២- សត្វគ្រុឌ
ក្នុងជំនឿខ្មែរបុរាណ ដែលបានទទួលនូវមរតកវប្បធម៌ឥណ្ឌាសត្វគ្រុឌ គឺជាស្តេចបក្សីប្រកបដោយមហិទ្ធិឫទ្ធិខ្លាំងក្លាអស្ចារ្យ ។ ព្រោះថា សត្វនេះតំណាងនូវអវកាស ឬភាពលំហ ឬធាតុភ្លើង ផ្ទុយពីគូរបដិបក្សរបស់ខ្លួន គឺសត្វនាគដែលតំណាងឲ្យធាតុដី ឬទឹក ប្រភពនៃភាពផូផង់ភាពត្រជាក់ត្រជុំ ។
ការគោរពបូជាសត្វគ្រុឌត្រូវបានផ្តើមឡើងតាំងតែសម័យនគរភ្នំម្ល៉េះ ដូចវត្តមានរបស់ចម្លាក់នៃស្តេចបក្សីនេះនៅលើសន្លឹកមាសមួយចំនួន ដែលគេបាន ជួបប្រទះនៅគោកប្រាសាទ (ហ្គោថាប) នៅក្នុងខេត្តដុងថាប ទឹកដីកម្ពុជាក្រោមជាភស្តុតាងស្រាប់ ។
ចម្លាក់លើស្លឹកមាស ដែនដីកម្ពុជាក្រោម (ឯកសារ ឡេ ធីលៀង) កាក់ និង ក្រឡមានចម្លាក់គ្រុឌពីលើ អង្គរបុរី (សារមន្ទីរជាតិពន្ធុវិទ្យាទួលគោក), ម.ត ១៩៩៧ ការលេចធ្លោជាក្បាច់លើសន្លឹកមាសបែបនេះបង្ហាញថា ចាប់ចាប់តាំងពីសតវត្សទី២ ដល់ទី៥ គ្រុឌបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងវិស័យជំនឿសាសនា ។ មនុស្សខ្មែរ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក បានបន្តស្ថានភាពនេះរហូតដល់សព្វថ្ងៃ ដោយបានយកសត្វគ្រុឌនេះ ដើម្បីធ្វើជាគ្រឿងលំអតុបតែងសំណង់ស្ថាបត្យកម្មប្រាង្គប្រាសាទ ក៏ដូចជាវត្តអារាមដែរ ។
បើនិយាយម្យ៉ាងទៀត ការដែលគេជឿថា សត្វគ្រុឌ គឺជាសត្វដែលមានឫទ្ធានុភាពអំណាចខ្លាំងក្លា ជំនឿនេះបានក្លាយជាទំនៀមទំលាប់មួយដែលប្រជាជនខ្មែរបានប្រកាន់យ៉ាង ខ្ជាប់ខ្ជួនរហូតដល់សព្វថ្ងៃ ។ ឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែង នៅលើកាក់សំណមួយនៅទីនេះ គេឃើញសត្វគ្រុឌស្ថិតក្នុងឥរិយាបទមួយគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ ព្រោះវាហាក់់បីដូចជាកំពុងសម្តែងឫទ្ធី ។ (ម្ខាងតំណាងសត្វគ្រុឌ ម្ខាងទៀតសត្វពស់) ដែលនៅក្រៅអំពីជំនឿបែបព្រហ្មណ៍និយមខាងលើ សត្វគ្រុឌនៅតែបំពេញតួនាទីតុបតែងលំអសំណង់ស្ថាបត្យកម្មខ្មែរហូតដល់ សតវត្សទី២១នេះ ។
គំនូរគ្រុឌ នៅវិហារវត្តខ្មែរ នាស.វទី ២០ ឆ្លងកាត់ការសិក្សាវិភាគលើវិស័យបដិមាកម្ម នៅអង្គរបុរី យើងក៏បានជួបប្រទះចម្លាក់សត្វគ្រុឌមួយចំនួនដែលឆ្លាក់លើកលាលភាជន៍ ព្រមទាំងជាចម្លាក់លោតផងដែរ ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ចម្លាក់ទាំងនោះមានអាយុតិចជាងបុរាណវត្ថុដែលគេបានជួបនៅក្នុងដែនដី សណ្ត ឬនៅជ្រលងនៃដងទន្លេចៅប្រាៈយ៉ា ជាពិសេសនៅទីក្រុងសុផាន់បុរីដែរ ដែលជាទីក្រុងចាស់របស់បុព្វបុរសខ្មែរនាសម័យហ្វូ-ណន ឬនគរភ្នំ ។
សូមរំលឹកថា ពាក្យគ្រុឌក៏ដូចជាភាគ នាគ គឺជាពាក្យសំស្ក្រឹត ដែលសព្វថ្ងៃបានក្លាយទៅជាពាក្យខ្មែរទៅហើយ ។ គឺគ្រុឌខ្មែរនាសម័យវប្បធម៌បុរេអង្គរនៃចក្រភពភ្នំនេះហើយ ដែលបានឲ្យកំណើតគ្រុឌថៃ នាសម័យវប្បធម៌សុខោទ័យ អយុធ្យា និង រតនៈគូសិន្ទ្រ៕ (ម.ត្រាណេ)
No comments:
Post a Comment