ផ្ទាំងសិលាចារឹក នៃប្រាសាទវិមានអាកាស ដែលជាព្រះរាជនិពន្ធរបស់ព្រះនាងឥន្ទ្រទេវី បានបង្ហាញនូវតួនាទីយ៉ាងសំខាន់កប់កំពូល របស់ស្រី្តក្នុងសង្គមខ្មែរនាចុងសតវត្សរ៍ទី១២ និងដើមសតវត្សទី១៣ គ.ស ។ តទៅនេះយើងសូមដកស្រង់នូវខ្លឹមសារ ឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រ ដ៏សំខាន់ខាងលើនេះ ដើម្បីលាតត្រដាងនូវព្រឹតិ្តការណ៍នយោបាយវប្បធម៌របស់ជាតិយើង ។
តាមពិតទៅនេះប្រហែលជាលើកទី១ក្នុងប្រវិតិ្តសាស្ត្រ ហើយ ដែលគេឃើញមានស្ត្រីល្បីល្បាញម្នាក់មានឯកសារស្តីពីជីវប្រវត្តិ របស់ខ្លួន និង របស់ប្អូនស្រីរបស់នាង ។ តាមឯកសារនេះយើងបានដឹងថា ព្រះនាងឥន្ទ្រទេវី គឺជាបងស្រីព្រះនាងជ័យរាជទេវី ដែលជាមហេសីរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ជាមហាក្សត្រខ្មែរមួយអង្គដែលបាននាំមកនូវឯកភាពជាតិ និងជីវភាពរុងរឿងថ្កុំថ្កើង អស្ចារ្យនៃប្រទេសកម្ពុជា ។ វាក៏បានផ្តល់ចំពោះយើងនូវព័ត៌មានជាច្រើនទៀតដែរស្តីពីជីវភាពរស់នៅ របស់ព្រះរាជាខ្មែរនាសម័យបុរាណ ក៏ដូចជាសតិសម្បជញ្ញៈរបស់ អ្នកនិពន្ធនៃសិលាចារឹកនេះ ។
រូបព្រះនាងឥន្ទ្រទេវី (ឯកសារបារាំង) តាមខ្លឹមសារនៃសិលាចារឹកបុរាណយើងដឹងថា ក្រោយពីការបួងសួងចំពោះត្រីកាយ គឺព្រះពុទ្ធ ព្រះធម៌ និងព្រះសង្ឃ មានកំណាព្យចំនួន ៣៦ឃ្លាត្រូវបានឧទ្ទិសចំពោះព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ដែលជាព្រះស្វាមីរបស់ព្រះនាងព្រមទាំងសន្តតិវង្សរបស់ព្រះអង្គ និងការចេញដំណើររបស់ព្រះអង្គរទៅប្រទេសវៀតណាមដើម្បីធ្វើសឹក ។ បន្ទាប់មកនៅឃ្លាទី៥៤នៃកំណាព្យ មានអធិប្បាយកត់ត្រាពីជីវិតរស់នៅ និង ស្វាមីភ័ក្តិនិងកិច្ចការរបស់ព្រះនាងជ័យរាជទេវីរហូតដល់ព្រះនាងចូល ទិវង្គត ។
គេក៏បានដឹងទៀតថា ក្រោយពេលដែលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ មហាបុរសខ្មែរយាងចេញដំណើរឆ្ពោះទៅប្រទេសចម្ប៉ា ដើម្បីតស៊ូរស់ នៅក្នុងភាពនិរទេសដើម្បីឧត្តមប្រយោជន៍ជាតិ ព្រះនាងជ័យរាជទេវីរស់នៅឯកោក្នុងភាពជាអ្នកបួសនៅប្រទេសកម្ពុជា ។ ព្រះនាងបាន សម្តែងពីភាពសោកសៅ និងក្រៀមក្រំបំផុតដ៏យូរអង្វែងដោយធ្វើតាបស (សមាធិ) និងចំពោះការអាណិតអាសូរស្មោះត្រង់ឃ្លាតឆ្ងាយពីព្រះស្វាមី ជាទីសក្ការៈរបស់ព្រះនាង ។
ឃ្លាទី៥៦កំណាព្យបានពណ៌នាថា : បងស្រីព្រះនាងឥន្ទ្រទេវីបានណែនាំព្រះនាងឲ្យប្រកាន់ ភាពស្ងប់ស្ងាត់ក្នុងចិត្ត និងតាមការប្រៀនប្រដៅរបស់ព្រះពុទ្ធអង្គចៀសវាងឆ្ងាយពីភ្លើងនៃ ក្តីកង្វល់នានា ។ ព្រះនាងបានប្រព្រឹត្តតាមគន្លងធម៌របស់ព្រះពុទ្ធ ជាទីសក្ការៈ ។ ដូច្នោះ ព្រះនាងក៏បានទទួលជោគជ័យនៅក្នុងការប្រតិបត្តិនេះ ។
សិលាចារឹកក៏បានបន្ថែមថា ដោយសារការប្រតិបត្តិធម៌នេះហើយ បានជាក្នុងកែវភ្នែករបស់ព្រះនាងៗបានឃើញរូបភាពរបស់មនុស្ស ម្នាក់ជាទីស្រលាញ់របស់ព្រះនាង បានផុសឡើងដោយរូបរបស់ស្វាមីព្រះនាងល្អស្រស់ជាងបិស្មះទៅទៀត ។ នៅក្នុងអារម្មណ៍របស់ព្រះនាង ដែលទទួលការឈឺចាប់ប្រែក្លាយទៅជាក្តីរីករាយ (កំណាព្យឃ្លាទី៥៩-៦២) ។
សូមបញ្ជាក់ថា ចាប់តាំងពីត្រង់នេះតទៅ ពាក្យជាច្រើននៃកំណាព្យត្រូវបានបាត់បង់ ដែលជាការពិបាកដើម្បីឲ្យយើងយល់ន័យគ្រប់គ្រាន់នៃហេតុការណ៍ជាបន្ត ។
យើងក៏បានទទួលនូវព័ត៌មានជាបន្ថែមទៀតថា ហេតុការណ៍មួយទៀតបានផុសចេញ គឺព្រះនាងបានប្រាថ្នាប្រារព្ធពិធីមួយ ដែលព្រះនាងអាចដឹងជាមុននូវអ្វីៗដែលនឹងអាចកើតឡើងចំពោះមុខ រូបភាព នៃអវត្តមានស្វាមីព្រះនាង ។ កំណាព្យពីរបានពណ៌នាថា ប្រសិនបើឆ្លើយ តបទៅនឹងការអង្វរកររបស់ព្រះនាងនោះ ស្វាមីរបស់ព្រះនាងនឹងវិលត្រឡប់មកកាន់ប្រទេសវិញភ្លាម ដូចទេវតានិមិត្តឲ្យឃើញ តាមរយៈបុណ្យភក្តីភាពដ៏ខ្លាំងក្លាចំពោះស្វាមីនាង ដោយកម្លាំងនៃការប៉ងប្រាថ្នារបស់ព្រះនាង (ឃ្លាទី៦៣-៦៥ នៃ កំណាព្យ) ។
ដើម្បីបញ្ជាក់ពីការដឹងគុណចំពោះការទទួលបានមកវិញនូវ ស្វាមីរបស់ព្រះនាងនោះ ព្រះនាងជ័យរាជទេវី បានបង្កើតការងារជួយសង្គ្រោះ និងគួរឲ្យស្រលាញ់ (ឃា្លទី៧១-៩៣ នៃ កំណាព្យ) ។ សកម្មភាពមួយដូចជាការសម្តែងពីសោកនាដកម្ម ដំណើររឿងដែលត្រូវបាន លើកឡើងពីជាតក (ឃ្លាទី៧៣ នៃកំណាព្យ) ហើយដែលត្រូវបានសម្តែងដោយក្រុមដូនជី ជ្រើសរើសក្នុងចំណោមនារីទុរគតដែលត្រូវបានម្តាយបោះបង់ចោល (ឃ្លាទី៧៩-៨០) ។ ហេតុការណ៍នេះក៏បានត្រូវលើកឡើងផងដែរថា នារីទាំងនេះត្រូវបានព្រះមហេសីទទួលយកទុកដូចជាបុត្រីរបស់ព្រះនាង ផ្ទាល់ និងត្រូវបានផ្តល់សម្លៀកបំពាក់ និង អំណោយជាច្រើន ហើយត្រូវបាន បង្រៀនឲ្យចេះពិធីប្រតិបតិ្តទានទៀតផង ។
ព្រះនាឥន្ទ្រទេវី ក៏បានប្រែក្លាយប្អូនស្រីព្រះនាងឲ្យទៅជាអ្នកប្រតិបត្តិ ព្រះពុទ្ធសាសនាផងដែរ ។ ម្យ៉ាងទៀតហេតុការណ៍ ដែលព្រះនាង ជ័យរាជទេវី បានផ្តល់ជម្រកឲ្យដល់នារីទុរគតតាមរយៈការបំបួសនារីទាំងនោះឲ្យទៅជា ដូនជីបង្ហាញឲ្យឃើញថា ព្រះពុទ្ធសាសនាត្រូវបានចាប់ផ្តើមជ្រៀតចូលទៅក្នុងជីវភាពរបស់ប្រជាជន សាមញ្ញនៃប្រទេស ។ វាអាចកត់សម្គាល់ថា ភាពជាដូនជី គឺជាប្រភពតែមួយនៃជម្រកសម្រាប់ ស្រី្តចំណាស់ៗនៅកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ន ។
ការសម្តែងសោកនាដកម្មនៃរឿងរបស់ជាតក ប្រហែលជាការកំណត់អំពីការចាប់ផ្តើមនៃយុទ្ធនា ការប្រជាជនភាវូបនីយកម្មនៃការផ្សព្វផ្សាយរបស់ព្រះពុទ្ធក្នុងចំណោម មហាជននានានៅក្នុងប្រទេស ការគោរពប្រណិប័តន៍មួយដែលរហូតមកទល់សព្វថ្ងៃនេះ ។
ខ្លឹមសារសិលាចារឹកបានបញ្ជាក់ទៀតថា ព្រះនាងជ័យរាជទេវី បានធ្វើ អំណោយដ៏ថ្លៃថ្លាមួយចំនួនចំពោះព្រះនិកាយធំៗនៃព្រះរាជាណាចក្រ (ឃ្លាទី៨១-៩១នៃកំណាព្យ) និងបានដាក់តម្កល់រូបសំណាកមួយចំនួនធំដែលតំណាងឲ្យមាតាបិតា ញាតិសន្តាន និងមិត្តភ័ក្តិរបស់ ស្វាមីព្រះនាង (កំណាព្យ៩២-៩៣) ។ ក្រោយពេលព្រះនាងចូលទិវង្គត (ឃ្លាទី៩៣) ព្រះនាងឥន្ទ្រទេវី ដែលជាបងស្រីព្រះនាងបានឡើងជា មហេសីបន្តពីព្រះនាង (ឃ្លាទី៩៤) ។
រូបចម្លាក់ព្រះនាងឥន្ទ្រទេវី នៅសារមន្ទីរហ្គីមេ (ប៉ារីស) ព័ត៌មានដ៏សំខាន់មួយទៀត គឺព្រះនាងឥន្ទ្រទេវីត្រូវបានប្រសិទ្ធនាមដោយព្រះនាងប្រមុខ សាស្ត្រចារ្យ នៃពុទ្ធិកៈមហាវិទ្យាល័យនជេន្ទ្រាទុង្គ ជាមហាវិទ្យាល័យទីមួយបង្រៀនអំពីពិសិដ្ឋវិជ្ជា នៃលទិ្ធព្រះពុទ្ធសាសនានៃមហាវិទ្យាល័យឈ្មោះនិលោកុត្តរ និង នៃមហាវិទ្យាល័យនរិន្ទ្រា អាស្រម ដែលរៀងរាល់ថ្ងៃព្រះនាងបានបង្រៀនស្រី្តនានារួមទាំងស្ត្រីៗក្នុង ព្រះរាជវង្សានុវង្សផង ។ នេះបញ្ជាក់ថា ជនជាតិខ្មែរយើងមាន មហាវិទ្យាល័យនាសតវត្សរ៍ទី១២នៃគ.សមកហើយ ដោយស្ថានភាពវប្បធម៌នេះ មិនខុសប៉ុន្មានពី អរិយប្រទេសនានាក្នុងសម័យបុរាណទេ ។ យើងក៏បានដឹងហេតុការណ៍បន្ថែមទៀតថា ព្រះនាងបានបំពេញភារកិច្ចដ៏ថ្លៃថ្លារបស់ព្រះនាង ដូចជាប្រស្នាស្វាតី (ទេវតាខាងប្រាជ្ញា) មហាវិទ្យាជេន្ទ្រទុង្គ ត្រូវបានពណ៌នាថា ជាមហាវិទ្យាល័យទីមួយនៅលើផែនដីកម្ពុជា ។ វាជាមហាវិទ្យាទី១ សម្រាប់នារីកម្ពុជា ។ គួរបញ្ជាក់ថា ជាការសោកស្តាយបំផុតដែលមួយភាគនៃក្បូនខ្នាតជាតិយើង ត្រូវរលត់រលាយដោយភ្លើងសង្គ្រាម ក៏ប៉ុន្តែក្បូនខ្នាតមួយចំនួនតូចដែលសេសសល់ដូចជាក្បួនតារាសាស្ត្រ ហោរាសាស្ត្រ និងច្បាប់ ពិធីការនានា ក្រឹត្យក្រម ក៏អាចបញ្ជាក់នូវភាពថ្កុំថ្កើងកប់កំពូលរបស់ខ្មែរនាសម័យបុរាណដែរ ដោយហេតុថា មរតក វប្បធម៌ បច្ចុប្បន្នចេញពីខឿនវប្បធម៌បុរាណ ពោលគឺពុំមែនកើតឡើងដោយឯកឯងទេ ។
គេអាចសន្និដ្ឋានអក្សរចារឹកថា ព្រះនាងជ័យរាជទេវីបានខិតខំប្រឹងប្រែងយ៉ាងខ្លាំងក្លាចំពោះការបំពេញ ឥទ្ធិពល របស់ព្រះរាជា ក្រោយពេលព្រះអង្គវិលត្រឡប់មកពីប្រទេសចម្ប៉ាវិញ ជាពិសេសតាមរយៈការសម្តែងរឿងជាតក ជាចំណេះដឹងមួយដែលព្រះនាង លើកមកសំដែងដើម្បី លើកទឹកចិត្តព្រះអង្គឲ្យប្រកាន់យកតួនាទីជាព្រះពោធិសត្វ ឬព្រះនាងជាអ្នកទទួលខុសត្រូវចំពោះការប្រែ ក្លាយស្វាមីព្រះនាងដែលជាអ្នកសងសឹកគ្មានមេត្តាចំពោះជនជាតិចាមដ៏ ឃោរឃៅទៅជាអសោកដូចព្រះនាងដែរ ?
ការសាងសង់មន្ទីរពេទ្យចំនួន១០២ កន្លែងនិងភោជនាល័យ១០២កន្លែងរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ក៏ដូចជាមេត្តាធម៌របស់ព្រះអង្គ ចំពោះជីវិតដែលកើតមានឡើងជាការដើរតាមអសោកាធិរាជ ។ ឧទារហណ៍ អ្នកស្រុកនៅក្បែរមន្ទីរពេទ្យត្រូវបានផ្តល់អភ័យឯកសិទ្ធិឲ្យជាពិសេស អ្នកស្រុកទាំងនេះត្រូវបានរួចផុតពីការបង់ពន្ធអាករ ។ សំខាន់ជាងនេះទៅទៀត ពួកគេត្រូវបានផ្តន្ទាទោសតែករណីគ្មានមេត្តាធម៌ចំពោះការរស់ នៅរបស់សត្វទាំងឡាយតែប៉ុណ្ណោះ ។
រួមសេចក្តីមក អ្វីៗដែលពោលខាងលើ អាចបញ្ជាក់ឲ្យយើងដឹងនូវគុណសម្បតិ្តដ៏ធំធេងនៃស្ត្រីខ្មែរ ក្នុងសម័យបុរាណកាល ដែលបានបំពេញតួនាទីជាប្រវតិ្តសាស្ត្រពុំអាចកាត់ថ្លៃបាន ។ ស្ត្រីខ្មែរគឺជាមាតានៃសង្គមខ្មែរ ៕ (ម.ត្រាណេ)CEN
No comments:
Post a Comment