីដំបូន្មានទាំង នោះ ទុកជាគតិប្រចាំជីវិត ។ នេះជាហេតុផលដល់សំខាន់ ដែលធ្វើឲ្យចិន ជាប្រទេស ដែលអាច ថែរក្សា ប្រពៃណីទំនៀមទំលាប់របស់ខ្លួន បានយ៉ាងគង់វង្សមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">កំពូលអ្នកសិក្សារៀនសូត្រ</strong></div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
ខុងជឺ កើតនៅឆ្នាំ៥៥១ មុនគ្រិស្តសករាជ ក្នុងនគរលូ (តំបន់សានទុងបច្ចុប្បន្ន) កំព្រាឪពុកតាំងតែ ពីនៅកុមារ ហើយត្រូវរស់នៅ ជាមួយម្តាយដែល ប្រឈមមុខនឹងស្ថានភាពក្រីក្រ លំបាកខ្លាំង ។ ប៉ុន្តែទោះបីជាយ៉ាងណា ក៏ដោយម្តាយ របស់ ខុងជឺ នៅតែខិតខំជំរុញកូនឲ្យ បានរៀនសូត្រ រហូត ទាល់តែមានចំណេះវិជ្ជា យ៉ាងខ្ពង់ខ្ពស់បំផុត ។</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
ខុងជឺជាមនុស្សដែលស្រឡាញ់ ការសិក្សាជាខ្លាំង ហេតុនេះហើយទើបគាត់ខំស្វះស្វែងរៀនសូត្រ មុខវិជ្ជា សព្វបែបយ៉ាង រួមទាំងក្បួន ពិធីខាង សាសនា ចម្រៀងកំណាព្យ និងក្បួនតម្រាផ្សេងៗ ដែលមានមក តាំងពី សម័យបុរាណ ។</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
ដោយសារតែភាពឈ្លាសវៃនេះ ធ្វើឲ្យ ខុងជឺ មានឈ្មោះល្បីល្បាញ ថាជាអ្នកដែលប្រកបដោយចំណេះដឹង សព្វបែបយ៉ាង សុសសាយ ទៅគ្រប់ ទិសទី តាំងពីអាយុមិនទាន់ដល់ ២០ឆ្នាំនៅឡើយ ។</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">បង្កើតសាលារៀនឯកជនមុនគេបង្អស់</strong></div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
ពេលមានអាយុ៣០ឆ្នាំ ខុងជឺ បានបង្កើតសាលារៀន ឯកជនមួយកន្លែង ដែលជាសាលារបស់ ខុងជឺ បាន ផ្លាស់ប្តូររូបភាព ការសិក្សាដែល ខុស ស្រឡះពីមុន ធ្វើឲ្យប្រជាជនចិនភ្ញាក់រឮក នាំគ្នាយកចិត្តទុកដាក់ និងការសិក្សា ព្រមទាំងវប្បធម៌ជាខ្លាំង ។ ខុងជឺបានប្រើវិធីដ៏សាមញ្ញ ក្នុងការ ទទួលសិស្ស ចូលរៀន ដោយ គ្រាន់តែ ជូនរបស់បន្តិចបន្តួច សម្រាប់ថ្លៃសិក្សាប៉ុណ្ណោះ ក៏គ្រប់គ្រាន់ហើយ ។ កូនសិស្សរបស់ខុងជឺ ភាគច្រើនទទួល ចំណេះដឹងបានយ៉ាងខ្ពង់ខ្ពស់ ស្ទើរគ្រប់ផ្នែក ។</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
ខុងជឺ ពេញចិត្តនឹងអាជីពរបស់ខ្លួនជាខ្លាំង។ គាត់បានខិតខំពុះពារអស់ពីកម្លាំង កាយចិត្តក្នុងការ បង្ហាត់ បង្រៀន និងកំណត់បទបញ្ជា ចំពោះសិស្ស យ៉ាងតឹងរ៉ឹង រហូតធ្វើឲ្យសាលារៀន របស់គាត់សម្រេច ជោគជ័យ ខ្ពស់ និងទទួលបានការគាំទ្រជាខ្លាំងពីសង្គម ចិននាសម័យនោះ ។</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">ការពារប្រទេសជាតិ ជួយព្រះជន្មព្រះរាជា</strong></div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
ខុងជឺ មានបំណងចង់ជួយអភិវឌ្ឍទឹកដីនគរលូ ឲ្យកាន់តែរឹងមាំ និងរីកចម្រើន ប៉ុន្តែគាត់ហាក់គ្មាន ឱកាស ទាល់ តែសោះ ព្រោះដោយសារតែ អស់ ពួក មន្រ្តីជំនិតនិងព្រះរាជា តែងតែនិយាយមួលបង្កាច់ ពីគាត់ ក្នុងផ្លូវ មិនល្អជាប្រចាំ ធ្វើឲ្យខុងជឺ បានទទួលតំណែងត្រឹមតែ ជាមន្ត្រីថ្នាក់ទាបជា រៀង រហូតមក ។ លុះរហូតដល់ ខុងជឺ អាយុ៥១ឆ្នាំ ទើបគាត់ទទួលរាជបញ្ជា ឲ្យមើលការខុសត្រូវ នៅក្នុងរាជធានី ។</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
ក្រោយពីព្រះរាជាទតឃើញស្នាដៃដ៏ជោគជ័យទាំងឡាយរបស់គាត់ ទើបព្រះអង្គទ្រង់ ព្រះរាជទាន ភារកិច្ចសំខាន់ៗ ដល់ខុងជឺ កាន់តែច្រើនឡើង បន្ថែមទៀតជាហេតុ ធ្វើឲ្យនគរលូ រីកចម្រើនយ៉ាង ឆាប់រហ័ស ហើយអ្វីដែលសំខាន់បំផុតនោះ គឺ ខុងជឺបានជួយស្រោចស្រង់ ព្រះជន្មព្រះរាជា ឲ្យរួចផុត ពីចំណាប់ខ្មាំង របស់ប្រទេសជិតខាង ដោយសារតែភាពឈ្លាសវៃរបស់គាត់ ព្រមទាំងរកដំណោះស្រាយ ក្នុងហេតុការណ៍ នោះបាន ដោយស្ងប់ ពុំមានការបង្ហូរឈាមអ្វីឡើយ ។</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">ទ្រឹស្តីរបស់ខុងជឺ</strong></div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
ខុងជឺ ជានិម្មិតរូបដ៏សំខាន់បំផុត នៃវប្បធម៌បុរាណរបស់ប្រទេសចិន ។ គាត់ពុំមែនត្រឹមតែ ជាអ្នកប្រាជ្ញខាង ប្រវត្តិសាស្ត្រប៉ុណ្ណោះទេ គាត់ក៏ជា ទស្សន វិទូ ផ្នែកនយោបាយ និងសីលធម៌ដ៏ល្បីល្បាញផងដែរ ។ គាត់បានចំណាយពេលអស់ ៣០ឆ្នាំ ក្នុងការត្រាច់ចរទៅតាមតំបន់នានា ដើម្បីផ្តល់ ជាគំនិត យោបល់និង វិធីសាស្ត្រផ្សេងៗ ដល់បណ្តាអ្នកគ្រប់គ្រង ដែលជឿនិងគោរពមកលើរូបគាត់ ។</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
ក្រោយពេលដែលគាត់ទទួលអនិច្ចកម្មទៅ ទ្រឹស្តីបង្រៀននៅតាមសាលារៀននានា ដែលគាត់បាន បង្កើតឡើង មកនោះ គឺជាអាវុធខាងគំនិត ប្រាជ្ញា ដើម្បីទ្រទ្រង់ ដល់របបមានឥទ្ធិពល ជាខ្លាំងដល់ របបគ្រប់គ្រងរបស់ចិន ។ បណ្តាកូនសិស្សទាំងឡាយ បានយកទ្រឹស្តីរបស់ខុងជឺ មកចងក្រងជា សៀរភៅមួយក្បាល មានចំណងជើងថា “លុនវី” ដែលក្រោយមកសៀវភៅនេះ គឺជាប្រភពទិន្នន័យ ដ៏សំខាន់ក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវ អំពីទ្រឹស្តី របស់ខុងជឺ នេះឯង ។</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">យុគសម័យរុងរឿង នៃទស្សនវិជ្ជារបស់ចិន</strong></div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
តាំងពីបុរាណកាលមក ទស្សនវិជ្ជាចិន ឈរនៅលើការជួយគ្នាទៅវិញទៅមក ព្រោះជនជាតិចិន ចូលចិត្ត គោរពប្រតិបត្តិតាម និងមាន មនសិការ សង្គមខ្ពស់ ទើបបានជាទ្រឹស្តីនៅគ្រប់លទ្ធិនានា របស់ចិន សុទ្ធតែ បង្រៀនឲ្យចេះអំពីប្រើជីវិតក្នុងសង្គម សុជីវធម៌ផ្ទាល់ខ្លួន និងគោលការណ៍ នៃការគ្រប់គ្រង ។ ប៉ុន្តែមួយ ផ្នែកទៀតគឺជាពាក្យប្រៀនប្រដៅ ដ៏ស៊ីជម្រៅនៃ សភាវៈចិត្តឬ ដែលហៅថា “អ្នកត្រាស់ដឹង” នេះឯង ។ ទស្សនវិជ្ជាចិន ទាំងពីរផ្នែកនេះ បានរីកចម្រើន ទៅរកទស្សនវិជ្ជា ពីរបែបដែលបែងចែក ពីគ្នាដាច់ស្រឡះគឺ លទ្ធិខុងជឺ និងលទ្ធិតៅ របស់ឡៅជឺ ។</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">មាគ៌ារបស់ខុងជឺ និងមាគ៌ារបស់តៅ</strong></div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
លទ្ធិខុងជឺ ផ្តោតទៅលើការរៀបចំ បែបបទសង្គមនិងជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃប្រព័ន្ធសិក្សា របស់ចិន មានក្រឹត្យ ក្រមសីលធម៌ ខ្ជាប់ខ្ជួន ដំបូន្មានប្រៀន ប្រដៅ យ៉ាងល្អិតល្អន់ និងពិធីសែនព្រេន គោរពបូជាដល់បុព្វបុរស ។ ផ្ទុយទៅវិញ លទ្ធិតៅផ្តោតសារៈសំខាន់ទៅលើមាគ៌ា រស់នៅទៅតាម ក្រមធម្មជាតិ ។ ក្តីសុខតាមទស្សនៈរបស់លទ្ធិតៅ គឺបង្រៀនឲ្យមនុស្សចេះរៀបចំ ដំណើរជីវិត ទៅតាមច្បាប់ធម្មជាតិ និង ជឿជាក់ លើបញ្ញាញាណ របស់ខ្លួនឯង ។</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">ឈុនឈីវៈ ស្នាដៃដ៏ឆ្នើមរបស់ខុងជឺ</strong></div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
នៅដំណាក់កាលចុងក្រោយ នៃជីវិតរបស់ខុងជឺ គាត់បាននិពន្ធសៀវភៅ មួយក្បាលដែលមាន ចំណងជើង ថា “ឈុនឈីវ” ជាសៀវភៅទាក់ទង និងជីវប្រវត្តិសាស្ត្រ របស់អច្ឆរិយបុគ្គល និងព្រឹត្តការណ៍សំខាន់ៗ ដែលកើតមាននៅក្នុងសង្គម រវាងឆ្នាំ៧២២ ដល់៤៤១មុន គ.ស ។ ដោយសម័យ នោះ នៅមិនទាន់មាន ក្រដាស សរសេរនៅឡើយ ទើបកាត់ត្រូវនិពន្ធសៀវភៅនេះ ដោយចារលើបន្ទះឬស្សី ។ ក្នុងកំឡុងពេលសរសេរ សៀវភៅ នេះ ខុងជឺ សំងំនៅតែក្នុងផ្ទះ ដៃម្ខាងកាន់បន្ទះឬស្សី ដៃម្ខាងកាន់ជក់ ដោយ គិតតែពីឈ្ងោកសរសេរយ៉ាង អត់ធ្មត់បំផុត ពុំខ្លាចនឿយហត់អ្វីទាំអស់ ។ ដំណែកកូនសិស្សក្រោយពីឃើញគ្រូរបស់ខ្លួន ខំប្រឹងប្រែង ធ្វើការជ្រុលហួស ពេកដូច្នេះ ពួកគេក៏ សុំចូលខ្លួន មកជួយសរសេរ តែគាត់បដិសេធ ហើយឆ្លើយទៅវិញថា ៖</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
“មិនបានទេ! រឿងដែលយើងកំពុងសរសេរនេះ គឺជារឿងរបស់អ្នកដែលស្លាប់ទៅហើយ… យើងចង់ បន្ថែមគំនិតខ្លះៗ ទៅក្នុងរឿងនោះ… យើងគិតថា អ្នកជំនាន់ក្រោយ និងបានយល់ពីយើង ឬអាចនឹង បន្ទោសយើងផងដែរ” ដោយសារការប្រឹងប្រែង អស់ពីកម្លាំងកាយចិត្តរបស់ខុងជឺ ទើបសៀវភៅមួយច្បាប់នេះ គឺជាសៀវភៅ ប្រវត្តិសាស្ត្រ ដែលមានលក្ខណៈត្រឹមត្រូវ និងសុក្រឹតបំផុត ។</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">លិទ្ធិខុងជឺនៅតៃវ៉ាន់</strong></div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
ក្នុងសម័យបច្ចុប្បន្ននេះទស្សនៈនិងវិធីគិតរបស់ជនជាតិចិនដីគោក ត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរដោយ សារតែ ត្រូវ គ្រប់គ្រងដោយរបប កុម្មុយនីស្ត ដែលជា ហេតុ ធ្វើឲ្យឥទ្ធិពល និងទស្សនវិជ្ជារបស់ ខុងជឺ ដែលធ្លាប់តែ ដិតជាប់ចំពោះជនជាតិចិន កាលពីសម័យមុននោះ ត្រូវបានប្រមូលផ្តុំ មកផ្សព្វផ្សាយ នៅតៃវ៉ាន់វិញ ។ ថ្វីត្បិតតែសេដ្ឋកិច្ចនយោបាយ មានការផ្លាស់ប្តូរខ្លាំងហើយក៏ដោយ តែវប្បធម៌និងទំនៀមទម្លាប់ របស់ ជនជាតិចិន នៅតែពុំមាន អ្វីខុស ប្លែកពីអតីតកាលប៉ុន្មានឡើយ ដូចជាការសែនព្រេន ដល់បុព្វបុរសជាដើម ។ ទស្សនៈរបស់ខុងជឺ ប្រៀបដូចចំណង ដែលចងភ្ជាប់ប្រជាជន ចិន ឲ្យវេញបញ្ចូលគ្នាក្នុងសង្គមតែមួយ ។</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
លិទ្ធិខុងជឺ មិនមែនជាសាសនាទេ ប៉ុន្តែគ្រប់ទិសតំបន់ នៃកោះតៃវ៉ាន់ តែងមានវិហារ ខុងជឺ នៅពាសពេញ ។ ពាក្យប្រៀនប្រដៅ របស់គាត់ត្រូវ បានគេ យកមកចារិក នៅតាមទីសក្ការៈបូជាផ្សេងៗ ។ ក្មេងៗទាំងឡាយ តែងត្រូវបានគេបណ្តុះបណ្តាលឲ្យសិក្សារៀនសូត្រ និងអនុវត្តតាមពាក្យ ប្រៀនប្រដៅ របស់ខុងជឺ តាំងតែ ពីតូចៗមក ដោយផ្តើមចេញពីគ្រួសារ រួមទាំងសាលារៀន ដែលជួយបញ្ជាក់បន្ថែម ទៀតទៅលើមនសិការ របស់ក្មេង។ កម្មវិធីថ្នាក់បឋមសិក្សា នៅកោះតៃវ៉ាន់ គេសង្កត់ធ្ងន់លើភាពកតញ្ញូ សេចក្តីព្យាយាម និងមនសិការ ស្នេហាជាតិជាកត្តាសំខាន់ ។ ក្មេងៗតៃវ៉ាន់ ក្នុងសម័យបច្ចុប្បន្ន នៅតែសរសេរនិង ទន្ទេញ នូវពាក្យ “ឡៃជឺ” ដែលជានិម្មិតរូបនៃ អ្នកដែលមានចិត្តកតញ្ញូ ទៅតាមដំបូន្មាន របស់ខុងជឺ ។ ទោះបីជាស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ច រីកចម្រើន ទៅឆ្ងាយយ៉ាងណាហើយក្តី ប៉ុន្តែទ្រឹស្តីប្រៀនប្រដៅ របស់ខុងជឺ មិន ដែលហួសសម័យហើយ ក៏ពុំមែនជាឧបសគ្គ ក្នុងដំណើរជីវិត របស់មនុស្សសម័យថ្មីអ្វីដែរ ។</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">ពាក្យស្លោករបស់ខុងជឺ</strong></div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
ខុងជឺ ជាទស្សនវិទូមួយរូប ដែលបានទទួលការគាំទ្រ និងលើតម្កើងជាអច្ឆរិយ បុគ្គលដ៏ឆ្នើមបំផុតរបស់ ប្រទេសចិន ។ ខុងជឺ បានបង្ហាញទស្សនៈ របស់ គាត់តាមរយៈ ពាក្យស្លោកមួយចំនួន ដែលសុទ្ធតែជាពាក្យ ស្លោក មានអត្ថន័យនិងមានលក្ខណៈអប់រំជ្រាលជ្រៅបំផុត ។</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">គ្រាន់តែឮ ខ្ញុំនឹងភ្លេច.. បើបានឃើញ ខ្ញុំនឹងចាំ..បើបានធ្វើ ខ្ញុំនឹងយល់ ។</strong></div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">គោលដៅរបស់អ្នកដែលមានឧត្តមគតិខ្ពង់ខ្ពស់ គឺសច្ចធម៌ ។</strong></div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">ភាពល្ងង់ខ្លៅជារាត្រីកាលនៅក្នុងចិត្ត.. តែជារាត្រីគ្មានព្រះចន្ទនិងដួងតារា ។</strong></div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
រៀន តែមិនព្រមគិត គឺខូចខាត.. គិត តែមិនព្រមរៀន គឺគ្រោះថ្នាក់.....</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
អ្នកដែលពូកែនិយាយបញ្ចើចបញ្ចើ លើកជើងបញ្ជោរ មានតិចតួចណាស់ដែល ជាអ្នកមានមេត្តាធម៌ ។ ចំណែកមនុស្សប្រកាន់យុត្តិធម៌ មនុស្សដាច់ខាតមោះមុត និងមនុស្សម៉ីះៗ សាមញ្ញ មិនសូវមានវោហារ ច្រើនជាមនុស្សមានមេត្តាធម៌ ។</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
មនុស្សដែលប្រព្រឹត្តដោយធម៌នឹងមិនឯកោទេ ព្រោះតែមានមនុស្សគោរពស្រឡាញ់ និងយល់ចិត្តជានិច្ច ។</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">ព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ៗ</strong></div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
-កើតនៅថ្ងៃទី៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ៥៥១ មុន គ.ស. ។</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
-ឆ្នាំ៥៣២ មុនគ.ស រៀបការនិងនាង យន់ក្វាន់ នៅអាយុ១៩ឆ្នាំ</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
-ឆ្នាំ៥៣១ មុនគ.ស ចូលបម្រើរាជការ ធ្វើជាស្មៀន យុង ឆាង នៅអាយុ២០ឆ្នាំ</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
-ឆ្នាំ៥៣១-៥២៤ មុនគ.ស ធ្វើការជាមន្ត្រីថ្នាក់ទាប ក្នុងចន្លោះអាយុ២០-២៧ឆ្នាំ</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
-ឆ្នាំ៥២១ មុនគ.ស បង្កើតសាលារៀនឯកជន ក្នុងអាយុ៣០ឆ្នាំ</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
ឆ្នាំ៥០០ មុនគ.ស ទទួលរាជបញ្ជាឲ្យគ្រប់គ្រងរាជធានី ក្នុងអាយុ៥១ឆ្នាំ</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
ឆ្នាំ៤៨០ មុនគ.ស ចន្លោះអាយុ៧១-៧២ឆ្នាំនិពន្ធសៀវភៅ “ឈុនឈីវ”</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px;">
ឆ្នាំ៤៧៩ មុនគ.ស អាយុគ្រប់៧២ឆ្នាំ ទទួលអនិច្ចកម្ម ៕</div>
<div style="background-color: whitesmoke; border: 0px; font-family: Hanuman; font-size: 15px; margin-bottom: 15px; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<img alt="www.lookingtoday.com" src="http://111.92.240.170:81/lookingtoday/looking-images/news/November-2012/id-078/Layl-003.jpg" style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 5px; outline: 0px; padding: 0px;" width="400" /></div>
Edwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8062608941116045818.post-58425609165214034352012-09-27T01:33:00.005+07:002012-09-27T01:34:08.209+07:00<a title="View Apparel Standards Specification and Quality Control - 1 on Scribd" href="http://www.scribd.com/doc/57731883/Apparel-Standards-Specification-and-Quality-Control-1" style="margin: 12px auto 6px auto; font-family: Helvetica,Arial,Sans-serif; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; font-size: 14px; line-height: normal; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; -x-system-font: none; display: block; text-decoration: underline;">Apparel Standards Specification and Quality Control - 1</a><iframe class="scribd_iframe_embed" src="http://www.scribd.com/embeds/57731883/content?start_page=1&view_mode=scroll&access_key=key-u1x91fyokoomsatxrmn" data-auto-height="true" data-aspect-ratio="0.772727272727273" scrolling="no" id="doc_34310" width="100%" height="600" frameborder="0"></iframe>Edwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8062608941116045818.post-53444835919987098482012-08-28T11:41:00.001+07:002012-08-28T11:41:23.898+07:00CAMBODIA Banknotes, 1875 - Present<table border="1" bordercolor="#FFFF00" bordercolordark="#000000" bordercolorlight="#FFFF00" cellpadding="10" cellspacing="0" style="background-color: #666666; border-collapse: collapse; height: 80px; text-align: center; width: 575px;"><tbody>
<tr><td align="center" colspan="2" height="7"><span style="color: white; font-family: Arial Narrow; font-size: x-small;"><i><a href="http://numismondo.com/pm/fic">French Indo-China</a> banknotes were used in Cambodia from 1875 - 1954<br /> </i></span><div align="center">
<center>
<table border="0" bordercolor="#111111" cellpadding="3" cellspacing="0" id="AutoNumber73" style="border-collapse: collapse; width: 474px;"><tbody>
<tr><td align="center" width="125"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/fic/FriP.51Dollar1PiastreND190003med.jpg"><img alt="FriP.51Dollar1PiastreND190003med.jpg" border="0" height="65" src="http://www.numismondo.com/pm/fic/tn_FriP.51Dollar1PiastreND190003med_jpg.jpg" width="86" /></a></span></td><td align="center" width="130"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/fic/ficP.10100Piastres.jpg"><img alt="ficP.10100Piastres.jpg" border="0" height="65" src="http://www.numismondo.com/pm/fic/tn_ficP.10100Piastres_jpg.jpg" width="92" /></a></span></td><td align="center" width="130"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/fic/ficP.48b1Piastre192131CL1.jpg"><img alt="ficP.48b1Piastre192131CL1.jpg" border="0" height="56" src="http://www.numismondo.com/pm/fic/tn_ficP.48b1Piastre192131CL1_jpg.jpg" width="86" /></a></span></td><td align="center" width="116"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/fic/ficP.82b100PiastresND194954CL1.jpg"><img alt="ficP.82b100PiastresND194954CL1.jpg" border="0" height="59" src="http://www.numismondo.com/pm/fic/tn_ficP.82b100PiastresND194954CL1_jpg.jpg" width="112" /></a></span></td></tr>
<tr><td align="center" width="125"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/fic/ficP.85c10CentsND1939APCL1.jpg"><img alt="ficP.85c10CentsND1939APCL1.jpg" border="0" height="54" src="http://www.numismondo.com/pm/fic/tn_ficP.85c10CentsND1939APCL1_jpg.jpg" width="90" /></a></span></td><td align="center" width="130"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/fic/ficP.1001PiastreND1954CL1.jpg"><img alt="ficP.1001PiastreND1954CL1.jpg" border="0" height="60" src="http://www.numismondo.com/pm/fic/tn_ficP.1001PiastreND1954CL1_jpg.jpg" width="95" /></a></span></td><td align="center" width="130"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/fic/ficP.103100PiastreND1954CL1.jpg"><img alt="ficP.103100PiastreND1954CL1.jpg" border="0" height="68" src="http://www.numismondo.com/pm/fic/tn_ficP.103100PiastreND1954CL1_jpg.jpg" width="95" /></a></span></td><td align="center" width="116"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/fic/ficP.1041PiastreND1953CL1.jpg"><img alt="ficP.1041PiastreND1953CL1.jpg" border="0" height="56" src="http://www.numismondo.com/pm/fic/tn_ficP.1041PiastreND1953CL1_jpg.jpg" width="90" /></a></span></td></tr>
</tbody></table>
</center>
</div>
</td></tr>
<tr><td align="center" colspan="2" height="7"><span style="color: white; font-family: Arial Narrow; font-size: x-small;"><i>The first banknotes attributable to Cambodia were issued in 1955.</i></span></td></tr>
<tr><td align="center" colspan="2" height="7" width="553"><nobr><div align="left">
<table border="1" bordercolordark="#000000" bordercolorlight="#C0C0C0" cellpadding="0" cellspacing="0" id="AutoNumber8" style="border-collapse: collapse; height: 24px; width: 39%px;"><tbody>
<tr><td height="24" width="100%"><b><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;"> Banque Nationale du Cambodge</span></b></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</nobr></td></tr>
<tr><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.1S1RielND1955No.22.jpg"><img alt="khmP.1S1RielND1955No.22.jpg" border="0" height="135" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.1S1RielND1955No.22_jpg.jpg" width="215" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.1S1RielND1955No.22.jpg">P.1S 1 Riel ND(1955) No.27</a></span></td><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.1S1RielND1955No.22r.jpg"><img alt="khmP.1S1RielND1955No.22r.jpg" border="0" height="136" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.1S1RielND1955No.22r_jpg.jpg" width="215" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.1S1RielND1955No.22r.jpg">Back</a></span></td></tr>
<tr><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.11RielND1955.jpg"><img alt="khmP.11RielND1955.jpg" border="0" height="135" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.11RielND1955_jpg.jpg" width="215" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.11RielND1955.jpg">P.1 1 Riel ND(1955)</a></span></td><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.11RielND1955r.jpg"><img alt="khmP.11RielND1955r.jpg" border="0" height="134" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.11RielND1955r_jpg.jpg" width="215" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.11RielND1955r.jpg">Back</a></span></td></tr>
<tr><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.2S5RielND1955.jpg"><img alt="khmP.2S5RielND1955.jpg" border="0" height="139" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.2S5RielND1955_jpg.jpg" width="225" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.2S5RielND1955.jpg">P.2S 5 Riel ND(1955)</a></span></td><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.2S5RielND1955r.jpg"><img alt="khmP.2S5RielND1955r.jpg" border="0" height="140" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.2S5RielND1955r_jpg.jpg" width="225" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.2S5RielND1955r.jpg">Back</a></span></td></tr>
<tr><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.25RielsND1955.jpg"><img alt="khmP.25RielsND1955.jpg" border="0" height="143" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.25RielsND1955_jpg.jpg" width="225" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.25RielsND1955.jpg">P.2 5 Riels ND(1955)</a></span></td><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.25RielsND1955r.jpg"><img alt="khmP.25RielsND1955r.jpg" border="0" height="144" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.25RielsND1955r_jpg.jpg" width="225" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.25RielsND1955r.jpg">Back</a></span></td></tr>
<tr><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.3S10RielND1955.jpg"><img alt="khmP.3S10RielND1955.jpg" border="0" height="146" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.3S10RielND1955_jpg.jpg" width="235" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.3S10RielND1955.jpg">P.3CT 10 Riel ND(1955)</a></span></td><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.3S10RielND1955r.jpg"><img alt="khmP.3S10RielND1955r.jpg" border="0" height="143" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.3S10RielND1955r_jpg.jpg" width="235" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.3S10RielND1955r.jpg">Back</a></span></td></tr>
<tr><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.310RielsND1955.jpg"><img alt="khmP.310RielsND1955.jpg" border="0" height="144" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.310RielsND1955_jpg.jpg" width="235" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.310RielsND1955.jpg">P.3 10 Riels ND(1955)</a></span></td><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.310RielsND1955r.jpg"><img alt="khmP.310RielsND1955r.jpg" border="0" height="144" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.310RielsND1955r_jpg.jpg" width="235" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.310RielsND1955r.jpg">Back</a></span></td></tr>
<tr><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.3A50RielsND1958.jpg"><img alt="khmP.3A50RielsND1958.jpg" border="0" height="155" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.3A50RielsND1958_jpg.jpg" width="245" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.3A50RielsND1958.jpg">P.3A 50 Riels ND(1958)</a></span></td><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.3A50RielsND1958r.jpg"><img alt="khmP.3A50RielsND1958r.jpg" border="0" height="156" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.3A50RielsND1958r_jpg.jpg" width="245" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.3A50RielsND1958r.jpg">Back</a></span></td></tr>
<tr><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.4c1RialND1972CL1.jpg"><img alt="khmP.4c1RialND1972CL1.jpg" border="0" height="112" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.4c1RialND1972CL1_jpg.jpg" width="225" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.4c1RialND1972CL1.jpg">P.4c 1 Riel ND(1972)</a><span style="color: white; font-size: x-small;"> <sub> CL1</sub></span></span></td><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.4c1RialND1972CL1r.jpg"><img alt="khmP.4c1RialND1972CL1r.jpg" border="0" height="111" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.4c1RialND1972CL1r_jpg.jpg" width="225" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.4c1RialND1972CL1r.jpg">Back</a></span></td></tr>
<tr><td align="center" height="7"><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;">P.5 - P.8</span></td><td align="center" height="7"><i><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;">Images Needed</span></i></td></tr>
<tr><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.9b500RialND1968CL1.jpg"><img alt="khmP.9b500RialND1968CL1.jpg" border="0" height="127" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.9b500RialND1968CL1_jpg.jpg" width="270" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.9b500RialND1968CL1.jpg">P.9b 500 Riel ND(1968)</a><span style="color: white; font-size: x-small;"> <sub> CL1</sub></span></span></td><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.9b500RialND1968CL1r.jpg"><img alt="khmP.9b500RialND1968CL1r.jpg" border="0" height="126" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.9b500RialND1968CL1r_jpg.jpg" width="270" /></a><br /><span style="color: white;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.9b500RialND1968wmkCL1.jpg">watermark</a></span> <a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.9b500RialND1968CL1r.jpg">Back</a></span></td></tr>
<tr><td align="center" height="7"><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;">P.10 - P.11</span></td><td align="center" height="7"><i><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;">Images Needed</span></i></td></tr>
<tr><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.12100RialsND1972CL1.jpg"><img alt="khmP.12100RialsND1972CL1.jpg" border="0" height="123" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.12100RialsND1972CL1_jpg.jpg" width="275" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.12100RialsND1972CL1.jpg">P.12 100 Riels ND(1972)</a><span style="color: white; font-size: x-small;"> <sub> CL1</sub></span></span></td><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.12100RialsND1972CL1r.jpg"><img alt="khmP.12100RialsND1972CL1r.jpg" border="0" height="123" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.12100RialsND1972CL1r_jpg.jpg" width="275" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.12wmkCL1.jpg">watermark</a> <a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.12100RialsND1972CL1r.jpg">Back</a></span></td></tr>
<tr><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.13b100RialsND1972CL1.jpg"><img alt="khmP.13b100RialsND1972CL1.jpg" border="0" height="121" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.13b100RialsND1972CL1_jpg.jpg" width="275" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.13b100RialsND1972CL1.jpg">P.13b 100 Riels ND(1972)</a><span style="color: white; font-size: x-small;"> <sub> CL1</sub></span></span></td><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.13b100RialsND1972CL1r.jpg"><img alt="khmP.13b100RialsND1972CL1r.jpg" border="0" height="121" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.13b100RialsND1972CL1r_jpg.jpg" width="275" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.13b100RialsND1972CL1r.jpg">Back</a></span></td></tr>
<tr><td align="center" height="7"><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;">P.14</span></td><td align="center" height="7"><i><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;">Images Needed</span></i></td></tr>
<tr><td align="center" colspan="2" height="7"><nobr><table border="0" bordercolor="#111111" cellpadding="0" cellspacing="0" id="AutoNumber78" style="border-collapse: collapse; width: 100%px;"><tbody>
<tr><td width="20%"><nobr><div align="left">
<table border="1" bordercolordark="#000000" bordercolorlight="#C0C0C0" cellpadding="5" cellspacing="0" id="AutoNumber79" style="border-collapse: collapse; height: 24px; width: 91%px;"><tbody>
<tr><td bgcolor="#000000" height="24" width="100%"><b><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;">Kmer Republic</span></b></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</nobr></td><td width="80%"><span style="font-family: Arial Narrow;"><i><span style="color: white; font-size: x-small;">9.10.1970 Kmer Republic</span></i></span></td></tr>
</tbody></table>
</nobr></td></tr>
<tr><td align="center" colspan="2" height="7"><nobr><div align="left">
<table border="1" bordercolordark="#000000" bordercolorlight="#C0C0C0" cellpadding="0" cellspacing="0" id="AutoNumber80" style="border-collapse: collapse; height: 24px; width: 37%px;"><tbody>
<tr><td height="24" width="100%"><b><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;"> Banque Nationale du Cambodge</span></b></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</nobr></td></tr>
<tr><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.15a100RialsND1972CL1.jpg"><img alt="khmP.15a100RialsND1972CL1.jpg" border="0" height="126" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.15a100RialsND1972CL1_jpg.jpg" width="285" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.15a100RialsND1972CL1.jpg">P.15a 100 Riels ND(1972)</a><span style="color: white; font-size: x-small;"> <sub> CL1</sub></span></span></td><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.15a100RialsND1972CL1r.jpg"><img alt="khmP.15a100RialsND1972CL1r.jpg" border="0" height="126" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.15a100RialsND1972CL1r_jpg.jpg" width="285" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.15a100RialsND1972wmkCL1.jpg">watermark</a> <a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.15a100RialsND1972CL1r.jpg">Back</a></span></td></tr>
<tr><td align="center" height="7"><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;">P.16</span></td><td align="center" height="7"><i><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;">Images Needed</span></i></td></tr>
<tr><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.171000RialsND1972CL1.jpg"><img alt="khmP.171000RialsND1972CL1.jpg" border="0" height="143" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.171000RialsND1972CL1_jpg.jpg" width="295" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.171000RialsND1972CL1.jpg">P.17 1,000 Riels ND(1972)</a><span style="color: white; font-size: x-small;"> <sub> CL1</sub></span></span></td><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.171000RialsND1972CL1r.jpg"><img alt="khmP.171000RialsND1972CL1r.jpg" border="0" height="143" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.171000RialsND1972CL1r_jpg.jpg" width="295" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.171000RialsND1972wmkCL1.jpg">watermark</a> <a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.171000RialsND1972CL1r.jpg">Back</a></span></td></tr>
<tr><td align="center" height="1"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.UNL5000RialsND1975ML.jpg"><img alt="khmP.UNL5000RialsND1975ML.jpg" border="0" height="130" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.UNL5000RialsND1975ML_jpg.jpg" width="285" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.UNL5000RialsND1975ML.jpg">P.17A 5,000 Riels ND(1974) [2005]</a> <sub><span style="color: white; font-size: x-small;">ML</span></sub></span></td><td align="center" height="1"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.UNL5000RialsND1975MLr.jpg"><img alt="khmP.UNL5000RialsND1975MLr.jpg" border="0" height="127" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.UNL5000RialsND1975MLr_jpg.jpg" width="285" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.UNL5000RialsND1975MLr.jpg">Back</a></span></td></tr>
<tr><td align="center" colspan="2" height="1" width="553"><nobr><table border="0" bordercolor="#111111" cellpadding="0" cellspacing="0" id="AutoNumber67" style="border-collapse: collapse; width: 109%px;"><tbody>
<tr><td width="43%"><nobr><div align="left">
<table border="1" bordercolordark="#000000" bordercolorlight="#C0C0C0" cellpadding="5" cellspacing="0" id="AutoNumber68" style="border-collapse: collapse; height: 24px; width: 95%px;"><tbody>
<tr><td bgcolor="#000000" height="24" width="100%"><b><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;"><nobr><img border="0" height="31" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/600px-Democratic_Kampuchea_official_name_white.gif" width="188" /></nobr><br />Democratic Republic of Kampuchea</span></b></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</nobr></td><td width="57%"><span style="font-family: Arial Narrow;"><nobr><i><span style="color: white; font-size: x-small;">5.1.1976 Democratic Republic of Kampuchea</span></i></nobr></span></td></tr>
</tbody></table>
</nobr></td></tr>
<tr><td align="center" colspan="2" height="1" width="553"><nobr><table border="0" bordercolor="#111111" cellpadding="0" cellspacing="0" id="AutoNumber74" style="border-collapse: collapse; width: 109%px;"><tbody>
<tr><td width="52%"><nobr><div align="left">
<table border="1" bordercolordark="#000000" bordercolorlight="#C0C0C0" cellpadding="5" cellspacing="0" id="AutoNumber75" style="border-collapse: collapse; height: 24px; width: 97%px;"><tbody>
<tr><td bgcolor="#000000" height="24" width="100%"><b><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;">People's Democratic Republic of Kampuchea</span></b></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</nobr></td><td width="48%"><span style="font-family: Arial Narrow;"><i><span style="color: white; font-size: x-small;">7.1.1979 People's Republic of Kampuchea</span></i></span></td></tr>
</tbody></table>
</nobr></td></tr>
<tr><td align="center" colspan="2" height="7" width="532"><nobr><div align="left">
<table border="1" bordercolordark="#000000" bordercolorlight="#C0C0C0" cellpadding="0" cellspacing="0" id="AutoNumber81" style="border-collapse: collapse; height: 24px; width: 36%px;"><tbody>
<tr><td height="24" width="100%"><b><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;"> People's Bank of Cambodia</span></b></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</nobr></td></tr>
<tr><td align="center" height="7" width="267"><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;">P.18 - P.34</span></td><td align="center" height="7" width="265"><i><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;">Images Needed</span></i></td></tr>
<tr><td align="center" colspan="2" height="1" width="553"><nobr><table border="0" bordercolor="#111111" cellpadding="0" cellspacing="0" id="AutoNumber76" style="border-collapse: collapse; width: 109%px;"><tbody>
<tr><td width="25%"><nobr><div align="left">
<table border="1" bordercolordark="#000000" bordercolorlight="#C0C0C0" cellpadding="5" cellspacing="0" id="AutoNumber77" style="border-collapse: collapse; height: 24px; width: 95%px;"><tbody>
<tr><td bgcolor="#000000" height="24" width="100%"><b><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;">State of Cambodia</span></b></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</nobr></td><td width="75%"><span style="font-family: Arial Narrow;"><i><span style="color: white; font-size: x-small;">1.5.1989 Country name changed to State of Cambodia</span></i></span></td></tr>
</tbody></table>
</nobr></td></tr>
<tr><td align="center" colspan="2" height="1" width="553"><nobr><div align="left">
<table border="1" bordercolordark="#000000" bordercolorlight="#C0C0C0" cellpadding="0" cellspacing="0" id="AutoNumber69" style="border-collapse: collapse; height: 24px; width: 34%px;"><tbody>
<tr><td height="24" width="100%"><b><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;"> </span></b><nobr><b><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;">People's Bank of Cambodia</span></b></nobr></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</nobr></td></tr>
<tr><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.3550Rials1992CL1.jpg"><img alt="khmP.3550Rials1992CL1.jpg" border="0" height="102" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.3550Rials1992CL1_jpg.jpg" width="225" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.3550Rials1992CL1.jpg">P.35 50 Riels 1992</a><span style="color: white; font-size: x-small;"> <sub> CL1</sub></span></span></td><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.3550Rials1992CL1r.jpg"><img alt="khmP.3550Rials1992CL1r.jpg" border="0" height="103" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.3550Rials1992CL1r_jpg.jpg" width="225" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.3550Rials1992CL1r.jpg">Back</a></span></td></tr>
<tr><td align="center" height="7" width="267"><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;">P.36</span></td><td align="center" height="7" width="265"><i><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;">Images Needed</span></i></td></tr>
<tr><td align="center" colspan="2" height="7" width="532"><nobr><div align="left">
<table border="1" bordercolordark="#000000" bordercolorlight="#C0C0C0" cellpadding="0" cellspacing="0" id="AutoNumber82" style="border-collapse: collapse; height: 24px; width: 36%px;"><tbody>
<tr><td height="24" width="100%"><b><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;"> National Bank of Cambodia</span></b></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</nobr></td></tr>
<tr><td align="center" height="7" width="267"><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;">P.37 - P.40</span></td><td align="center" height="7" width="265"><i><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;">Images Needed</span></i></td></tr>
<tr><td align="center" colspan="2" height="1" width="553"><nobr><table border="0" bordercolor="#111111" cellpadding="0" cellspacing="0" id="AutoNumber70" style="border-collapse: collapse; width: 101%px;"><tbody>
<tr><td width="32%"><nobr><div align="left">
<table border="1" bordercolordark="#000000" bordercolorlight="#C0C0C0" cellpadding="5" cellspacing="0" id="AutoNumber71" style="border-collapse: collapse; height: 24px; width: 73%px;"><tbody>
<tr><td bgcolor="#000000" height="24" width="100%"><span style="color: white; font-family: Arial Narrow; font-size: x-large;">ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា</span><b><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;"><br />Kingdom of Cambodia</span></b></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</nobr></td><td width="68%"><nobr><i><span style="color: white; font-family: Arial Narrow; font-size: x-small;">24.9.1993 Kingdom of Cambodia (restored)</span></i></nobr></td></tr>
</tbody></table>
</nobr></td></tr>
<tr><td align="center" colspan="2" height="7" width="553"><nobr><div align="left">
<table border="1" bordercolordark="#000000" bordercolorlight="#C0C0C0" cellpadding="0" cellspacing="0" id="AutoNumber72" style="border-collapse: collapse; height: 24px; width: 34%px;"><tbody>
<tr><td height="24" width="100%"><b><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;"> National Bank of Cambodia</span></b></td></tr>
</tbody></table>
</div>
</nobr></td></tr>
<tr><td align="center" height="7"><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;">P.41 - P.49</span></td><td align="center" height="7"><i><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;">Images Needed</span></i></td></tr>
<tr><td align="center" height="1"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.50100000RielsND1995.jpg"><img alt="khmP.50100000RielsND1995.jpg" border="0" height="111" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.50100000RielsND1995_jpg.jpg" width="255" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.50100000RielsND1995.jpg">P.50 100,000 Riels ND(1995)</a></span></td><td align="center" height="1"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.50100000RielsND1995r.jpg"><img alt="khmP.50100000RielsND1995r.jpg" border="0" height="111" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.50100000RielsND1995r_jpg.jpg" width="255" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.50100000RielsND1995r.jpg">Back</a></span></td></tr>
<tr><td align="center" height="7"><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;">P.51 - P.55</span></td><td align="center" height="7"><i><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;">Images Needed</span></i></td></tr>
<tr><td align="center" height="1"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.5610000Riels2001.jpg"><img alt="khmP.5610000Riels2001.jpg" border="0" height="109" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.5610000Riels2001_jpg.jpg" width="238" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.5610000Riels2001.jpg">P.56 10,000 Riels 2001</a></span></td><td align="center" height="1"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.5610000Riels2001r.jpg"><img alt="khmP.5610000Riels2001r.jpg" border="0" height="111" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.5610000Riels2001r_jpg.jpg" width="238" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.5610000Riels2001r.jpg">Back</a></span></td></tr>
<tr><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.57a50000Riels2001.jpg"><img alt="khmP.57a50000Riels2001.jpg" border="0" height="110" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.57a50000Riels2001_jpg.jpg" width="240" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.57a50000Riels2001.jpg">P.57a 50,000 Riels 2001</a></span></td><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.57a50000Riels2001r.jpg"><img alt="khmP.57a50000Riels2001r.jpg" border="0" height="110" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.57a50000Riels2001r_jpg.jpg" width="240" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.57a50000Riels2001r.jpg">Back</a></span></td></tr>
<tr><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.New1000Riels2005ML.jpg"><img alt="khmP.New1000Riels2005ML.jpg" border="0" height="104" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.New1000Riels2005ML_jpg.jpg" width="230" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.New1000Riels2005ML.jpg">P.58a 1,000 Riels 2005</a> <sub><span style="color: white; font-size: x-small;">ML</span></sub></span></td><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.New1000Riels2005MLr.jpg"><img alt="khmP.New1000Riels2005MLr.jpg" border="0" height="104" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.New1000Riels2005MLr_jpg.jpg" width="230" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.New1000Riels2005MLr.jpg">Back</a></span></td></tr>
<tr><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.New2000Riels2007.jpg"><img alt="khmP.New2000Riels2007.jpg" border="0" height="106" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.New2000Riels2007_jpg.jpg" width="230" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.New2000Riels2007.jpg">P.59a 2,000 Riels 2007</a></span></td><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.New2000Riels2007r.jpg"><img alt="khmP.New2000Riels2007r.jpg" border="0" height="106" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.New2000Riels2007r_jpg.jpg" width="230" /></a><br /><a href="http://www.numismondo.com/pm/khm/khmP.New2000Riels2007r.jpg">Back</a></span></td></tr>
<tr><td align="center" height="7"><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;">P.60 50,000 Riels 2008</span></td><td align="center" height="7"><i><span style="color: white; font-family: Arial Narrow;">Images Needed</span></i></td></tr>
<tr><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><img alt="khmP.New200002008.jpg" border="0" height="131" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.New200002008_jpg.jpg" width="265" /><br /><span style="color: white;">P.New 20,000 Riels 2008</span></span></td><td align="center" height="7"><span style="font-family: Arial Narrow;"><img alt="khmP.New200002008r.jpg" border="0" height="121" src="http://www.numismondo.com/pm/khm/tn_khmP.New200002008r_jpg.jpg" width="265" /><br /><span style="color: white;">Back</span></span></td></tr>
</tbody></table>
Edwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8062608941116045818.post-42233704362136826892012-08-27T16:33:00.000+07:002012-08-27T16:33:01.575+07:00រូបភាពប្រវត្តិសាស្ត្រ នៃការយាងត្រឡប់មកមាតុប្រទេសវិញនៃសម្ដេចព្រះ នរោត្ដម សីហនុ កាលពី២០ឆ្នាំមុន<br />
<div style="background-color: white; color: #666666; font-family: 'Lucida Grande', 'Lucida Sans Unicode', Verdana, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 12px; margin-top: 12px; padding: 0px; text-align: center;">
<img alt="" height="290" src="http://i1122.photobucket.com/albums/l521/sopheaktr/Preah-1.jpg" style="margin: 0px; padding: 0px;" width="456" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" /><img alt="" height="290" src="http://i1122.photobucket.com/albums/l521/sopheaktr/Preah-2.jpg" style="margin: 0px; padding: 0px;" width="456" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" />ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេច ព្រះ នរោត្តម សីហនុ និងសម្ដេចព្រះមហាក្សត្រី នរោត្តម មុនីនាថ សីហនុ យាងមាតុភូមិនិវត្តន៍មកដល់ព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញ នាថ្ងៃទី១៤ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៩១។ រូបថត ព្រំ ឈួង (១=២)</div>
<div style="background-color: white; color: #666666; font-family: 'Lucida Grande', 'Lucida Sans Unicode', Verdana, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 12px; margin-top: 12px; padding: 0px; text-align: center;">
<img alt="" height="290" src="http://i1122.photobucket.com/albums/l521/sopheaktr/Preah-3.jpg" style="margin: 0px; padding: 0px;" width="456" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" />ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ អមព្រះរាជដំណើរដោយ សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន យាងគង់នៅលើព្រះទីនាំង មានព្រះទ័យរីករាយ ដោយទតឃើញការទទួលស្វាគមន៍ពីប្រជារាស្ត្រតាមមហាវិថី នៅថ្ងៃយាងនិវត្តន៍មកដល់មាតុភូមិវិញ ថ្ងៃទី១៤ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៩១។ រូបថត ព្រំ ឈួង (៣)</div>
<div style="background-color: white; color: #666666; font-family: 'Lucida Grande', 'Lucida Sans Unicode', Verdana, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 12px; margin-top: 12px; padding: 0px; text-align: center;">
<img alt="" height="290" src="http://i1122.photobucket.com/albums/l521/sopheaktr/Preah-4.jpg" style="margin: 0px; padding: 0px;" width="456" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" /><img alt="" height="290" src="http://i1122.photobucket.com/albums/l521/sopheaktr/Preah-5.jpg" style="margin: 0px; padding: 0px;" width="456" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" />មហាមិទ្ទិញអបអរសាទរចំពោះ ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ និងសម្ដេច ព្រះមហាក្សត្រី នរោត្តម មុនីនាថ សីហនុ បានយាងមាតុភូមិនិវត្តន៍ ធ្វើនៅមុខព្រះបរមរាជវាំង រាជធានីភ្នំពេញ នាថ្ងៃទី១៦ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៩១ ដោយមាន នាម៉ឺន មន្ត្រីរាជការរាប់ម៉ឺននាក់ចូលរួម។ រូបថត ព្រំ ឈួង (៤_៥)</div>
<div style="background-color: white; color: #666666; font-family: 'Lucida Grande', 'Lucida Sans Unicode', Verdana, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 12px; margin-top: 12px; padding: 0px; text-align: center;">
<img alt="" height="290" src="http://i1122.photobucket.com/albums/l521/sopheaktr/Preah-6.jpg" style="margin: 0px; padding: 0px;" width="456" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" />ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ (កណ្ដាល) ព្រះហស្ដបានចាប់ដៃ សម្ដេច អគ្គមហាធម្មពោធិសាល ជា ស៊ីម (ឆ្វេង) សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន (ស្ដាំ) លើកឡើងសម្ដែងនូវព្រះទ័យរីករាយ នៅចំពោះមុខប្រជារាស្ត្រ នៅមុខព្រះបរមរាជវាំង ។ រូបថត ព្រំ ឈួង (៦)</div>
Edwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8062608941116045818.post-55146227091141002602012-08-27T16:17:00.000+07:002012-08-27T16:17:08.539+07:00ដំរីហ្លួង<br />
<div style="background-color: white; color: #666666; font-family: 'Lucida Grande', 'Lucida Sans Unicode', Verdana, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 12px; margin-top: 12px; padding: 0px;">
នៅសម័យដើម ដែលគ្រឿងម៉ាស៊ីន ឬសម្ភារៈសឹក នៅមិនទាន់ទំនើបនៅឡើយ ខ្មែរបុរាណ ជាពិសេស ព្រះចៅផែនដីខ្មែរ បានប្រើប្រាស់សត្វដំរី ធ្វើជារាជរថ និងធ្វើសឹកសង្គ្រាមផងដែរ ជាពិសេសនៅសម័យមហានគរ។ ស្ដេចនៃចក្រភពនីមួយៗត្រូវបានមើលឃើញថាមានឫទ្ធិអំណាចនៅពេលមានដំរីសនៅក្នុងនគររបស់ខ្លួន ជាហេតុការថ្វាយដំរីល្អៗ តាម «តម្រាគជសាស្ត្រ» ដល់ព្រះមហាក្ស័ត្រិយ៍, សង្គ្រាមដណ្ដើមដំរី ក៏ឃើញកើតមានជាហូរហែរនៅសម័យដើមផងដែរ។</div>
<div style="background-color: white; color: #666666; font-family: 'Lucida Grande', 'Lucida Sans Unicode', Verdana, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 12px; margin-top: 12px; padding: 0px;">
រហូតមកដល់សម័យកណ្ដាល មុនសង្គ្រាមនៅឆ្នាំ១៩៧០ ដំរីក៏នៅតែជាគ្រឿងសម្គាល់នៃអំណាចព្រះមហាក្ស័ត្រិយ៍ខ្មែរដដែរ បើទោះជាដំរីមិនត្រូវបានយកទៅធ្វើសឹកសង្គ្រាមទៀតក៏ដោយ ដោយសារពិភពលោកបានឈានដល់យុគទំនើបកម្មខាងសព្វាវុធ នៅក្នុងសង្គ្រាមលោកទាំងពីរគ្រា។ យ៉ាងណាក៏ដោយ «ដំរីហ្លួង» ក៏នៅមានតួនាទីសំខាន់នៅក្នុងព្រះបរមរាជវាំង សម្រាប់ក្នុងព្រះរាជពិធីនានា ហើយរឹងរឹតតែមោទនភាពនោះផងទៀត អតីតព្រះមហាក្ស័ត្រិយ៍ខ្មែរបានផ្ដល់ទីតាំងដ៏សំខាន់សម្រាប់ដំរីស្ថិតក្នុងព្រះបរមរាជវាំងចតុម្មុខ ហើយបច្ចុប្បន្នបើទោះបីដំរីមិនត្រូវបានចិញ្ចឹមនៅទីនោះទៀតក្ដី រោងដំរីនៃព្រះបរមរាជវាំងខ្មែរក៏ត្រូវបានយកចិត្តទុកដាក់ និងប្រែក្លាយទៅជាសារមន្ទីរោងដំរី ដើម្បីឧទ្ទិសចំពោះដំរីដែលធ្លាប់មានតួនាទីសំខាន់ក្នុងផែនដីខ្មែរ។</div>
<div style="background-color: white; color: #666666; font-family: 'Lucida Grande', 'Lucida Sans Unicode', Verdana, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 12px; margin-top: 12px; padding: 0px;">
សម័យដើមខ្មែរមានជំនឿយ៉ាងមុះមុតចំពោះដំរី ជាពិសេសព្រះមហាក្ស័ត្រិយ៍។ ដំរីហ្លួង សុទ្ធតែត្រឹមត្រូវតាមក្បួនខ្នាតនៃ «តម្រាគជសាស្ត្រ» ដែលមនុស្សខ្មែរសម័យនោះមានសមត្ថភាព និងចំណេះដឹងពិតប្រាកដក្នុងការមើលដំរី ដើម្បីជាសេចក្ដីសុខចម្រើនដល់ព្រះនគរ។ ហើយដំរីហ្លួងអស់ទាំងនោះ សុទ្ធតែមានគជេន្រ្ទដើម្បីរក្សាផងទៀត។</div>
<div style="background-color: white; color: #666666; font-family: 'Lucida Grande', 'Lucida Sans Unicode', Verdana, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 12px; margin-top: 12px; padding: 0px;">
បច្ចុប្បន្ននេះ ដោយឆ្លងកាត់សង្គ្រាមអស់ជាច្រើនឆ្នាំ ដំរីបានបាត់បង់ទាំងស្រុងនូវតួនាទីដ៏ពិសិដ្ឋនេះពីសង្គមខ្មែរ។ នៅក្នុងព្រះបរមរាជវាំង មិនមាននៅសល់ដំរីទៀតទេ ហើយព្រះរាជពិធីធំៗក៏ស្ទើរបាត់បង់អស់ ហើយដោយឡែកក៏មិនមានដំរីហ្លួងទៀតដែរ។ យើងសង្ឃឹមថានៅថ្ងៃអនាគត គជសារនឹងឈានមកមានតួនាទីម្ដងទៀតនៅក្នុងផែនដីកម្ពុជា៕</div>
<div style="background-color: white; color: #666666; font-family: 'Lucida Grande', 'Lucida Sans Unicode', Verdana, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 12px; margin-top: 12px; padding: 0px; text-align: center;">
<img alt="" src="http://i1122.photobucket.com/albums/l521/sopheaktr/Untitled-2.jpg" style="margin: 0px; padding: 0px;" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" />រូបចម្លាក់ដំរីនាំមុខក្នុងការធ្វើសឹកសង្គ្រាមនៅសម័យមហានគរ នៅឯថែវប្រាសាទនគរវត្ត ខេត្តសៀមរាប<br style="margin: 0px; padding: 0px;" /><img alt="" src="http://i1122.photobucket.com/albums/l521/sopheaktr/Untitled-1.jpg" style="margin: 0px; padding: 0px;" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" />ក្បួនដំរី ក្នុងព្រះរាជពិធីដង្ហែរព្រះសព ហ្លួងសិរីសុវត្ថិ នៅព្រះរាជធានីភ្នំពេញចតុម្មុខមង្គល<br style="margin: 0px; padding: 0px;" /><img alt="" src="http://i1122.photobucket.com/albums/l521/sopheaktr/df.jpg" style="margin: 0px; padding: 0px;" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" />ក្បួនសត្វដំរីនៅខាងមុខព្រះបរមរាជវាំងចតុម្មុខមង្គល កាលពីសម័យមុនសង្គ្រាម<br style="margin: 0px; padding: 0px;" /><img alt="" src="http://i1122.photobucket.com/albums/l521/sopheaktr/s.jpg" style="margin: 0px; padding: 0px;" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" />ដំរីព្រះរាជទ្រព្យ នៅក្នុងបរិវេណព្រះបរមរាជវាំងចតុម្មុខ<br style="margin: 0px; padding: 0px;" /><img alt="" src="http://i1122.photobucket.com/albums/l521/sopheaktr/Untitled-1sdf.jpg" style="margin: 0px; padding: 0px;" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" />ដំរីហ្លួង និងហ្មដំរី នៅខាងមុខព្រះបរមរាជវាំងចតុម្មុខ<br style="margin: 0px; padding: 0px;" /><img alt="" src="http://i1122.photobucket.com/albums/l521/sopheaktr/asd.jpg" style="margin: 0px; padding: 0px;" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" />លោកជំទាវ ជេគី ឃេនណេឌី កំពុងឲ្យចំណីដំរីហ្លួង នៅក្នុងពេលមកទស្សនកិច្ចនៅនគរកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃទី០១ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៦៧។ រូបភាពស្តែងឲ្យឃើញសម្ដេចព្រះមហាក្ស័ត្រិយានី និងសម្ដេចព្រះប្រមុខរដ្ឋផងដែរ។ នេះសបញ្ជាក់ថាដំរីនៅមានតួនាទីដ៏ពិសិដ្ឋនៅឡើយរហូតមកដល់ឆ្នាំនោះ។ ដែលតាមព័ត៌មានដំរីនោះ គឺជាដំរីសដែលជាសំណព្វនៃសម្ដេចព្រះប្រមុខរដ្ឋផងទៀត។</div>
<div style="background-color: white; color: #666666; font-family: 'Lucida Grande', 'Lucida Sans Unicode', Verdana, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 12px; margin-top: 12px; padding: 0px; text-align: center;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #666666; font-family: 'Lucida Grande', 'Lucida Sans Unicode', Verdana, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 12px; margin-top: 12px; padding: 0px; text-align: left;">
ដកស្រង់ពីhttp://sopheak.wordpress.com</div>
Edwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8062608941116045818.post-46086062902602927952012-08-27T15:47:00.000+07:002012-08-27T15:47:33.084+07:00ថ្ងៃទី១៧ មេសា ខ្មែរក្រហមបានធ្វើអ្វី?<br />
<div class="local-fontsize clearfix" style="background-color: white; border-bottom-color: rgb(170, 170, 170); border-bottom-style: dotted; border-bottom-width: 1px; color: #555555; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 12px; line-height: 26px; margin: 0px 0px 8px; padding: 0px;">
<h6 style="float: left; font-size: 13px; font-weight: normal; margin: 0px; padding: 0px;">
ដោយ: ចាន ប្រាថ្នា មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា</h6>
<div style="float: right; padding: 0px;">
<span class="s12" style="margin: 0px; padding: 0px;"><a href="http://cen.com.kh/localnews/details_more/19?token=YmYxNmI3NDAyNzEyODUzMDAyYTJjYTU2ZGI0MmZl" style="color: #366799; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;">ក-</a></span> <span class="s14" style="font-size: 14px; margin: 0px; padding: 0px;"><a href="http://cen.com.kh/localnews/details_more/19?token=YmYxNmI3NDAyNzEyODUzMDAyYTJjYTU2ZGI0MmZl" style="color: #366799; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;">ក </a></span><span class="s16" style="font-size: 16px; margin: 0px; padding: 0px;"><a href="http://cen.com.kh/localnews/details_more/19?token=YmYxNmI3NDAyNzEyODUzMDAyYTJjYTU2ZGI0MmZl" style="color: #366799; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;">ក+</a> </span>| Print</div>
</div>
<div class="local-detail clearfix" id="content" style="background-color: white; border-bottom-color: rgb(170, 170, 170); border-bottom-style: dotted; border-bottom-width: 1px; color: #222222; font-family: Kh-Battambang, Tahoma; font-size: 14px; line-height: 26px; margin: 0px 0px 8px; padding: 0px 0px 8px;">
<div class="thumb" style="border: 1px solid rgb(170, 170, 170); color: #777777; float: left; font-size: 12px; margin: 0px 8px 0px 0px; padding: 2px; text-align: center; width: 296px;">
<div class="virtualpage2 hidepiece" style="padding: 0px;">
<a href="http://cen.com.kh/images/upload/local/YmYxNmI3NDAyNzEyODUzMDAyYTJjYTU2ZGI0MmZl/760_450/Photo%201.jpg" rel="lightbox[roadtrip]" style="color: #366799; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;" title=""><img alt="ថ្ងៃទី១៧ មេសា ខ្មែរក្រហមបានធ្វើអ្វី?" src="http://cen.com.kh/images/upload/local/YmYxNmI3NDAyNzEyODUzMDAyYTJjYTU2ZGI0MmZl/302_184/Photo%201.jpg?1334629497" style="border: none; font-size: 0px; margin: 0px; padding: 0px;" title="ថ្ងៃទី១៧ មេសា ខ្មែរក្រហមបានធ្វើអ្វី?" /></a> <br style="margin: 0px; padding: 0px;" />ប្រជាជនកម្ពុជា នៅពេលខ្មែរក្រហមជម្លៀសចេញពីទីក្រុង នាខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥</div>
<div class="paginationstyle" id="scriptspaginate" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<span class="paginateinfo" style="margin: 0px; padding: 0px;">1 of 3</span> <img rel="previous" src="http://cen.com.kh/images/internews/nav_left.png?1228825741" style="border: none; font-size: 0px; margin: 0px; padding: 0px;" /> <img rel="next" src="http://cen.com.kh/images/internews/nav_right.png?1228825741" style="border: none; font-size: 0px; margin: 0px; padding: 0px;" /></div>
</div>
<div class="desc" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<span style="color: grey; margin: 0px; padding: 0px;"> </span></div>
<div class="desc" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<span style="color: grey; margin: 0px; padding: 0px;">ភ្នំពេញ: </span>ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅថ្ងៃទី១៧ខែមេសា គឺមានប្រជាជនកម្ពុជាជាច្រើនតែងតែនឹកឃើញនៃការចាប់ផ្ដើមនូវរបបមួយដែលជាទូទៅយើងបានហៅថា “របបខ្មែរក្រហម”។ លោកសហព្រះរាជអាជ្ញាអន្ដរជាតិ អេនឌ្រូ ខេលី ដែលមានបទពិសោធន៍ការងារជាច្រើនឆ្នាំក្នុងរឿងព្រហ្មទណ្ឌនៅតុលាការអន្ដរជាតិមួយចំនួន បានហៅថ្ងៃទី១៧ ខែមេសាឆ្នាំ១៩៧៥ ថា គឺជាថ្ងៃដែល“អាយុជីវិតប្រជាជនរាប់លានអ្នកក្លាយជាកម្មសិទ្ធិរបស់បក្សកុម្មុយនិស្ដកម្ពុជា”។ <br style="margin: 0px; padding: 0px;" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" /> ទោះបីរបបនេះបានកន្លងហួសជាង៣០ឆ្នាំហើយយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ប្រជាជនកម្ពុជានៅតែមានការចងចាំមិនអាចបំភ្លេចបាននូវរឿងរ៉ាវដ៏សែនឈឺចាប់ និងទុក្ខសោកវេទនាដោយសារការបែកបាក់គ្រួសារ ការតម្រូវឱ្យធ្វើការជាទម្ងន់ ភាពអត់ឃ្លាន ភាពភ័យខ្លាចជាប្រចាំ ភាពអស់សង្ឃឹមក្នុងជីវិត ភាពគ្មានទីពឹង បាត់បង់ទ្រព្យសម្បត្ដិ...ដែលគាត់បានទទួលរងនៅក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។នៅពេលមានការសួរនាំពីបទពិសោធន៍រស់នៅរបស់គាត់ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម គឺយើងតែងតែទទួលបានមកវិញនូវចម្លើយលាយឡំនឹងទឹកភ្នែកហូរមកដំណាលគ្នា ដែលតម្រូវឱ្យអ្នកសួរត្រូវបង្វែរមកនិយាយបញ្ហាផ្សេងៗវិញ។ ប្រជាជនទូទាំងប្រទេសកម្ពុជាបានជួបរឿងរ៉ាវនេះជាច្រើនលាននាក់ លើកលែងតែមេដឹកនាំបក្សកុម្មុយនិស្ដកម្ពុជាមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះ ដែលនៅតែបន្ដអះអាងថាខ្លួនមិនបានដឹងអំពីបញ្ហាទាំងនេះ។<br style="margin: 0px; padding: 0px;" /> <br style="margin: 0px; padding: 0px;" />នៅថ្ងៃទី២១-២៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១១ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងនៃអង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា បើកសវនាការលើសំណុំរឿង០០២ ដែលមានជនជាប់ ចោទបួនរូប គឺ នួន ជា, អៀង សារី, ខៀវ សំផន និង អៀងធីរិទ្ធ(បច្ចុប្បន្នត្រូវបានបំបែកចេញពីសំណុំរឿង)។សវនាការនេះអនុញ្ញាតឱ្យសហព្រះរាជអាជ្ញាថ្លែងបើកការចោទប្រកាន់ជនជាប់ចោទទាំងបួនរូបនេះចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មដែលបានកើតឡើងក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ដោយគិតចាប់ពីថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់ថ្ងៃទី៦ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩។<br style="margin: 0px; padding: 0px;" /> <br style="margin: 0px; padding: 0px;" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" /> នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងរបស់ខ្លួន លោកជំទាវសហព្រះរាជអាជ្ញាជាតិ ជា លាង បាន លើកឡើងថា នៅថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ បន្ទាប់ពីកងទ័ពខ្មែរក្រហមចូលកាន់កាប់ទីក្រុងភ្នំពេញ ការជម្លៀសប្រជាជនដ៍គួរឱ្យរន្ធត់មួយបានកើតឡើង។ខ្មែរក្រហមបានប្រកាសឱ្យប្រជាជនចេញពីលំនៅដ្ឋាន ដោយបោកបញ្ឆោតថាអាមេរិកាំងនឹងមកទម្លាក់គ្រាប់បែកមកលើទីក្រុងភ្នំពេញ។ប្រជាជនត្រូវបានបង្ខំឱ្យចេញពីផ្ទះសម្បែង ទ្រព្យសម្បត្ដិ និងខ្លះបែកបាក់សមាជិកគ្រួសារ(ដោយសារមិននៅជុំគ្នាពេលខ្មែរក្រហមជម្លៀស) ហើយធ្វើដំណើរឆ្ពោះទៅកាន់ទីជនបទឆ្ងាយៗ។ ក្នុងរយៈពេលតែប៉ុន្មានម៉ោងប៉ុណ្ណោះ នៅតាមដងវិថីនានានៃទីក្រុងភ្នំពេញ គឺពោរពេញទៅដោយហ្វូងមនុស្ស ដែលត្រូវគេបង្ខំឱ្យចាកចេញពីទីក្រុងដោយគ្មាននរណាដឹងថាខ្លួននឹងត្រូវទៅទីណាឡើយ។ បុរស ស្ដ្រី កុមារ មនុស្សចាស់ជរា ជាងពីរលាននាក់ត្រូវបានបង្ខំឱ្យចាកចេញដោយគ្មានការលើកលែង។ អ្នកជំងឺត្រូវបានបង្ខំឱ្យចេញពីមន្ទីរពេទ្យ ស្ដ្រីមានផ្ទៃពោះអ្នកដែលទើបនឹងសម្រាលកូនត្រូវបានគេបង្ខំឱ្យចាកចេញទាំងកណ្ដាលថ្ងៃត្រង់ជាមួយ និងកូនពក្នុងដៃ។ <br style="margin: 0px; padding: 0px;" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" /> លោកជំទាវ ជា លាង បានដកស្រង់ខ្លឹមសារក្នុងសៀវភៅមួយដែលបានរៀបរាប់ថា “អ្នកជំងឺ និងអ្នករបួសរាប់ពាន់នាក់ ត្រូវបានគេបោះបង់ចោលក្នុងទីក្រុង។ អ្នកដែលនៅមានកម្លាំង គឺខំប្រវេប្រវាទៅតាមគេ ខណៈដែលអ្នកខ្លះត្រូវបានមិត្ដភក្ដិជួយគ្រាហ៍ និងអ្នកខ្លះទៀតត្រូវក្រុមគ្រួសារដាក់នៅលើគ្រែរុញដោយមានសេរ៉ូមភ្ជាប់ជាមួយ ដែលមើលទៅគួរឱ្យអាណិតយ៉ាងក្រៃលែង។ ហើយអ្វីដែលលោកមិនអាចបំភ្លេចបាននោះ គឺមានបុរសម្នាក់ពិការទាំងដៃ និងជើង ខំរមៀលខ្លួននៅលើដីដូចដង្កូវដាច់ខ្លួន”។ លោកជំទាវ បានបន្ដថា ប្រជាជនជាច្រើនបានស្លាប់បាត់បង់ជីវិតនៅអំឡុងពេលនៃការជម្លៀសនេះ ដោយសារជំងឺ មិនមានអាហារបរិភោគ និងការរត់ជាន់គ្នាជាដើម។ មានសាកសពមនុស្ស នៅពាសពេញផ្លូវ ហើយកងទ័ពខ្មែរក្រហមបើកឡានកិនលើមនុស្ស និងសាកសពទាំងនោះដូចសត្វធាតុ។ យោងតាមចម្លើយរបស់សាក្សីម្នាក់ ដែលជានិរសារក្នុងកងពល២២០ នៃភូមិភាគនិរតី លើកឡើងថា “ខ្ញុំបានឃើញសាកសពច្រើនណាស់នៅតាមផ្លូវ ជាពិសេសនៅម្ដុំរង្វង់មូលចោមចៅជិតពោធិ៍ចិនតុង។ខ្ញុំបានឃើញផ្ទាល់គឺកងទ័ពខ្មែរក្រហមបានបើកឡានរះកិនពីលើមនុស្ស...”។ <br style="margin: 0px; padding: 0px;" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" /> សវនាការថ្ងៃទី២០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១២ ឌុច បានផ្ដល់សក្ខីកម្មជូនអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងថា ខ្លួនធ្លាប់បានឮឈ្មោះ ស៊ឹម ម៉ែល ហៅ ម៉ាន ដែលជាអ្នកបានចូលរួមក្នុងការជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញដោយផ្ទាល់បាននិយាយប្រាប់ខ្លួនថា“ពេលជម្លៀសហ្នឹងគេថាចេញៗ អាមេរិកាំងមកទម្លាក់គ្រាប់បែក បើមិនចេញខ្ញុំបាញ់បង(ឌុច)ខ្ញុំបាញ់។”។ឌុចបានបន្ថែមថា នៅពេលជម្លៀសប្រជាជនត្រូវបានគេធ្វើការសម្រិតសម្រាំងសមាសភាពមិនល្អ ហើយប្រជាជនដែលនៅសល់ ត្រូវបានគេបញ្ជូនឱ្យទៅរស់នៅតាមសហករណ៍ដើម្បីធ្វើការពិនិត្យតាមដាន និងទុកឱ្យធ្វើស្រែចម្ការ។ <br style="margin: 0px; padding: 0px;" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" /> លោកជំទាវ ជា លាង បន្ថែមថា ស្របពេលនឹងការជម្លៀសនេះដែរ ការស្រាវជ្រាវរកខ្មាំងរបស់បក្សកុម្មុយនិស្ដកម្ពុជាក៏ត្រូវបានធ្វើឡើងភ្លាមៗដោយខ្មែរក្រហមបានដាក់ប៉ុសិ៍្ដត្រួតពិនិត្យនៅពេលប្រជាជនចាកចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ។កងកម្លាំងរបស់បក្សកុម្មុយនិស្ដកម្ពុជាបានតាមស្វែងរកនិងសម្លាប់មន្ដ្រី និងទាហានដែលធ្វើការក្នុងរបប លន់ នល់។ សាក្សីម្នាក់ដែលត្រូវបានគេបង្ខំឱ្យចាកចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ ទាំងគ្រួសារនិយាយថា នៅពេលជម្លៀសនេះ ឪពុករបស់គាត់ត្រូវបានចាប់យកទៅបាត់រហូតបន្ទាប់ពីពួកខ្មែរក្រហមរកឃើញថាគាត់ជាទាហានរបស់ លន់ នល់។ ការស្រាវជ្រាវរុករក និងការសម្លាប់ទាហាន និងមន្ដ្រីក្នុងរបប លន់ នល់ ចេះតែបន្ដរហូតជាច្រើនថ្ងៃ ច្រើនសប្ដាហ៍មកទៀត។ ក្នុងការស្វែងរកនេះ ខ្មែរក្រហមបានប្រើប្រាស់វិធីសាស្ដ្របំភាន់ភ្នែកដោយប្រកាសឱ្យសមាជិករបស់របបចាស់រាយការណ៍ពីការងារដែលខ្លួនធ្លាប់ធ្វើមកប្រាប់អាជ្ញាធរថ្មីរបស់ខ្លួនដើម្បីទទួលបានការចាត់តាំងការងារនោះវិញនៅក្រោមរដ្ឋបាលថ្មី។ ជាលទ្ធផល អ្នកទាំងអស់ដែលបានទៅរាយការណ៍នោះត្រូវបានសម្លាប់ចោល។<br style="margin: 0px; padding: 0px;" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" /> ប្រជាជនដែលនៅសេសសល់ពីការជម្លៀសនេះត្រូវបានបក្សកុម្មុយនិស្ដកម្ពុជាចាត់តាំងឱ្យនៅតាមសហករណ៍និងការដ្ឋានផ្សេងៗជាមួយប្រជាជននៅតាមមូលដ្ឋាន។ ប្រជាជនទាំងអស់ត្រូវបានបក្សតម្រូវឱ្យធ្វើការជាទម្ងន់ ដោយមិនបានទទួលតម្លៃ តបស្នងអ្វីឡើយ ពោលគឺទទួលបានតែបាយ ឬបបរបន្ដិចបន្ដួចប៉ុណ្ណោះ។<br style="margin: 0px; padding: 0px;" /> <br style="margin: 0px; padding: 0px;" /> តាមការផ្ដល់បទសម្ភាសន៍របស់ប្រជាជនមួយចំនួនដែលត្រូវបានបញ្ជូនឱ្យធ្វើការដោយផ្ទាល់នៅទំនប់ត្រពាំងថ្ម ក្នុងខេត្ដបន្ទាយមានជ័យ បានលើកឡើងថា ប្រជាជនម្នាក់ៗ ទាំងប្រុស ទាំងស្រី ត្រូវបានតម្រូវឱ្យជីក និងរែកដី ឱ្យបានពីរ ឬបីម៉ែត្រគួបក្នុងមួយថ្ងៃ។ ប្រសិនបើធ្វើមិនហើយ នោះអាចនាំឱ្យមានការព្រមានឬកាត់បន្ថយរបបអាហារ។ចំណែកទឹកសម្រាប់បរិភោគត្រូវបានគេដឹកចែកជូនដោយមានកំណត់ ហើយនៅកន្លែងធ្វើការគឺមិនមានទឹកសម្រាប់ងូតឡើយ គឺ៣ទៅ៤ថ្ងៃទើបងូតទឹកម្ដង ដោយត្រូវធ្វើដំណើរទៅទីឆ្ងាយដែលមានទឹក។ អ្នកធ្វើការទាំងអស់ត្រូវដេកនៅកន្លែងធ្វើការរៀងៗខ្លួន ដោយអ្នកខ្លះត្រូវដេកខ្នងផ្ទាល់នឹងដីដោយសារខ្លួនមិនមានកន្ទេល មុង ភួយ...។ ប្រជាជនដែលធ្វើការនៅទីនោះបានឈឺ និងស្លាប់ជាច្រើន ដោយសារមិនអាចទ្រាំទ្របាននឹងទំហំការងារ និងលក្ខខណ្ឌក្នុងការរស់នៅបែបនេះ។ <br style="margin: 0px; padding: 0px;" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" /> <span style="font-size: small; margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: red; margin: 0px; padding: 0px;">តើហេតុអ្វីខ្មែរក្រហមជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ?</span></span><br style="margin: 0px; padding: 0px;" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" /> លោកសហព្រះរាជអាជ្ញាអន្ដរជាតិ អេនឌ្រូ ខេលី បានលើកឡើងថា “គោលបំណងនៃការជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ និងទីប្រជុំជនផ្សេងៗរបស់ខ្មែរក្រហមគឺកើតចេញពីយុទ្ធសាស្ដ្ររបស់មេដឹកនាំបក្សកុម្មុយនិស្ដកម្ពុជាដែលយល់ថាតំបន់ទីក្រុងគឺជាសរសៃឈាមរបស់វណ្ណៈក្បត់ វណ្ណៈខ្មាំង ដែលសម្រេចថាត្រូវតែដេញចេញ និងសម្លាប់ចោល។...ក្នុងសុន្ទរកថាខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៧ ទៅកាន់កម្មាភិបាលបក្សកុម្មុយ និស្ដកម្ពុជា នួន ជា បានរៀបរាប់ពីការជម្លៀសឆ្នាំ១៩៧៥ ថាជាយុទ្ធសាស្ដ្ររបស់ បក្ស គឺជាការកាត់ផ្ដាច់ក្បាល និងកន្ទុយរបស់ខ្មាំង ហើយដើម្បីក្ដោបក្ដាប់ប្រជាជន។ នៅក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៧៨ នួន ជា បានរៀបរាប់ថា មានខ្មាំងតិចតួចនៅក្នុងជនបទ ប៉ុន្ដែមានខ្មាំងច្រើននៅក្នុងទីក្រុង ហើយត្រូវតែធ្វើការជម្លៀស និងបញ្ជូនពួកគេទៅជនបទដើម្បីកម្ទេចបណ្ដាញពួកភ្នាក់ងារខ្មាំង។ <br style="margin: 0px; padding: 0px;" /> <br style="margin: 0px; padding: 0px;" /> សវនាការថ្ងៃទី២២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១១ ជនជាប់ចោទ នួន ជា បានបញ្ជាក់ជូនតុលាការថា ពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ១៩៧៤ គណៈអចិន្ដ្រៃយ៍បក្សកុម្មុយនិស្ដកម្ពុជាបានបើកកិច្ចប្រជុំមិនពេញអង្គមួយ ដោយលើកយកបញ្ហាសំខាន់ៗមួយចំនួនមកពិភាក្សា ដើម្បីចាត់វិធានការទុកជាមុន មុនពេលរំដោះបានទីក្រុងភ្នំពេញនិងទូទាំងប្រទេស។ក្នុងកិច្ច ប្រជុំនេះ គណៈអចិន្ដ្រៃយ៍បានសម្រេចជាឯកច្ឆន្ទលើ៣ចំណុច ដែលក្នុងនោះមាន ១ចំណុច គឺគណៈអចិន្ដ្រៃយ៍សម្រេចថា “ក្នុងករណីដែលរំដោះបានទីក្រុងភ្នំពេញនោះយើងត្រូវជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ និងទីរួមខេត្ដជាបណ្ដោះអាសន្ន ដើម្បីពិនិត្យតាមស្ថានការណ៍មួយរយៈសិន ជាពិសេសពិនិត្យអំពីសកម្មភាពរបស់វៀតណាម”។ យោងតាមការលើកឡើងរបស់ នួន ជា ការជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ គឺមិនមែនជារឿងចៃដន្យនោះទេ គឺមានការគិតទុក និងសម្រេចតាំងពីកិច្ចប្រជុំគណៈអចិន្ដ្រៃយ៍នៅពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ១៩៧៤មកម្ល៉េះ៕ S ប្រភពCEN</div>
</div>
Edwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8062608941116045818.post-81499559888912131252012-08-27T15:31:00.003+07:002012-08-27T15:31:48.417+07:00 ព្រះមហាក្ស័ត្រិយ៍ដែលកំពុងគ្រងរាជ្យយូរបំផុតក្នុងលោក <br class="Apple-interchange-newline" /><img alt="" src="http://i1122.photobucket.com/albums/l521/sopheaktr/king2.png" style="background-color: white; color: #666666; font-family: 'Lucida Grande', 'Lucida Sans Unicode', Verdana, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;" />
<br />
<br />
ដកស្រង់ចេញពី <a href="http://sopheak.wordpress.com/">http://sopheak.wordpress.com</a>Edwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8062608941116045818.post-71304991404645907282012-08-27T14:56:00.000+07:002012-08-27T14:56:17.281+07:00ព្រះរាជតំណាក់ហ្លួងខត្តិយកោដ្ឋឯភ្នំបូកគោ<br />
<div style="background-color: white; color: #666666; font-family: 'Lucida Grande', 'Lucida Sans Unicode', Verdana, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 12px; margin-top: 12px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="text-align: left;">រូបភាពខាងក្រោម (ទី១) នេះ គឺជារូបភាពនៃអតីតព្រះរាជតំណាក់របស់ព្រះអង្គ ដោយមានដាក់អក្សរជាភាសាបារាំងសេស (កាលណុះនគរខ្មែរស្ថិតនៅក្រោមចំណុះប្រទេសបារាំង) ថា </span><strong style="margin: 0px; padding: 0px; text-align: left;">RESIDENCE DE S.M. MONIVONG </strong><span style="text-align: left;">ឬដែលប្រែសេចក្ដីជាខេមរភាសាថា </span><strong style="margin: 0px; padding: 0px; text-align: left;">ព្រះរាជតំណាក់ ព្រះករុណា មុនីវង្ស</strong><span style="text-align: left;">។ ព្រះរាជតំណាក់នេះហើយ បើតាមខ្ញុំស្មានគឺជាស្ថានដែលព្រះអង្គបានចូលសុវណ្ណគត នៅលើកំពូលភ្នំនៃស្ថានសួគ៌កម្ពុជានេះ។ ក្រោយមករាជការបានកែប្រែទៅជាអាគារសាលាក្រុងបូកគោ បន្ទាប់ពីទ្រង់សោយទិវង្គតទៅ។</span>
</div>
<div style="background-color: white; color: #666666; font-family: 'Lucida Grande', 'Lucida Sans Unicode', Verdana, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 12px; margin-top: 12px; padding: 0px; text-align: center;">
<img alt="" height="277" src="http://i1122.photobucket.com/albums/l521/sopheaktr/Bokor-Hall.jpg" style="margin: 0px; padding: 0px;" width="457" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" />(១) ព្រះរាជតំណាក់ហ្លួងខត្តិយកោដ្ឋឯភ្នំបូកគោ កាលពីអតីត<br style="margin: 0px; padding: 0px;" /><img alt="" height="284" src="http://i1122.photobucket.com/albums/l521/sopheaktr/7345548316_bd0a3557a4_z.jpg" style="margin: 0px; padding: 0px;" width="457" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" />(២) ព្រះរាជតំណាក់ហ្លួងខត្តិយកោដ្ឋឯភ្នំបូកគោ មុនពេលការជួសជុលជាថ្មី (២០០៦)<br style="margin: 0px; padding: 0px;" /><img alt="" height="276" src="http://i1122.photobucket.com/albums/l521/sopheaktr/7345554144_acc3940ac6_z.jpg" style="margin: 0px; padding: 0px;" width="457" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" />(៣) ព្រះរាជតំណាក់ហ្លួងខត្តិយកោដ្ឋឯភ្នំបូកគោ នាពេលបច្ចុប្បន្ន (២០១២)</div>
<div style="background-color: white; color: #666666; font-family: 'Lucida Grande', 'Lucida Sans Unicode', Verdana, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 12px; margin-top: 12px; padding: 0px;">
<strong style="margin: 0px; padding: 0px;">រូបបានមកពី</strong>៖ <a href="http://www.cheaphal.com/" style="border-bottom-color: rgb(153, 153, 204); border-bottom-style: dotted; border-bottom-width: 1px; color: #333333; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;">www.cheaphal.com</a></div>
Edwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8062608941116045818.post-35572583241250627272012-08-27T14:50:00.000+07:002012-08-27T14:50:08.310+07:00សញ្ញាជាតិនៃបណ្ដាប្រទេសអាស៊ាន <br />
<div style="background-color: white; color: #666666; font-family: 'Lucida Grande', 'Lucida Sans Unicode', Verdana, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 12px; margin-top: 12px; padding: 0px;">
<img alt="" src="http://i1122.photobucket.com/albums/l521/sopheaktr/s1.jpg" style="margin: 0px; padding: 0px;" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" /><img alt="" src="http://i1122.photobucket.com/albums/l521/sopheaktr/s2.jpg" style="margin: 0px; padding: 0px;" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" /><img alt="" src="http://i1122.photobucket.com/albums/l521/sopheaktr/s3.jpg" style="margin: 0px; padding: 0px;" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" /><img alt="" src="http://i1122.photobucket.com/albums/l521/sopheaktr/s4.jpg" style="margin: 0px; padding: 0px;" /><br style="margin: 0px; padding: 0px;" /><img alt="" src="http://i1122.photobucket.com/albums/l521/sopheaktr/s5-1.jpg" style="margin: 0px; padding: 0px;" /></div>
<div style="background-color: white; color: #666666; font-family: 'Lucida Grande', 'Lucida Sans Unicode', Verdana, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 12px; margin-top: 12px; padding: 0px;">
________________________________________________________</div>
Edwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-8062608941116045818.post-54726931706954637292012-08-21T11:02:00.002+07:002012-08-21T11:02:58.555+07:00លន់ នល់ អ្នកដឹកនាំរដ្ឋប្រហារ និង បង្កើតសាធារណរដ្ឋខ្មែរ<br />
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Hanuman, Tahoma, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.8em; margin-bottom: 0.5em; margin-left: 0pt; margin-right: 0pt; padding: 0px 0pt 0pt; text-align: justify;">
<img alt="" class="left alignnone" height="457" src="http://vokk.net/images/Lon%20Nol.png" style="float: left; margin: 0px 1em 1em 0px; padding: 0pt;" title="លន់ នល់ (Lon Nol) ជាអ្នកនយោបាយ និង ជាឧត្តមសេនីយ៍យោធាកម្ពុជា ដែលធ្លាប់កាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា២លើក និង ជារដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ ។" width="305" />លន់ នល់ (Lon Nol) ជាអ្នកនយោបាយ និង ជាឧត្តមសេនីយ៍យោធាកម្ពុជា ដែលធ្លាប់កាន់តំណែងជានា យក រដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា២លើក និង ជារដ្ឋមន្ត្រីការពារ ជាតិ ។ គាត់បានដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលស្រោចស្រង់ជាតិ និង ជាអ្នកបង្កើតរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ និង ជាប្រធានាធិបតីសាធារណរដ្ឋនេះ ។ គាត់ក៏ជាមនុស្សទី ១ ដែរ ដែលចេញមុខប្រកាសសង្គ្រាមបណ្តេញយួន ខាងជើង និងវៀតកុងចេញពីទឹកដីខ្មែរ ។</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Hanuman, Tahoma, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.8em; margin-bottom: 0.5em; margin-left: 0pt; margin-right: 0pt; padding: 0px 0pt 0pt; text-align: justify;">
លន់ នល់ កើតនៅថ្ងៃទី១៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩១៣ នាខេត្តព្រៃវែង ក្នុងគ្រួសារខ្មែរដើមកំណើតចិន ។ ឪពុករបស់គាត់ឈ្មោះ លន់ ហ៊ិន ម្តាយឈ្មោះ នួន , គាត់ជាកូនទី២ក្នុងគ្រួសារ ដែលមានបងប្អូន១០នាក់ ដែល ក្នុងនោះប្អូនប្រុសទី៧ របស់គាត់ឈ្មោះ លន់ ណុន ជាមនុស្សដែលមានតួនាទីសំខាន់ ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ នយោបាយខ្មែរ ចាប់តាំងពីការចាត់ចែងធ្វើរដ្ឋប្រហារ ទម្លាក់សម្តេចសីហនុ និង ការបង្កើតរបបសាធារណរដ្ឋ ខ្មែរ ។ ឪពុករបស់គាត់ ធ្លាប់ជាអភិបាលស្រុកនៅខេត្តសៀមរាប និង ខេត្តកំពង់ធំ បន្ទាប់ពីបានដឹកនាំក្រុមបង្ក្រាបចោរប្លន់នៅខេត្តព្រៃវែង ។<span id="more-7840" style="margin: 0pt; padding: 0pt;"></span>លន់ នល់ ទទួលបានការអប់រំនៅសាលាសាសឺលូប-ឡូបា (Chasseloup-Laubat) នាទីក្រុងសាយហ្កន បន្ទាប់មកបានចូលសិក្សានៅសាលាយោធាកម្ពុជា ។</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Hanuman, Tahoma, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.8em; margin-bottom: 0.5em; margin-left: 0pt; margin-right: 0pt; padding: 0px 0pt 0pt; text-align: justify;">
លន់ នល់ ជាមន្ត្រីស៊ីវិលក្នុងសម័យរដ្ឋាភិបាលអាណានិគមបារាំងនាឆ្នាំ១៩៣៧ ។ គាត់បានក្លាយជាអ្នកកាន់អំណាចរដ្ឋបាល ហើយក៏បានធ្វើខ្លួនឱ្យក្លាយជាអ្នកប្រតិបត្តិការដ៏មានប្រសិទ្ធភាព របស់បារាំងប្រឆាំងបង្ក្រាបចលាចលជាបន្តបន្ទាប់នៃការប្រឆាំងនឹង អាណានិគមបារាំងនាឆ្នាំ១៩៣៩ ។ លុះដល់ឆ្នាំ១៩៤៦ គាត់បានក្លាយជាចៅហ្វាយខេត្តក្រចេះ ។ គាត់បានក្លាយជាសហការីរបស់សម្តេច សីហនុ ហើយនៅក្នុងអំឡុងចុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៤០ នៅពេលដែលគាត់បានបង្កើតចលនាស្តាំនិយម , រាជាធិបតេយ្យ ជាក្រុមនយោបាយគាំទ្រឯករាជភាពដែលធ្វើឲ្យគាត់ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿង នយោបាយប្រទេសកម្ពុជាខ្លាំងឡើងៗ ។ គាត់បានចូលបម្រើកងទ័ពនៅឆ្នាំ១៩៥២ ហើយគាត់បានដឹកនាំប្រតិបត្តិការកងទ័ពប្រឆាំងវៀតមិញ ។</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Hanuman, Tahoma, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.8em; margin-bottom: 0.5em; margin-left: 0pt; margin-right: 0pt; padding: 0px 0pt 0pt; text-align: justify;">
បន្ទាប់ពីប្រទេសកម្ពុជាទទួលបានឯករាជ្យពីបារាំង គណបក្សកំណែទម្រង់ខ្មែរ (Khmer Renovation ) របស់គាត់ ( រួមនឹងគណបក្សស្តាំនិយមតូចៗដែលដឹកនាំដោយ សម សារី និង ដាប ឈួន ) បានក្លាយជាគណបក្សស្នូលរបស់ គណបក្សសង្គមរាស្ត្រនិយម របស់សម្តេចនរោត្តម សីហនុ សម្រាប់ប្រជែងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ១៩៥៥ ។</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Hanuman, Tahoma, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.8em; margin-bottom: 0.5em; margin-left: 0pt; margin-right: 0pt; padding: 0px 0pt 0pt; text-align: justify;">
លន់ នល់ ត្រូវបានតែងតាំងជានាយសេនាធិការកងទ័ពនៅឆ្នាំ១៩៥៥ និង ជាអគ្គមេបញ្ជាការកងទ័ពនៅឆ្នាំ១៩៦០ និង កាន់តំណែងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិផងដែរ ។<br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" />នៅពេលនោះ គាត់ជាអ្នកគាំទ្រម្នាក់ដែលទទួលបានការទុកចិត្តពីសម្តេច សីហនុ ។ ឆ្នាំ១៩៦៣ គាត់ត្រូវបានតែងតាំងជាឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ខណៈដែលសម្តេច សីហនុ ព្យាយាមស្វែងរកចលនា “ អព្យាក្រឹតនិយម “ ជាអន្តរជាតិក្នុងបំណងបញ្ចៀសប្រទេសរបស់ព្រះអង្គពីការប៉ះពាល់ដោយ សង្គ្រាមឥណ្ឌូចិនលើកទី២ ។<br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" />នៅឆ្នាំ១៩៦៦ ការបោះឆ្នោតសភា បានធ្វើឱ្យមានតុល្យភាពអំណាចចំពោះ លន់ នល់ និង សមាសធាតុស្តាំនិយមរបស់គណៈបក្សសង្គមរាស្ត្រនិយម នៅពេលដែលបេក្ខជនអភិរក្ស និង ពួកស្លាបស្តាំត្រូវបានជ្រើសរើសយ៉ាងច្រើន ។ លន់ នល់ បានក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ហើយគាត់គឺជាមនុស្សដែលប្រកៀកស្មាគ្នាជាមួយសីហនុ ក្នុងការប្រយុទ្ធជាមួយពួកកុម្មុយនិស្ត ។ ជាក់ស្តែង នៅចន្លោះឆ្នាំ១៩៦៦-១៩៦៧ កងអន្តរាគមន៍របស់គាត់ រួមជាមួយកងរាជតម្រួតរបស់សម្តេច សីហនុ បានបង្ក្រាបការបះបោររបស់កសិករនៅសំឡូត ខេត្តបាត់តំបង ដែលត្រូវបានញុះញង់ដោយពួកកុម្មុយនិស្ត ។ ការបះបោរនេះកើតឡើងពីកសិករលក់ស្រូវទៅឱ្យកងទ័ពកុម្មុយនិស្តយួន ដែលដើរប្រមូលទិញក្នុងតម្លៃថ្លៃជាងរដ្ឋាភិបាលសង្គមរាស្ត្រនិយម ។ ការបង្ក្រាបនេះមានសភាពឃោរឃៅ និង មានរយៈពេលច្រើនខែ រហូតដល់មានការប្រយុទ្ធប្រដាប់អាវុធ និង មានប្រកាសផ្តល់រង្វាន់ដល់បុគ្គលណាកាត់បានក្បាលពួកកុម្មុយនិ ស្ត ។ មនុស្សជាច្រើនបានរត់ចូលព្រៃ និង អ្នកខ្លះត្រូវបានចាប់ចងធ្វើទណ្ឌកម្មសួរចម្លើយ ។ សារព័ត៌មាននានា នាសម័យនោះបានសរុបថាយ៉ាងហោចណាស់មានមនុស្ស១.០០០ ក្លាយជាជនរងគ្រោះ ហើយអ្នកខ្លះទៀតមានគំនុំជាមួយរដ្ឋាភិបាលសង្គមរាស្ត្រនិយមយ៉ាងខ្លាំង ។ លន់ នល់ ធ្លាប់បានធ្វើជាអភិបាលខេត្តបាត់ដំបងនេះដែរ ។</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Hanuman, Tahoma, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.8em; margin-bottom: 0.5em; margin-left: 0pt; margin-right: 0pt; padding: 0px 0pt 0pt; text-align: justify;">
លន់ នល់ បានរងរបួសនៅក្នុងគ្រោះថ្នាក់រថយន្តនៅចុងឆ្នាំ១៩៦៨ និង ត្រូវបានបង្ខំឱ្យថយពីកិច្ចការនយោបាយជាបណ្តោះអាសន្ន ។ ទោះយ៉ាងណា នៅឆ្នាំ១៩៦៨ គាត់បានវិលត្រឡប់មកក្នុងឆាកនយោបាយវិញ ក្នុងឋានៈជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ ហើយនៅឆ្នាំ១៩៦៩ គាត់បានក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រីជាលើកទី២។</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Hanuman, Tahoma, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.8em; margin-bottom: 0.5em; margin-left: 0pt; margin-right: 0pt; padding: 0px 0pt 0pt; text-align: justify;">
ថ្ងៃទី១៨ មីនា ឆ្នាំ១៩៧០ លន់ នល់ ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាមេក្លោងម្នាក់ក្នុងចំណោមមនុស្សសំខាន់បំផុត ទាំង៣រូប ក្នុងការទម្លាក់សម្តេច សីហនុ ពីតំណែងជាព្រះប្រមុខរដ្ឋ ។<br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" />កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ លន់ នល់ និង សេរីមតៈ បានបិទកំពង់ផែ ព្រះសីហនុ ជាទីដែលអាវុធយុទ្ធភ័ណ្ឌ ត្រូវបានដឹកជញ្ជូនដោយលួចលាក់សម្រាប់ពួកវៀតកុង ទៅឱ្យកងទ័ពវៀតណាមខាងជើង ។<br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" />ថ្ងៃទី១៣ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ រដ្ឋាភិបាលស្រោចស្រង់ជាតិ របស់លន់ នល់ ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយសម្តេចសីហនុ កាលពីថ្ងៃទី១៤ សីហា ឆ្នាំ១៩៦៩ ដោយសារពេលនោះស្ថានភាពប្រទេសជាតិកំពុងមានស្ថានភាពធ្ងន់ធ្ងរនោះ បានផ្ញើលិខិតទៅឱ្យរដ្ឋាភិបាលក្រុងហាណូយ និង រណសិរ្សរំដោះជាតិវៀតណាមខាងត្បូងដោយដាក់ឱសានវាទថា ឱ្យដកកងទ័ពរបស់ខ្លួនចេញពីទឹកដីខ្មែរឱ្យអស់ក្នុងរយៈពេល៤៨ម៉ោង ពោលគឺមិនឱ្យយឺតជាងថ្ងៃទី១៥ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ ពុំនោះទេពួកគេនឹងត្រូវប្រឈមមុខនឹងវិធានការយោធា ។ មុននេះ លន់ នល់ ធ្លាប់បានជួបប្រធានរណសិរ្សវៀតកុង និង នាយកមន្ត្រីវៀតណាមខាងជើងនៅប៉េកាំង ជម្រុញឱ្យពួកគេដកទ័ពចេញពីទឹកដីកម្ពុជា ប៉ុន្តែគាត់ទទួលបានលទ្ធជាទីខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំង ។<br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" />ថ្ងៃទី១៣ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ នាទីក្រុងប៉ារីស សម្តេចសីហនុបានមានបន្ទូលថាព្រះអង្គនឹងយាងត្រឡប់មកកម្ពុជាក្នុងពេល ឆាប់ៗដើម្បីរៀបចំអព្យាក្រឹតភាពកម្ពុជាឡើងវិញ ប៉ុន្តែព្រះអង្គត្រូវយាងចាកចេញពីបារាំងទៅឈប់សំចតនៅមូស្គូ និង ប៉េកាំង ដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូលឱ្យរដ្ឋាភិបាលទាំងពីរនេះដាក់គំនៀបលើយួនខាងជើង និង វៀតកុងឱ្យដកចេញពីទឹកខ្មែរ ។<br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" /><br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" />ដោយសំអាងលើសេចក្តីប្រកាសនេះ គេឃើញថារដា្ឋភិបាលភ្នំពេញដែលកំពុងត្រូវបានដឹកនាំជំនួសដោយ លន់ នល់ ក៏ដូចជាព្រះអង្គដែរកំពុងធ្វើការក្នុងគោលដៅតែមួយ ពោលគឺដើម្បីបណ្តេញកងទ័ពយួនកុម្មុយនិស្ត និង វៀតកុងឱ្យចេញពីទឹកដីកម្ពុជា គ្រាន់តែក្នុងរបៀបផ្សេងគ្នាតែប៉ុណ្ណោះ ។ ដោយហេតុនេះ ធ្វើឱ្យគេឆ្ងល់ថាហេតុអ្វីបានជាព្រះអង្គបញ្ចេញប្រតិកម្មបែបនេះ ទៅវិញ ។<br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" />ស្ថានភាពនៅកម្ពុជាពុំមានភាពស្រាកស្រាន្តសោះឡើយ ។ ទឹកចិត្តរបស់រាស្ត្រខ្មែរកាន់តែពោរពេញទៅដោយកំហឹងខ្លាំងឡើងៗចំពោះ កងទ័ពវៀតណាមខាងជើង និង ពួកវៀតកុង ។ ព្រឹកថ្ងៃទី១៦ មីនា ឆ្នាំ១៩៧០ បាតុកម្មដ៏ធំមួយទៀតត្រូវបានធ្វើឡើងនៅមុខរដ្ឋសភា ដើម្បីសុំឱ្យអង្គការកំពូលនេះចោទប្រកាន់ឥស្សរជនស៊ីវិល និង យោធាមួយចំនួនពីបទសមគំនិតជាមួយវៀតណាមកុម្មុយនិស្ត៍ ដែលមនុស្សទាំងនោះសុទ្ធជាមនុស្សក្នុងរាជវង្ស ឬ ក៏ជាអ្នកស្និទ្ធនឹងអ្នកម្នាងម៉ូនិក ដូចជា អ៊ុំ ម៉ាណូរិន្ទ ជាដើម ។<br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" /><br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" />ស្អែកឡើង គឺថ្ងៃទី១៧ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ បាតុកម្មបានចាប់ផ្តើមកញ្ជ្រោលឡើងម្តងទៀត ។ សភាបានបន្តការប្រជុំតាមការគ្រោងទុក ។ ការចោទប្រកាន់ចំពោះសម្តេចកាន់តែមានភាពជូរចត់ឡើងៗ ។ រថពាសដែក និង រថយន្តដឹកកងទ័ពត្រៀមប្រយុទ្ធបានធ្វើចលនាខ្វាត់ខ្វែងតាមដងផ្លូវធំៗ ពាសពេញទីក្រុង ។<br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" />យោងតាមឯកសារខ្លះ “លន់ នល់ បានបដិសេធមិនអនុញ្ញាត្តឱ្យដកហូត សម្តេច សីហនុ ពីតំណែងជាព្រះប្រធានប្រមុខរដ្ឋឡើយ ។ព្រះអង្គម្ចាស់ ស៊ីសុវត្ថិ សិរិមតៈ បានចាក់កាសែតដែលគេលួចថតពេលសម្តេច នរោត្តម សីហនុ មានបន្ទូលនៅក្នុងអង្គប្រជុំ១ នៅទីក្រុងប៉ារីស ឱ្យ លន់ នល់ ស្តាប់ ។ ក្នុងខ្សែអាត់នោះ ព្រះអង្គបានស្តីបន្ទោសចំៗឈ្មោះនូវមនុស្សដែលព្រះអង្គហៅថាជាអ្នក ក្បត់ព្រះអង្គ ហើយថាព្រះអង្គនឹងដាក់ទណ្ឌពួកអ្នកទាំងនោះភ្លាម នៅពេលព្រះអង្គយាងត្រឡប់មកដល់ភ្នំពេញ ។ ទោះយ៉ាងណា នាយករដ្ឋមន្ត្រី លន់ នល់ នៅតែមិនប្រាកដថានឹងញុះញង់ឱ្យសភាបោះឆ្នោតទម្លាក់សម្តេច នៅឡើយ ។ យប់ថ្ងៃទី១៧ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០នោះ ព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ ដោយមានមន្ត្រីយោធា៣រូប បានទៅដល់ភូមិគ្រឹះរបស់ លន់ នល់ ហើយភ្ជង់កាំភ្លើងបង្ខំ លន់ នល់ ដែលកំពុងជោគជាំដោយជលនេត្រឱ្យចុះហត្ថលេខាលើឯកសារចាំបាច់ទាំងឡាយ ដើម្បីដកហូតសម្តេច សីហនុ ។ ស្អែកឡើង ថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ សភា បានបោះឆ្នោតជាឯកឆន្ទ ដកហូតសម្តេចសីហនុ ពីអំណាច” ។<br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" /><br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" />ថ្វីត្បិតតែត្រូវបានគេទទួលស្គាល់យ៉ាងទូលំទូលាយថា ព្រះអង្គម្ចាស់ ស៊ីសុវត្ថិ សិរិមតៈ តែងតែមានបំណងដកហូត សម្តេច នរោត្តម សីហនុ ពីអំណាចកំពូលក្នុងប្រទេសខ្មែរ ដោយសារតែសម្តេចជាស្រឡាយ នរោត្តម ក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែយើងយល់ថា ការអះអាងខាងលើនេះមិនសូវទំនងឡើយ គឺយើងយល់ថាព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ មិនហ៊ានធ្វើបែបនោះចំពោះ លន់ នល់ ឡើយ ។<br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" /><br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" />សៀវភៅ “សាធារណៈរដ្ឋខ្មែរ“ របស់បណ្ឌិត សាស្ត្រាចារ្យ រស់ ចន្ត្រាបុត្រ បានតាមរុករកឃើញនូវរឿងអាថ៌កំបាំងមួយដែលនាំឱ្យឧត្តមសេនីយ៍ លន់ នល់ សម្រេចចិត្តអនុញ្ញាត្តឱ្យមានការដកហូតសម្តេចសីហនុ ពីអំណាចថា គឺជាល្បិចរបស់ប្អូនប្រុសគាត់គឺ លន់ ណុន ។<br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" /><br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" />គួររំលឹកឡើងវិញថា រហូតមកដល់ថ្ងៃទី១៧ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ អំណាចរបស់សម្តេចសីហនុ នៅតែមានសុវត្ថិភាពនៅឡើយ ត្បិតមនុស្សពីររូបគឺឧត្តមសេនីយ៍ លន់ នល់ និង ព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ មិនទាន់បើកផ្លូវ ។<br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" />ពិតហើយថា សិរិមតៈ កំពុងតែរង់ចាំយ៉ាងអន្ទះសាបន្ទាប់ពីការប៉ុនប៉ងរបស់ព្រះអង្គក្នុងការ ដកហូតសីហនុ ចេញពីអំណាច ដើម្បីយកម្កុដរាជ ទៅបំពាក់ឱ្យមនុស្សណាម្នាក់ដែលជាស្រឡាយស៊ីសុវត្ថិ ។ ទោះយ៉ាងណា ព្រះអង្គទំនងជាមិនចង់ទទួលខុសត្រូវរឿងនេះតែ១អង្គឯង ទើបព្រះអង្គនៅចាំមើលការឈានមួយជំហានមុនរបស់លន់ នល់ ដែលជាជំហានចុងក្រោយដើម្បីទម្លាក់សីហនុ ខណៈ លន់ នល់ ហាក់ដូចជាមិនទាន់ប្រាកដថាធ្វើយ៉ាងណា ដែលមានន័យថា នាយករដ្ឋមន្ត្រីរូបនេះមិនទាន់អនុញ្ញាត្តឱ្យនរណាម្នាក់ប៉ះពាល់ដល់ ឋានៈរបស់សម្តេចសីហនុ ។</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Hanuman, Tahoma, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.8em; margin-bottom: 0.5em; margin-left: 0pt; margin-right: 0pt; padding: 0px 0pt 0pt; text-align: justify;">
បណ្ឌិត សាស្ត្រាចារ្យ រស់ ចន្ត្រាបុត្ត បានទំលាយឱ្យដឹងថា “នៅយប់ថ្ងៃទី១៧ ឈានចូលថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០នោះ លន់ ណុន អមដោយ ហង្ស ធុនហាក់, ឆន សុខុម និង គង់ អ៊ន បានទៅភូមិគ្រឹះរបស់ លន់ នល់ ហើយបានប្រាប់ លន់ នល់ ថា៖ “លោកបង ព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ បានសម្រេចព្រះទ័យដកហូតតំណែងរបស់សម្តេចសីហនុ ហើយ“ ។<br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" />លន់ នល់ ដែលទើបតែភ្ញាក់ពីដំណេកដោយសារប្អូនប្រុសរបស់គាត់ដាស់ បន្ទាប់ពីពួកគេបានឈររង់ចាំយ៉ាងយូរមកនោះ បានប្រាប់ទៅលន់ ណុន វិញថា ៖ “ បើមតៈ ព្រមព្រៀងរួចទៅហើយ យើងមានតែសម្រេចធ្វើអីចឹងទាំងអស់គ្នា ! “ ។<br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" /><br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" />តាមពិតព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ មិនទាន់បានផ្តល់ការយល់ព្រមនៅឡើយ ។ បន្ទាប់មកទៀត លន់ ណុន បានចាកចេញពីផ្ទះបងប្រុសរបស់គាត់ ធ្វើដំណើរទៅគេហដ្ឋានរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ ហើយបានទូលព្រះអង្គថា បងប្រុសរបស់គាត់គឺ លន់ នល់ បានសម្រេចចិត្តចាត់ការទម្លាក់ សីហនុ ហើយ ដែលតាមពិតទៅ លន់ នល់ បានចាញ់បោកគាត់ (លន់ ណុន) តែប៉ុណ្ណោះ ។ ដោយហេតុនេះ ស្អែកឡើង គឺថ្ងៃទី១៨ មីនា ឆ្នាំ១៩៧០ រដ្ឋសភា និង ក្រុមប្រឹក្សាព្រះរាជាណាចក្រ បានសម្រេចបោះឆ្នោតជាឯកឆន្ទ ដកហូតសម្តេចសីហនុ ពីតំណែងជាព្រះប្រមុខរដ្ឋ នៅម៉ោង ១៣ និង ៣០នាទី “ ។</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Hanuman, Tahoma, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.8em; margin-bottom: 0.5em; margin-left: 0pt; margin-right: 0pt; padding: 0px 0pt 0pt; text-align: justify;">
យប់ថ្ងៃទី១៨ មីនា ១៩៧០ នាយករដ្ឋមន្ត្រី លន់ នល់ បានប្រកាសបង្កើតរបបសាធារណៈរដ្ឋមួយនៅកម្ពុជានាពេលដ៏ខ្លីខាងមុខ ។ ការប្រកាសបែបនេះ បណ្ឌិត រស់ ចន្ត្រាបុត្រ បានអះអាងថា ធ្វើឡើងតាមការស្នើសុំរបស់វរសេនីយ៍ត្រី លន់ ណុន ។ ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីត្រូវបានគេរាយការណ៍ថ្វាយអំពីសេក្តីប្រកាសនោះ ព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ បានជំទាស់ហើយបានស្នើឱ្យលើកសេចក្តីប្រកាសនោះទៅធ្វើនៅថ្ងៃក្រោយ ។<br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" /><br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" />នៅពេលឃើញថា ដំណើរនៃការបង្កើតរបបសាធារណៈរដ្ឋមួយនៅកម្ពុជាត្រូវបានរាំងខ្ទប់ដោយ ព្រះអង្គម្ចាស់សិរិមតៈដែលចង់បន្តប្រទេសកម្ពុជាឱ្យនៅជាប្រទេសរា ធិបតេយ្យតទៅទៀតនោះ ទើបថ្ងៃទី១១ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧០ វរសេនីយ៍ត្រី លន់ ណុន បានបញ្ជាឱ្យ ថាច់ ជា (ដើមកំណើតខ្មែរកម្ពុជាក្រោម) រៀបចំធ្វើបាតុកម្មដ៏ធំមួយឈ្មោះថា “ដំណើរឆ្ពោះទៅរកភាពស្របគ្នាខាងផ្លូវចិត្តគំនិត“ នៅក្នុងពហុកីឡាដ្ឋានអូឡាំពិក ក្រុងភ្នំពេញ ។ បាតុកម្មនេះធ្វើឡើងដើម្បីសំណូមពរឱ្យឧត្តមសេនីយ៍ លន់ នល់ បង្កើតរបបសាធារណៈរដ្ឋមួយនៅកម្ពុជា ។ បន្ទាប់ពីការជួបជុំគ្នានៃហ្វូងបាតុករនេះទៅ វរសេនីយ៍ត្រី លន់ ណុន បានសន្យាយ៉ាងឱឡារិកថា របបសាធារណរដ្ឋមួយនឹងត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ ។<br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" />ប៉ុន្តែព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ និង មនុស្សរបស់ព្រះអង្គនៅតែមិនព្រម ហើយព្រះអង្គម្ចាស់លេចធ្លោជាងគេនៃស្រឡាយស៊ីសុវត្ថិ អង្គនេះលើកហេតុផលថា ពេលវេលាពុំទាន់មកដល់ឡើយ ហើយថាប្រការនេះនឹងធ្វើឱ្យខូចខាតដល់រូបភាពនៃរបបថ្មីនេះនៅលើឆាក អន្តរជាតិ និង ធ្វើឱ្យចុះខ្សោយរបបនេះនៅក្នុងសម័យប្រជុំអង្គការសហប្រជាជាតិឆាប់ៗ ខាងមុខនេះ ។</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Hanuman, Tahoma, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.8em; margin-bottom: 0.5em; margin-left: 0pt; margin-right: 0pt; padding: 0px 0pt 0pt; text-align: justify;">
វាហាក់ដូចជាថា មនុស្សរបស់ លន់ ណុន បានជោគជ័យច្រើនណាស់ទៅហើយ នៅពេលដែលឧត្តមសេនីយ៍ លន់ នល់ នៅថ្ងៃទី៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៧០ បានប្រកាសតាមវិទ្យុថា របបសាធារណរដ្ឋ នៅកម្ពុជា នឹងត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅរយៈពេល២ខែខាងមុខ ។<br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" />ទោះជាព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ ខំរាំងខ្ទប់យ៉ាងណាក៏មិនបានដែរ ហើយទីបំផុតថ្ងៃទី៩ តុលា ឆ្នាំ១៩៧០ បានមកដល់ ហើយរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ បានប្រកាសបង្កើតឡើង និង ប្រកាសឱ្យមានការរៀបចំធ្វើបុណ្យទូទាំងប្រទេស ។ នេះជាលើកទី១ និង តែម្តងគត់ ដែលរបបសាធារណរដ្ឋ បានចាប់កំណើតនៅលើទឹកដីកម្ពុជា ។ ប្រការនេះធ្វើឱ្យមនុស្សភាគីទាំងទ្វេមានទំនាស់នឹងគ្នាកាន់តែ ស្រួចស្រាលឡើងថែមទៀត ។ ដោយហេតុនេះ នៅឆ្នាំ១៩៧០ លន់ នល់ បានក្លាយជាប្រធានាធិបតីទី១ និង តែម្នាក់គត់របស់សាធារណរដ្ឋ នៅកម្ពុជា ។ គាត់មានឋានៈជាអគ្គសេនាធិការកងទ័ព ហើយគាត់បានចែករំលែកអំណាចជាមួយព្រះអង្គម្ចាស់សិរិមតៈ ដោយប្រគល់ថ្វាយព្រះអង្គឱ្យជាអ្នកទទួលបន្ទុកនយោបាយ ពោលគឺជាមនុស្សទី២ បន្ទាប់ពីលន់ នល់ ក្នុងរបបនេះ ។<br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" /><br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" />តាំងពីឡើងកាន់អំណាចមក លន់ នល់ បានចាប់ផ្តើមធ្វើសង្គ្រាមបណ្តេញកងទ័ពវៀតណាមខាងជើង និង វៀតកុងចេញពីទឹកដីកម្ពុជា ។ ដោយហេតុនេះ រដ្ឋាភិបាលរបស់គាត់ទទួលបានជំនួយទាំងស្រុងពីសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលកំពុងជួយវៀតណាមខាងត្បូង ធ្វើសង្គ្រាមជាមួយវៀតណាមខាងជើង ។<br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" />ជាអកុសល រដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋខែ្មរ របស់ លន់ នល់ មិនមានសំណាងល្អឡើយ ដោយសារអំពើពុករលួយនៅតែបន្តរស់រានមានជីវិតនៅលើទឹកដីនេះដដែល ហើយមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរមិនចាញ់កាលប្រទេសនេះស្ថិតក្រោមដឹកនាំរបស់ សម្តេចសីហនុឡើយ ។ មិនមានករណីពុករលួយណាមួយត្រូវបានដោះស្រាយឡើយ ហើយបុគ្គលដែលគេធ្លាប់បានចោទថាពុករលួយដល់កំពូលក្នុងរបបសម្តេច សីហនុ ដូចជា សូស្តែន ហ្វែណង់ដេស ជាដើម នៅតែបន្តរស់នៅដោយសុខសាន្ត គ្មានទោស ថែមទាំងនៅតែមានអំណាចក្នុងរដ្ឋាភិបាលថ្មីនេះផងទៀត ។ សម្ភារៈសិក ដែលជាជំនួយរបស់អាមេរិកមិនត្រូវបានគេប្រគល់ឱ្យកងទ័ពដោយគ្រប់គ្រាន់ ឡើយ បែរជាត្រូវគេដាក់លក់នៅតាមផ្សារដូចជាផ្សារអូឡាំពិកជាដើម ហើយប្រជាជនខ្មែរដែលស្រលាញ់ជាតិបាននាំគ្នាលក់គោក្របី និង ស្រែចំការទៅទិញសម្ភារៈទាំងនោះ ដើម្បីធ្វើដំណើរចូលសមរភូមិ រីឯកងទ័ពខ្លះនាំទាំងប្រពន្ធកូនទៅជាមួយផង ។<br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" /><br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" />កងទ័ពរបស់ លន់ នល់ ដែលគ្មានបទពិសោធ ពុំមានយុទ្ធភ័ណ្ឌគ្រប់គ្រាន់ ខ្វះការដឹកនាំឱ្យបានត្រឹមត្រូវនោះ ត្រូវបានកងទ័ពកុម្មុយនិស្តយួន វាយកំទេចខ្សែត្រៀម និង សម្លាប់យ៉ាងអាណោចអាធ័មជាបន្តបន្ទាប់ ។<br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" />របបសាធារណៈរដ្ឋខ្មែរ ត្រឹមតែរយៈពេល៥ឆ្នាំសោះគឺពី ឆ្នាំ១៩៧០ ដល់ ឆ្នាំ១៩៧៥ គេឃើញមានការប្តូរផ្លាស់គណៈរដ្ឋមន្ត្រីជាច្រើនលើកច្រើនសាដែល ក្នុងនោះគឺគណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ , របស់ លោក ហង្ស ធុនហាក់ , របស់លោក អ៊ិន តាំ (២លើក) , របស់លោក សឺង ង៉ុកថាញ់ , របស់លោក ឡុង បូរ៉េត (៣លើក) ។ ប៉ុន្តែមិនដែលឃើញរដ្ឋាភិបាលណាមួយទទួលបានជោគជ័យធំដុំឡើយ ។ ចំណុចគួរកត់សំគាល់មួយគឺថា ទោះជាមានការផ្លាស់ប្តូរញឹកញាប់យ៉ាងណាក្តី ប៉ុន្តែសមាសភាពនៃរដ្ឋមន្ត្រីក្នុងគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនោះៗ ភាគច្រើនគឺជាមនុស្សដដែលៗ ពោលគឺប្តូរផ្លាស់តែនាយករដ្ឋមន្ត្រីប៉ុណ្ណោះ ។ ប្រហែលនេះ ក៏ជាកត្តាមួយដែលមានចំណែកដល់ភាពមិនជោគជ័យ នៃ គណៈរដ្ឋមន្ត្រីទាំងនោះដែរ ។<br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" /><br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" />ការផ្លាស់ប្តូររបត់នយោបាយរបស់មហាអំណាចនាំឱ្យអាមេរិកព្រមទទួលយក ថាជាអ្នកចាញ់សង្គ្រាមនៅវៀតណាម ។ ប្រការនេះ ប្រទេសកម្ពុជាលែងក្លាយជាទឹកដីដែលអាមេរិកាំងត្រូវការចាំបាច់ទៀត ។ ហេតុនេះរដ្ឋាភិបាលអាមេរិក ក៏បានផ្តាច់ជំនួយមកឱ្យរដ្ឋាភិបាលលន់ នល់ ជាបន្តបន្ទាប់។<br style="margin: 0pt; padding: 0pt;" />សម្តេច សីហនុ បានមានបន្ទូលថានៅពេលក្រុមរបស់ព្រះអង្គបានចូលកាន់កាប់ប្រទេស កម្ពុជានោះ ព្រះអង្គនឹងបញ្ជាឱ្យគេបាញ់សម្លាប់លន់ នល់ ប្រសិនបើចាំបាច់ ។ ប៉ុន្តែបើលន់ នល់ ព្រមចុះចាញ់ហើយនិរទេសចេញពីកម្ពុជា គាត់នឹងមិនមានការតាមចាប់ខ្លួនឬតាមចងកម្មឡើយ ។ ដោយហេតុនេះទើបទីបំផុតសហរដ្ឋអាមេរិក បានព្យាយាមបញ្ចុះបញ្ចូលឱ្យ លន់ នល់ ទទួលយកជម្រើសចុងក្រោយនេះ ។</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Hanuman, Tahoma, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.8em; margin-bottom: 0.5em; margin-left: 0pt; margin-right: 0pt; padding: 0px 0pt 0pt; text-align: justify;">
ថ្ងៃទី១ ខែមេសា ១៩៧៥ លន់ នល់ បានលាលែងពីតំណែង និង និរទេសខ្លួនទៅកាន់ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី បន្ទាប់មកទៅសហរដ្ឋអាមេរិក និង បានតាំងលំនៅឋានដំបូងនៅរដ្ឋហាវ៉ៃ ហើយនៅឆ្នាំ១៩៧៩ នៅរដ្ឋកាលីហ្វូនញ៉ា ។ គាត់បានស្លាប់នៅថ្ងៃទី១៧ ខែវិច្ឆិកា ១៩៨៥ ។ ប្រភព៖ CEN</div>
Edwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8062608941116045818.post-41738389163954176102012-08-14T13:18:00.000+07:002012-08-14T13:18:00.338+07:00លី ក្វាន់យូ<br />
<div class="wp-caption aligncenter" style="background-color: whitesmoke; border-bottom-left-radius: 3px; border-bottom-right-radius: 3px; border-top-left-radius: 3px; border-top-right-radius: 3px; border: 1px solid rgb(228, 228, 228); color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; margin-bottom: 10px; margin-left: auto; margin-right: auto; padding: 7px 2px; text-align: center; width: 285px;">
<img alt="" height="360" src="http://transcurrents.com/tc/LKYTC0318.jpg" style="border: 0px; margin: 0px; max-width: 100%; padding: 0px;" title="លី ក្វាន់យូ" width="275" /><div class="wp-caption-text" style="font-size: 11px; line-height: 12px; padding: 5px 0px 0px !important;">
លី ក្វាន់យូ</div>
</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
លោកអ្នកប្រហែលជាធ្លាប់លឺយ៉ាងហោចណាស់ម្ដង នូវឈ្មោះរបស់លី ក្វាន់យូ (ដែលយ៉ាងហោចណាស់ក៏ប្រហែលជាមានសរសេរនៅក្នុងសៀវភៅសិក្សារបស់ក្រសួងអប់រំដែរ) និងច្បាប់ហាមប្រាមការទំពៀរស្ករកៅស៊ូនៅសិង្ហបុរីដែលលោក លី ក្វាន់យូបានបង្កើត។ លោកជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទី១របស់ កូននាគនៅអាស៊ី សិង្ហបុរី។ បើយើងប្រៀបធៀបសិង្ហបុរីមុននិងក្រោយការកាន់អំនាចរបស់លី ក្វាន់យូ យើងពិតជាមិនស្ញើចសរសើរមិនបាន ចំពោះនយោបាយដឹកនាំរបស់លោក ដែលបានប្រែមុខមាត់សិង្ហបុរី ជាប្រទេសរីកចំរើនជាងគេមួយនៅអាស៊ី ទោះជាប្រទេសនេះមានផ្ទៃដីដ៏តូច និងគ្មានធនធានធម្មជាតិសោះ ដែលសូម្បីតែទឹកសំរាប់ផឹក ក៏ត្រូវទិញពីប្រទេសជិតខាងដែរ។ លោកលីក្វាន់យូ ពិតជាបីតាសិង្ហបុរីបច្ចុប្បន្ន ដែលប្រជាជនសិង្ហបុរីគោរពបំផុត។ គំរូដឹកនាំរបស់លីក្វាន់យូ លើទឹកដីចំរុះជាតិសាសន៍នេះ អាចធ្វើជាគំរូសំរាប់អ្នកដឹកនាំជំនាន់ក្រោយរៀនសូត្រតាម។ អត្ថបទខាងក្រោមនេះនឹងរៀបរាប់ពីដំនើរជីវិតរបស់លី ក្វាន់យូ និងការកសាងសិង្ហបុរីទំនើបរបស់លោក។</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
លោក <strong>លី ក្វាន់យូ</strong> (ជាភាសាអង់គ្លេស Lee Kuan Yew និងជាភាសាចិន 李光耀) កើតនៅថ្ងៃទី ១៦ កញ្ញា ១៩២៣។ លោកជានាយករដ្ឋមន្ត្រីដំបូងបំផុតរបស់សាធារណរដ្ឋសិង្ហបុរី ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៥៩ ដល់ឆ្នាំ១៩៩០។ បន្ទាប់ពីលោកចុះពីតំនែងក៏ដោយ លោកនៅតែជាអ្នកនយោបាយដ៏មានឥទ្ឋិពលម្នាក់នៅសិង្ហបុរី។</div>
<h3 style="background-color: white; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 18px; font-weight: normal; line-height: 20px; margin: 0px 0px 5px; padding: 0px;">
<span id="more-44"></span><span style="text-decoration: underline;"><span class="mw-headline">អំពីគ្រួសារ</span></span></h3>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
លោក លី ក្វាន់យូ ជាកូនចៅជំនាន់ទី៤នៃគ្រួសារចិនសិង្ហបុរីមួយ។ លោកតាទួតរបស់លោកបានធ្វើអន្តោប្រវេសន៍មកពីខេត្តគ័ងដុងប្រទេសចិននៅឆ្នាំ ១៨៦២។ លោកជាកូនប្រុសច្បងរបស់លោក <strong>លី ជីនគូន</strong> (Lee Chin Koon) និងអ្នកស្រី <strong>ជួ ជីមនាវ</strong> (Chua Jim Neo) ។ កាលពីកុមារភាព លោកទទួលឥទ្ឋិពលពីវប្បធម៌អង់គ្លេសច្រើន ដោយសារជីតានិងឪពុករបស់លោកដែលបានរៀនសូត្រភាសាអង់គ្លេសបានជ្រៅជ្រះ។ ជីតារបស់លោកដាក់ឈ្មោះជា<a class="new" href="http://km.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%9E%97%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%A2%E1%9E%84%E1%9F%8B%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9B%E1%9F%81%E1%9E%9F%E2%80%8B&action=edit&redlink=1" style="color: #008dcf; text-decoration: none;" title="ភាសាអង់គ្លេស (មិនទាន់បានសរសេរ)"> </a><span class="new">ភាសាអង់គ្លេស </span>មួយដល់លោកថា <strong>ហារី</strong> បន្ថែមពីលើឈ្មោះជាភាសាចិនរបស់លោកដែលឪពុកលោកដាក់អោយ។ ហេតុនេះលោកតែងត្រូវបានគេហៅថា <strong>ហារី</strong> ក្នុងចំនោមមិត្តភក្ដិស្និទ្ឋស្នាល និងគ្រួសាររបស់លោក។</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
លោករៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយអ្នកស្រី <strong>ក្វា ហ្គ័កចូ</strong> (Kwa Geok Choo) នៅថ្ងៃទី៣០ កញ្ញា ១៩៥០។ ពួកលោកមានកូនប្រុស២នាក់និងកូនស្រីម្នាក់។ សមាជិកគ្រួសារត្រកូល<strong> លី</strong> ជាច្រើនកាន់តំនែងសំខាន់ៗក្នុងសង្គមសិង្ហបុរី។ កូនប្រុសនិងកូនស្រីរបស់លោកកាន់តំនែងយ៉ាងខ្ពស់ក្នុងជូររដ្ឋាភិបាល។ កូនប្រុសច្បងរបស់លោក គឺលោក <span class="new">លី សៀនលូង</span> ដែលជាអតីតឧត្តមសេនីយ៍ម្នាក់ បានក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនិងរដ្ឋមន្ត្រីហិរញ្ញវត្ថុតាំងពីឆ្នាំ២០០៤។ លោកក៏ជាប្រធាន<strong> ក្រុមហ៊ុនវិនិយោគទុនរបស់រដ្ឋាភិបាលសិង្ហបុរី</strong> (Government of Singapore Investment Company) ហើយកូនប្រុសរបស់លោកជាអនុប្រធាន។ កូនប្រុសពៅរបស់លោកឈ្មោះ លី សៀនយ៉ាង ដែលជាអតីតឧត្តមសេនីយ៍ផងនោះ ជានាយកនិងប្រធានប្រតិបត្តិ<strong>ក្រុមហ៊ុន SingTel</strong> (ក្រុមហ៊ុនទូរគមនាគមន៍ដ៏ធំមួយនៅសិង្ហបុរី)។ កូនស្រីរបស់លោកឈ្មោះ លី វ៉ីលីង គ្រប់គ្រង<strong>វិទ្យាស្ថានវិទ្យាសាស្ត្រសសៃប្រសាទជាតិ</strong> (the National Neuroscience Institute)។</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
<a href="" id=".E1.9E.87.E1.9E.B8.E1.9E.9C.E1.9E.B7.E1.9E.8F.E1.9E.80.E1.9E.B6.E1.9E.9B.E1.9E.96.E1.9E.B8.E1.9E.80.E1.9E.BB.E1.9E.98.E1.9E.B6.E1.9E.9A.E1.9E.97.E1.9E.B6.E1.9E.96.E1.9E.93.E1.9E.B7.E1.9E.84.E1.9E.94.E1.9F.92.E1.9E.9A.E1.9E.9C.E1.9E.8F.E1.9F.92.E1.9E.8F.E1.9E.B7.E1.9E.9F.E1.9E.B7.E1.9E.80.E1.9F.92.E1.9E.9F.E1.9E.B6" name=".E1.9E.87.E1.9E.B8.E1.9E.9C.E1.9E.B7.E1.9E.8F.E1.9E.80.E1.9E.B6.E1.9E.9B.E1.9E.96.E1.9E.B8.E1.9E.80.E1.9E.BB.E1.9E.98.E1.9E.B6.E1.9E.9A.E1.9E.97.E1.9E.B6.E1.9E.96.E1.9E.93.E1.9E.B7.E1.9E.84.E1.9E.94.E1.9F.92.E1.9E.9A.E1.9E.9C.E1.9E.8F.E1.9F.92.E1.9E.8F.E1.9E.B7.E1.9E.9F.E1.9E.B7.E1.9E.80.E1.9F.92.E1.9E.9F.E1.9E.B6" style="color: #008dcf;"></a></div>
<h3 style="background-color: white; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 18px; font-weight: normal; line-height: 20px; margin: 0px 0px 5px; padding: 0px;">
<span style="text-decoration: underline;"><span class="mw-headline">ជីវិតកាលពីកុមារភាពនិងប្រវត្តិសិក្សា</span></span></h3>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
លោក លី ក្វាន់យូបានចូលសិក្សានៅ<strong> សាលាបឋមសិក្សាតេឡុកគូរ៉ៅ</strong> (Telok Kurau Primary School),<strong>ស្ថាប័នរ៉ាហ្វល</strong>(Raffles Institution) និង<strong>មហាវិទ្យាល័យរ៉ាហ្វល </strong>(Raffles College)។ ការសិក្សានៅមហាវិទ្យាល័យរបស់លោកត្រូវបានពន្យាពេលដោយសារ<a href="http://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%98%E1%9E%9B%E1%9F%84%E1%9E%80%E1%9E%9B%E1%9E%BE%E1%9E%80%E1%9E%91%E1%9E%B8%E1%9F%A2" style="color: #008dcf; text-decoration: none;" title="សង្គ្រាមលោកលើកទី២"> </a>សង្គ្រាមលោកលើកទី២ និងការចូលមកកាន់កាប់របស់ជប៉ុនពីឆ្នាំ ១៩៤២ដល់១៩៤៥។ ក្នុងរយៈពេលនេះ លោកបានរកស៊ីលក់កាវវិទ្យាសាស្ត្រឈ្មោះ Stikfas យ៉ាងជោគជ័យក្នុងផ្សារងងឹត។ ដោយសារលោកបានរៀនជាភាសាចិននិងជប៉ុនតាំងពីឆ្នាំ១៩៤២ លោកមានសមត្ថភាពក្នុងការបកប្រែសារទូរលេខរបស់ពួកសម្ព័ន្ឋមិត្តអោយពួកជប៉ុន។ លោកក៏បានធ្វើជាអ្នកនិពន្ឋផ្នែកភាសាអង់គ្លេសអោយមន្ទីរពត៌មានជប៉ុនហូដូប៊ុ (報道部) ផងដែរពីឆ្នាំ ១៩៤៣ដល់១៩៤៤។</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
បន្ទាប់ពីសង្គ្រាម លោកបានចូលសិក្សាផ្នែកច្បាប់នៅ<strong>មហាវិទ្យាល័យហ្វីតវីលៀម,ខេមប៊្រីដ</strong> (Fitzwilliam College, Cambridge) នៅរាជាណាចក្ររួម។ លោកបានបញ្ចប់ការសិក្សាដោយបានទទួល<strong> សញ្ញាប័ត្រកិត្តិយសថ្នាក់ទី១ផ្កាយ២</strong>(Double Starred First Class honours)។ បន្ទាប់មកលោកចូលរៀនច្បាប់នៅសាលាសេដ្ឋកិច្ច<span class="new">ឡិនដិន </span>ផងដែរ។ លោកវិលត្រលប់មកសិង្ហបុរីវិញនៅឆ្នាំ ១៩៤៩ ដោយចាប់យកអាជីពជាមេធាវី។</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
<a href="" id=".E1.9E.87.E1.9E.B8.E1.9E.9C.E1.9E.B7.E1.9E.8F.E1.9E.93.E1.9E.99.E1.9F.84.E1.9E.94.E1.9E.B6.E1.9E.99.E1.9E.96.E1.9E.B8.E1.9E.86.E1.9F.92.E1.9E.93.E1.9E.B6.E1.9F.86_.E1.9F.A1.E1.9F.A9.E1.9F.A5.E1.9F.A1.E1.9E.8A.E1.9E.9B.E1.9F.8B.E1.9F.A1.E1.9F.A9.E1.9F.A5.E1.9F.A9" name=".E1.9E.87.E1.9E.B8.E1.9E.9C.E1.9E.B7.E1.9E.8F.E1.9E.93.E1.9E.99.E1.9F.84.E1.9E.94.E1.9E.B6.E1.9E.99.E1.9E.96.E1.9E.B8.E1.9E.86.E1.9F.92.E1.9E.93.E1.9E.B6.E1.9F.86_.E1.9F.A1.E1.9F.A9.E1.9F.A5.E1.9F.A1.E1.9E.8A.E1.9E.9B.E1.9F.8B.E1.9F.A1.E1.9F.A9.E1.9F.A5.E1.9F.A9" style="color: #008dcf;"></a></div>
<h3 style="background-color: white; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 18px; font-weight: normal; line-height: 20px; margin: 0px 0px 5px; padding: 0px;">
<span style="text-decoration: underline;"><span class="mw-headline">ជីវិតនយោបាយពីឆ្នាំ ១៩៥១ដល់១៩៥៩</span></span></h3>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
<a href="" id=".E1.9E.98.E1.9E.BB.E1.9E.93.E1.9E.80.E1.9E.B6.E1.9E.9A.E1.9E.94.E1.9E.84.E1.9F.92.E1.9E.80.E1.9E.BE.E1.9E.8F.E1.9E.82.E1.9E.8E.E1.9E.94.E1.9E.80.E1.9F.92.E1.9E.9F.E1.9E.9F.E1.9E.80.E1.9E.98.E1.9F.92.E1.9E.98.E1.9E.97.E1.9E.B6.E1.9E.96.E1.9E.94.E1.9F.92.E1.9E.9A.E1.9E.87.E1.9E.B6.E1.9E.87.E1.9E.93_.28People.27s_Action_Party_.E1.9E.A0.E1.9F.85.E1.9E.80.E1.9E.B6.E1.9E.8F.E1.9F.8B.E1.9E.90.E1.9E.B6_PAP.29" name=".E1.9E.98.E1.9E.BB.E1.9E.93.E1.9E.80.E1.9E.B6.E1.9E.9A.E1.9E.94.E1.9E.84.E1.9F.92.E1.9E.80.E1.9E.BE.E1.9E.8F.E1.9E.82.E1.9E.8E.E1.9E.94.E1.9E.80.E1.9F.92.E1.9E.9F.E1.9E.9F.E1.9E.80.E1.9E.98.E1.9F.92.E1.9E.98.E1.9E.97.E1.9E.B6.E1.9E.96.E1.9E.94.E1.9F.92.E1.9E.9A.E1.9E.87.E1.9E.B6.E1.9E.87.E1.9E.93_.28People.27s_Action_Party_.E1.9E.A0.E1.9F.85.E1.9E.80.E1.9E.B6.E1.9E.8F.E1.9F.8B.E1.9E.90.E1.9E.B6_PAP.29" style="color: #008dcf;"></a></div>
<h4 style="background-color: white; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 16px; font-weight: normal; line-height: 20px; margin: 0px 0px 5px; padding: 0px;">
<span class="mw-headline">មុនការបង្កើតគណបក្សសកម្មភាពប្រជាជន (People’s Action Party ហៅកាត់ថា PAP)</span></h4>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
បទពិសោធន៍នយោបាយដំបូងបំផុតរបស់លោកចាប់ផ្ដើមនៅពេលលោកធ្វើជាភ្នាក់ងារបោះឆ្នោតអោយចៅហ្វាយរបស់លោកគឺលោក <strong>ចន ឡេយខក់</strong> (John Laycock) ក្រោមផ្លាក<strong>គណបក្សឆ្ពោះទៅមុខ</strong> (Progressive Party) (និន្នាការអង់គ្លេស) នៅក្នុងការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សានីតិបញ្ញត្តិ (Legislative Council Elections) នៅឆ្នាំ ១៩៥១។ ប៉ុន្តែលោកបានសំលឹងឃើញថាអនាគតរបស់គណបក្សនេះមានភាពស្រពិចស្រពិលដោយគ្មាន អ្នកគាំទ្រទ្រង់ទ្រាយធំ ជាពិសេសពីសំនាក់វណ្ណៈកម្មករនិយាយភាសាចិន។ ការបំបែកខ្លួនរបស់លោកធ្វើឡើងនៅពេលលោកធ្វើជាទីប្រឹក្សាច្បាប់អោយ<strong>សហព័ន្ឋនិស្សិតនិងពាណិជ្ជកម្ម</strong> ដែលការណ៍នេះបានផ្ដល់ឱកាសដល់លោកក្នុងការធ្វើទំនាក់ទំនងជាមួយវណ្ណៈកម្មករជនជាតិចិន។</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
<a href="" id=".E1.9E.80.E1.9E.B6.E1.9E.9A.E1.9E.94.E1.9E.84.E1.9F.92.E1.9E.80.E1.9E.BE.E1.9E.8F_PAP" name=".E1.9E.80.E1.9E.B6.E1.9E.9A.E1.9E.94.E1.9E.84.E1.9F.92.E1.9E.80.E1.9E.BE.E1.9E.8F_PAP" style="color: #008dcf;"></a></div>
<h4 style="background-color: white; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 16px; font-weight: normal; line-height: 20px; margin: 0px 0px 5px; padding: 0px;">
<span class="mw-headline">ការបង្កើត PAP</span></h4>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
នៅថ្ងៃទី២១ វិច្ឆិកា ១៩៥៤ លោកជាមួយមិត្តភក្តិវណ្ណៈកណ្ដាលដែលមានការសិក្សាផ្នែកភាសាអង់គ្លេសមួយក្រុម បានរួមគ្នាបង្កើតគណបក្សសង្គមនិយមមួយឈ្មោះ <strong>គណបក្សសកម្មភាពប្រជាជន</strong> (People’s Action Party ហៅកាត់ថា PAP) និងមានសំព័ន្ឋភាពជាមួយសហព័ន្ឋពាណិជ្ជកម្មដែលគាំទ្ររបបកុំម្មុយនីស។ ពួកគេមានគោលដៅរួមក្នុងការជំរុញអោយមានរដ្ឋាភិបាលផ្ទាល់ខ្លួននិងបញ្ចប់ការគ្រប់គ្រងពី អាណានិគមអង់គ្លេស។ លោកត្រូវបានគេជ្រើសរើសអោយធ្វើជាអគ្គលេខាធិការសំព័ន្ឋភាព។</div>
<h4 style="background-color: white; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 16px; font-weight: normal; line-height: 20px; margin: 0px 0px 5px; padding: 0px;">
<span class="mw-headline">ជីវិតជានាយករដ្ឋមន្ត្រី មុនឯករាជ្យ (១៩៥៩ដល់១៩៦៥)</span></h4>
<div class="wp-caption aligncenter" style="background-color: whitesmoke; border-bottom-left-radius: 3px; border-bottom-right-radius: 3px; border-top-left-radius: 3px; border-top-right-radius: 3px; border: 1px solid rgb(228, 228, 228); color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; margin-bottom: 10px; margin-left: auto; margin-right: auto; padding: 7px 2px; text-align: center; width: 239px;">
<img alt="" height="202" src="http://ourstory.asia1.com.sg/independence/images/59elec4.jpg" style="border: 0px; margin: 0px; max-width: 100%; padding: 0px;" title="លី ក្វាន់យុ ជាប់ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទី១" width="229" /><div class="wp-caption-text" style="font-size: 11px; line-height: 12px; padding: 5px 0px 0px !important;">
លី ក្វាន់យូ ពេលជាប់ជានាយករដ្ឋមន្ត្រី</div>
</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
នៅក្នុងការបោះឆ្នោតសកលឆ្នាំ១៩៥៩ PAPដណ្ដើមបាន៤៣កៅអីក្នុងចំនោម៥១កៅអីក្នុងសភា។ សិង្ហបុរីបានទទួលស្វ័យភាពគ្រប់គ្រងលើគ្រប់ផ្នែក លើកលែងតែវិស័យការពារជាតិនិងទំនាក់ទំនងការបរទេស។ លោក លី ក្វាន់យូ បានក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទី១នៃរដ្ឋសិង្ហបុរីនៅថ្ងៃទី៣ មិថុនា ១៩៥៩។ បន្ទាប់ពីទទួលបានស្វ័យភាពពីអង់គ្លេស លោកបានជួបបញ្ហាជាច្រើនដូចជា វិស័យអប់រំ ការផ្ដល់ជំរក និងភាពអត់ការងារធ្វើ។ ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងកង្វះទីជំរក លោកបានបង្កើតអោយមាន<strong>គណៈកម្មាធិការផ្ដល់ជំរកនិងអភិវឌ្ឍន៍</strong> (Housing and Development Board)។ គណៈកម្មាធិការនេះជាភ្នាក់ងារអនុវត្តកម្មវិធីសាងសង់ជំរកសាធារណៈទ្រង់ទ្រាយធំ ដើម្បីកាត់បន្ថយកង្វះខាតផ្ទះសំបែង។</div>
<h4 style="background-color: white; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 16px; font-weight: normal; line-height: 20px; margin: 0px 0px 5px; padding: 0px;">
<span class="mw-headline">ការរួមបញ្ចូលក្នុងសហព័ន្ឋម៉ាឡាយ៉ា និងការបំបែកខ្លួនវិញ (១៩៦៣ដល់១៩៦៥)</span></h4>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
បន្ទាប់ពីនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡាយ៉ា លោក <strong>ទុកគូ អាប់ឌុល រ៉ាម៉ាន់</strong> (Tunku Abdul Rahman) ស្នើអោយមានការបង្កើតជាសហព័ន្ឋមួយដែលរួមមាន ម៉ាឡាយ៉ា សិង្ហបុរី សាបា និង សារ៉ាវ៉ាក់ នៅឆ្នាំ ១៩៦១, លោក លី ក្វាន់យូបានចាប់ផ្ដើមយុទ្ឋនាការក្នុងការច្របាច់បញ្ចូលជាមួយម៉ាឡេស៊ីនេះ ដើម្បីបញ្ចប់ជាស្ថាពររបបអាណានិគមអង់គ្លេស។ ដើម្បីបញ្ជាក់ថាប្រជាជនគាំទ្រលោក លោកបានប្រើលទ្ឋផលនៃការបោះឆ្នោតក្នុងសមាជឆ្នាំ១៩៦២ ដែលពេលនោះលោកទទួលបានសំលេងគាំទ្រ ៧០%។ តែលោកបានជួបបញ្ហាជាមួយពួកកុំម្មុយនីសដែលជំទាស់យ៉ាងដាច់អហំការចំពោះសំនើនេះ។</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
សិង្ហបុរីបានចូលជាផ្នែកមួយនៃ<span class="new">សហព័ន្ឋម៉ាឡេស៊ី</span> នៅថ្ងៃទី១៩ កញ្ញា ១៩៦៣។ ប៉ុន្តែចាប់ពីពេលនោះមក មានភាពរកាំរកូតជាប់ជានិច្ចស្ដីអំពីតួនាទីជនជាតិចិនក្នុងវិស័យនយោបាយ រហូតដល់មានកុបកម្មនិងការប្រយុទ្ឋគ្នានៅឆ្នាំ១៩៦៤ រវាងជនជាតិចិននិងម៉ាឡេ។ កុបកម្មកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ហើយទំនិញចេះតែឡើងថ្លៃ។ ដោយមិនអាចដោះស្រាយវិបត្តិដ៏ធ្ងន់ធ្ងរនេះបាន លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ីគឺលោក ទុកគូ អាប់ឌុល រ៉ាម៉ាន់ បានសំរេចចិត្តដកសិង្ហបុរីពីសហព័ន្ឋ។ លោក លី ក្វាន់យូបានចុះហត្ថលេខាបំបែកខ្លួននៅថ្ងៃទី ៧ សីហា ១៩៦៥ និងបានពិភាក្សាអំពីទំនាក់ទំនងសិង្ហបុរី-ម៉ាឡេស៊ី នៅក្រោយការបំបែកខ្លួន និងធានានូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងវិស័យពាណិជ្ជកម្មនិងការពារជាតិ។</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
ការបរាជ័យនៃការច្របាច់បញ្ចូលគ្នាធ្វើអោយលោក លី ក្វាន់យូមានការខកចិត្តជាខ្លាំង ព្រោះលោកជឿតាំងពីដើមមកថាការបំបែកខ្លួននេះជាបញ្ហាអាយុជីវិតរបស់សិង្ហបុរី។ នៅក្នុងសន្និសិទសារពត៌មានមួយដែលត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយតាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ លោកបានសំដែងនូវអារម្មណ៍នៃការខកចិត្តយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរក្នុងពេលលោក ប្រកាសទៅប្រជាជនសិង្ហបុរីអំពីការបំបែកខ្លួននោះ។ ខាងក្រោមនេះជាសំដីរបស់លោកក្នុងសន្និសិទនោះ៖</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
<span style="color: #ff6600;">«<em>សំរាប់ខ្ញុំ នេះជាវេលាដ៏ឈឺចាប់ទាំងផ្លួវកាយនិងផ្លូវចិត្ត។ ក្នុងមួយឆាកជីវិតរបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំតែងប៉ងអោយមានការរួបរួមរវាងដែនដីទាំង២…ឥលូវ ខ្ញុំ,លី ក្វាន់យូ នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃសិង្ហបុរី សូមប្រកាសជាផ្លូវការជួសមុខអោយប្រជាជននិងរដ្ឋាភិបាលសិង្ហបុរីថា ចាប់ពីថ្ងៃនេះគឺថ្ងៃទី៩ ខែសីហា ឆ្នាំ១៩៦៥ទៅ សិង្ហបុរីនឹងក្លាយជាប្រជាជាតិឯករាជ្យនិងប្រជាធិបតេយ្យជារៀងរហូត។ ប្រជាជាតិនេះនឹងឈរលើគោលការណ៍សេរីភាពនិងយុត្តិធម៌ សំដៅស្វែងរកនូវសុខុមាលភាពនិងសុភមង្គល ជូនសង្គមមួយដែលប្រជាជនគ្រប់រូបមានសិទ្ឋិស្មើគ្នាយ៉ាងពិតប្រាកដ។</em>»</span></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
នៅថ្ងៃដដែល រដ្ឋាភិបាលម៉ាឡេស៊ីក៏បានអនុម័តសំរេចកាត់ផ្ដាច់សិង្ហបុរីចេញពីម៉ាឡេស៊ី ហើយសាធារណរដ្ឋសិង្ហបុរីក៏ចាប់បដិសន្ធិឡើង។ បញ្ហាកង្វះធនធានធម្មជាតិរបស់សិង្ហបុរី តំរូវអោយសិង្ហបុរីពឹងផ្អែកលើម៉ាឡេស៊ីស្ទើរទាំងស្រុង ធ្វើអោយសមត្ថភាពការពារជាតិរបស់សិង្ហបុរីមានកំរិត។ នេះជាឧបសគ្គដ៏ចំបងដែល លោក លី ក្វាន់យូ និង រដ្ឋាភិបាលសិង្ហបុរី ត្រូវប្រឈមមុខ។</div>
<h4 style="background-color: white; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 16px; font-weight: normal; line-height: 20px; margin: 0px 0px 5px; padding: 0px;">
<span class="mw-headline">ជីវិតជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ក្រោយឯករាជ្យ (១៩៦៥ដល់១៩៩០)</span></h4>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
នៅក្នុងជីវប្រវត្តិរបស់លោក លី ក្វាន់យូបានពោលថាគាត់មិនដែលបានគេងលក់ស្រួល និងបានធ្លាក់ខ្លួនឈឺជាច្រើនថ្ងៃក្រោយពីសិង្ហបុរីបានឯករាជ្យ។ លោកចាប់ផ្ដើម ស្វែងរកការទទួលស្គាល់ឯករាជ្យរបស់សិង្ហបុរីពីមជ្ឍដ្ឋានពិភពលោក។ សិង្ហបុរីបានចូលជាសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិនៅថ្ងៃទី ២១ កញ្ញា ១៩៦៥ និងបានចូលរួមជាមួយប្រទេស៤ទៀតក្នុងការបង្កើតសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍នៅថ្ងៃទី ៨ សីហា ១៩៦៧។ លោកបានធ្វើទស្សនកិច្ចជាលើកដំបូងទៅប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីនៅឆ្នាំ១៩៧៣ ធ្វើអោយទំនាក់ទំនងសិង្ហបុរីនិងឥណ្ឌូនេស៊ីកាន់តែប្រសើរឡើង។</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
សិង្ហបុរីគ្មានវប្បធម៌ជាធំដុំ ហើយក៏គ្មានភាសារួមដែរ។ តែក្រោមកិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាល លោកលី ក្វាន់យូ បានព្យាយាមកសាងនូវអត្តសញ្ញាណរួមគ្នាមួយសំរាប់ប្រជាជនសិង្ហបុរី។ លោកនិងរដ្ឋាភិបាលលោក បានសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់ក្នុងការប្រកាន់គោលការណ៍នៃការអនុគ្រោះគ្នារវាងសាសនា និងការចុះសំរុងគ្នារវាងជាតិសាសន៍នានា។ រដ្ឋាភិបាលបានត្រៀមខ្លួនជាស្រេចក្នុងការប្រើប្រាស់ច្បាប់ប្រឆាំងនឹងអំពើទាំងឡាយណា ដែលញុះញុងអោយមានអំពើហិង្សារវាងសាសនានិងជាតិសាសន៍។</div>
<h4 style="background-color: white; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 16px; font-weight: normal; line-height: 20px; margin: 0px 0px 5px; padding: 0px;">
<span class="mw-headline">គោលនយោបាយ និង សេចក្ដីសំរេចចិត្ត</span></h4>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
រដ្ឋបាលក្រោយឯករាជ្យរបស់លោក លី ក្វាន់យូមានកង្វល់សំខាន់ៗ៣គឺ សន្តិសុខជាតិ បញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច និង បញ្ហាសង្គម<strong>។</strong></div>
<ul style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; list-style-type: square; margin: 0px; padding: 0px 0px 15px;">
<li style="list-style-type: square; margin: 0px 0px 0px 20px; padding: 0px;"><strong>សន្តិសុខជាតិ</strong></li>
</ul>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
សិង្ហបុរីស្ថិតនៅក្រោមការគំរាមកំហែងយ៉ាងខ្លាំងពីសំនាក់ចលនាកុំម្មុយនីសនៅឥណ្ឌូនេស៊ី និងចលនានៅម៉ាឡេស៊ីក្នុងការទាមទារយកសិង្ហបុរីមកវិញ។ ក្រោយពី សិង្ហបុរីចូលជាសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិ លោកបានស្វែងរកការទទួលស្គាល់ឯករាជ្យរបស់សិង្ហបុរីពីសំនាក់អន្តរជាតិ។ លោកបានប្រកាសនូវគោលនយោបាយអព្យាក្រឹតនិងមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ឋ តាមគំរូប្រទេស<span class="new">ស្វីស</span>។ នៅពេលជាមួយគ្នានោះ លោកបានបញ្ជាអោយលោក ហ្គោស កេងស្វី (Goh Keng Swee) បង្កើត<strong>កងកំលាំងប្រដាប់អាវុធសិង្ហបុរី</strong> (Singapore Armed Forces) និងបានសុំជំនួយពីបរទេសផ្នែកប្រឹក្សា ហ្វឹកហ្វឺន និងសំភារៈបរិក្ខារផ្សេងៗ។</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
ពេលដែលដឹងថាអង់គ្លេសមានគោលបំនងកាត់បន្ថយទ័ពពីសិង្ហបុរីនិងម៉ាឡេស៊ី លោក លី និង ហ្គោស បានដាក់អោយមានច្បាប់កាតព្វកិច្ចយោធា។ រដ្ឋាភិបាលបានចាប់ផ្ដើមទិញគ្រឿងសព្វាវុធដូចជារថក្រោះនិងយន្ដហោះចំបាំង និងហ្វឹកហាត់អ្នកបើកបរយន្ដហោះផ្ទាល់ខ្លួន។ ក្រោយមកសិង្ហបុរីមានលទ្ឋភាពកសាងទំនាក់ទំនងផ្នែកយោធាជាមួយបណ្ដាប្រទេស<span class="mw-redirect">អាស៊ាន </span>ផ្សេងទៀត។ សិង្ហបុរីមានភាពរឹងមាំក្នុងការការពារជាតិក្រោយពីអង់គ្លេសបានដកទ័ពចេញនៅថ្ងៃទី ៣១ តុលា ១៩៧១។</div>
<ul style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; list-style-type: square; margin: 0px; padding: 0px 0px 15px;">
<li style="list-style-type: square; margin: 0px 0px 0px 20px; padding: 0px;"><strong>បញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច</strong></li>
</ul>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
លោក លី ក្វាន់យូបាននាំសិង្ហបុរីឆ្ពោះទៅរកឧស្សាហនីយកម្ម។ នៅឆ្នាំ ១៩៦១ <strong>គណៈកម្មាធិការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច</strong> (the Economic Development Board) ត្រូវបានបង្កើតក្នុងនាទីទាក់ទាញវិនិយោគទុនបរទេស ដែលអាចផ្ដល់ចំនូលពន្ឋជូនរដ្ឋ ក៏ដូចជាផ្ដល់ការងារដល់កំលាំងពលកម្មមានជំនាញខ្ពស់ មានវិន័យ តែយកប្រាក់ខែទាប។ រដ្ឋាភិបាលបានកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ឋទំនើបៗដូចជាអាកាសយាន្តដ្ឋាន កំពង់ផែ ផ្លូវថ្នល់ និងបណ្ដាញទូរគមនាគមន៍ជាដើម។ <strong>គណៈកម្មាធិការជំរុញវិស័យទេសចរណ៍សិង្ហបុរី</strong> (the Singapore Tourists Promotion Board) ត្រូវបានបង្កើតក្នុងនាទីជំរុញវិស័យទេសចរណ៍ ដែលក្រោយមកបានបង្កើតការងារយ៉ាងច្រើនដល់ប្រជាពលរដ្ឋ និងចំនូលថវិការជាតិយ៉ាងសំបើម។ រដ្ឋាភិបាលសំរេចបានការកាត់បន្ថយអត្រានៃអ្នកអត់ការងារធ្វើពី ១៤%ក្នុងឆ្នាំ១៩៦៥ មកត្រឹម៤.៥%ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៣។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅមានបញ្ហាមួយចំនួនទៀតដូចជាមូលធនភាគច្រើនស្ថិតក្នុងកណ្ដាប់ដៃជនបរទេស។</div>
<ul style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; list-style-type: square; margin: 0px; padding: 0px 0px 15px;">
<li style="list-style-type: square; margin: 0px 0px 0px 20px; padding: 0px;"><strong>ការបង្កើតភាសាផ្លូវការ</strong></li>
</ul>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
លោកលី បន្តអោយប្រើភាសាអង់គ្លេសរួមគ្នានៅកន្លែងធ្វើការ និងទំនាក់ទំនងរវាងជាតិសាសន៍ផ្សេងគ្នា។ ជាមួយគ្នានោះ លោកក៏ទទួលស្គាល់ភាសាម៉ាឡេ ភាសាចិន និង ភាសាតាមិល ថាជាភាសាផ្លូវការទាំង៣ផ្សេងទៀត។ សាលាសាធារណៈទាំងអស់ប្រើប្រាស់ភាសាអង់គ្លេសជាភាសាយានក្នុងការអប់រំ។ តែក៏មានមេរៀនជាភាសាកំនើតរបស់ពួកគេដែរ។</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
លោកលី ក្វាន់យូមិនគាំទ្រការប្រើប្រាស់ភាសាចិនមិនមែនកុកងឺទេ (ដូចជាភាសាចិនហុកគាន ចិនទាជីវ និង ចិនកន្តាំង) និងជំរុញអោយមានការប្រើតែភាសាចិនកុកងឺជាភាសាកំនើតសំរាប់ជនជាតិចិន ដើម្បីអោយមានឯកភាពភាសាក្នុងទំនាក់ទំនងក្នុងសហគមន៍ចិន។ លោកបានចាប់ផ្ដើម<strong>យុទ្ឋនាការនិយាយភាសាចិនកុកងឺ</strong> (Speak Mandarin Campaign) ជាផ្លូវការ។ លោកបានបំបិទកម្មវិធីផ្សព្វផ្សាយតាមទូរទស្សន៍ដែលមិនប្រើភាសាចិនកុកងឺ លើកលែងតែពត៌មាននិងរឿងភាគ ដើម្បីតំរូវចិត្តទូរទស្សនិកជនចំនាស់ៗ។ តែទោះជាយ៉ាងណាយុទ្ឋនាការនេះពិតជាមានប្រសិទ្ឋភាព។ ចាប់តាំងពីពេលនោះ មកយុវជនជនជាតិចិនសិង្ហបុរីមិនអាចនិយាយភាសាចិនកំនើតរបស់ខ្លួនដែលមិនមែនកុកងឺបានល្អទេ។ បន្តិចម្ដងៗ ពួកគេមានការពិបាកក្នុងការទំនាក់ទំនងជាមួយជីដូនជីតារបស់ពួកគេ។</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
នៅទសវត្សរ៍ឆ្នាំ៧០ និស្សិតដែលបញ្ចប់ការសិក្សានៅ<a class="new" href="http://km.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%80%E1%9E%9B%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%99%E1%9E%B6%E1%9E%9B%E1%9F%90%E1%9E%99%E1%9E%8E%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9E%99%E1%9F%89%E1%9E%B6%E1%9E%84&action=edit&redlink=1" style="color: #008dcf; text-decoration: none;" title="សាកលវិទ្យាល័យណានយ៉ាង (មិនទាន់បានសរសេរ)"> </a><span class="new">សាកលវិទ្យាល័យណានយ៉ាង</span> (Nanyang University)ដែលនៅពេលនោះប្រើប្រាស់ភាសាចិននៅឡើយ ជួបនឹងបញ្ហាពិបាករកការងារធ្វើព្រោះពួកគេខ្សោយភាសាអង់គ្លេស។ សា្ថប័នសាធារណៈនានាត្រូវការតែកំលាំងពលកម្មដែលអាចប្រើប្រាស់ភាសាអង់គ្លេស ប៉ុណ្ណោះ។ ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងបញ្ហានេះ លោកលី ក្វាន់យូបានច្របាច់បញ្ចូលសាកលវិទ្យាល័យណានយ៉ាងចូលក្នុងសាកលវិទ្យាល័យសិង្ហបុរី និងដាក់ឈ្មោះថ្មីអោយស្ថាប័នទាំង២នេះថា <span style="color: olive;">សាកលវិទ្យាល័យជាតិសិង្ហបុរី</span> (National University of Singapore)។ ចលនានេះផ្ដល់ផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់សាស្ត្រាចារ្យនិងគ្រូដែលនិយាយភាសាចិន ដោយពួកគេត្រូវប្ដូរមកបង្រៀនជាភាសាអង់គ្លេសវិញ។<strong></strong></div>
<ul style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; list-style-type: square; margin: 0px; padding: 0px 0px 15px;">
<li style="list-style-type: square; margin: 0px 0px 0px 20px; padding: 0px;"><strong>គោលនយោបាយរដ្ឋាភិបាល</strong></li>
</ul>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
ដូចបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួនដែរ សិង្ហបុរីបានជៀសផុតពីជំងឺពុករលួយ។ លោក លី ក្វាន់យូបានដឹងយ៉ាងច្បាស់ថាអំពើពុករលួយពិតជាធ្វើអោយប្រទេសជាតិអន្តរាយ តួយ៉ាងដូចជារដ្ឋាភិបាលអ្នកជាតិនិយមនៅប្រទេសចិនជាដើម។ លោកបានបង្កើតច្បាប់ដែលផ្ដល់អំនាចដ៏ខ្លាំងដល់ <strong>ការិយាល័យស៊ើបអង្កេតអំពើពុករលួយ</strong> (Corrupt Practices Investigation Bureau) ក្នុងការឃាត់ខ្លួន ស្វែងរក ហៅសាក្សី និងស៊ើបអង្កេតគណនីធនាគារ និងពន្ឋពីចំនូលរបស់បុគ្គលនិងគ្រួសារដែលគេសង្ស័យថាបាន ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ។ ដោយមានការគាំទ្រពីលោក លី ក្វាន់យូ ការិយាល័យនេះមានអំនាចស៊ើបអង្កេតលើមន្ត្រីនិងរដ្ឋមន្ត្រីទាំងអស់។ គេបានរកឃើញរដ្ឋមន្ត្រីជាច្រើនដែលបានប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ។ លោកជឿថារដ្ឋមន្ត្រីទាំងអស់គួរតែមានប្រាក់ខែសមរម្យ ដើម្បីអោយពួកគេស្អាតស្អំនិងស្មោះត្រង់នឹងរដ្ឋាភិបាល។ នៅឆ្នាំ១៩៩៤ លោកបានស្នើតំលើងប្រាក់ខែដល់រដ្ឋមន្ត្រី ចៅក្រម និងមន្ត្រីរាជការកំពូលៗ អោយមានប្រាក់ខែស្មើនឹងអ្នកអាជីព (professionals) កំពូលៗក្នុងវិស័យឯកជនដែរ។ លោកអះអាងថាការធ្វើបែបនេះនឹងទាក់ទាញអ្នកមានទេពកោសល្យពិតប្រាកដ អោយចូលបំរើការងាររដ្ឋបាន។</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
នៅក្នុងទសវត្សរ៍៦០ ដោយភ័យខ្លាចថាកំនើនប្រជាជនអាចជាឧបសគ្គដល់ការរីកចំរើនសេដ្ឋកិច្ច, លោកលី ក្វាន់យូបានបើកយុទ្ឋនាការផែនការគ្រួសារដែលតំរូវអោយមានកូនត្រឹមតែ២នាក់។ គូស្វាមីភរិយានានាត្រូវបានគេលើកទឹកចិត្តអោយពន្យាកំនើតបន្ទាប់ពីមានកូនលើកទី២។ កូនទី៣និងទី៤ត្រូវបានគេផ្ដល់អាទិភាពទាបជាងក្នុងវិស័យអប់រំ ហើយគ្រួសារបែបនោះទទួលបានប្រាក់សំនងពន្ឋ (tax rebates) តិចជាងគ្រួសារធម្មតា។</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
នៅឆ្នាំ ១៩៨៣ លោកលី ក្វាន់យូបានបង្កើតកិច្ចពិភាក្សាទ្រង់ទ្រាយធំអំពីការរៀបការ (the Great Marriage Debate) ដែលនៅពេលនោះ លោកបានជំរុញអោយបុរសៗយកភរិយាដែលមានការសិក្សាខ្ពស់។ លោកមានការបារម្ភអំពីកំនើនស្ត្រីដែលរៀនសូត្រជ្រៅជ្រះតែមិនរៀបការ។ ទស្សនៈនេះបានធ្វើអោយមជ្ឍដ្ឋានស្ត្រីចប់ឧត្តមសិក្សាមានការខកចិត្ត។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ <strong>អង្គភាពអភិវឌ្ឍសង្គម</strong> (Social Development Unit) ត្រូវបានបង្កើតដើម្បីធ្វើមេអណ្ដើកដល់បុរសនិង ស្ត្រីដែលបញ្ចប់ការសិក្សាថ្នាក់ឧត្តម។ លោកក៏បានផ្ដល់ការលើកទឹកចិត្តដូចជាសំនងពន្ឋ (tax rebates) អាទិភាពសិក្សា និង ផ្ទះសំបែងដល់ស្ត្រីជាម្ដាយ ដែលបញ្ចប់ការសិក្សាថ្នាក់ឧត្តមនិងមានកូនលើសពី២នាក់។ មកទល់ចុងទសវត្សរ៍៩០ អត្រាកំនើតបានធ្លាក់ចុះទាបរហូតធ្វើអោយរដ្ឋាភិបាលលោក ហ្គោស ចុកតុង (នាយករដ្ឋមន្ត្រីបន្តពីលោក លី ក្វាន់យូ) មានលទ្ឋភាពពង្រីកការលើកទឹកចិត្តនេះដល់ស្ត្រីដែលរៀបការទាំងអស់ និងបានបន្ថែមអោយមាន ប្រាក់លើកទឹកចិត្តបន្ថែមពេលមានកូន (Baby bonus)។</div>
<h3 style="background-color: white; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 18px; font-weight: normal; line-height: 20px; margin: 0px 0px 5px; padding: 0px;">
<span class="mw-headline">តំនែងជាទេសរដ្ឋមន្ត្រី (Senior Minister) (១៩៩០ដល់២០០៤)</span></h3>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
បន្ទាប់ពីនាំ PAP អោយទទួលជោគជ័យក្នុងការបោះឆ្នោត៧ដងរួចមក លោក លី ក្វាន់យូបានចុះចេញពីតំនែងនៅថ្ងៃទី ២៨ វិច្ឆិកា ១៩៩០ និងប្រគល់តំនែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីបន្តអោយលោកហ្គោស ចុកតុង។ លោក លី ក្វាន់យូបានក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រីដែលកាន់តំនែងយូរជាងគេនៅលើពិភពលោក។ ការផ្ទេរតំនែងនេះបញ្ជាក់ពីការផ្ទេរអំនាចដល់អ្នកដឹកនាំជំនាន់ក្រោយ ហើយអ្នកដឹកនាំមុនៗក៏ចូលនិវត្តន៍។ លោក លី ក្វាន់យូចុះចេញពីតំនែងដោយមានសុខភាពនៅតែរឹងមាំនិងមានសតិបញ្ញារហ័សរហួន។ លោកបានដកខ្លួនឆ្ងាយពីមេដឹកនាំអាស៊ីដទៃទៀតដូចជា <span style="color: red;">ម៉ៅ សេទុង</span>, <span style="color: red;">ស៊ូហារតូ</span>, <span style="color: red;">ហ្វើឌីណាន់ ម៉ារកូស</span> និង <span style="color: red;">នេ វីន</span> ជាដើម។</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
ពេលលោក ហ្គោស ចុកតុងក្លាយជាប្រមុខរដ្ឋាភិបាលក៏ដោយ លោក លី ក្វាន់យូនៅតែមានតំនែងក្នុងគណរដ្ឋមន្ត្រី ក្នុងឋានៈជាទេសរដ្ឋមន្ត្រី មាននាទីជាទីប្រឹក្សារដ្ឋាភិបាល។ នៅចំពោះមុខសាធារណជនលោក លី ក្វាន់យូ ហៅលោកហ្គោ ចុងតុង ថា<span style="color: olive;"><em>«នាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់ខ្ញុំ»</em> </span>ជាការគោរពដល់អាជ្ញាធម៌លោកហ្គោស ចុកតុង។ យោបល់របស់លោក លី ក្វាន់យូ នៅតែមានឥទ្ឋិពលចំពោះសាធារណជននិងគណរដ្ឋមន្ត្រី។ លោកត្រៀមខ្លួនជានិច្ចនៅពេលដែលប្រទេសជាតិត្រូវការលោក ដូចកាលលោកមានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃបុណ្យឯករាជ្យជាតិ (National Day) ឆ្នាំ ១៩៨៨ថា៖ <span style="color: #ff9900;"><em>«ទោះបីជាខ្ញុំធ្លាក់ខ្លួនឈឺ និងរៀបចូលមជ្ឈូសក៏ដោយ ខ្ញុំនឹងងើបឡើងវិញបើខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាប្រទេសជាតិខ្ញុំជួបបញ្ហា»</em></span>។</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
លោកបានចុះចេញពីតំនែងជាអគ្គលេខាធិការរបស់ PAP និងបន្តតំនែងនេះអោយលោក ហ្គោស ចុកតុង នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៩២។ លោកបានដកខ្លួនថយឈប់ប្រលូកទំនាក់ទំនងផ្លូវរដ្ឋជាមួយរដ្ឋាភិបាលនានានៅ<span class="mw-redirect"> អាស៊ាន</span> ដើម្បីកុំអោយមានការខ្វែងគ្នាជាមួយអ្នកបន្តតំនែងពីលោក គឺលោក ហ្គោស ចុកតុង។</div>
<h4 style="background-color: white; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 16px; font-weight: normal; line-height: 20px; margin: 0px 0px 5px; padding: 0px;">
<span class="mw-headline">តំនែងជារដ្ឋមន្ត្រីគំរូ (Minister Mentor) (ពីឆ្នាំ២០០៤ដល់បច្ចុប្បន្ន)</span></h4>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
នៅថ្ងៃទី១២ សីហា ២០០៤ លោក ហ្គោស ចុកតុងបានផ្ទេរតំនែងដល់កូនប្រុសច្បងរបស់លោក លី ក្វាន់យូ គឺលោក លី សៀនលូង។ លោក ហ្គោស ចុកតុងបានក្លាយជាទេសរដ្ឋមន្ត្រី ហើយលោកលី ក្វាន់យូបានទទួលតំនែងថ្មីជារដ្ឋមន្ត្រីគំរូដែលមាននាទីផ្ទេរបទពិសោធន៍ដល់អ្នកដឹកនាំវ័យក្មេង។</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
ទាក់ទិននឹងបញ្ហាច្បាប់ស្ដីអំពីល្បែងស៊ីសង លោក លី ក្វាន់យូពោលថា ខ្លួនលោកផ្ទាល់ជំទាស់ទាំងស្រុងនឹងល្បែងស៊ីសង។ ប៉ុន្តែលោកមិនបានជំទាស់នឹងសំនើ របស់កូនប្រុសលោកក្នុងការអនុញ្ញាតអោយមានបនល្បែង (Casino) នៅក្នុងប្រទេសទេ ដោយបានពោលថា <span style="color: #ff9900;"><em>«ការអោយមានឬគ្មានបនល្បែងជាអ្វីដែលអ្នកដឹកនាំថ្មីត្រូវសំរេចចិត្ត»</em></span>។</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
ថ្មីៗនេះលោកបានបង្ហាញពីការបារម្ភពីការធ្លាក់ចុះសមត្ថភាពប្រើភាសាចិនរបស់ក្មេងសិង្ហបុរីជំនាន់ក្រោយ។ នៅក្នុងសន្ទរកថាមួយក្នុងសភា លោកបានថ្លែងថា <span style="color: #ff9900;"><em>«ជនជាតិសិង្ហបុរីត្រូវតែរៀនប្រើទាំងភាសាអង់គ្លេសនិងភាសាចិនកុកងឺអោយបានច្បាស់លាស់»</em></span>។ លោកបានបង្កើតអោយមានកម្មវិធីទូរទស្សន៍មួយនៅឆ្នាំ២០០៥ ដើម្បីទាក់ទាញទស្សនិកជនក្មេងៗអោយរៀនភាសាចិនកុកងឺ។</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
នៅខែមិថុនា២០០៥ លោកបានបោះពុម្ពសៀវភៅមួយក្បាលឈ្មោះ <span style="color: blue;"><strong>Keeping My Mandarin Alive</strong></span> (រក្សាភាសាចិនកុកងឺរបស់ខ្ញុំអោយមានជីវិតតទៅទៀត) ដែលបរិយាយអំពីការព្យាយាមជាច្រើនទសវត្សរ៍របស់លោកក្នុងការរៀនភាសាចិនកុកងឺអោយបានច្បាស់លាស់។ លោកបានពោលថា <span style="color: #ff9900;"><em>«…ដោយសារខ្ញុំមិនបានប្រើវាច្រើន ភាសានេះបានរលុបពីខួរក្បាលខ្ញុំជាបណ្ដើរៗ។ ហេតុនេះខ្ញុំត្រូវតែស្រោចស្រង់វាឡើងវិញ។ នេះជាបញ្ហាដ៏លំបាកព្រោះការរៀនវាពេលដែលអ្នកធំហើយ វាខុសពីកាលពីក្មេង។»</em></span></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយទូរទស្សន៍ CCTVនៅថ្ងៃទី១២ កក្កដា ២០០៥ លោកបានសង្កត់ធ្ងន់អំពីការអោយមានអ្នកមានទេពកោសល្យបន្តក្នុងការដឹកនាំប្រទេស ដោយមានប្រសាសន៍ថា៖</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
<span style="color: #ff9900;"><em>«យើងត្រូវចេះរកការងារនិងសកម្មភាពដែលត្រូវនឹងខ្លួនយើងនៅក្នុងពិភពមួយផ្សេងទៀត។ នៅគ្រប់ជ្រុងនៃពិភពលោក មិនខ្វល់ថាខ្លួនយើងតូចក៏ដោយ យើងត្រូវតែអាចធ្វើការងារមួយដែលមានប្រយោជន៍ដល់ពិភពលោក។ ដើម្បីសំរេចការងារនេះបាន យើងត្រូវការជាចំបាច់នូវអ្នកដឹកនាំសំរាប់សំរេចចិត្តនិងមានទស្សនវិស័យល្អ មានប្រាជ្ញា និងមានការបើកចំហរចំពោះគំនិតថ្មីៗ និងជាបុគ្គលដែលអាចផ្ដល់ឱកាសអោយពួកយើងអាចធ្វើវាបាន។ ការងាររបស់ខ្ញុំគឺស្វែងរកអ្នកបន្តតំនែងពីខ្ញុំ។ ខ្ញុំរកពួកគេឃើញហើយ។ ពួកគេនៅទីនោះ។ ពួកគេក៏ត្រូវរកអ្នកបន្តតំនែងរបស់ពួកគេដែរ។ ហេតុនេះនឹងមានការបន្តអំនាចទៅអោយបុគ្គលមានទេព្យកោសល្យ មានការប្ដេជ្ញាចិត្ត ស្មោះត្រង់ និងមានសមត្ថភាពធ្វើអ្វីៗមិនមែនបំរើអោយផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន តែអោយផលប្រយោជន៍ប្រជាជននិងប្រទេសជាតិ។ បើយើងអាចធ្វើការងារនេះបាន យើងនឹងអាចបន្តវាទៅជំនាន់ក្រោយៗទៀត។ ពេលវេលានៃការបែកបាក់គ្នា វាបានបញ្ចប់ទៅហើយ»។</em></span></div>
<h3 style="background-color: white; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 18px; font-weight: normal; line-height: 20px; margin: 0px 0px 5px; padding: 0px;">
<span class="mw-headline">មរតកនិងការចងចាំ</span></h3>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
ក្នុងរយៈពេល៣ទសវត្សរ៍ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកលី ក្វាន់យូ សិង្ហបុរីបានប្រែក្លាយខ្លួនពីប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍមកជាប្រទេសអភិវឌ្ឍឈានមុខគេមួយនៅអាស៊ី ទោះជាប្រទេសនេះមានប្រជាជនតិច ផ្ទៃដីតូចនិងកង្វះខាតធនធានធម្មជាតិក៏ដោយ។ លោក លី ក្វាន់យូតែងពោលជារឿយៗថា <span style="color: magenta;">ធនធានធម្មជាតិតែមួយគត់ របស់សិង្ហបុរីគឺ<strong>ប្រជាជនសិង្ហបុរី </strong>និងសីលធម៌ការងាររឹងមាំរបស់វា</span>។ លោកត្រូវបានប្រជាជនសិង្ហបុរីជាពិសេសមនុស្សជំនាន់មុនភាគច្រើនគោរព និងចងចាំនូវការ ដឹកនាំដ៏ត្រឹមត្រូវរបស់លោកក្នុងសម័យទទួលបានឯករាជ្យនិងពេលផ្ដាច់ខ្លួន ពីម៉ាឡេស៊ី។ លោកត្រូវបានគេអោយតំលៃជាស្ថាបនិកនៃវិបុលភាពសិង្ហបុរីបច្ចុប្បន្ន ទោះជាវាជាស្នាដៃរួមជាមួយអនុនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ្គោស កេងស្វី ដែលទទួលបន្ទុកផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចក៏ដោយ។</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
លោក លី ក្វាន់យូបានសរសេរសៀវភៅ២ក្បាលអំពីបទពិសោធន៍របស់លោក៖</div>
<ul style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; list-style-type: square; margin: 0px; padding: 0px 0px 15px;">
<li style="list-style-type: square; margin: 0px 0px 0px 20px; padding: 0px;">The Singapore Story (<span class="internal">ISBN 0-13-020803-5</span>) (រឿងរ៉ាវរបស់សិង្ហបុរី)៖ រៀបរាប់អំពីទស្សនៈផ្ទាល់ខ្លួនរបស់លោក អំពីប្រវត្តិសាស្ត្រសិង្ហបុរីមុនពេលផ្ដាច់ខ្លួនពីម៉ាឡេស៊ី នៅឆ្នាំ ១៩៦៥</li>
<li style="list-style-type: square; margin: 0px 0px 0px 20px; padding: 0px;">From Third Wolrd to First: The Singapore Story (<span class="internal">ISBN 0060197765</span>) (ពីប្រទេសតតីយលោកមកជាប្រទេសរីកចំរើន៖ រឿងរ៉ាយរបស់សិង្ហបុរី) ៖ និយាយអំពីការរួមចំនែករបស់លោកក្នុងការប្រែក្លាយប្រទេសសិង្ហបុរីជាប្រទេសអភិវឌ្ឍ។</li>
</ul>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px; text-align: center;">
<img alt="" class="aligncenter" height="345" src="http://www.lee-kuan-yew.com/leekuanyew-memoirs.jpg" style="display: block; margin-bottom: 10px; margin-left: auto; margin-right: auto; max-width: 100%;" title="The Singapore Story" width="234" /></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px; text-align: center;">
<img alt="" class="aligncenter" height="345" src="http://images-jp.amazon.com/images/P/0060197765.09.MZZZZZZZ.jpg" style="display: block; margin-bottom: 10px; margin-left: auto; margin-right: auto; max-width: 100%;" title="From Third World to First" width="234" /></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px; text-align: right;">
<strong>ចងក្រងនិងប្រែសំរួលដោយ គីមស៊្រុន</strong></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px; text-align: right;">
<strong>ដកស្រង់ពី វីគីភីឌាភាសាខ្មែ</strong></div>
Edwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8062608941116045818.post-42213827000208086972012-08-08T14:43:00.002+07:002012-08-08T14:43:39.391+07:00រឿង ជំទាវយូ<br />
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #373737; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 24px; margin-bottom: 1.625em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; text-indent: 30px; vertical-align: baseline;">
ថ្ងៃមួយ វេលាដែលខ្ញុំកំពុងអង្គុយនៅកំពង់កន្ទួត រង់ចាំជិះឡានមកភ្នំពេញវិញ គឺជាពេលរសៀលម៉ោងមួយ, មេឃមីរស្រទុំពពកខ្មៅងងឹតឈ្លប់បាំងជិតព្រះសុរិយា, អាកាសត្រជាក់, ខ្យល់ផាត់រំភើយល្ហើយ សព្វសាព៌ាង្គកាយ។ នៅផ្លូវ ឥតសូវមានមនុស្សដើរ ឮតែសូរទឹកហូរក្នុងដងស្ទឹង គួរឲ្យស្រងេះស្រងោចលន្លង់លន្លោចខ្លោចផ្សានឹករឭកដល់ខ្មោចមាតាខ្ញុំ ដែលទើបនឹងចាកស្ថានទៅប៉ុន្មានខែមុននេះ។ ខ្ញុំក្រឡេកមើលឃើញគេហែខ្មោចយកទៅបូជានៅវត្តជិតនោះ។ ក្បួនដែលគេហែបុគ្គលស្ងាត់ណាស់, ឥតឃើញមានភ្លេងសោះ, អ្នកប្រាយលាជ អ្នកបួសមុខភ្លើងក៏គ្មាន, មានតែលោកសង្ឃមួយអង្គនិមន្តព្រះបាទទទេ ពីខាងមុខសូត្រធម៌ខ្សិបៗ។ មនុស្សដើរតាមបុគ្គលប្រាំនាក់៖ ម្នាក់ប្រុសយំសោកអាឡោះអាល័យ មានទំនួញទួញសព្វគ្រប់, បួននាក់ទៀត ដើរស្ងៀមស្ងាត់ក្បែរគ្នា។ ខ្ញុំគិតថា “ខ្មោចនេះគួរឲ្យអនិច្ចាណាស់ ឥឡូវនៅជិតមួយម៉ោងទៀត ទើបបានរថយន្តមកដល់ គួរណាស់តែសន្សំកុសល ជួយហែខ្មោចនេះបន្តិចចុះ”។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #373737; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 24px; margin-bottom: 1.625em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; text-indent: 30px; vertical-align: baseline;">
<span id="more-1087" style="border: 0px; font-family: inherit; font-style: inherit; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"></span>លុះគិតដូច្នោះហើយ ខ្ញុំខំស្រូតរូតយ៉ាងប្រញាប់ ដើរឲ្យបានទាន់ក្បួនដង្ហែ។ សេចក្ដីប៉ុនប៉ងរបស់ខ្ញុំក៏បានសម្រេច។ ខ្ញុំចូលទៅជិតអ្នកទាំងបួននាក់ដែលដើរក្រោយក្បួន។ អ្នកទាំងបួនក្រឡេកមើលមកខ្ញុំ ដោយមានទឹកមុខងឿងឆ្ងល់ណាស់។ ខ្ញុំក៏កេះអ្នកមួយសួរភ្លាមថា “អ្នក, ខ្មោចនេះខ្មោចអ្នកណា?”។ អ្នកនោះងាកមកប្រាប់ខ្ញុំថា «ខ្មោចនេះជាខ្មោចមនុស្សស្រីឈ្មោះនាង “<strong style="border: 0px; font-family: inherit; font-style: inherit; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">កណិការ</strong>“ អាយុម្ភៃមួយឆ្នាំ អ្នកដែលដើរក្រោយបុគ្គលផ្ទាប់ជាប់ជិតក្ដារមឈូស យំសោកអមោក្ខអធម្មនោះគឺ ប្ដីនាង។ អ្នកអើយ, រឿងស្រីនោះគួរឲ្យអាណិតណាស់, កាលពីក្មេងអាយុដប់ពីរឆ្នាំ ម្ដាយមេម៉ាយប្រើឲ្យទៅទិញក្ដាមប្រៃ ស្រាប់តែអាយូមេចោរដែលគេកាត់កវាប៉ុន្មានឆ្នាំមុននេះ ស្ទុះមកចាប់កំហែងនាង ហើយអំពើពាល, នាងយំសំពះអង្វរវាដូចម្ដេច ក៏វាមិនព្រមស្ដាប់…។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #373737; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 24px; margin-bottom: 1.625em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; text-indent: 30px; vertical-align: baseline;">
លុះល្ងាចឡើង នាងត្រឡប់មកទីលំនៅម្ដាយវិញ។ ម្ដាយស្រែកទ្រហោយំដោយបានដឹងរឿងនោះសព្វគ្រប់។ ដំណឹងនេះដឹងដល់ក្មេងចាស់ប្រុសស្រី ក្នុងភូមិទាំងអស់គ្នា។ គេតែងជំនុំនិយាយសើចលេងជាល្បែងពីនាងកុមារី។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #373737; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 24px; margin-bottom: 1.625em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; text-indent: 30px; vertical-align: baseline;">
ចាប់តាំងពីថ្ងៃដែលអាយូវាចាប់កំហែងនាងមក អស់ចាស់ទុំប្រុសស្រីទាំងប៉ុន្មាន គេហាមប្រាមប្រាប់កូនស្រីគេដែលធ្លាប់រួមល្បែងជាមួយនឹងនាង មិនឲ្យចូលទៅលេងជិតនាងទៀត ពីព្រោះគេខ្លាចច្រឡូកច្រឡំ កេរ្តិ៍អាក្រក់មកលើកូនស្រីគេ។ ឱពុទ្ធោអើយ! តែវេលាណានាងដើរទៅជិតគេ, គេនាំគ្នារត់ពួនបាត់អស់, វៀរលែងតែពួកអាក្មេងប្រុសខិលៗបួនដប់នាក់ តែវេលាណានាងក្រឡេកឃើញនាង វាស្រែកបង្អើលគ្នាវាថា “ជំទាវយូ! ជំទាវយូរមកហើយវើយ!” ទើបនាំគ្នាទះដៃសើចគឹលៗឡើង។ នាងទ្រាំមិនបាន ត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ ទឹកភ្នែកហូរសស្រាក់ពួនយំស្ងប់ស្ងាត់ក្នុងបន្ទប់ផ្ទះអាត្មា។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #373737; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 24px; margin-bottom: 1.625em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; text-indent: 30px; vertical-align: baseline;">
កូនចាបចេះហើរដែលមេចាបឲ្យចាំសម្បុកនោះ មានសេចក្ដីអផ្សុកយ៉ាងណា នាងកណិការក៏អផ្សុកយ៉ាងនោះដែរ។ នាងភិតភ័យស្លុងនឹងពាក្យគេចំអកឡកលេង ដូចកូនចាបញ័រចំប្រប់នឹងក្រចកឆ្មា។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #373737; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 24px; margin-bottom: 1.625em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; text-indent: 30px; vertical-align: baseline;">
លុះយូរខែយូរឆ្នាំតទៅ នាងកណិការចម្រើនអាយុបានប្រាំបីដណ្ដប់ឆ្នាំ នាងប្រកបដោយរូបឆោមលោមពណ៌ល្អគួរសម ទាស់តែអកុសលមានទឹកមុខក្រៀមក្រំជានិច្ច។ នាងមិនដែលមានគ្នីគ្នានៅលេងប្រឹក្សាអ្វីជាមួយផងទេ។ ទៅណាមកណា នឹងតែងទៅតែពីរនាក់នឹងម្ដាយមេម៉ាយ ដូចជាពេលថ្ងៃសីលដែលត្រូវទៅវត្តម្ដងៗ ហើយដើរកាត់តាមផ្លូវផ្សារ អស់ទាំងបណ្ដាជនតែងក្រឡេកមើលមុខនាង ហើយកេះគ្នានិយាយខ្សិបៗ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #373737; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 24px; margin-bottom: 1.625em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; text-indent: 30px; vertical-align: baseline;">
នាងដើរឱនមុខក្រងុល មិនហ៊ានក្រឡេកមើលមុខអ្នកណាឡើយ។ ចំណែកប្រុសកំឡោះខ្លះ ក្រឡេកឃើញរូបឆោមនាងស្រី មានចិត្តចាប់ស្រលាញ់ តែពុំអាចហ៊ានចូលមកដណ្ដឹងគិតគូរតាមច្បាប់ចេញមុខមាត់ ព្រោះតែងរអើលខ្លាចគេរិះគន់ទៅថ្ងៃមុខ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #373737; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 24px; margin-bottom: 1.625em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; text-indent: 30px; vertical-align: baseline;">
មានថ្ងៃមួយ ស្មៀនមេឃុំម្នាក់ ដែលទើបមកនៅស្រុកនេះថ្មី ក្រឡេកឃើញនាងស្រី ក៏ចងចិត្តចេតនាលើនាង ចូលដណ្ដឹងដល់ម្ដាយនាង។ ម្ដាយក៏ព្រមឲ្យទៅអ្នកស្មៀននោះ តែបង្អង់មិនទាន់បានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ភ្លាម ក្នុងពេលនោះនៅឡើយ។ ចាប់តាំងតែអំពីថ្ងៃនោះមក មានអ្នកស្រុកខ្លះទៅផ្លុំត្រចៀកអ្នកស្មៀន និយាយសរកេរ្តិ៍ប្រាប់សព្វគ្រប់ជាពាក្យពេបជ្រាយ ក្លែងក្លាយបញ្ចេញបញ្ចូលបញ្ចេះឲ្យទៅដណ្ដឹងកូនគេវិញ។ អ្នកស្មៀនស្ដាប់ហើយ ដំបូងនៅស្ងៀម ព្រងើយកន្តើយ ឥតមានចិត្តអើពើ តាមការណ៍ដែលគេចាក់រុកនោះឡើយ, លុះណាស់ផាណាស់ ក៏ទៅនិយាយប្រាប់គេថា “ខ្ញុំចូលចិត្តតែកន្លែងណាដែលខ្ញុំបានដឹងអាក្រក់ដឹងល្អហើយ, កន្លែងណាដែលគេតែងថាល្អហើយ តែខ្ញុំមិនបានដឹងច្បាស់ថាដូចម្ដេចទៀតទៅថ្ងៃក្រោយនោះ ខ្ញុំមិនព្រមល្មមក្នុងចិត្តខ្ញុំទេ”។ លុះគេឮអ្នកស្មៀននិយាយដូច្នោះ គេលែងហ៊ានចូលមកនិយាយអ្វីៗទៀត។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #373737; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 24px; margin-bottom: 1.625em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; text-indent: 30px; vertical-align: baseline;">
នៅក្នុងខ្នើតខែកត្ដិកឆ្នាំមុននោះ ម្ដាយនឹងកណិការ បានរៀបវិវាហមង្គលការកូនស្រីខ្លួនជាគូនឹងស្មៀនឃុំ តមកមិនយូរប៉ុន្មានក៏មាជម្ងឺធ្ងន់ធ្ងរទទួលអនិច្ចកម្មទៅ។ ឯនាងកណិការក៏នៅរួមរ័ក្សនឹងប្ដី បានសេចក្ដីសុខក្សេមក្សាន្តពន់ពេកណាស់ ហើយអ្នកទាំងអស់គ្នាតែងនិយាយសរសើររាល់មាត់ពីនាងកណិការនិងប្ដីនាង ដែលចេះស្រលាញ់រក្សាគ្នាទៅវិញទៅមក មិនដែលរឱសដ្ឋានសោះ នឹងរកប្ដីប្រពន្ធឯណាមកប្រៀបធៀបស្មើគ្មាន។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #373737; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 24px; margin-bottom: 1.625em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; text-indent: 30px; vertical-align: baseline;">
ក្នុងឱកាសបុណ្យសង្គ្រោះអ្នកទីទាល់ក្រពីប៉ុន្មានថ្ងៃមុននេះ រាជការបានចំណាយចាយចែកទានដល់អ្នកកំសត់ទុគ៌តទាំងពួងនៅក្នុងស្រុក នៅទីសាលាទានមួយធំដែលគេបានសង់ទុក។ ពួកនាហ្មឺនប្រពន្ធនាហ្មឺនទាំងអស់ក្នុងស្រុក បានមកជួបជុំជាអធិបតីជួយអប់អរក្នុងកិច្ចនោះ។ នាងកណិការដែលជាប្រពន្ធនាហ្មឺននឹងគេដែរ ក៏មកអង្គុយសុភាពរាបទាបនៅជិតខាងគេនោះដែរ។ ចំណែកប្ដីនាងខំចាត់ចែងវាល់អង្ករ ស្រូវ ត្រីងៀត ត្រីឆ្អើរ ក៏គ្មានសល់ក្នុងកញ្ចើល្អី។ អ្នកស្មៀនស្រែកជំរាបពួកស្មូម ដោយសេចក្ដីគួរសមថា “បងប្អុនទាំងអស់គ្នា, ឥឡូវវត្ថុដែលត្រូវចំណាយជាទានអស់ហើយ”។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #373737; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 24px; margin-bottom: 1.625em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; text-indent: 30px; vertical-align: baseline;">
ក្នុងបណ្ដាពួកអ្នកដែលមិនបានទទួលអំណោយ មានមនុស្សខិលខូចបួនដប់នាក់នាំគ្នាស្រុះស្រួលស្រែកឡើង៖ “យកពីជំទាវយូរមកទៀត! យកពីជំទាវយូមកទៀត!” ។ កាលស្រែករួចហើយ វានាំគ្នាគេចវេះបាត់អស់ទៅ។ ចំណែកនាងកណិការវិញ ដែលនាងមានខ្លួន “ឱដំបៅអើយ! គិតស្មានថាជាសះជិតសាច់ហើយ ម្ដេចឡើយក៏មកស្អុយគគ្រិច មួយរំពេចដូច្នេះ” នាងខ្មាសក្រៃណានឹងខ្មាសអស់ទាំងពពួកមហាជនទាំងពួង ទន់ខ្លួនប្រាណងងឹតមុខជ្រប់ ទៅជាខ្យល់គចាប់ ដួលដេកស្ដូកស្ដឹង ត្រជាក់ជើងដៃមួយរំពេច។ គេសែងនាងយកទៅដល់ទីលំនៅនាង, នាងក៏ដាច់ជីវិតភ្លាម ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #373737; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 24px; margin-bottom: 1.625em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; text-indent: 30px; vertical-align: baseline;">
អ្នកអើយ, អ្នកមើលខ្មោចនុ៎ះ គ្មានអ្នកស្រុកណាមួយមកជួយហែទេ ព្រោះគេថាមនុស្សខូច។ ឯយើងទាំងអស់គ្នាសុទ្ធតែពួកអ្នកធ្វើការ ជាមួយនឹងប្ដីនាងដែលដើរនុ៎ះន៏ យំសោកបោកខ្លួនសង្រេងស្រងៃ អត់បាយក្រហាយទឹកពីរបីថ្ងៃហើយ» ។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #373737; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 24px; margin-bottom: 1.625em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; text-indent: 30px; vertical-align: baseline;">
វេលានោះក្បួនហែ ហែមកដល់វត្ត ខ្ញុំក៏លាគេមកដំណាក់រថយន្តវិញ នឹកអរព្រួចក្នុងពោះដោយសារបានជួយហែរខ្មោចមនុស្សស្រី ដែលជាអ្នកត្រឹមត្រូវល្អសោះហើយត្រឡប់ទៅជាវេទនាវិញ ព្រោះតែមនុស្សអសប្បុរសធ្វើបាបមកជាយូរអង្វេងឆ្នាំ រហូតមកទល់នឹងមរណកាល។</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #373737; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; line-height: 24px; margin-bottom: 1.625em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: right; text-indent: 30px; vertical-align: baseline;">
រីម គីន</div>
<blockquote style="background-color: white; border: 0px; color: #373737; font-family: Georgia, 'Bitstream Charter', serif; font-size: 15px; font-style: italic; line-height: 24px; margin: 0px 3em; outline: 0px; padding: 0px; quotes: ''; vertical-align: baseline;">
<div style="border: 0px; font-family: inherit; font-style: inherit; margin-bottom: 1.625em; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី មិត្តសាលាបាលី លេខ៥ ឆ្នាំ១៩៥០, ទំព័រ ១៨៨ – ១៩៣</div>
</blockquote>
<div class="sharedaddy sd-rating-enabled sd-like-enabled sd-sharing-enabled" id="jp-post-flair" style="background-color: white; border-bottom-left-radius: 0px !important; border-bottom-right-radius: 0px !important; border-top-left-radius: 0px !important; border-top-right-radius: 0px !important; border: 0px; clear: both; color: #373737; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; zoom: 1;">
<div class="sharedaddy sd-sharing-enabled" style="border-bottom-left-radius: 0px !important; border-bottom-right-radius: 0px !important; border-top-left-radius: 0px !important; border-top-right-radius: 0px !important; border: 0px; clear: both; font-style: inherit; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline; zoom: 1;">
<div class="robots-nocontent sd-block sd-social sd-social-icon-text sd-sharing" style="border-bottom-left-radius: 0px !important; border-bottom-right-radius: 0px !important; border-top-color: rgba(0, 0, 0, 0.125); border-top-left-radius: 0px !important; border-top-right-radius: 0px !important; border-top-style: solid; border-width: 1px 0px 0px; font-family: inherit; font-style: inherit; margin: 0px; outline: 0px; padding: 10px 0px 5px; vertical-align: baseline; width: 584.25px; zoom: 1;">
<br class="Apple-interchange-newline" /></div>
</div>
</div>Edwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8062608941116045818.post-23307142949425754602012-07-01T18:27:00.001+07:002012-07-01T18:31:59.395+07:00អង្គប់កណ្ដុរ<br />
<div style="border: 0px; color: #333333; font-family: Georgia, 'Bitstream Charter', serif; font-size: 16px; line-height: 24px; margin-bottom: 24px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<img alt="" class="aligncenter" height="282" scale="0" src="http://www.cambosastra.org/wp-content/uploads/2012/02/mousetrap.jpg" style="background-color: transparent; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; border: 0px; clear: both; display: block; margin: 0px auto 12px; padding: 0px; vertical-align: baseline;" width="425" /></div>
<div style="border: 0px; color: #333333; font-family: Georgia, 'Bitstream Charter', serif; font-size: 16px; line-height: 24px; margin-bottom: 24px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
កូនកណ្តុរមួយកំពងតែអើតឡើមៗតាមចន្លោះជញ្ជាំងផ្ទះកសិករ ។ វាឃើញពីរនាក់ប្តីប្រពន្ធកសិករនោះកំពុងតែបើកប្រអប់មួយ ។ វាស្រមៃថានោះប្រាកដជាម្ហូបអាហារដ៏ឈ្ងូយឆ្ញាញ់ទៀតហើយ តែវាបែរជារន្ធត់ចិត្តយ៉ាងខ្លាំងនៅពេលដែលឃើញថា វត្ថុនោះគឺជា អង្គប់កណ្តុរ ទៅវិញ ។</div>
<div style="border: 0px; color: #333333; font-family: Georgia, 'Bitstream Charter', serif; font-size: 16px; line-height: 24px; margin-bottom: 24px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
កូនកណ្តុរក៏រត់ទៅកាន់ជង្រុកហើយប្រកាសអាសន្ន ៖ «មានអង្គប់នៅក្នុងផ្ទះ ! មានអង្គប់នៅក្នុងផ្ទះ !»</div>
<div style="border: 0px; color: #333333; font-family: Georgia, 'Bitstream Charter', serif; font-size: 16px; line-height: 24px; margin-bottom: 24px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
មេមាន់សើចហើយតបទៅវិញថា ៖ «លោក កណ្តុរ លោកពិតជាខ្លាចអង្គប់ខ្លាំងណាស់ហើយ តែវាមិនមានអីពាក់ព័ន្ធនឹងខ្ញុំទេ ខ្ញុំមិនយកខ្លួនទៅបៀតនឹងរឿងរបស់លោកទេ ។»</div>
<div style="border: 0px; color: #333333; font-family: Georgia, 'Bitstream Charter', serif; font-size: 16px; line-height: 24px; margin-bottom: 24px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
កូនកណ្តុរងាកទៅកាន់លោកជ្រូកហើយនិយាយថា ៖ «មានអង្គប់នៅក្នុងផ្ទះ ! មានអង្គប់នៅក្នុងផ្ទះ !»</div>
<div style="border: 0px; color: #333333; font-family: Georgia, 'Bitstream Charter', serif; font-size: 16px; line-height: 24px; margin-bottom: 24px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
លោកជ្រូកសម្តែងទឹកមុខអាណិតអាសួរហើយតបថា ៖ «ខ្ញុំសោកស្តាយណាស់ដែលឮរឿងនេះ ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនអាចជួយអ្វីបានក្រៅពីបន់ស្រន់នោះទេ សូមឱ្យលោកមានសេចក្តីសុខ ។»</div>
<div style="border: 0px; color: #333333; font-family: Georgia, 'Bitstream Charter', serif; font-size: 16px; line-height: 24px; margin-bottom: 24px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
កូនកណ្តុរក៏ងាកទៅកាន់មេគោហើយនិយាយថា ៖ «មានអង្គប់នៅក្នុងផ្ទះ ! មានអង្គប់នៅក្នុងផ្ទះ !»</div>
<div style="border: 0px; color: #333333; font-family: Georgia, 'Bitstream Charter', serif; font-size: 16px; line-height: 24px; margin-bottom: 24px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
មេគោក៏និយាយថា ៖ «ណែ លោកកណ្តុរ ខ្ញុំអាណិតលោកណាស់ តែវាឥតមានអ្វីប៉ះពាល់ដល់ខ្ញុំទេ !»</div>
<div style="border: 0px; color: #333333; font-family: Georgia, 'Bitstream Charter', serif; font-size: 16px; line-height: 24px; margin-bottom: 24px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
កូនកណ្តុរត្រឡប់ចូលទៅក្នុងផ្ទះវិញដោយអស់សង្ឈឹម ទៅតតាំងជាមួយអង្គប់នោះតែម្នាក់ឯង ។</div>
<div style="border: 0px; color: #333333; font-family: Georgia, 'Bitstream Charter', serif; font-size: 16px; line-height: 24px; margin-bottom: 24px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ដល់ពេលយប់ជ្រៅ មានសម្លេងមួយឮទ្រហឹងពេញផ្ទះ សម្លេងសត្វជាប់អង្គប់ ។ ប្រពន្ធរបស់កសិករក៏ស្ទុះទៅមើល តែគួរឱ្យអនិច្ចារព្រោះអង្គប់នោះគៀបជាប់កន្ទុយពស់ពិសដ៏សាហាវមួយ ពស់នៅក៏ហក់មកខាំនាង ។ កសិករជាប្តីក៏នាំប្រពន្ធរបស់ខ្លួនទៅមន្ទីរពេទ្យ នាងមកផ្ទះវិញដោយខ្លួនគ្រុនញាក់ញ័រ ។</div>
<div style="border: 0px; color: #333333; font-family: Georgia, 'Bitstream Charter', serif; font-size: 16px; line-height: 24px; margin-bottom: 24px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ដោយជឿថាស៊ុបមាន់អាចព្យាបាលជម្ងឺគ្រុនញាក់ញ័របាន កសិករក៏សម្លាប់មេមាន់យកមកធ្វើជាស៊ុបប៉ូវដល់ប្រពន្ធរបស់ខ្លួន ។</div>
<div style="border: 0px; color: #333333; font-family: Georgia, 'Bitstream Charter', serif; font-size: 16px; line-height: 24px; margin-bottom: 24px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ទោះជាយ៉ាងណាអាការៈរបស់នាងមិនបានធូរស្រាលឡើយ អ្នកជិតខាង និង បងប្អូនក៏នាំគ្នាមកមើលថែទាំនាងពេញផ្ទះ ។ ដោយមានគ្នាច្រើនពេក កសិករក៏សម្លាប់លោកជ្រូកយកសាច់សម្រាប់បរិភោគជាមួយអ្នកជិតខាង និង បងប្អូនរបស់គាត់ដែលមក ។</div>
<div style="border: 0px; color: #333333; font-family: Georgia, 'Bitstream Charter', serif; font-size: 16px; line-height: 24px; margin-bottom: 24px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
អាការៈនាងមិនបានធូរស្រាលនោះទេ វាការតែធ្ងន់ធ្ងរទៅៗ រហូតដល់នាងស្លាប់ ។ មនុស្សជាច្រើនបានមកចូលរួមបុណ្យសពរបស់នាង កសិករក៏សម្លាប់មេគោដើម្បីធ្វើជាម្ហូបបុណ្យទៅ ។</div>
<div style="border: 0px; color: #333333; font-family: Georgia, 'Bitstream Charter', serif; font-size: 16px; line-height: 24px; margin-bottom: 24px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
កូនកណ្តុរតាមដានគ្រប់សកម្មភាពពីរន្ធរបស់វាប្រកបដោយសេចក្ដីទុក្ខសង្រេងយ៉ាងធ្ងន់ធ្អរ ។</div>
<div style="border: 0px; color: #333333; font-family: Georgia, 'Bitstream Charter', serif; font-size: 16px; line-height: 24px; margin-bottom: 24px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ដូច្នេះ ចូរចាំថា នៅពេលក្រោយប្រសិនបើអ្នកឮឬឃើញថានរណាម្នាក់កំពុងតែប្រឈមមុខនឹងបញ្ហា កុំគិតថាវាមិនទាក់ទងនិងអ្នកឱ្យសោះ ចូរចាំ ! ប្រសិនបើនរណាម្នាក់ក្នុងចំណោមយើងអាចរងគ្រោះ យើងទាំងអស់គ្នាក៏នឹងរងគ្រោះដែរ ។</div>
<div style="border: 0px; color: #333333; font-family: Georgia, 'Bitstream Charter', serif; font-size: 16px; line-height: 24px; margin-bottom: 24px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ពួកយើងទាំងអស់គ្នាសុទ្ធតែជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងដំណើរមួយដែលហៅថា ជីវិត ។ យើងត្រូវតែសម្លឹងទៅរកគ្នាទៅវិញទៅមក ហើយព្យាយាមលើកទឹកចិត្តគ្នាទៅវិញទៅមកផងដែរ ។</div>
<div style="border: 0px; color: #333333; font-family: Georgia, 'Bitstream Charter', serif; font-size: 16px; line-height: 24px; margin-bottom: 24px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
សូមចែករំលែករឿងនេះទៅកាន់នរណាដែលធ្លាប់បានជួយអ្នក ហើយប្រាប់ឱ្យគេដឹងថាគេសំខាន់យ៉ាងណា ។ ចូរចងចាំ … យើងម្នាក់ៗ ជាសសៃស្នូលនៃព្រំជីវិតនៃមនុស្សម្នាក់ទៀត ជីវិតរបស់មនុស្សគឺត្រូវបានត្បាញបញ្ចូលគ្នាដោយមានមូលហេតុច្បាស់លាស់ ។</div>
<div style="border: 0px; color: #333333; font-family: Georgia, 'Bitstream Charter', serif; font-size: 16px; line-height: 24px; margin-bottom: 24px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
បកប្រែពីអត្ថបទជាភាសាអង់គ្លេសពី <a href="http://www.cambosastra.org/?p=2801&utm_source=feedburner&utm_medium=email&utm_campaign=Feed%3A+Cambosastra+%28CAMBOSASTRA%29" style="background-color: transparent; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; border: 0px; color: #743399; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">CAMBOSASTRA</a> ដកស្រង់ពីតាម៉ាប់នឹងយាយម៉ាប់</div>Edwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8062608941116045818.post-62679956891258384472012-07-01T18:16:00.001+07:002012-07-01T18:16:46.438+07:00ខ្មៅដៃ និង ជ័រលុប<br />
<div class="wp-caption aligncenter" id="attachment_1795" style="background-color: #f1f1f1; border: 0px; clear: both; color: #333333; font-family: Georgia, 'Bitstream Charter', serif; font-size: 16px; line-height: 18px; margin: 0px auto 20px; max-width: 632px !important; padding: 4px; text-align: center; vertical-align: baseline; width: 310px;">
<a href="http://tamabloveyaymab.files.wordpress.com/2012/02/download.jpg" style="background-color: transparent; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; border: 0px; color: #743399; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><img alt="" class="size-medium wp-image-1795" height="190" scale="0" src="http://tamabloveyaymab.files.wordpress.com/2012/02/download.jpg?w=300&h=190" style="background-color: transparent; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; border: none; height: auto; margin: 5px 5px 0px; max-width: 100%; padding: 0px; vertical-align: baseline; width: auto;" title="download" width="300" /></a><div class="wp-caption-text" style="background-color: transparent; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; border: 0px; color: #888888; font-family: 'Helvetica Neue', Arial, Helvetica, 'Nimbus Sans L', sans-serif; font-size: 12px; margin: 5px 5px 24px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ជ័រលុប និង ខ្មៅដៃ</div>
</div>
<div style="border: 0px; color: #333333; font-family: Georgia, 'Bitstream Charter', serif; font-size: 16px; line-height: 24px; margin-bottom: 24px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
នៅក្នុងកាបូបប៊ិចមួយ…</div>
<div style="border: 0px; color: #333333; font-family: Georgia, 'Bitstream Charter', serif; font-size: 16px; line-height: 24px; margin-bottom: 24px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ខ្មៅដៃ ៖ <em style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">ឲ្យខ្ញុំសុំទោសផង !</em><br />ជ័រលុប ៖ <em style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">សុំទោសរឿងអីទៅ ? ឯងមានបានធ្វើអីខុសឯណា ?</em><br />ខ្មៅដៃ ៖ <em style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">ខ្ញុំសុំទោសពីព្រោះឯងរងទុក្ខដោយសារតែខ្ញុំណឹងណា ! នៅពេលដែលខ្ញុំធ្វើអ្វីមួយខុស ឯងតែងតែលុបកំហុសទាំងនោះ ។ ឯងធ្វើបែបនេះ ធ្វើឲ្យរូបឯងកាន់តែតូចទៅ ៗ ។</em><br />ជ័រលុប ៖ <em style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">មិនអីទេ ! ព្រោះខ្ញុំកើតមកដើម្បីតែការងារនេះឯង ។ ឯងត្រូវការខ្ញុំនៅពេលដែលឯងធ្វើអ្វីខុស ។ បើទោះជាថ្ងៃមួយ ខ្ញុំទៅបាត់ ឯងប្រាកដជាមានជ័រលុបមួយថ្មីទៀតជាដៃគូ ។ ខ្ញុំសប្បាយចិត្តនឹងការងាររបស់ខ្ញុំ ដូច្នេះមិនបាច់បារម្ភទេ ។ ខ្ញុំមិនចង់ឃើញឯងធ្វើមុខស្អុយទេ !</em></div>
<div style="border: 0px; color: #333333; font-family: Georgia, 'Bitstream Charter', serif; font-size: 16px; line-height: 24px; margin-bottom: 24px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
ការសន្ទនារវាងវត្ថុទាំង ២ នេះពិតជាគួរឲ្យរំជួលចិត្តខ្លាំងណាស់ ! បើយើងប្រៀបធៀបមក លោកឪពុកអ្នកម្ដាយយើងគឺ ដូចជា <strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">ជ័រលុប</strong> នេះអ៊ីចឹង ឯពួកយើងជា<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"> ខ្មៅដៃ</strong> ។ លោកតែងតែនៅជិតយើងគ្រប់ពេលវេលា ដើម្បីជួយយើង ! ពេលវេលាចេះតែទៅមុខ លោកកើតទុក្ខ ចាស់ ឈឺ ហើយនឹងស្លាប់ដោយជៀសមិនរួច ឯកូន ៗ របស់គាត់នឹងរកបានមនុស្សថ្មី (ប្ដី/ប្រពន្ធ) ហើយចាកចេញពីលោក តែយ៉ាងណាក្ដី លោកនៅតែពេញចិត្តនូវអ្វីដែលលោកបានផ្ដល់ឲ្យកូន ៗ របស់លោក ! ហើយលោកមិនចូលចិត្តទាល់តែសោះនៅពេលដែលឃើញកូន ៗ របស់លោកកើតទុក្ខ ឬ មានក្ដីកង្វល់ ។ សេចក្ដីស្នេហារបស់លោកចំពោះកូន ៗ របស់លោកគឺ គ្មានព្រំដែន ។</div>
<h3 style="border: 0px; clear: both; font-family: Georgia, 'Bitstream Charter', serif; font-weight: normal; line-height: 1.5em; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; text-align: center; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="background-color: transparent; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; border: 0px; color: blue; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">សម្រាប់លោកឪពុកអ្នកម្ដាយគ្រប់ ៗ ព្រះអង្គ !</span></strong></h3>Edwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8062608941116045818.post-62717408087310791242012-06-29T12:14:00.000+07:002012-06-29T12:14:17.216+07:00បញ្ជីរាយនាម កោះសមុទ្រ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា<br />
<h2 style="border-bottom-color: rgb(204, 204, 204); border-bottom-style: dotted; border-bottom-width: 1px; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 20px; font-weight: normal; line-height: 20px; margin: 0px 0px 10px; padding: 0px 0px 5px;">
ខេត្តព្រះសីហនុ</h2>
<table style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; margin: 0px 0px 15px; width: 628px;"><tbody>
<tr><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;">១- កោះកោងកាង<br />២- កោះក្របី<br />៣- កោះចន្លុះ<br />៤- កោះខ្ទះ<br />៥- កោះគុណ<br />៦- កោះដែកគោល<br />៧- កោះតាកៀវ<br />៨<strong>- </strong>កោះតាង<br />៩- កោះតាទាម<br />១០- កោះថ្មដុស</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;">១១- កោះថ្មី<br />១២- កោះពស់<br />១៣- កោះពូឡូវៃ<br />១៤- កោះព្រីង<br />១៥- កោះព្រឺស<br />១៦- កោះរុង<br />១៧- កោះរុងសន្លឹម<br />១៨- កោះសំពោច<br />១៩- កោះសេះ<br />២០- កោះស្រមោច</td></tr>
</tbody></table>
<h2 style="border-bottom-color: rgb(204, 204, 204); border-bottom-style: dotted; border-bottom-width: 1px; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 20px; font-weight: normal; line-height: 20px; margin: 0px 0px 10px; padding: 0px 0px 5px;">
ខេត្តកោះកុង</h2>
<table style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; margin: 0px 0px 15px; width: 628px;"><tbody>
<tr><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;">១- កោះកុង<br />២- កោះគុត<br />៣- កោះឆាង<br />៤- កោះដំឡូង</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;">៥- កោះមនុស្ស<br />៦- កោះមូល<br />៧- កោះស្តេច<br />៨- កោះស្មាច់</td></tr>
</tbody></table>
<h2 style="border-bottom-color: rgb(204, 204, 204); border-bottom-style: dotted; border-bottom-width: 1px; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 20px; font-weight: normal; line-height: 20px; margin: 0px 0px 10px; padding: 0px 0px 5px;">
ខេត្តកំពត</h2>
<table style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; margin: 0px 0px 15px; width: 628px;"><tbody>
<tr><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;">១- កោះក្រាស<br />២- កោះការាំង<br />៣- កោះត្បាល់<br />៤- កោះទន្សាយ<br />៥- កោះពោធិ<br />៦- កោះម៉ាកប្រាង</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;">៧- កោះសេះ<br />៨- កោះស្វាយ<br />៩- កោះអង្ក្រង<br />១០- កោះឫស្សី<br />១១- កោះត្រល់</td></tr>
</tbody></table>
<div style="color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
បញ្ជាក់៖ កោះត្រល់ ធ្លាប់ជាកោះរបស់ខ្មែរ តែត្រូវកាន់កាប់ដោយវៀតណាម នៅឆ្នាំ ២០០៤</div>
<h2 style="border-bottom-color: rgb(204, 204, 204); border-bottom-style: dotted; border-bottom-width: 1px; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 20px; font-weight: normal; line-height: 20px; margin: 0px 0px 10px; padding: 0px 0px 5px;">
ផ្សេងៗ</h2>
<div style="color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
១- កោះក្រចកសេះ<br />២- កោះត្រឡាច<br />៣- កោះថាស<br />៤- កោះទ្រាស</div>
<div style="color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
ប្រភពឯកសារ៖ វិគីភីឌា៖<a href="http://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%80%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%93%E1%9F%85%E1%9E%80%E1%9E%98%E1%9F%92%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%87%E1%9E%B6" style="color: #008dcf; text-decoration: none;" target="_blank">កោះនៅកម្ពុជា</a></div>Edwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8062608941116045818.post-34984005384586817722012-06-29T12:09:00.000+07:002012-06-29T12:09:17.610+07:00របាំ នៅ កម្ពុជា<br />
<div style="color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
ដើម្បីជាការឆ្លើយតបតាមសំណូមពរ របស់សាធារណជន ក្រុមការងារ គេហទំព័រសាលារាជធានីភ្នំពេញ បានសិក្សា ស្រាវជ្រាវនូវឯកសារមួយចំនួនស្តី <strong><span style="color: #009cdd;">អំពីរបាំខ្មែរ</span></strong> ដែលជាកេរ្តិ៍ដំណែល ដ៍ថ្លៃថ្លារបស់ដូនតាបានបន្សល់ទុកឲ្យ កូនចៅខ្មែរជំនាន់ក្រោយ។ សាលារាជធានីភ្នំពេញ សូមដកស្រង់នូវខ្លឹមសារ មួយចំនួន ស្តីពីរបាំនៅប្រទេសកម្ពុជា ចេញពីសៀវភៅ <span style="color: #009cdd;"><strong>របាំខ្មែរ (Khmer Dances )</strong> </span>ឆ្នាំ២០០១ ដែលជា<strong><span style="color: #009cdd;"> ស្នាដៃនិពន្ធរបស់ ឯកឧត្តម ពេជ្រ ទុំក្រវិល អនុរដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ និង ជាប្រធានគណៈ កម្មការស្រាវជ្រាវ សិល្បៈ វប្បធម៌ ប្រចាំក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ </span>ដែលមានខ្លឹមសារសង្ខេបដូចតទៅ ៖</strong><br />របាំ ក៍ដូចជា ល្ខោន តន្រ្តី ចម្រៀង កំណាព្យ ចម្លាក់ និងទម្រង់សិល្បៈដទៃទៀតដែរ ហើយសុទ្ធតែជាតម្រូវ ការ របស់ជីវិតខ្មែរយើងទាំងអស់គ្នា។ ខ្មែរយករបាំដើម្បីរាំថ្វាយអារក្ខ អ្នកតា សុំសេចក្តីសុខ… រាំបួងសួងសុំទឹកភ្លៀង សម្រាប់ធ្វើស្រែចម្ការ… រាំបន់ស្រន់សុំឲ្យវត្ថុសក្តិសិទ្ធិជួយបំបាត់ឧបទ្រព្យចង្រៃ… រាំដើម្បីសុំសុខសប្បាយ ក្នុងពេលប្តូរ ភូមិមករស់នៅក្នុងភូមិថ្មី… រហូតដល់រាំដើម្បី កែកំសាន្ត ឬបំបាត់ការនឿយហត់ក្រោយពេលធ្វើពលកម្មនានា ក្នុង ជីវិតថែមទៀតផង ។</div>
<div style="color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
<img alt="" class="size-full wp-image-11704 aligncenter" src="http://seylanote.files.wordpress.com/2012/06/2-1255727589-2_apsara-dance-performance.jpg?w=630" style="display: block; margin-bottom: 10px; margin-left: auto; margin-right: auto; max-width: 100%;" title="របាំអប្សរា" /></div>
<div style="color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
ជាទូទៅ<strong><span style="color: #009cdd;"> របាំនៅប្រទេសកម្ពុជា</span></strong> មានលក្ខណៈខុសៗគ្នា ទាំងប្រភព កំណើត រូបភាព ពណ៌សម្បុរ និងតួនាទីក្នុងសង្គមផងដែរ ដូចជា ៖<br />របាំខ្លះមានប្រភពចេញមកពីសាសនាព្រាហ្មណ៍រួចធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ជា ច្រើនដំណាក់កាលរហូតមកដល់សម័យពុទ្ធសាសនាមហាយាន រួចហិន យាន ដែលជាប្រភេទសិល្បៈទេវៈ ដែលគេប៉ាន់ស្មានថាជាស្នាដែច្នៃប្រឌិត របស់ អ្នកប្រាជ្ញរាជបណ្ឌិត រួចក្រោយមកបានដិតជាប់ក្នុងពិធីនានានៃប្រះបរម រាជវាំង ។<br />របាំខ្លះទៀត មានប្រភពចេញមកពីជំនឿអារក្ខអ្នកតា (ជំនឿខ្មែរដើម) ហើយជារបាំដែលត្រូវបានថែបន្តពីជំនាន់មួយ ទៅជំនាន់មួយទៀត ដេលគេរាប់ថាជាមរតក <span style="color: #009cdd;"><strong>“បន្តត្រកូល”</strong> </span>របស់ជនជាតិខ្មែរ និងគ្រប់ជនជាតិភាគតិចដែលរស់ នៅលើទឹកដីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាតាមតំបន់ខុសៗគ្នា និងមានទម្លាប់ខុសៗគ្នាខ្លះផង ដែលអ្នកស្រាវជ្រាវ យល់ ឃើញថា គឺជាស្នាដែច្នៃប្រឌិតដែលចេញមកពីប្រភព មហាជន ប្រជាជន អ្នកស្រែចម្ការ . . . ។<br />មានរបាំមួយប្រភេទទៀត ជារបាំដែលមានប្រជាប្រិយ៍ធំធេងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ទាំងមូល ពោលគឺ នៅទីណា កន្លែងណា ក៍មានរបាំនេះដូចគ្នាទាំងអស់ ទោះជានៅ ទីក្រុង ឬជនបទ តំបន់ភ្នំ តំបន់វាលទំនាប ឬតំបន់មាត់ សមុទ្រក្តី . . . និងមាន លក្ខណៈពិសេសមួយទៀត គឺប្រជាជនទាំងក្មេង ទាំងចាស់ ទាំងប្រុស ទាំងស្រី ចេះរាំរបាំ នេះទាំងអស់គ្នា ។<br />ចំណែកឯតួនាទីរបាំនេះនៅក្នុងសង្គមវិញ គឺសម្រាប់កែកំសាន្ត ឬជាប្រភេទរបាំសម្រាប់លំហែកាយ និងធ្វើឲ្យ សប្បាយចិត្តបំបាត់ការនឿយហត់ ពីពលកម្មនានា ។ ដោយប្រទេសកម្ពុជា ជាប្រទេសដែលសម្បូរណ៍ទៅដោយរបាំ ដែលមានប្រភេទខុសៗគ្នា ទើបខ្មែរយើងមានការនិយមចែករបាំទាំងនោះជាបីក្រុម ហើយឲ្យឈ្មោះខុសៗគ្នាទៅតាម លក្ខណៈ ពិសេសរបស់ក្រុមរបាំនីមួយៗគឺ : របាំក្បាច់បុរាណខ្មែរ ឬរបាំព្រះរាជទ្រព្យ របាំប្រពៃណី និងរបាំប្រជាប្រិយ៍ ។</div>
<h3 style="color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 18px; font-weight: normal; line-height: 20px; margin: 0px 0px 5px; padding: 0px;">
<span style="color: #009cdd;">១- របាំក្បាច់បុរាណខ្មែរ ឬរបាំព្រះរាជទ្រព្យ :</span></h3>
<div style="color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
របាំឬល្ខោនក្បាច់បុរាណខ្មែរ ឬ របាំឬល្ខោនព្រះរាជទ្រព្យ គឺជាទម្រង់ដែលបានកើតមានជា ច្រើនសតវត្សរ៍មក ហើយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលជាទម្រង់ប្រភពជាសិល្បៈសក្ការៈ ( សិល្បៈ ទេវៈ )</div>
<div style="color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
ចេញពីសាសនាព្រាហ្មណ៍ ហើយក៍ជាទម្រង់ដែលមានប្រណិតភាពខ្ពស់ជាងគេបំផុត បើប្រៀបធៀប ទៅនឹងទម្រង់សិល្បៈ ទស្សនីយភាពដ៍ទៃ ទៀតក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ តាំងពីការកកើតរបាំនេះមក ទម្រង់របាំនេះគឺ ជាទម្រង់របាំស្រី ព្រោះអ្នកសម្តែងទាំងអស់សុទ្ធតែស្រីៗ ទោះជាតួអង្គប្រុស ក៍ដោយ។ ឯរបៀប សម្តែងវិញក៍មានលក្ខណៈខុសគ្នាច្រើនពីទម្រង់ល្ខោនដទៃទៀត ដែលមាន ជាង២០ទម្រង់នៅប្រទេសកម្ពុជា។ ពេលសម្តែង សិល្បការិនី នៃរបាំបុរាណទាំងអស់មិនមាន ច្រៀងខ្លួនឯងឡើយ ហើយក៍ មិនបញ្ចេញកាយវិការត្រាប់ទៅតាមពាក្យពោលដូចល្ខោនខោល ឬល្ខោនប្រុស ល្ខោនពាក់មុខឡើយ តែត្រូវបញ្ចេញនូវកាយវិការដែលមានវេយ្យាករណ៍ត្រឹមត្រូវ<strong> <span style="color: #009cdd;">“ ជាភាសាកាយវិការ ”</span></strong> ដែលមានអត្ថន័យ ស្របទៅតាមទំនុកច្រៀងចម្រៀងជាពួក ដែល មានតួនាទីច្រៀងជូនរបាំ ឬល្ខោននេះ ដែល ភាគច្រើនមានសុទ្ធតែជាស្រីៗ ។របាំក្បាច់បុរាណខ្មែរ ឬរបាំព្រះរាជទ្រព្យ មានជាអាទិ៍ដូចជា របាំជូនពរ របាំទេព មនោរម្យ របាំអប្សរា របាំរាមលក្ម្សណ៍ ជបលក្ម្សណ៍ របាំមុនីមេខាឡា របាំសុវណ្ណមច្ឆា របាំព្រាហ្មណ៍ របាំទៀន។ល។ រីឯវង់តន្រ្តីជូនរបាំ នេះក៍មានលក្ខណៈ ជាសិល្បៈ សក្ការៈដែរ ដែលមានឈ្មោះថា វង់ភ្លេងពិណពាទ្យ។</div>
<h3 style="color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 18px; font-weight: normal; line-height: 20px; margin: 0px 0px 5px; padding: 0px;">
<span style="color: #009cdd;"> ២- របាំប្រពៃណីខ្មែរ :</span></h3>
<div style="color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
របាំប្រពៃណីខ្មែរ គឺជារបាំទាំងឡាយដែលស្ថិតនៅជាប់នឹងពិធីប្រពៃណី ឬពិធីដំណរត្រកូលដ៍ យូរលង់មកហើយ របស់ជនជាតិខ្មែរ ឬជនជាតិដ៍ទៃទៀតទាំងអស់ដែលរស់នៅលើទឹកដីនៃព្រះរាជា ណាចក្រកម្ពុជា ក្នុងតំបន់ខុសៗគ្នា ទាំងមានការនិយមដូចគ្នាក្តី ឬការនិយមខុសគ្នាក្តីនៅតាម តំបន់ភ្នំ ខ្ពង់រាប តំបន់វាលទំនាបទន្លេមេគង្គ និងតំបន់មាត់ សមុទ្រ ។ របាំប្រពៃណី ដែលក្រុមស្រាវជ្រាវ បានទៅសិក្សារៀនសូត្រ ហើយចម្លងមកពីប្រជាជនពីគ្រប់តំបន់ទាំងអស់ រួមមាន :</div>
<table style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; margin: 0px 0px 15px; width: 628px;"><tbody>
<tr><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ១-របាំត្រុដិ</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ១១-របាំកន្តែរ៉ែ</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ២១-វាយគួយ</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ៣១-របាំបរគោ</td></tr>
<tr><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ២-របាំត្រុដិនាងម៉េវ</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ១២-របាំច្រម</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ២២-ចាក់គ្រើល</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ៣២-របាំច្រូតស្រូវ</td></tr>
<tr><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ៣-របាំក្ងោកប៉ៃលិន</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ១៣-របាំវាយក្រាប់</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ២៣-ត្បាល់កាប់</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ៣៣-របាំបិកលក្ខណ៍</td></tr>
<tr><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ៤-របាំបក់ស្រូវ</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ១៤-របាំអន្ទង់ហែន</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ២៤-អារក្ខចាម</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ៣៤-របាំកន្សែងស្នេហ៍</td></tr>
<tr><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ៥-របាំក្ងោកពោធិសាត់</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ១៥-របាំគោះត្រឡោក</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ២៥-របាំស្នា</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ៣៥-របាំចាក់អង្រ្កង</td></tr>
<tr><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ៦-របាំបេះក្រវ៉ាញ</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ១៦-របាំគោះអង្រែ</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ២៦-របាំនេសាទ</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ៣៦-របាំឆៃយ៉ាំ</td></tr>
<tr><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ៧-របាំសែនភ្លយ</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ១៧-របាំតូណែទីន</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ២៧-របាំកង្កែប</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ៣៧-របាំដាល់អំបុក</td></tr>
<tr><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ៨-របាំស្នែងទន្សោង</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ១៨-កាប់ក្របីផឹកស្រា</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ២៨-អាពាហ៍ពិពាហ៍បក្សី</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ៣៨-របាំស្គរ</td></tr>
<tr><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ៩-របាំព័ទ្ធរ៉ុង</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ១៩-រាំវង់ភូមិថ្មី</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ២៩-របាំស្ករត្នាត</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ៣៩-របាំគងសួយ</td></tr>
<tr><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ១០-របាំភ្លយសយ</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;"> ២០-របាំគែន</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;">៣០-របាំក្អម</td><td style="border: 1px solid rgb(230, 230, 230); padding: 0.25em 1em; text-align: left;">៤០-របាំគងស្មៀង</td></tr>
</tbody></table>
<div style="color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
<img alt="" class="aligncenter size-full wp-image-11705" src="http://seylanote.files.wordpress.com/2012/06/383897_153882161383552_132597906845311_183660_840318645_n.jpg?w=630" style="display: block; margin-bottom: 10px; margin-left: auto; margin-right: auto; max-width: 100%;" title="របាំនេសាទ" /></div>
<div style="color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
នៅមានរបាំប្រពៃណីជាច្រើនទៀត ដែលស្ថិតនៅក្នុងដៃប្រជាជន ដែលយើងមិនទាន់ បានរៀនសូត្រកត់ត្រាទុក ឬតម្លើងជាផ្ទាំងទស្សនីយភាព ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយជាទូលំទូលាយនៅឡើយ ពិសេស គឺរបាំដែលជាប់នឹងពិធីទំនៀម ទំលាប់ប្រពៃណីរបស់ខ្មែរ និងជនជាតិនានាដែលស្ថិតនៅក្នុង តំបន់ដាច់ស្រយាល ទាំងតំបន់ព្រៃភ្នំ ទាំងតំបន់ទំនាប និងទាំងតំបន់បាត់សមុទ្រផងដែលយើងត្រូវតែ មានទិសដៅធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវ ចងក្រង កត់ត្រាទុក និងតម្លើង ជាបន្តទៅទៀត ។</div>
<h3 style="color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 18px; font-weight: normal; line-height: 20px; margin: 0px 0px 5px; padding: 0px;">
<span style="color: #009cdd;">៣- របាំប្រជាប្រិយខ្មែរ ( រាំវង់ រាំក្បាច់ ) :</span></h3>
<div style="color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
មិនខុសអ្វីពីល្បែងប្រជាប្រិយចោលឈូង លាក់កន្សែង ចាប់កូនខ្លែង បោះអង្គុញ ស្តេចចង់ ឬល្បែងទៀតដែល ខ្មែរនិយមនាំគ្នាលេងកំសាន្តក្នុងពិធីបុណ្យប្រពៃណីនានា ពិសេសគឺបុណ្យ ចូលឆ្នាំ ។ របាំប្រជាប្រិយ រាំវង់ រាំក្បាច់ គឺជាប្រភេទរបាំដែលមានការនិយម ជាទូទៅនៅក្នុងទូទាំង ប្រទេស ទោះនៅទីក្រុង ក៏ដូចជាជនបទ នៅតំបន់ភ្នំ ក៏ដូចជានៅវាលទំនាប ឬក៏តំបន់មាត់សមុទ្រ ។ របាំប្រជាប្រិយខ្មែរនេះ ជាប្រភេទរបាំដែលងាយចាំ ងាយចេះ ហើយងាយក្នុងការរៀបចំសម្តែងទៀត ផង ។ អាស្រ័យហេតុនេះ ទើបគេសង្កេតឃើញជនជាតិខ្មែរ តាំងពីព្រះរាជា នាម៉ឺនសព្វមុខមន្ត្រី រហូត ដល់ប្រជារាស្ត្រ ទាំងក្មេង ទាំងចាស់ប្រុសស្រីចេះរាំរបាំនេះគ្រប់ៗគ្នា ។<br />ឯពាក្យថារាំវង់ គឺជាលក្ខណៈពិសេសមួយសម្រាប់សម្គាល់រូបភាបនៃរបាំនេះ ពោលគឺពេលគេ នាំគ្នារាំបន្តគ្នាជា រង្វង់មូល ។ ហើយរបាំសម្រាប់រាំលេងកំសាន្ត ឬក៏រាំដើម្បីបំបាត់ការនឿយហត់ក្រោយ ពីការបំពេញពលកម្មនានារួច។<br />ចំពោះប្រវត្តិកំណើតនៃរបាំរាំវង់នេះវិញ បើយើងពឹងផ្អែកលើឯកសារសរសេរ ដែលមានបន្តិចបន្តួច និងពឹងផ្អែកលើ ភាពជាក់ស្តែងក្នុងជីវិតដែលមានប្រព្រឹត្ត ដល់យើងសព្វថ្ងៃនេះ យើងជឿថាៈ សិល្បៈរាំវង់នេះមានអាយុច្រើនសតវត្ស ណាស់មកហើយ នៅលើទឹកដីនៃមាតុភូមិកម្ពុជានេះ។ ព្រោះតាំងពីបុព្វេ ដ៏យូរលង់…….ទាំងជនជាតិខ្មែរ និងជនជាតិ ឯទៀតដែលស្ថិតក្នុងអំបូរជាមួយ គ្នាដូចជា ព្នង គ្រឹង ទំពួន ព្រៅ……. មានការទាក់ទងនឹងការរាំជាវង់ ឬ ជារង្វង់មូលនេះ ជាច្រើន។</div>
<ul style="color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; list-style-type: square; margin: 0px; padding: 0px 0px 15px;">
<li style="list-style-type: square; margin: 0px 0px 0px 20px; padding: 0px;">បងប្អូនជនជាតិខ្មែរលើនៅភូមិភាគឥសាននៃប្រទេស ឬតំបន់ព្រៃភ្នំនៃភូមិ ភាគដទៃទៀតនិយម រាំលេងកំសាន្តនៅ ជុំវិញភ្នក់ភ្លើង នាពេលរាត្រី ។ ទម្លាប់រាំវង់ជុំវិញភ្នក់ភ្លើងនេះ មានអាយុច្រើនរាប់ពាន់ឆ្នាំមកហើយ ហើយ នៅមាន សេសសល់រហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។</li>
<li style="list-style-type: square; margin: 0px 0px 0px 20px; padding: 0px;">ក្នុងពិធីលៀងអារក្ខ ឬឡើងអ្នកតា ( ជំនឿខ្មែរដើម មានតាំងពីយូរលង់មុន សម័យដែលព្រហ្មញ្ញ សាសនា និង ព្រះពុទ្ធសាសនា ហូរចូលមកក្នុង តំបន់ជ្រោយសុវណ្ណភូមិ ពោលគឺតាំងពីមុន ៣០៩ ឆ្នាំ មុនគ.ស ព្រះតេជ គុណប៉ាងខាត់…) ជនជាតិខ្មែរ តែងតែនាំគ្នាសង់រោងតូចមួយ ដោយធ្វើរាជ វត្តិព័ទ្ធជុំវិញ ហើយរូបមេមត់ ( អ្នកចូលរូប ) តែងតែរាំជារង្វង់មូល នៅជុំវិញរោងនោះក្នុងពេលប្រារព្ធ ពិធីលៀងអារក្ខនេះ ។</li>
<li style="list-style-type: square; margin: 0px 0px 0px 20px; padding: 0px;">ឯពិធីកាប់ក្របីថ្វាយអ្នកតារបស់បងប្អូនជនជាតិ ព្នង គ្រឹង ទំពួន ដែលមានអាយុច្រើនពាន់ឆ្នាំមកហើយ គេអាចឃើញ មានរូបចម្លាក់នៅលើជញ្ជាំងប្រាសាទបាយ័ន កសាងក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ផង ហើយដែលបងប្អូន ថែរក្សាឱ្យគង់វង្សរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះផងនោះក៏មានទម្លាប់រាំជាវង់ ឬជារង្វង់មូលផងដែរ។</li>
</ul>
<div style="color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
លើសពីនេះទៅទៀត បងប្អូនជនជាតិ ព្រៅ ព្នង គ្រឹង ទំពួន នៅប្រកាន់ភ្ជាប់ទំនៀម “ រាំ វង់ភូមិថ្មី “ ដែលភាសា ជនជាតិនិយាយថាៈ “រ៉ាំវង់ស្រ៊ុកហាន់ទើម“។ របាំរាំវង់ភូមិថ្មី គេមានទម្លាប់ធ្វើ នៅក្នុងពេលប្តូរភូមិពីភូមិចាស់ ទៅ រស់នៅក្នុងភូមិថ្មី។ តាមធម្មតាក្នុងរយៈពេលពីបីទៅប្រាំពីរឆ្នាំមុននឹង ប្តូរភូមិ ឬចាកចេញពីភូមិចាស់ មេកន្រ្ទាញ និងចាស់ទុំក្នុងភូមិ តែងនាំគ្នាធ្វើពិធីផ្សងទៅតាមជំនឿរបស់ ខ្លួនដើម្បីរកកន្លែងដីថ្មី ដែលមានលក្ខណៈភូមិសាស្ត្រល្អ មានទឹកគ្រប់គ្រាន់ និងជាកន្លែងដែលអាច ការពារសន្តិសុខជូនញាតិមិត្តក្នុងស្រុកភូមិបានល្អ។ ពេលផ្សងរើសរក ដីថ្មីបានហើយ ទើបគេនាំគ្នាធ្វើ ពិធីកំណត់ឆ្នាំសម្រាប់រស់នៅ គឺធ្វើឱ្យដឹងថា តើពួកគេអាចរស់នៅបានប៉ុន្មានឆ្នាំ នៅនឹងភូមិថ្មីនោះ?។ ពិធីកំណត់ឆ្នាំសម្រាប់រស់នៅនេះ ប្រព្រឹត្តទៅដោយមេកន្រ្ទាញ និងចាស់ទុំក្នុងភូមិយកប្រទាល មកចិតទម្លាក់ មកលើដីចំនួនប្រាំពីរចំណិត។ បើប្រទាលនោះក្រឡាប់ប៉ុន្មានចំណិតនោះគេជឿថា គេអាចរស់ក្នុងភូមិ ថ្មីនោះបានប៉ុណ្ណឹងឆ្នាំដែរ ពោលគឺតាមចំនួនចំណិតប្រទាលដែលក្រឡាប់នោះ។ ដូចជាបើប្រទាលក្រឡាប់បី ឬប្រាំ ចំណិត នោះគេអាចរស់នៅទីនោះបានបី ឬប្រាំឆ្នាំដែរ។ ហើយជំនឿនេះ មានរៀងរហូតតាំងពីបុព្វេយូរលង់ណាស់មក ហើយរហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។ ពេលធ្វើពិធីផ្សងរកដីថ្មីបាន ហើយមេកន្រ្ទាញ ក៏ប្រកាសឱ្យអ្នកស្រុកអ្នកភូមិរុះរើពី ភូមិចាស់ទៅរៀបចំផ្ទះសម្បែងនៅភូមិថ្មី។ ពេលនាំគ្នាចូលទៅភូមិថ្មីជាដំបូង គេនាំគ្នាប្រារព្ធពិធីសម្តែងរបាំរាំវង់ភូមិ ថ្មីនេះមុនគេបង្អស់។</div>
<div style="color: #555555; font-family: Arial, Tahoma, Verdana; font-size: 12px; line-height: 20px; padding: 0px 0px 15px;">
បើតាមឯកសារខ្លះៗដែលនៅសល់ និងតាមព័ត៌មាន ដែលយើងទទួលបានពីចាស់ទុំ ជាច្រើនបានបញ្ជាក់ថា នៅ ប្រទេសកម្ពុជា របាំប្រជាប្រិយ រាំវង់ រាំក្បាច់នេះបានរីកចំរើនយ៉ាងខ្លាំងនៅ ក្នុងសតវត្សទី ២០ នេះ។ ហើយក៏ប្រហែល នៅក្នុងពេលនោះ ដែរ ដែលឥទ្ធិពលនៃពាក្យបរទេសដូចជាពាក្យថា រាំ “ ឡាំថូន “ ឬឡក “ ឡាំថូន “ ( ថូនគឺស្គរ ) ត្រូវខ្មែរយកមកប្រើ ព្រោះពេលនោះកងទ័ពខ្មែរឥស្សរៈ ដែលបោះទីតាំងក្នុងព្រៃជ្រៅៗ តំបន់ភ្នំដងរែក តំបន់ជ្រាល ឱរ៉ាល់ ភ្នំក្រវ៉ាញ តំបន់ភាគឥសាន្តនៃប្រទេស ( ដែលអាចចងសម្ព័ន្ធជាមួយឥស្សឡៈឡាវ ) ឬតំបន់ មាត់សមុទ្រក្តី ច្រើននាំគ្នាលេងរាំវង់ ដោយប្រើតែស្គរដៃមួយប៉ុណ្ណោះ និងចម្រៀងដែលមានលក្ខណៈ ងាយស្រួលក្នុងការកំសាន្ត ទៅតាមកាលៈទេសៈនៃការតស៊ូ និងការរស់នៅដោយយកព្រៃជ្រៅជាមូលដ្ឋានបង្អែក។ <span style="color: #009cdd;"><strong>សូមបញ្ជាក់ថា </strong></span>ស្គរដៃនេះ ជាស្គរនៃវង់ភ្លេងអារក្ស ឬវង់ភ្លេងប្រពៃណី ភ្លេងការ របស់ ជនជាតិខ្មែរដែលមានកំណើតរាប់ពាន់ឆ្នាំមកហើយ។ របាំប្រជាប្រិយ រាំវង់ រាំក្បាច់ ក៏បានរីកចម្រើនយ៉ាងខ្លាំងក្លា ពោលគឺនៅកន្លែងខ្លះ គេរាំជាមួយស្គរដៃ ពេលខ្លះគេរាំជាមួយវង់ភ្លេងខ្មែរ ដែលមាន ឧបករណ៍ ស្គរ ទ្រ រនាត និងឧបករណ៍ច្រើនផ្សេងៗទៀត រហូតដល់ វង់តន្ត្រីសម័យយ៉ាងទំនើប ដែលយើងឃើញរហូត ដល់សព្វថ្ងៃនេះផង៕</div>Edwin Chhomhttp://www.blogger.com/profile/00980046188089797366noreply@blogger.com0